Πριν από λίγο ξεκίνησε η συζήτηση για την Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής, όπως αναφέρουν ευρωπαϊκές πηγές.
Μετά τη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αποφάσισε να διακοπεί η συζήτηση για το κλίμα για να προηγηθούν τα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Σε εξέλιξη βρίσκεται από το μεσημέρι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στην οποία μεταξύ των βασικών θεμάτων που θα συζητηθούν είναι και το ζήτημα της Τουρκίας.
Κυρώσεις σε βάρος Τούρκων πολιτών αλλά όχι συνολικά στην χώρα αναμένεται να συμφωνήσουν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έδωσε στη δημοσιότητα το Reuters και σχολιάζει η Ναυτεμπορική.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της δήλωσης των «27» για την Τουρκία που διέρρευσε χθες και έχει στα χέρια της η ΑΥΓΗ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναγνωρίζουν την κλιμάκωση των «μονομερών ενεργειών», των «προκλήσεων» και της αντιευρωπαϊκής «ρητορικής» της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ καταδικάζουν και τις εξελίξεις στα Βαρώσια. Ωστόσο δεν προχωράνε στην διατύπωση νέων κυρώσεων και παραπέμπουν σε νέα επανεξέταση του ζητήματος στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου 2021.
Έχοντας ήδη μετατοπίσει τον Οκτώβριο το θέμα των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Άγκυρας αναφέροντας πως θα εξετάσουν τις επιλογές τους για τη λήψη οικονομικών μέτρων,οι ηγέτες της ΕΕ προσέρχονται το μεσημέρι στη Σύνοδο Κορυφής με σκοπό να επικυρώσουν το προσχέδιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο συζητήθηκε χθες στο επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων.
Σύμφωνα όμως με το πρακτορείο, η ΕΕ αναμένεται να αποφασίσει ατομικές κυρώσεις και κυρώσεις σε βάρος εταιρειών που σχεδίαζαν ή έλαβαν μέρος σε αυτό που το μπλοκ ορίζει ως «μη εξουσιοδοτημένες γεωτρήσεις» στα ανοικτά της Κύπρου.
Το πρακτορείο αναφέρει πως τα άτομα και οι εταιρείες δεν έχουν ακόμη κατονομαστεί.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι στιγμής στον κατάλογο των κυρώσεων της ΕΕ περιλαμβάνονται μόνον κάποιοι ανώτεροι αξιωματούχοι της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της Τουρκίας (TPAO).
Η ΕΕ έχει δηλώσει επίσης την επιθυμία της να συντονιστεί με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος ορκίζεται στις 20 Ιανουαρίου.
Διπλωμάτες της ΕΕ χαρακτήρισαν τις προτεινόμενες κυρώσεις συμβολικές, επειδή το μπλοκ είναι απρόθυμο να τιμωρήσει σοβαρά την Τουρκία, σύμμαχο του ΝΑΤΟ και υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, της οποίας η οικονομία και το νόμισμα είναι ήδη αδύναμα.
«Η Τουρκία αφού προέβη σε μονομερείς ενέργειες και προκλητικές ενέργειες, κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ», αναφέρεται στο προσχέδιο που οι Ευρωπαίοι οι ηγέτες καλούνται να υποστηρίξουν μετά από την Σύνοδο.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν αν θα προστεθούν νέα ονόματα στη λίστα με τις κυρώσεις για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρτεαι επίσης στο τελευταίο προσχέδιο.
Τρεις μήνες μετά ακόμα ζητάει «συνέπειες» από την ΕΕ για την Τουρκία ο Μητσοτάκης
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα της Ανατολικής Μεσογείου είναι το σαφές διακύβευμα της Συνόδου.
Τρεις μήνες μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητάει «συνέπειες» για την Τουρκία και αναρωτιέται εάν η Ευρώπη θα φανεί αξιόπιστη στις αποφάσεις που είχε πάρει σε περίπτωση που η Τουρκία συνεχίσει την παραβατική συμπεριφορά.
«Τώρα, λοιπόν, θα φανεί εάν πραγματικά ως Ευρώπη είμαστε αξιόπιστοι σε αυτά τα οποία εμείς οι ίδιοι έχουμε συμφωνήσει» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σημειώνοντας ότι για το θέμα με την Τουρκία «το διακύβευμα είναι πάρα πολύ σαφές, πάρα πολύ ξεκάθαρο: Η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε στις δηλώσεις του και τη λατινική φράση «Pacta sunt servanda» (σ.σ η συμφωνία πρέπει να τηρείται), μια φράση που χρησιμοποιείται στο διεθνές δίκαιο και τη διπλωματία για να υποσημειώσει ότι οι όροι μιας συμφωνίας είναι δεσμευτικοί για τα μέρη που την συνομολογούν.
Η στάση των ηγετών
Για ξεκάθαρη θέση της Γαλλίας έκανε λόγο ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, προσερχόμενος στη Σύνοδο, σημειώνοντας ότι «θα υπερασπιστούμε την κυριαρχία των κρατών της ΕΕ και τη σταθερότητα ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στο σύνολο της περιοχής, που σημαίνει Ανατολική Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή».
Την πάγια θέση του ότι η Τουρκία πρέπει να λάβει ένα σαφές μήνυμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις κατά της 'Αγκυρας, επανέλαβε ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας και αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, Σεμπάστιαν Κουρτς, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της αυστριακής Βουλής, πριν τη σημερινή και αυριανή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Στάση μετριοπάθειας απέναντι στην Τουρκία κρατούν Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία ενώ φαίνεται ότι στην «ίδια σελίδα» βρίσκεται και η Γαλλία, με τον πρόεδρο Μακρόν να εμφανίζεται περισσότερο μετριοπαθής τις τελευταίες ώρες.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι παραπάνω χώρες υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μέτρων απέναντι στην Τουρκία αλλά και να μην κοπούν οι γέφυρες της ΕΕ με τη γειτονική χώρα. «Όπως λένε στο Βερολίνο, κανείς δεν θέλει να τιμωρηθεί η Τουρκία αυτή τη στιγμή. Ούτε η Ελλάδα, ούτε η Κύπρος. Αλλά σκοπός είναι η Τουρκία να επιστρέψει στη λογική και κυρίως να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Τα έξι σημεία στο προσχέδιο που αφορούν την Τουρκία
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στα συμπεράσματά του της 1-2ης Οκτωβρίου σχετικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία υπό το φως της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών. Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και πιστεύει ότι αυτό πρέπει διατηρηθεί έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την Ένωση και τα κράτη μέλη της και να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η προτεινόμενη ειδική έμφαση μιας τέτοιας θετικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας είναι στους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων στην Τουρκία.
3. Παράλληλα, ωστόσο, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. Από την άποψη αυτή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:
- καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής του (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894 και, εάν χρειαστεί, να εργαστεί για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης
- καλεί τον ύπατο εκπρόσωπο και την Επιτροπή να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές για το πώς θα εξεταστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021
- η ΕΕ θα επιδιώξει να συντονίσει αυτά τα θέματα με τις ΗΠΑ.
4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε τα τουρκικά μονομερή βήματα στο Βαρώσι, ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και επανέλαβε την πλήρη δέσμευσή του και την υποστήριξή του σε μια ολοκληρωμένη διευθέτηση στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών.
5. Όσον αφορά τα περιφερειακά ζητήματα, ιδίως τη Λιβύη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε όλους τους φορείς να ενεργήσουν σύμφωνα με τις αρχές της διαδικασίας του Βερολίνου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπενθυμίζει την προσφορά υποστήριξης της λιμενικής ακτοφυλακής μέσω εκπαίδευσης και παρακολούθησης, καθώς και της παροχής εξοπλισμού και σκαφών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
6. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από τον ύπατο εκπρόσωπο να συνεχίσει τις προετοιμασίες της πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.
