Πεκίνο, Μεγάλη Αίθουσα του Λαού: Από σήμερα, 18/10 και μέχρι τις 24/10 εδώ θα στραφούν τα βλέμματα των πολιτικών και οικονομικών αναλυτών οι οποίοι θα επιχειρήσουν να διαγνώσουν εάν θα υπάρξει οποιαδήποτε στροφή στην πολιτική που θα ακολουθήσει η Κίνα.
Το πρωί της Τετάρτης (τοπική ώρα) ανοίγουν οι εργασίες του 19ου Εθνικού Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, ένα γεγονός που δεν αποτελεί εσωτερικό θέμα αλλά έχει τεράστια παγκόσμια σημασία αν αναλογιστεί κανείς το ρόλο της κινεζικής οικονομίας σήμερα.
Το ΚΚ Κίνας αριθμεί 89.000.000 μέλη, σε 2.000.000 τοπικές οργανώσεις από τις οποίες εκλέχθηκαν οι 2.280 αντιπρόσωποι για το συνέδριο, το οποίο πραγματοποιείται κάθε 5 χρόνια στην κινεζική πρωτεύουσα.
«Για να καταλάβετε τα μεγέθη, στο τμήμα Διεθνών Σχέσεων του ΚΚ Κίνας εργάζονται επαγγελματικά περίπου 600 άτομα» (!), αναφέρει στο Left.gr o Νεκτάριος Μπουγδάνης, συντονιστής του τμήματος Διεθνών Σχέσεων & Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος βρέθηκε πρόσφατα στην Κίνα, μαζί με άλλους 10 εκπροσώπους κομμάτων της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), ως προσκεκλημένος του τμήματος που προαναφέραμε.
Αν και φαίνεται τεράστιος ο αριθμός των 89.000.000 μελών, δεν είναι, όταν μιλάμε για μία χώρα με πληθυσμό 1,3 δισεκατομμυρίων. Όπως αναφέρει το μέλος της αποστολής του ΚΕΑ, «είναι πολύ δύσκολο να είσαι μέλος, έχει πολλές υποχρεώσεις και το μοντέλο θυμίζει την παράδοση των ευρωπαϊκών ΚΚ του παρελθόντος, με την γεμάτη δεσμεύσεις κομματική ζωή. Ένα μέλος του κόμματος μετά τη δουλειά του έχει διάφορες υποχρεώσεις όπως, για παράδειγμα, να ετοιμάσει κάποιο σεμινάριο θεωρητικής ή επιστημονικής εκμάθησης ή να συμμετάσχει σε μία δράση αλληλεγγύης για τους ανθρώπους που υφίστανται τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης της οικονομίας (δεδομένου ότι κάθε τοπική οργάνωση προσπαθεί να φτιάξει ένα δίχτυ προστασίας για τους αδύναμους)».
«Σοσιαλιστική Οικονομία της Αγοράς»
Στο συνέδριο που ξεκινάει σήμερα και αναμένεται να επιβεβαιώσει την κυριαρχία του προέδρου της χώρας Σι Τζινπίνγκ (φωτογραφία παρακάτω), θα γίνει ο απολογισμός του εν εξελίξει 5ετούς πλάνου και θα σχεδιαστεί το επόμενο.
Από την περίοδο που οι κομμουνιστές του Μάο πήραν την εξουσία, το 1949, με αυτόν τον τρόπο οργανώνεται οι οικονομική πολιτική. Στην αρχή, στόχος ήταν μία τεράστια αγροτική χώρα, χωρίς καθόλου, σχεδόν, βιομηχανική παραγωγή, να θρέψει έναν τεράστιο πληθυσμό. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, άρχισε η προσπάθεια ταχείας εκβιομηχάνισης και ταυτόχρονα το «άνοιγμα» της οικονομίας.
«Οι Κινέζοι διέβλεψαν τους κινδύνους της παγκοσμιοποίησης και, υπό την επίδραση και της προηγηθείσας «Πολιτιστικής Επανάστασης», «είδαν εκεί που δεν έβλεπαν οι Σοβιετικοί» σχολιάζει ο Ν. Μπουγδάνης. Σήμερα, βρισκόμαστε στο 13ο 5ετές πλάνο και αυτή είναι και η βασική διαφορά με τις οικονομίες της Δύσης: υπάρχει ασφαλώς η ελεύθερη αγορά (και πολλοί έχουν γίνει εκατομμυριούχοι), υπάρχει μάλιστα από τα μέσα της δεκαετία του ‘70 όταν δόθηκαν οι πρώτες «ευκαιρίες σε φτωχούς» ανθρώπους να γίνουν ιδιοκτήτες μίας μικρής μονάδας, αλλά όλες οι δραστηριότητες, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ή συνδυασμού των δύο) είναι ενταγμένες στο εκάστοτε 5ετές πλάνο.
«Πρακτικά αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι αν ο ιδιοκτήτης μίας μεγάλης πολυεθνικής αποφασίσει, για λόγους οικονομικού συμφέροντος, να απολύσει 100 άτομα, δεν μπορεί να το κάνει, αν στο 5ετές πλάνο υπάρχει σχετικός περιορισμός, ώστε η ανεργία να μένει στα επίπεδα του 4% που είναι σήμερα», σημειώνει ο απεσταλμένος του ΚΕΑ. Αυτό οι Κινέζοι το αποκαλούν Σοσιαλιστική Οικονομία της Αγοράς ή Σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά. Οι επικριτές τους φυσικά το ονομάζουν άγριο καπιταλισμό με ασιατικό πρόσωπο επισημαίνοντας ότι η προσήλωση σε ένα κράτος πρόνοιας δυτικού τύπου είναι εντελώς απούσα, αλλά αντίθετα την υποκαθιστά η ταχύτατη είσοδος αγροτικών μαζών στον κόσμο της μισθωτής εργασίας.
Αποκέντρωση – πολυκομματισμός (αλλά με... μέτρο!)
Δύο είναι οι βασικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία 10 περίπου χρόνια, παράλληλα με το «άνοιγμα» της οικονομίας, όπως εξηγεί ο Ν. Μπουγδάνης:
α) αποκέντρωση: Τόνωση της περιφέρειας και των τοπικών οργανώσεων οι οποίες αποφασίζουν σε καθοριστικά θέματα, πάντα όμως υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης. Μάλιστα, σε κάθε περιφέρεια η τοπική κομματική ηγεσία είναι πιο ισχυρή από την κυβερνητική.
β) παραδοχή από το ΚΚ ότι μπορούν να δημιουργηθούν και άλλα κόμματα, εν προκειμένω υπάρχουν άλλα 8 κόμματα «του δημοκρατικού σοσιαλισμού» αλλά προσοχή: είναι αναγκασμένα να μην αμφισβητούν τον χαρακτήρα του καθεστώτος ο οποίος δεν μπορεί επουδενί να αλλάξει στα πρότυπα της δυτικού τύπου φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Αυτοκριτική για την καταστροφή του περιβάλλοντος
«Περπατήσαμε στις γειτονιές του Πεκίνου και άλλων 5 πόλεων. Είδα κυρίως ανθρώπους χαμογελαστούς, ασφαλώς είδα και φτώχεια αλλά, θα έλεγα, όχι εξαθλίωση», υπογραμμίζει ο συνομιλητής μας.
Η άνοδος της μεσαίας τάξης συνυπάρχει με την περιθωριοποίηση στρωμάτων, ιδιαίτερα προερχόμενων από την ύπαιθρο που δεν μπόρεσαν να «προσαρμοστούν» στο μοντέλο ανάπτυξης. «Γι' αυτό το κομμάτι του πληθυσμού υπάρχει ένα διαφορετικού τύπου κοινωνικό κράτος με υποδομές που προσφέρουν τα βασικά», προσθέτει
Εξίσου σημαντικό πεδίο, στο οποίο «οι Κιζένοι προσπαθούν να κάνουν την αυτοκριτική τους» είναι η τεράστια μόλυνση που επέφερε η χωρίς όρια εκβιομηχάνιση των 3 προηγούμενων δεκαετιών.
Πρότυπο, σύμφωνα με τους Κινέζους, για την αποκατάσταση της καταστροφής αποτελεί η επαρχία Φουτζιγιάν όπου, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με περιφερειάρχη τον σημερινό πρόεδρο Σι Τζι Πινγκ, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα πράσινης ανάπτυξης με εκατομμύρια ανθρώπους να φυτεύουν δέντρα. Η Φουτζιγιάν, σύμφωνα με τους Κινέζους, έχει φτάσει να καλύπτει σήμερα το 80% του εδάφους της με πράσινο ενώ τα νέα εργοστάσια δεν χρησιμοποιούν άνθρακα ή λιγνίτη αλλά μόνο ΑΠΕ. Το μοντέλο της Φουτζιγιάν είναι μοντέλο για όλη την Κίνα, όπως είπαν τα στελέχη του ΚΚ στις ξένες αντιπροσωπείες.
Η Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο δρόμος του Μεταξιού
Τα στελέχη που συνάντησε το ΚΕΑ στην Κίνα ήταν πολύ καλά ενημερωμένα για τα ευρωπαϊκά ζητήματα και έκαναν καίριες ερωτήσεις για τις πολιτικές εξελίξεις σε κάθε χώρα. Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ ρωτήθηκε για την άνοδο της Χρυσής Αυγής και γενικότερα είχε, ως εκπρόσωπος του μοναδικού κυβερνώντος κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, την πιο θερμή αντιμετώπιση.
Οι σχέσεις με την Κίνα από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση έχουν προχωρήσει ιδιαίτερα πολύ και θα ήθελαν, και ως ΚΚ, να έχουν πιο στενή σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Επανέλαβαν την ήδη συμφωνημένη πρόθεση για υψηλού επιπέδου αποστολή του ΣΥΡΙΖΑ, το επόμενο διάστημα στην Κίνα, αποστολή που «θα επισφραγίσει τη διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας και την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών σε τομείς διακυβέρνησης, ανάπτυξης και διεθνούς πολιτικής».
«Αυτό που εξήραν ιδιαίτερα» σημειώνει ο Ν. Μπουγδάνης, είναι η παρουσία της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά. «Το μοντέλο συνεργασίας Ελλάδας - Κίνας με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση είναι το μελλοντικό μοντέλο συνεργασίας της Κίνας με την Ευρώπη», τόνισαν οι εκπρόσωποι του ΚΚ Κίννας οι οποίοι γνωρίζουν καλά ότι η πύλη εισόδου για τον Δρόμο του Μεταξιού που λέγεται Πειραιάς, ανοίγει τον δρόμο για 65 χώρες.
«Η Κίνα επενδύει ένα δισ. ευρώ στην Ελλάδα και επεκτείνεται διαρκώς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει (σ.σ. στην Ελλάδα) τον κίνδυνο, η Κίνα την ευκαιρία», επισημαίνει μεταξύ άλλων η Sueddeutsche Zeitung σε πρόσφατη ανταπόκρισή της από την Αθήνα. «Το λιμάνι του Πειραιά είναι μόνο η πιο θεαματική συμφωνία στην Ευρώπη. Από δω θα ξεκινάνε σιδηροδρομικές συνδέσεις μέσω των Βαλκανίων προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη», γράφει ο ανταποκριτής της εφημερίδας του Μονάχου.
«Υπό αυτή τη σκοπιά, είχα πολύ θετική αντιμετώπιση στην Κίνα και όλοι αισθάνονταν την ανάγκη να τονίσουν ότι δεν έχουν αποικιοκρατική διάθεση αλλά βασίζονται στο κοινό συμφέρον και, μολονότι είναι ο ισχυρός παίκτης, προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν θέλουν να επιβληθούν στην Ελλάδα» καταλήγει ο Ν. Μπουγδάνης που στο επόμενο διάστημα θα συμβάλει στην προετοιμασία της προαναφερθείσας αποστολής του ΣΥΡΙΖΑ στην Κίνα, μία Κίνα που αναμένεται να είναι ελάχιστα διαφορετική μετά την ολοκλήρωση του 19ου Συνεδρίου...
