Συνηθισμένους μάς έχει η κυβέρνηση Μητσοτάκη από ανακοινώσεις «πανηγυρικές», αλλά αυτή τη φορά το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ξεπέρασε τα εσκαμμένα, σχολιάζει το σχετικό δημοσίευμα της έντυπης Εφημερίδας των Συντακτών, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα «μετά από 200 χρόνια ελεύθερου βίου» απέκτησε «επιτέλους!» δασικούς χάρτες και έγινε πράξη «μια εμβληματική μεταρρύθμιση».

Είναι προφανές ότι η ανακοίνωση εκδόθηκε για λόγους «μνημονιακών δεσμεύσεων» και για να πούμε ότι έπιασαν τόπο τα κονδύλια που διατίθενται εδώ και πολλά χρόνια για το Κτηματολόγιο και τους δασικούς χάρτες. Για τον ίδιο λόγο όμως, επειδή η ανακοίνωση θα διαβαστεί και από τους Θεσμούς, φρόντισε ο ίδιος ο υπουργός Κ. Σκρέκας να αναφέρει, έστω και κάπως καλυμμένα, τις τεράστιες «τρύπες» και τα «κενά» τα οποία χαρακτηρίζουν τους -υποτίθεται- ολοκληρωμένους δασικούς χάρτες.

Ετσι, ενώ σε ένα σημείο ο Κ. Σκρέκας αναφέρει ότι «οι πολίτες πλέον θα γνωρίζουν με το πάτημα ενός κουμπιού τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων που κατέχουν και τις όποιες δυνατότητες αξιοποίησής τους, χωρίς την αναμονή χρονοβόρων διαδικασιών», σε άλλα σημεία της ανακοίνωσης παραδέχεται ότι:

■ Υπάρχει πλήθος περιοχών για τις οποίες δεν έχει αναρτηθεί ή κυρωθεί δασικός χάρτης και αφορούν «σχέδια πόλεων και οικισμών, τα όρια των οποίων δεν έχουν εγκριθεί με πράξεις της Διοίκησης αλλά έχουν οριοθετηθεί με άλλες διατάξεις, όπως π.χ. τα περιγράμματα των νομίμως υφιστάμενων οικισμών προ του έτους 1923 για τους οποίους δεν έχει καθοριστεί όριο, οι ακτινικοί οικισμοί, τα όρια των πολεοδομικών μελετών και σχεδίων πόλεως που εκπονούνται καθώς και τα υπό καθορισμό όρια οικισμών που δεν έχουν ακόμα εγκριθεί». Πρόκειται δηλαδή για εκατοντάδες περιοχές στις οποίες θα συνεχίσει να απαιτείται η έκδοση πράξης χαρακτηρισμού τού κατά τόπον αρμόδιου δασάρχη ή διευθυντή Δασών.

■ Παραμένει σε εκκρεμότητα το θέμα των δασωμένων αγρών, δηλαδή εκτάσεων που εμφανίζονταν στις αεροφωτογραφίες του 1945 ως αγροτικής χρήσης αλλά εγκαταλείφθηκαν και δασώθηκαν. Το θέμα καίει τους αγρότες καθώς όσο εκκρεμεί αποκλείονται από τις επιδοτήσεις και χρηματοδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ. Το ίδιο το υπουργείο μιλά για εκτάσεις 7 εκατομμυρίων στρεμμάτων που θα παραχωρηθούν για ελεύθερη χρήση ή με κάποιο αντίτιμο, αλλά μένει να φανεί πώς και εάν θα ισχύσουν οι σχετικές προβλέψεις του νόμου 4915 που ψηφίστηκε τον περασμένο Μάρτιο.

■ Υποστηρίζει ότι δίνεται λύση και για τα «δασικά αυθαίρετα» μέσω της ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας με την πληρωμή παράβολου 250 ευρώ. Με τη δήλωση εκεί, λέει, οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων επιτυγχάνουν την αναστολή κατεδάφισης και επιβολής προστίμων για 30 χρόνια. Για να συμβεί αυτό όμως υπάρχει μια σειρά προϋποθέσεων, όπως το να μην έχουν χαρακτήρα κατοικίας, να έχουν ανεγερθεί πριν από το 2011, να μην είναι σε περιοχές Natura 2000, σε αναδασωτέες κ.λπ. Σε πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ και έμπειρος δασολόγος, Βαγγέλης Αποστόλου, ανέφερε ότι ενώ το ΥΠΕΝ υπολογίζει τα αυθαίρετα σε 1 εκατομμύριο συνολικά, στην πλατφόρμα έχουν κατατεθεί από τον Οκτώβριο μόλις 350 δηλώσεις και αυτό οφείλεται στην «ανασφάλεια δικαίου» που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση.

Θεσμικές παρεμβάσεις

■ Το βασικότερο όλων; Οτι δεν πρόκειται για ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, αλλά «αρχική κύρωση» όπως ο ίδιος ο Κ. Σκρέκας αναφέρει. Ενας ολοκληρωμένος δασικός χάρτης όντως θα πρόσφερε ασφάλεια δικαίου και δεν θα επιδεχόταν αμφισβητήσεις, καθώς θα υπήρχε καταγεγραμμένος ο χαρακτήρας κάθε κομματιού γης σε κάθε σημείο της επικράτειας. Υπολογίζεται ότι έχουν κατατεθεί συνολικά 335.000 αιτήσεις αντιρρήσεων που αφορούν συνολικά 2,5 εκατομμύρια στρέμματα γης.

Αυτές οι χιλιάδες αντιρρήσεις δεν έχουν εξεταστεί και σε κάθε περίπτωση μέχρι τώρα δεν έχουν περάσει στους δασικούς χάρτες που αναρτήθηκαν. Οι επιτροπές εξέτασης των αντιρρήσεων υπολειτουργούν, ενώ οι δασικές υπηρεσίες δηλώνουν αδυναμία για διεκπεραίωση των υποθέσεων καθώς δεν έχουν κόσμο. Εχουν να γίνουν προσλήψεις πάνω από 15 χρόνια. Ο κ. Σκρέκας υπόσχεται νομοθετικές και θεσμικές παρεμβάσεις για την επίλυση των λειτουργικών προβλημάτων. Μόλις τελειώσουν οι πανηγυρισμοί...
___________

Σ. Φάμελλος: Η κύρωση των δασικών χαρτών χωρίς να επιλυθούν τα προβλήματα ντροπιάζει την κυβέρνηση

«Η κύρωση των δασικών χαρτών χωρίς να επιλυθούν τα προβλήματα, με χιλιάδες αντιρρήσεις και καθυστέρηση 3 ετών ντροπιάζει την κυβέρνηση» επισημαίνει σε δήλωση του ο Σ. Φάμελλος για την καθυστερημένη και με ελλείψεις κύρωση των δασικών χαρτών.

Αναλυτικά η δήλωση του τομεάρχη Περιβάλλοντος:

«Με περισσό θράσος ανακοίνωσε ο κ. Σκρέκας ότι η χώρα μας μετά από 200 χρόνια ελεύθερου βίου, αποκτά -επιτέλους- δασικούς χάρτες! Είναι τουλάχιστον υποκριτικό να πανηγυρίζει η ΝΔ για την κύρωση των δασικών χαρτών που η ίδια καθυστέρησε 3 χρόνια προκαλώντας βραχυκύκλωμα. Όσο και να προσπαθεί όμως η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ να παρουσιάσει μια διαφορετική πραγματικότητα οι αριθμοί και τα γεγονότα την διαψεύδουν και συγκεκριμένα:

•     Όταν ανέλαβε η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, η χώρα μας, με ευθύνη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, είχε ήδη σαράντα χρόνια καθυστέρηση σε μια συνταγματική της υποχρέωση και κυρωμένους δασικούς χάρτες μόνο για το 1% της έκτασής της. Η κατάσταση αυτή άλλαξε χάρη στην αποφασιστικότητα και στην επιμονή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα η  Ελλάδα  τον Μάιο του 2019 να έχει αναρτήσει το 55% της έκτασής της σε δασικούς χάρτες, να έχει κυρώσει το 44% και να είναι ανατεθειμένοι όλοι οι υπόλοιποι δασικοί χάρτες μέσα από διεθνείς διαγωνισμούς (45% της χώρας). Σύμφωνα με αυτό τον προγραμματισμό το 2019 ολοκληρωνόταν η εκπόνηση των μελετών και το 2020 θα είχε ολοκληρωθεί η ανάρτηση όλων των χαρτών της χώρας και θα είχε κυρωθεί η συντριπτική τους πλειοψηφία.
•     Η αλλαγή διακυβέρνησης σημαίνει το πάγωμα της προόδου των δασικών χαρτών. Οι μελέτες που ολοκληρώνονται στο τέλος του 2019 μπήκαν στα συρτάρια και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ δεν προχώρησε τις θεωρήσεις και τις αναρτήσεις.
•     Με το άρθρο 48 του αντι-περιβαλλοντικού νόμου 4685/2020, ακυρώθηκαν ουσιαστικά όλοι οι δασικοί χάρτες για να «αναμορφωθούν» με επιχείρημα ότι υπάρχουν αντιρρήσεις σε μικρό ποσοστό των αναρτημένων δασικών χαρτών (μικρότερο του 2%) και ενώ η καθυστέρηση οφείλονταν στην έλλειψη προσωπικού στις δασικές υπηρεσίες γιατί η ΝΔ πάγωσε τις δρομολογημένες και εγκεκριμένες προσλήψεις 550 δασολόγων και δασοπόνων, που ακόμα 3,5 χρόνια μετά δεν έγιναν.
•     Η ανάρτηση των αναμορφωμένων κατ’ όνομα δασικών χαρτών έγινε τον Φεβρουάριο του 2021 προκαλώντας κύμα αντιδράσεων λόγω πληθώρας σφαλμάτων, με αποτέλεσμα η πολιτική ηγεσία να υποσχεθεί νέα αναμόρφωση και αλλαγές θεσμικού πλαισίου ενώ οι χάρτες παρέμεναν σε ανάρτηση με λάθη και υπηρεσίες και πολίτες μπλεγμένοι στο κυβερνητικό  αλαλούμ.
•     Τελικά, οι δασικές υπηρεσίες προχώρησαν στην ανάρτηση αναδιαμορφωμένων δασικών χαρτών, χωρίς όμως να έχουν εξεταστεί όλες οι αιτήσεις που κατατέθηκαν από τους πολίτες, οπότε οι εξέταση των νέων ελλείψεων παραπέμφθηκε σε εξέταση πολλαπλάσιων αντιρρήσεων, που θυμίζουμε ενοχλούσαν το 2019 τη ΝΔ.
•     Τελικά οι προθεσμίες παρατείνονταν διαρκώς με παράλληλες υποσχέσεις αλλαγής του νομικού πλαισίου, με χαρακτηριστική περίπτωση την Κρήτη όπου τη μια μέρα το ΥΠΕΝ  ανακοίνωνε ότι δεν θα δοθεί άλλη παράταση και τέσσερις μέρες μετά την λήξη της προθεσμίας ο κύριος Σκρέκας ανακοίνωνε  προφορικά την παράταση.
•     Από το δελτίο τύπου του ΥΠΕΝ για την κύρωση των δασικών χαρτών απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στον αριθμό των υποβληθείσων αντιρρήσεων, κάτι που προφανώς δεν έγινε τυχαία. Και αυτό γιατί οι υποβληθείσες αντιρρήσεις ανέρχονται σε 331.874 και αφορούν έκταση 2.552.218 στρ. σύμφωνα με τις δηλώσεις του ΓΓ Δασών στις 29.8.2022 στην εφημερίδα Καθημερινή, επομένως το πρόσχημα που χρησιμοποίησε ο κύριος Χατζηδάκης, τότε Υπουργός ΠΕΝ, για τον υπέρογκο αριθμό των αντιρρήσεων καταρρίπτεται με πάταγο.

Όμως μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με τους δασικούς χάρτες παραμένουν σε εκκρεμότητα όπως:

•     οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τις εκχερσωμένες για καλλιέργεια εκτάσεις αγνοούνται παρά τις περί του αντιθέτου διαρκείς υποσχέσεις.
•     το ζήτημα των οικιστικών πυκνώσεων, όπου παρά τη νομοθεσία του Μαΐου του 2020 άργησε να τεθεί σε εφαρμογή η σχετική πλατφόρμα, δόθηκε παράταση μέχρι 31.12.2022 και, μόλις πριν λίγες μέρες, νέα έως 31.3.2023.
•     το ζήτημα των περιοχών που εξαιρέθηκαν από την ανάρτηση δασικών χαρτών χωρίς όμως να έχει εξεταστεί ο χαρακτήρας τους ως δασικών ή μη και αφορούν σε σχέδια πόλεων και οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν οριοθετηθεί με άλλες διατάξεις (οικισμών προ του έτους 1923, ακτινικοί οικισμοί), πολεοδομικών μελετών που εκπονούνται και υπό καθορισμό όρια οικισμών που δεν έχουν ακόμα εγκριθεί, γεγονός που παρατείνει την ταλαιπωρία των πολιτών.
•     η προβληματική (μη) εφαρμογή της διάταξης που ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2022 για τους δασωμένους αγρούς.

Όλες οι παραπάνω ενέργειες και παραλείψεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ κάθε άλλο παρά εγγυώνται την ασφάλεια δικαίου που ευαγγελίζονται αλλά έχουν ναρκοθετήσει τους δασικούς χάρτες και αποτελούν ακόμη ένα παράδειγμα επιτελικής αποτυχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για πειραματισμούς με το περιβάλλον και τις αγωνίες των πολιτών, οφείλουν να φύγουν το συντομότερο!».