Ο μέγιστος πιανίστας, εντυπωσιασμένος από το έμφυτο ταλέντο του, τον προσκάλεσε να γίνει μέλος του γκρουπ στο οποίο ήταν η ηγετική φυσιογνωμία. Επρόκειτο για τους Return To Forever, την μπάντα που, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, καθιέρωσε το λεγόμενο jazz rock ή fusion.

Ο Al Di Meola όμως απέδειξε ότι άξιζε και με το παραπάνω αυτή την αρχή γιατί έκτοτε δεν έπαψε ποτέ να ωθεί περαιτέρω τα όρια τόσο του οργάνου του, της κιθάρας στην ηλεκτρική αλλά και την ακουστική εκδοχή της, όσο και του ιδιώματος στο οποίο τάχθηκε από την πρώτη στιγμή, της jazz.

Το πιο πρόσφατο project του εξηνταδυάχρονου πλέον βιρτουόζου κιθαρίστα είναι οι δικές του, λίαν ιδιοσυγκρασιακές εκδοχές αρκετών τραγουδιών των Beatles, οι οποίες θα είναι και το επίκεντρο δύο ακόμα εμφανίσεών του στην Αθήνα την Παρασκευή 18 και το Σάββατο 19 Νοεμβρίου στο «Gazarte». Με αφορμή αυτές μας μίλησε για το πόσα πολλά μπορεί να πει κάποιος χωρίς καθόλου λόγια αλλά μόνο με... έξι χορδές!

Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα

* Θα ήταν σωστό να πούμε ότι έχετε καταλήξει να προτιμάτε την ακουστική αντί της ηλεκτρικής κιθάρας ή όχι πάντα και πάντως όχι απαραίτητα; Τελικά αυτά τα δύο όργανα έχουν εντελώς διαφορετικές «γλώσσες» και όχι απλά τρόπο παιξίματος και φυσικά ήχο;

Είδα τις δυνατότητες για το μέλλον, τις οποίες έδινε η ακουστική κιθάρα ήδη από την εποχή που ήμουν είκοσι ετών. Η εκτίμηση που υπήρχε για την ακουστική κιθάρα προσέφερε πολλά πιο δημιουργικά στοιχεία για ένα πολύ διαφορετικό είδος ακροατηρίου στην Αμερική τότε. Από την άλλη όμως φυσικά η ηλεκτρική κιθάρα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, τα εκφραστικά της μέσα, όπως επίσης και το φραζάρισμά της, για εμένα είναι πολύ πιο λυρικά και εν τέλει απλώς είναι ένα εντελώς διαφορετικό όργανο. Τα τελευταία χρόνια επέστρεψα πάλι σε αυτόν τον ήχο και αληθινά νιώθω σαν να είμαι... στο σπίτι μου!

* Ελάχιστοι άλλοι είχαν την ευκαιρία που είχατε εσείς με τους Return To Forever να ξεκινήσετε σε τόσο νεαρή ηλικία και με τόσο σπουδαίους μουσικούς. Τι θυμάστε περισσότερο από εκείνον τον καιρό;

Είχα μιαν υπέροχη διαδρομή και ήμουν πολύ τυχερός στο ξεκίνημά μου. Το γεγονός ότι τότε είχα την ευκαιρία να γίνω μέλος του πιο αγαπημένου μου γκρουπ στον κόσμο ήταν η πραγματοποίηση ενός ονείρου. Ήμουν τυχερός όχι μόνο γιατί είχα την ευκαιρία να δουλέψω με τόσο σπουδαίους εκτελεστές, αλλά και εξαιτίας του συνθετικού σκέλους. Αυτό ήταν το σημαντικότερο και το πόσο με επηρέασε ως συνθέτη και πάντα θα το αναγνωρίζω αυτό.

* Μια από τις καλύτερες προσωπικές μου μουσικές αναμνήσεις είναι η ευκαιρία που είχα να σας δω να παίζετε ζωντανά στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με το ακουστικό κιθαριστικό τρίο που συναποτελούσατε με τoν John McLaughlin και τον αείμνηστο Paco de Lucía. Προφανώς είναι κάτι που δεν είναι δυνατόν να επαναληφθεί ποτέ, αλλά τι θυμάστε περισσότερο από εκείνη την τόσο ξεχωριστή συνεργασία τριών από τους κορυφαίους κιθαρίστες διεθνώς;

Ήταν ένας πολύ καλοπροαίρετος, αλλά ταυτόχρονα προκλητικός συνδυασμός. Μια όσμωση που είχε σαν αποτέλεσμα έναν πολύ καλό συγκερασμό στο παίξιμό μας και ως αποτέλεσμα μας έβγαζε και τους τρεις από το στιλ και τα όρια που είχε συνηθίσει καθένας μας κάνοντάς μας να φτάνουμε σε κορυφώσεις που δεν είχαμε αγγίξει πριν!

* Τι έκανε αρχικά έναν γεννημένο στο Νιου Τζέρσι Αμερικανό να ενδιαφερθεί τόσο πολύ για τη λάτιν μουσική παράδοση;

Όταν ήμουν στο γυμνάσιο, περνούσα τέσσερις - πέντε ώρες κάθε ημέρα κάνοντας... εξάσκηση στα κρουστά πάνω στο θρανίο μου! Μετά, κατά τη διάρκεια της εφηβείας μου, πήγαινα συχνά στα latin clubs της Νέας Υόρκης και κυριολεκτικά απορροφούσα οτιδήποτε άκουγα εκεί! Ανέκαθεν η λάτιν ρυθμολογία μού ήταν οικεία και την αγαπούσα πολύ.

* Και τι σας ελκύει τόσο πολύ στη μουσική του Astor Piazzolla; Πριν απ' όλα το όργανο του, το μπαντονεόν (δηλαδή η λατινοαμερικανική εκδοχή του ακορντεόν) δεν υπήρχε ποτέ σε κανένα jazz σχήμα...

Ήταν από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν ιδανικά σύνθετη και πολύ ενδιαφέρουσα μουσική με βαθιά συναισθήματα και αυτό το κατόρθωσε όχι μία, αλλά πάρα πολλές φορές. Ένα πολύ μεγάλο μέρος της fusion από την οποία ξεκίνησα είναι απλά διασκεδαστική, αλλά αυτός ο σπουδαίος συνθέτης κατάφερνε να αγγίζει ταυτόχρονα το μυαλό και την καρδιά. Ήταν αγαπημένος φίλος και μια από τις μεγαλύτερες πηγές έμπνευσης για εμένα!

* Μετά από ηχογραφήσεις και ακόμα περισσότερο ζωντανές εμφανίσεις τόσων πολλών χρόνων καταλήξατε στο ότι ο αυτοσχεδιασμός είναι ζωτικό στοιχείο της μουσικής για εσάς ή στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο σημαντικός όσο η αρμονία, η μελωδία και φυσικά η ποιότητα του παιξίματος;

Είναι εύκολο να υποθέσω ότι για τους σκληροπυρηνικούς της jazz ο αυτοσχεδιασμός είναι το ενενήντα πέντε τοις εκατό, αν όχι και περισσότερο. Για εμένα όμως περίπου το εβδομήντα πέντε τοις εκατό είναι η σύνθεση και μόνο το υπόλοιπο ή και λιγότερο ακόμα ο αυτοσχεδιασμός. Άλλωστε είναι τελικά η σύνθεση, αν φυσικά είναι αρκετά ισχυρή, αυτή που διατηρεί την προσοχή του ακροατηρίου και το καθιστά ενεργό δέκτη της μουσικής!

* Δεν θα περίμενε κανείς να σας ενδιαφέρουν τόσο πολύ τα τραγούδια των Beatles... Ναι, είναι ίσως τα καλύτερα, τα πιο καλογραμμένα τραγούδια του κόσμου, αλλά δεν παύουν να είναι... τραγούδια, με τους στίχους δηλαδή εξίσου σημαντικούς με τη μουσική και το εκτελεστικό μέρος απλά όσο καλό χρειαζόταν να είναι. Γιατί ένας δημιουργικός μουσικός σαν εσάς να θέλει να τα παίξει με τον δικό του τρόπο, ποια είναι η πρόκληση για εσάς σε αυτή την περίπτωση;

Η πρόκληση ήταν να συνδυάσω το γεμάτο συγκοπές και πολυρυθμικό ύφος μου με αυτά τα καταπληκτικά τραγούδια και να διατηρήσω την αισθητική ακεραιότητά τους που τα κάνει τόσο όμορφα. Είμαι αληθινά τρελός για αυτά τα τραγούδια! Συμφωνώ μαζί σου ότι η μουσική τους δεν είναι καθόλου σύνθετη, αλλά ένα μεγάλο μέρος της καλύτερης μουσικής που υπάρχει στον κόσμο είναι το ίδιο απλή και απευθύνεται κατευθείαν στην καρδιά.

Για εμένα αυτή ήταν η μουσική που μου προκαλούσε όλα εκείνα τα υπέροχα συναισθήματα τα οποία, στα οκτώ μου μόλις χρόνια, πυροδοτούσαν τον πόθο μου να γίνω μουσικός. Χωρίς τους Beatles δεν είμαι καθόλου σίγουρος αν θα εξακολουθούσα να το θέλω τόσο και όταν άρχισα να μεγαλώνω!

* Πώς προσεγγίσατε τα τραγούδια των Beatles; Σεβαστήκατε τη δομή τους και κινηθήκατε εντός του πλαισίου της ή πειραματιστήκατε ακόμα και με αυτήν;

Προφανώς αναζήτησα έναν τρόπο που να συνδυάζει το προσωπικό μου ύφος με την προσπάθειά μου να φέρω αυτή τη μουσική στο σήμερα. Δεν μπορώ φυσικά ποτέ να τα κάνω καλύτερα από ό,τι ήταν στην αυθεντική τους εκδοχή. Μπορώ μόνο να δημιουργήσω κάτι νέο με βάση τον δικό μου τρόπο έκφρασης, ενώ όμως ταυτόχρονα σέβομαι απόλυτα τις αξιοθαύμαστες, υπέροχες αρμονίες και μελωδίες αυτών των τραγουδιών.

* Με τι σχήμα θα παίξετε αυτή τη φορά στην Ελλάδα; Πείτε μου μερικά πράγματα για τους μουσικούς που θα σας συνοδεύουν.

Αυτή τη φορά θα είναι μαζί μου ο Ιταλός ακορντεονίστας Fausto Beccalosi, ο οποίος, εκτός από εξαίρετος εκτελεστής, είναι και ικανότατος αυτοσχεδιαστής, και ο ιδιαίτερα ταλαντούχος Ούγγρος ντράμερ Peter Korsas.

* Τι διαφορετικό σε σχέση με την προηγούμενη φορά που παίξατε εδώ μπορεί να περιμένει το κοινό;

Μερικά καινούργια κομμάτια ίσως; (γέλια)

*Με ποια projects ασχολείστε κυρίως και τους αφιερώνετε περισσότερο χρόνο αυτό τον καιρό; Και τέλος, ποια είναι τα πιο άμεσα σχέδιά σας;

Αυτή την εποχή συνθέτω παράλληλα τα κομμάτια για δύο καινούργια CD, ένα ακουστικό και ένα για την μπάντα μου στην οποία παίζω ηλεκτρική κιθάρα. Όσο για το πιο άμεσο σχέδιό μου, είναι το να... φάω το μεσημεριανό μου γεύμα μαζί με τη νέα μου σύζυγο και το μωρό μας, την Ava!

Το πηγαίο, χαρούμενο γέλιο που συνοδεύει αυτά τα λόγια δείχνει έναν άνθρωπο ικανοποιημένο από τη ζωή, πριν απ' όλα γιατί την αγαπάει πολύ. Και αυτή ακριβώς η αγάπη δίνει την δύναμη και τροφοδοτεί συνεχώς την μουσική του Al Di Meola...