Τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από μια παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία διαμόρφωσε ένα νέο κοινωνικο-πολιτικό τερέν, που έδωσε βήμα στην ακροδεξιά να εξαπλωθεί τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο προβληματισμός που γεννάται (ή πρέπει να γεννάται εντός των εργατικών κομμάτων) από την άνοδο αυτή είναι η υπερβολική παρουσία εργατών και εργατριών ανάμεσα στους ψηφοφόρους και τους οπαδούς της άκρας δεξιάς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση της πολιτικής ατζέντας στους κύκλους των εγχώριων εργατικών τάξεων στη συντήρηση και το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου που διαμορφώθηκε να κυμαίνεται στο δεξιό λαϊκισμό, με υπεραπλουστευμένα και στρεβλά πολιτικά αφηγήματα, έναντι των πραγματικών ταξικών προβλημάτων που εντείνονται.
Ας ορίσουμε πρώτα την κοινωνική βάση της άκρας δεξιάς. Στην πρώτη του ομιλία ο Ντόναλντ Τραμπ ως πρόεδρος των ΗΠΑ είπε: «Από εδώ και στο εξής θα ισχύει: Πρώτα η Αμερική. Κάθε απόφαση για το εμπόριο, τη φορολογία, την είσοδο μεταναστών ή την εξωτερική πολιτική θα λαμβάνεται με κριτήριο αν ωφελεί Αμερικανούς εργάτες ή αμερικάνικες οικογένειες». Το μήνυμα αυτό, των δήθεν «εθνικών εργατικών συμφερόντων» που δίνει ως εικόνα του λαού την «εθνική κοινότητα» και όχι τις ταξικές αντιθέσεις, είναι η συγκολλητική ουσία που συνέχει τις ακροδεξιές κοσμοαντιλήψεις και βρίσκει πολλούς πρόθυμους ακροατές. Μέσα από αυτό το απλό σχήμα λοιπόν το ακροδεξιό μπλοκ στρατολογεί τους ψηφοφόρους του από όλες τις τάξεις και στρώματα, αλλά σε μεγάλο βαθμό η εκλογική νίκη του ακροδεξιού Τραμπ οφειλόταν σε εργάτες και εργάτριες από την αποβιομηχανοποιημένη «rust belt». Στην άλλη μεριά του ατλαντικού, συγκεκριμένα στη Βρετανία, η καμπάνια του Brexit έγινε από το δεξιολαϊκιστικό UKIP, το οποίο έχει μεγάλο ακροατήριο σε κόσμο που ανήκει στην εργατική τάξη. Στη Γαλλία επικρατεί ο φόβος της ανόδου στην εξουσία του Εθνικό Μέτωπο, που εδώ και 30 χρόνια κερδίζει τα μεγαλύτερα ποσοστά του από τα παλιά προπύργια του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το πιο εντυπωσιακό είναι το αποτέλεσμα των αυστριακών εκλογών, όπου το 86% των εργατών ψήφισε τον ακροδεξιό Χόφερ. Στην Ιταλία η Λέγκα, με τον ανοιχτά ρατσιστή πρόεδρο Σαλβίνι καταγράφει τις μεγαλύτερες συμπάθειες του στην εργατική τάξη. Τέλος, στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή αντλούσε τη δύναμή της από τις λαϊκότερες γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά.
Είναι λοιπόν φυσικό επακόλουθο ότι τα μέλη των εργατικών συνδικάτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία παλαιότερα είχαν ανοσία στην ακροδεξιά, έχουν αρχίσει να έχουν πολλά μέλη με ακροδεξιό προσανατολισμό. Πολλοί σχολιαστές, βλέποντας τέτοια φαινόμενα θεωρούν ότι αυτά τα κόμματα είναι «εργατικά» ή τα χαρακτηρίζουν λαϊκά κινήματα.
Το ερώτημα που γεννάται είναι: ποια πρέπει να είναι η απάντηση της αριστεράς σε αυτόν τον αναδυόμενο κίνδυνο;; Πρέπει λοιπόν να υπάρξει παρέμβαση και δράση, που να καταστήσει σαφές ότι τα ακροδεξιά μορφώματα δεν είναι ταξικά κόμματα. Πρόκειται για μορφώματα που δεν ανήκουν στον Μαρξισμό προφανώς, αλλά στη πραγματικότητα στρέφονται απέναντι στα πραγματικά προβλήματα των εργατών, αφού χρησιμοποιούνται από το διεφθαρμένο κατεστημένο για να αποπροσανατολίσουν τη βούληση του αδιάφθορου λαού, η οποία εντέλει έχει κατεύθυνση που ευνοεί το «κατεστημένο».
Χρειάζεται λοιπόν, μία ταξική λαϊκή πολιτική ως αντίδοτο στην άνοδο της ακροδεξιάς και του σοβαρού κοινωνικού κινδύνου, αφού το έδαφος για έναν «νέο φασισμό» είναι πράγματι υπαρκτό σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Πρέπει λοιπόν, η πολιτική αριστερά να θέση πάλι τις ταξικές εκμεταλλευτικές θέσεις στη δημοσιότητα. Βέβαια, η ύπαρξη ενός υγειούς χώρου που θα μπορούσε να το κάνει αυτό, από ότι φαίνεται, είναι αρκετά μακριά. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε αντίθεση με προηγούμενες δεκαετίες η απεργίες και οι κινητοποιήσεις για εργατικές και κοινωνικές διεκδικήσεις έχουν όλο και μικρότερη απήχηση. Πρέπει λοιπόν, η οργανωμένη αριστερά να δημιουργήσει σχήματα που θα ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις των μικρομεσαίων τάξεων που θεωρούν τους εργατικούς αγώνες υπόθεση μίας προνομιούχας συνδικαλιστικής ιεραρχίας ή χαμένο χρόνο, χρειάζεται σκληρή δουλειά, κόπος και μέθοδος τόσο επιστημονικά όσο και πολιτικά.
Αντί λοιπόν, αν υπερτονίζουμε μόνο τις διαφορετικές αξίες που βασιζόμαστε (σε σχέση με την ακροδεξιά), χρειάζεται να ανακαλύψουμε εκ νέου την σύγκρουση και την ταξική πάλη ως μορφές δημοκρατικής κοινωνικοποίησης που διαλύουν κάθε φαντασίωση ομοιογενών εθνικών κοινοτήτων. Που καλούν σε συλλογική αυτενέργεια και συνδέουν τα τμήματα της τάξης που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τους μισθούς, επειδή δεν μπορεί να διαδραματιστεί αλλιώς, παρά μόνο ξεπερνώντας εθνοτικά, εθνικά και έμφυλα όρια.
Ο Νίκος Πουλαντζάς λ.χ. μας τροφοδοτεί με πολλά για να απορρίψουμε δομημένα τις ακροδεξιές και λαϊκίστικες απλουστεύσεις λέγοντας ότι «οι ταξικές αντιθέσεις διαπερνούν το κράτος (και το έθνος) και το συγκροτούν ταυτόχρονα», ότι «οι αγώνες παίρνουν μία ειδική μορφή» και αυτή με τη σειρά της «εξαρτάται από τον υλικό σκελετό του κράτους».
Με βάση την ανάλυσή του, οι αγώνες συγκροτούνται τοπικά αλλά έχουν μια υπερεθνική σημασία ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τον ισχυρό κίνδυνο ανόδου της ακροδεξιάς, σε τόσα επιμέρους κράτη. Δουλειά της νεολαίας μας είναι να πυροδοτήσουμε αυτές τις κοινωνικές διεργασίες και δράσεις, που θα επαναφέρουν τις ταξικές διεκδικήσεις της εργασίας εντός του πλαισίου της αριστεράς, μακριά από λογικές εθνικής περιχαράκωσης και προβολής των προβλημάτων της στον ξένο εργάτη.
Έτσι, οι απλουστευτικές πολιτισμικές θεωρήσεις της ακροδεξιάς, αλλά και οι λαϊκιστικές τους συρρικνώσεις παύουν να φαίνονται εύλογες. Είναι καθήκον της αριστεράς συνολικά και της Νεολαίας Σύριζα, που αναλαμβάνει το κρίσιμο ρόλο να παρέμβει στην πιο ανασφαλή εργασιακά γενιά να υψώσει τοίχος απέναντι στους κινδύνους της αναδυόμενης ακροδεξίας.
*Ο Σπύρος Καπόλος είναι μέλος της Ο.Μ Νεολαίας ΣΥ.ΡΙΖ.Α Κυψέλης
