Μαθητευόμενοι αλλά και καταξιωμένοι καλλιτέχνες από τη νησιωτική Ελλάδα εκδήλωσαν ενδιαφέρον, έπειτα από δημόσια πρόσκληση, να λάβουν μέρος σε μια διαδικασία συλλογικότητας, ώσμωσης και εικαστικής έκφρασης της νησιωτικής Ελλάδας
Το 20% της έκτασης της Ελλάδας αποτελείται από νησιά. Μικρά κομμάτια γης και γύρω γύρω θάλασσα, απομονωμένα το ένα από το άλλο. Ή μικρά κομμάτια γης που αποτελούν ουσιαστικά γέφυρες, μόνιμες και στέρεες, οι οποίες ενώνουν όλο το αρχιπέλαγος. Τελικά η νησιωτικότητα είναι μία έννοια διασπαστική ή ενωτική;
Το Δίκτυο Νησιωτικών Αναπτυξιακών Εταιρειών Ελλάδας Νήσων Περίπλους και η Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου αποφάσισαν να ανιχνεύσουν αυτά τα ερωτήματα με τρόπο εικαστικό και να υλοποιήσουν αυτήν τη δράση στη Λέσβο τον Μάιο, με τη φύση του βορειοανατολικού Αιγαίου στην ομορφότερή της στιγμή να δηλώνει κατάφαση όχι μόνο στην έννοια της νησιωτικότητας αλλά και στην ίδια τη ζωή.
«Διαλέξαμε να τιμήσουμε την εικαστική δημιουργία της νησιωτικής Ελλάδας και να φέρουμε κοντά τα νησιά μας καταδεικνύοντας ότι οι θάλασσές μας μάς ενώνουν», δηλώνει ο Τάσος Περιμένης, διευθυντής της Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου.
Τα masterclasses και η εικαστική διαδρομή
Δύο masterclasses, ένα ζωγραφικής και ένα κόμικς, μία ημερίδα και μία ενιαία εικαστική διαδρομή με έξι στάσεις λαμβάνουν χώρα στο νησί.
Το Κάστρο της Μυτιλήνης, το Παλιό Χάνι της Αγοράς, το Οθωμανικό Λουτρό (Τσαρσί Χαμάμ), το Δημοτικό Θέατρο Λέσβου, το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή και η Δημοτική Πινακοθήκη γεμίζουν εκκολαπτόμενους και καταξιωμένους καλλιτέχνες, που δουλεύουν και εκθέτουν με έμπνευση την ίδια την έννοια της νησιωτικότητας.
Το masterclass ζωγραφικής θα γίνει από την Παρασκευή 22 έως την Κυριακή 24 Μαΐου στο Κάστρο της πόλης και στο Παλιό Χάνι της Μυτιλήνης, με την καθοδήγηση του γνωστού ζωγράφου και καθηγητή στη Σχολή Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Φλώρινας, Γιάννη Ζιώγα. Θέμα του masterclass το έργο του Ελληνα ζωγράφου Σπύρου Παπαλουκά και ο τρόπος που αυτός ερμήνευσε τη νησιωτικότητα.
Ο Παπαλουκάς έζησε και εργάστηκε σε διάφορα νησιά του Αιγαίου -Μυτιλήνη, Αίγινα, Πάρος- και διερεύνησε σε βάθος την έννοια της νησιωτικότητας. Η θεωρία του για τα θερμά/ψυχρά, για τον τρόπο αποτύπωσης του μαύρου, για τη δύναμη της κηλίδας και τη σημασία της πρωτογενούς ζωγραφικής μάζας προκύπτει από τη μελέτη της φύσης και κυρίως από τη μελέτη των νησιωτικών περιοχών στις οποίες εργάστηκε.
Το masterclass ζωγραφικής θα διερευνήσει τον τρόπο που οι διδαχές του Παπαλουκά εξακολουθούν να είναι και σήμερα πρωτότυπες στις αναγνώσεις του τοπίου και στον τρόπο που οι πραγματικές πληροφορίες μετασχηματίζονται σε οπτικούς κώδικες, ειδικά στον τρόπο της νησιωτικότητας και αυτά που η νησιωτικότητα σημαίνει.
Ως αποτέλεσμα του masterclass θα δημιουργηθούν 14 εικαστικοί χάρτες, όσοι και οι συμμετέχοντες, οι οποίοι θα εκτεθούν στο Παλιό Χάνι της Αγοράς. Παράλληλα θα εκτεθούν προσχέδια, σημειώσεις, αντικείμενα που προκάλεσαν ενδιαφέρον, ψηφιακές καταγραφές, ώστε να αποτυπωθεί το σύνολο εκείνων των στοιχείων που αποτέλεσαν την καλλιτεχνική διαδικασία.
Οι «Γλάροι» του Βενέζη, πιο επίκαιροι από ποτέ
Σε μια χρονική στιγμή που το θέμα της μετανάστευσης είναι πιο επίκαιρο από ποτέ και ακουμπάει τη Λέσβο με τρόπο άμεσο και επιτακτικό, επιλέχθηκε ο συγγραφέας Ηλίας Βενέζης να αποτελέσει πηγή έμπνευσης του masterclass κόμικς. Πρόσφυγας και ο ίδιος της Μικρασιατικής Καταστροφής, κατέδειξε και πραγματεύτηκε με τρόπο μοναδικό τις έννοιες της προσφυγιάς, του πολέμου, την προσπάθεια να ριζώσει ο μέτοικος σε μια καινούργια πατρίδα. Και πλάι σ’ αυτά, άγγιξε με το έργο του θέματα όπως η μοναξιά, ο θάνατος, η συγχώρεση.
Το masterclass κόμικς θα πραγματοποιηθεί από τη Δευτέρα 25 έως την Τετάρτη 27 Μαΐου, με την καθοδήγηση του γνωστού σκιτσογράφου και δημιουργού κόμικς Soloup (Αντώνη Νικολόπουλου), και θα αντλήσει την έμπνευσή του από το διήγημα του Βενέζη «Οι γλάροι» (συλλογή διηγημάτων Αιγαίο), που εκδόθηκε το 1941.
Οι συμμετέχοντες θα δημιουργήσουν μικρά graphic novels με το σενάριο «Οι Γλάροι», τα οποία θα εκτεθούν στο Παλιό Χάνι της Αγοράς και στη συνέχεια θα εκδοθούν σ’ ένα ενιαίο σώμα.
Ο πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης
Την Παρασκευή 29 Μαΐου, στον πανέμορφο χώρο του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου, στην Αγία Παρασκευή, θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με θέμα «Πολιτισμός και Εικαστικές Τέχνες – Προτάσεις Τοπικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής». Πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες και στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης καταθέτουν τις απόψεις τους και ανιχνεύουν θέματα σχετικά με τον ρόλο του πολιτισμικού κεφαλαίου, της δημιουργικής οικονομίας και της τοπικής ανάπτυξης. Η ημερίδα είναι ανοιχτή για το κοινό, αρκεί να δηλώσετε συμμετοχή στο τηλέφωνο: 22510-29400.
Μία εικαστική διαδρομή - έξι στάσεις
Τέλος, το Σάββατο 30 Μαΐου, η τέχνη βγαίνει κυριολεκτικά βόλτα στο νησί. Πέντε εικαστικές στάσεις και μία παρουσίαση βιβλίου γεμίζουν το νησί με τη δημιουργική δύναμη της τέχνης της νησιωτικής Ελλάδας.
Στο Δημοτικό Θέατρο Λέσβου θα πραγματοποιηθεί έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Νήσων περίπλους, στεριές θαλασσινών, 10.000 εντυπώσεις».
Στον πολυχώρο «Νήσων Περίπλους» στο Παλιό Χάνι της Αγοράς θα παρουσιαστούν τα έργα των δύο masterclasses, ζωγραφικής και κόμικς.
Στο Επιμελητήριο Λέσβου θα λάβει χώρα η ομαδική έκθεση ζωγραφικής δημιουργών της νησιωτικής Ελλάδας με τίτλο «Ελληνικές θάλασσες και ζωγραφική, σπουδή στη νησιωτικότητα» και στο Οθωμανικό Λουτρό (Τσαρσί Χαμάμ) η ομαδική έκθεση ζωγραφικής δημιουργών της Λέσβου με τίτλο «Το χρώμα της Ανατολής», και οι δύο με εικαστικό επιμελητή τον Δημήτρη Καλαντζάκη.
Στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου, στην Αγία Παρασκευή, ο σκιτσογράφος Soloúp εκθέτει το έργο του «Από τη Μυτιλήνη στο Αϊβαλί, ένα ταξίδι στον χρόνο» και το απόγευμα της ίδιας μέρας στο βιβλιοπωλείο Book and Art (οδός Κομνηνάκη, στη Μυτιλήνη) 18.30 – 20.00 θα παρουσιάσει το βιβλίο του «Αϊβαλί».
Δημήτρης Σταθόπουλος
