Με χαιρετισμό του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Αμυνας Δ. Βίτσα ξεκίνησε στις εννέα το πρωϊ ο «Αγώνας Δρόμου Μνήμης και Τίμης: Μπλόκ 15 - Σκοπευτήριο Καισιαριανής» που συνδιοργάνωσαν το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η Περιφέρεια Ατικής.
Με αυτήν την εκδήλωση έκλεισε για φέτος ο διευρυμένος κύκλος δραστηριοτήτων υπό τον γενικό τίτλο «Η ΑΘΗΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ», με αφορμή την 12η Οκτωβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής το 1944, ενώ παράλληλα συνδέεται και με την εορτασμό της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου.
Η εκκίνηση δόθηκε στις 09:00, μπροστά από το κτίριο των μελλοθανάτων ΜΠΛΟΚ-15 εντός του στρατοπέδου Χαϊδαρίου «ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ Α'» και ο τερματισμός γίνεται στον τόπο εκτελέσεων στο Σκοπευτήριο Καισαριανής (Μουσείο Εθνικής Αντίστασης), ακολουθώντας τη συνήθη διαδρομή που επέλεγαν τα γερμανικά καμιόνια για να μεταφέρουν τους μελλοθανάτους αγωνιστές. Συγκεκριμένα, οι δρομείς ξεκίνησαν από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου και ακολούθησαν την εξής διαδρομή: Οδός Φλουτζή - Αγωνιστών Στρατοπέδου Χαϊδαρίου - Ιερά Οδός - Πειραιώς - Ερμού - Ασωμάτων - Αποστόλου Παύλου - Διονυσίου Αρεοπαγίτου - Λεωφόρος Βασιλίσσης Αμαλίας - Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας - Λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου - Λεωφόρος Βασιλέως Αλεξάνδρου - Γρηγορίου Θεολόγου - Λεωφόρος Εθνικής Αντιστάσεως - Νέας Εφέσου - Πέλοπος - Σκοπευτήριο.
Οπως σημείωσε ο κ. Βίτσας χαιρετίζοντας την εκκίνηση του αγώνα, «με τη σημερινή μας παρουσία εδώ, σε αυτό τον ιερό τόπο, ερχόμαστε να δηλώσουμε ένα μεγάλο παρών στο προσκλητήριο ιστορικής μνήμης και τιμής, σε όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, έχυσαν το αίμα τους για να ποτίσουν το μεγάλο δέντρο της ελευθερίας».
Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Αμυνας αναφέρθηκε στο 19χρονο Νίκο Γλέζο, τον αγωνιστή της ΕΠΟΝ που στις 10 Μαϊου 1944 μεταφέρθηκε μαζί με άλλους 91 αγωνιστές για εκτέλεση στην Καισαριανή και κατά τη μεταφορά του από το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Χαϊδαρίου πέταξε στο δρόμο ένα σημείωμα όπου έγραφε: «Εδώ ανέπνευσαν για τελευταία φορά το μυρωμένο ελληνικό αέρα». Αναφέρθηκε στη 17χρονη Ηρώ Κωνσταντοπούλου, που στο δικό της μήνυμα που πέταξε από το φορτηγό στην πορεία προς την εκτέλεση, έγραφε: «Υπομονή κι υπομονή, καρτέρι και καρτέρι, και τούτος ο Σεπτέμβρης τη Λευτεριά θα φέρει». Αναφέρθηκε στον 14χρονο Ανδρέα Λυκουρίνο, που έγραφε στο δικό του σημείωμα που πέταξε από το φορτηγό των μελλοθανάτων: «Μη λυπάστε! Πεθαίνω για τη Λευτεριά και την Πατρίδα». Δεν παρέλειψε τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, που αρνήθηκε να αφαιρεθεί το όνομά του από τη λίστα των μελλοθανάτων και δεν δέχθηκε να εκτελεστεί άλλος στη θέση του, στέλνοντας το μήνυμα: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση. Να είσαι περήφανος για το μοναχογιό σου. Γεια».
Οπως ανέφερε ο κ. Βίτσας,φρεσκάροντας την ιστορική μνήμη, το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, από τον Σεπτέμβριο του 1943 έως την απελευθέρωση στις 12 Οκτωβρίου 1944, λειτουργούσε σαν στρατόπεδο συγκέντρωσης. Από εδώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που γίνονται, πέρασαν πάνω από 21.000 κρατούμενοι. Στην Καισαριανή εκτελέστηκαν πάνω από 700, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν περάσει από το Χαϊδάρι. Στους εκτελεσμένους, στους οποίους έγινε μνεία κατά την εκδήλωση πριν τον αγώνα δρόμου, δεν περιλαμβάνονται οι χιλιάδες, ανάμεσά τους και οι Έλληνες Εβραίοι, που από το Χαϊδάρι οδηγήθηκαν σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης.
Μπροστά στο ΜΠΛΟΚ-15, είχαν συγκεντρωθεί, σημείωσε, 200 κρατούμενοι κομμουνιστές, γνωστοί ως Ακροναυπλιώτες, που την Πρωτομαγιά του 1944 εκτελέστηκαν στην Καισαριανή. Είχαν φυλακιστεί στην Ακροναυπλία, όπως και άλλοι σύντροφοί τους, από την μεταξική δικτατορία και στη συνέχεια παραδόθηκαν στις δυνάμεις κατοχής. «Πρόκειται για μια μελανή σελίδα της Ιστορίας μας, το γεγονός δηλαδή, ότι Έλληνες πολιτικοί κρατούμενοι παραδόθηκαν στους κατακτητές από τις ελληνικές αρχές, πριν τη φυγή τους στη Μέση Ανατολή» είπε ο κ. Βίτσας.
Και πρόσθεσε: «Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, οι Ένοπλες Δυνάμεις, μαζί με την Περιφέρεια Αττικής, το Υπουργείο Πολιτισμού και τους γύρω δήμους, όχι μόνο διαφυλάσσουν και προστατεύουν αυτό το μνημείο αλλά με δέος και σεβασμό θα το αναδείξουν, ώστε να λειτουργεί σαν ένα μεγάλο ανοιχτό σχολείο ιστορίας. Ένα χώρο επισκέψιμο από τον λαό μας αλλά και από προσκυνητές της δημοκρατίας και της νίκης ενάντια στο φασισμό από άλλες χώρες. Εδώ ακριβώς, μπορεί κάποιος να πάρει μαθήματα πραγματικού πατριωτισμού, δημοκρατίας και αγώνα ενάντια στο φασισμό».
Και κατέληξε: «Θέλω να εκφράσω τη συγκίνησή μου για την παρουσία του, εδώ ανάμεσα στους δρομείς, του 73χρονου σήμερα, Γρηγόρη Τσιγάρα, γιού του εκτελεσμένου στην Καισαριανή στις 10 Μαΐου 1944, Αριστομένη Τσιγάρα, ο οποίος πριν εκτελεστεί εκρατείτο εδώ στο ΜΠΛΟΚ-15. Ο Αριστομένης Τσιγάρας, τις τελευταίες μέρες του τις έζησε στην απομόνωση. Ζήτησε από συγκρατούμενό του, πριν τον πάνε για εκτέλεση, να του φέρει έναν καθρέφτη, για να δει μέσα σε αυτόν, όπως είπε, τον λίγων μηνών γιό του και την γυναίκα του, για τελευταία φορά. Κύριε Γρηγόρη Τσιγάρα, το πρόσωπό σας για μας είναι ο καθρέφτης που βλέπουμε την ιστορία μας».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
