Κοιτώντας κανείς βιαστικά τα αποτελέσματα των γαλλικών προεδρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής υπάρχει ο κίνδυνος να φτάσει στο βιαστικό συμπέρασμα ότι αποτελούν φωτοτυπία εκείνων του 2017. Το δίδυμο του δεύτερου γύρου είναι το ίδιο και συνολικά οι τρεις πρώτοι υποψήφιοι έχουν μεταβολή στα ποσοστά τους που δεν ξεπερνά τις 2-3 μονάδες σε σχέση με πέντε χρόνια πριν. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ένα συμπέρασμα όχι απλά παραπειστικό αλλά βαθιά απολίτικο: του διαφεύγει ότι το σκηνικό που διαμορφώθηκε στις 10 Απριλίου σημαίνει το οριστικό και απόλυτο αδιέξοδο του μακροβιότερου πολιτικού συστήματος που γνώρισε η Γαλλία, αυτού της 5ης Δημοκρατίας.

Αν και οι ανησυχίες για τυχόν εκλογή της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν είναι μάλλον υπερβολικές, το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην Ιστορία αυτό είναι ένα ενδεχόμενο που συζητιέται και η βεβαιότητα ότι το ποσοστό της θα ξεπεράσει το 40% και πιθανότατα και το 45%, σημαίνει το τέλος του «ρεπουμπλικανικού μετώπου» που αποτελούσε την τελευταία σταθερά του γαλλικού πολιτικού μετώπου. Στη θέση του, εγκαθίσταται ένα εκλογικό σώμα το οποίο εμφανίζεται σχεδόν τριχοτομημένο, χωρίς την παραδοσιακή επικοινωνία μεταξύ των διαφορετικών τάσεών του και χωρίς αυτές να είναι ικανοποιητικά συμπαγείς. Την Κυριακή, περίπου το 1/3 των ψηφοφόρων ψήφισαν την Αριστερά στις διάφορες εκδοχές της, άλλο 1/3 την Ακροδεξιά και άλλο 1/3 τους συστημικούς συντηρητικούς υποψηφίους. Το δίδυμο του δεύτερου γύρου (Μακρόν - Λεπέν) και ο Ζαν Λικ Μελανσόν συγκέντρωσαν -ειδικά την τελευταία εβδομάδα- των κύριο όγκο των ψήφων του στρατοπέδου τους, αλλά αυτό δεν μπορεί να κρύψει ότι και τα ίδια είναι στο εσωτερικό τους διασπασμένα ανάμεσα σε έναν συστημικό διαχειριστικό και έναν αντισυστημικό ριζοσπαστικό λόγο.

Έτσι, στη μεν Αριστερά, ο Μελανσόν βάσισε σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία και τη λαϊκή δημοφιλία του στη σταθερή του άρνηση να συνομιλήσει έστω με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, στη δε Ακροδεξιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά ια τάση που θέλει να αποσπαστεί από τον παραδοσιακό λαϊκιστικό λόγο και να συγκροτήσει έναν φασισμό που αυτοπροτείνεται ως διέξοδος του συστήματος. Και όχι χωρίς επιτυχία: ο «φιλόσοφος» της Ακροδεξιάς Ερίκ Ζεμούρ συγκέντρωσε ποσοστά έως και 18% σε περιοχές όπως το 16ο Διαμέρισμα του Παρισιού, όπου ζει η κρεμ ντε λα κρεμ της γαλλικής αστικής τάξης. Ένα μέρος της γαλλικής μπουρζουαζίας φλερτάρει ανοιχτά πλέον με τη λύση του αυταρχικού κράτους - ακόμα και αν δεν θέλει να το εμπιστευτεί στη Λεπέν.

Από την άλλη, το αποτέλεσμα της Κυριακής αποτέλεσε την πιο εκκωφαντική ίσως αποτυχία των κομμάτων - και όχι απλά των «παραδοσιακών», όπως αναφέρεται. Οι τέσσερις πρώτοι υποψήφιοι, που συγκεντρώνουν σχεδόν το 80% των ψήφων, δεν έχουν στην ουσία κανένα κόμμα πίσω τους -με εξαίρεση ίσως τη Λεπέν, που έχει φτιάξει έναν μηχανισμό που λόγω των ιδιαιτεροτήτων του συστήματος παραμένει εξωκοινοβουλευτικός. Τα δύο κόμματα που μοιράστηκαν τις γαλλικές περιφέρειες πριν ένα χρόνο, συγκέντρωσαν την Κυριακή συνολικά 6%, κάνοντας την προ 30ετίας κατάρρευση του ιταλικού πολιτικού συστήματος να μοιάζει πταίσμα.

Σε ένα μήνα από τώρα, οι Γάλλοι θα κληθούν να ψηφίσουν σε βουλευτικές εκλογές χωρίς επί της ουσίας να υπάρχει κομματικό σύστημα. Αυτή η δυσλειτουργία στις σχέσεις της εξουσίας με την κοινωνία σε συνδυασμό με την πολιτική τριχοτόμηση της κοινωνίας προϊδεάζει για μια ελάχιστα ειρηνική κοινωνικά περίοδο στην παραδοσιακά φασαριόζικη Γαλλία.

Να είναι άραγε αυτό το αδιέξοδο μια γαλλο-γαλλική υπόθεση ή μας προϊδεάζει για μια αντίστοιχη κρίση πολιτικής εκπροσώπησης σε όλη την Ευρώπη;