Το δελτίο Τύπου:

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ (ΕΔΙΑ) 1940-1974

Κ. - Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

9η ετήσια θεματική εκδήλωση για την Κατοχή και τον Εμφύλιο:

70 χρόνια από τον Εμφύλιο

27-28 Αυγούστου, Γράμμος, «Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης»

Ο Ελληνικός Εμφύλιος είναι καταγεγραμμένος διεθνώς ως η πρώτη πράξη του «ψυχρού πολέμου» στη μεταπολεμική Ευρώπη. Εναρκτήρια πράξη του Εμφυλίου θεωρείται – συμβατικά - η επίθεση ομάδας πρώην ανταρτών του ΕΛΑΣ  με επικεφαλής τον  Αλέξανδρο Ρόσιο - «Καπετάν Υψηλάντης» - στο Σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας στις 30/3/1946, παραμονή των εκλογών. Η επίθεση ήταν η απάντηση στις εκτελέσεις - διώξεις  των πολιτών που ανήκαν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (12/2/1945). Τα «Δεκεμβριανά» υπήρξαν το αιματηρό προανάκρουσμα της εμφύλιας σύγκρουσης.  

Τελευταία πράξη του Εμφυλίου και της μετεμφυλιακής «καχεκτικής δημοκρατίας» των εκτάκτων μέτρων υπήρξε η επτάχρονη τυραννία των συνταγματαρχών. Η κατάρρευσή της, η νομιμοποίηση του ΚΚΕ και «των παραφυάδων αυτού» και, στη συνέχεια, η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, αν και σήμαναν το τέλος μιας μακρόχρονης περιόδου σκληρών συγκρούσεων, οι «πόλεμοι της μνήμης» συνεχίζονται.

Καθώς τις τελευταίες ιδιαίτερα δεκαετίες διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στις «πολιτικά ορθές» εκδοχές της ιστορίας και τις συλλογικές, συχνά τραυματικές προσωπικές μνήμες, έγινε και η μνήμη «ιστορικός τόπος». Η συντήρηση των εθνικών μύθων και ταμπού, η άρνηση να αντιμετωπίσει κανείς με ειλικρίνεια τη σκοτεινή πλευρά της δικής του ιστορίας, στο όνομα της «εθνικής συνοχής» και της «επούλωσης των πληγών», επιτείνουν τον ιστορικό αναλφαβητισμό ιδιαίτερα της νέας γενιάς, που, καθώς δίνει τη μάχη για το μέλλον, είναι υποχρεωμένη να πατάει στο έδαφος της ιστορικής αλήθειας για το παρελθόν, χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς  του ιστορικού αναθεωρητισμού που μετατρέπει τους θύτες σε θύματα.

Η ΕΔΙΑ 1940 - ’74 Κ. - Δ. Μακεδονίας, υπηρετώντας την ιστορική αλήθεια,  διοργανώνει την 9η ετήσια θεματική της εκδήλωση για την κρίσιμη δεκαετία του ‘40, προκειμένου να εμπλουτίσει τις έρευνες για τα αίτια, για να φωτίσει τα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα και τις συνέπειες του Εμφυλίου.

«Α, φτάνει πια ο κακός ο λύκος! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά»

(Μ. Αναγνωστάκης).

Πρόγραμμα:

Σάββατο 27/8:

12:00΄-15:00΄: ξενάγηση από τον επιστημονικό συνεργάτη του  Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων Ραϋμόνδο Αλβανό

17:00΄: προσέλευση-έναρξη εργασιών

Εισηγήσεις:

Ιωάννα Παπαθανασίου, ιστορικός-ερευνήτρια του ΕΚΚΕ: Οι διεθνείς εξελίξεις, ο «ψυχρός πόλεμος» και ο ελληνικός εμφύλιος

Ανδρέας Βενιανάκης, ερευνητής - συγγραφέας: Ο Εμφύλιος και η απονομή της Δικαιοσύνης: η περίπτωση του Τάγματος Ασφαλείας Δάγκουλα

Πολυμέρης Βόγλης, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Ο Εμφύλιος το 1946 - γεγονότα και εξελίξεις

Ηλίας Νικολακόπουλος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών: Οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις το 1946, η στάση και οι θέσεις των κομμάτων

Κυριακή 28/8:

10:00 π.μ.,  πεζοπορία και ξενάγηση:

- στο Χάρο της Κοτύλης - 4 χλμ από το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης - όπου το 1947 τρεις αντάρτες του ΔΣΕ έπεσαν στο γκρεμό για να μην πιαστούν αιχμάλωτοι.

- στον Πύργο της Κοτύλης, τη μόνη περιοχή που δεν κατέλαβε ο «Εθνικός Στρατός» στη μεγάλη μάχη του Γράμμου το 1948.  Έτσι δόθηκε η δυνατότητα στους αντάρτες του ΔΣΕ να πραγματοποιήσουν το «μεγάλο ελιγμό» από το Γράμμο στο Βίτσι.

12:00’- 15:00’: ξενάγηση στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης από τον Ραϋμόνδο Αλβανό-για όσους/ες δεν πήραν μέρος στην αντίστοιχη του Σαββάτου 27/8.

Θεσσαλονίκη 4/8/2016

Για το Δ.Σ.

0 πρόεδρος                                                                                                                 η Γ. Γραμματέας

Τρ. Μηταφίδης                                                                                                           Παρ. Φιριπή

 

Γενικές πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης (ΠΕΣ)

Αρχές Ιουλίου του 2012 ξεκίνησε η λειτουργία του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης (ΠΕΣ) το οποίο βρίσκεται 50 χλμ νοτιοδυτικά της Καστοριάς, σε υψόμετρο 1450 μέτρων, σε ένα κατάφυτο από δένδρα τοπίο αλπικού τύπου. Η επίσκεψη σε αυτό συνδυάζει μια ορεινή εκδρομή σε ένα από τα ομορφότερα βουνά της Ελλάδας με ένα ταξίδι στην ιστορία και στη γνώση.

Το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης έχει ως στόχο τόσο τη συμβολή στην κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος, όσο και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επισκεπτών για το φυσικό περιβάλλον και τα είδη της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας της περιοχής του ευρύτερου ορεινού όγκου του Γράμμου. Ο διπλός αυτός στόχος επιδιώκεται μέσω της λειτουργίας εκθέσεων με φωτογραφικό και ψηφιακό υλικό, βιβλιοθήκης, καθώς και με την οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, συνεδρίων, ημερίδων, συναντήσεων σε συνεργασία με εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού όχι μόνο για θέματα ιστορικού ενδιαφέροντος αλλά και θέματα που αναδεικνύουν τον περιβαλλοντικό πλούτο του Γράμμου.

Το ΠΕΣ λειτουργεί υπό την εποπτεία του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, ενός οργανισμού που αναλαμβάνει πλήθος επιμορφωτικών και εκπαιδευτικών δράσεων. Σκοπός του Ιδρύματος είναι η μελέτη και η διάδοση των αρχών του Κοινοβουλευτισμού και της Δημοκρατίας μέσα από την οργάνωση προγραμμάτων όπως η «Βουλή των Εφήβων», εκδόσεων, εκδηλώσεων, εκθέσεων, επισκέψεων σχολείων στη Βουλή των Ελλήνων κλπ.

Στα κτίρια του ΠΕΣ μπορεί κάποιος να επισκεφτεί και να ξεναγηθεί στην έκθεση φωτογραφίας ιστορικού περιεχομένου «Γράμμος: Διαδρομές στην Ιστορία» η οποία έχει φωτογραφίες από την καθημερινότητα των ανθρώπων, κυρίως της Δυτικής Μακεδονίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο.

Στην έκθεση «Γράμμος: Διαδρομές στη Φύση» οι επισκέπτες θα μπορέσουν να θαυμάσουν εικόνες από τα χαρακτηριστικότερα και ομορφότερα τοπία της ορεινής αυτής περιοχής, καθώς και φωτογραφίες από τα είδη των λουλουδιών, των πεταλούδων, των πουλιών και των ζώων που ζουν σε αυτήν. Και στις δύο εκθέσεις υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες όπου προβάλλονται ντοκιμαντέρ για την ιστορία και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.

Εκτός από τις δύο εκθέσεις, στο ΠΕΣ υπάρχει βιβλιοθήκη με περίπου 1200 τόμους, οι οποίοι εστιάζουν κυρίως στη σύγχρονη ιστορία και στο φυσικό περιβάλλον. Ο κάθε επισκέπτης μπορεί να επιλέξει τα βιβλία που τον ενδιαφέρουν και να διαβάσει στο αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα της περιήγησης στο διαδίκτυο, στους υπολογιστές που είναι διαθέσιμοι στο χώρο της βιβλιοθήκης. Στην αίθουσα εκδηλώσεων, χωρητικότητας 100 ατόμων μπορούν να φιλοξενούνται εκδηλώσεις από Πανεπιστήμια, Συλλόγους ή άλλους φορείς.

Στο ΠΕΣ λειτουργεί εστιατόριο-καφέ και ξενώνας 12 δωματίων τη διαχείριση των οποίων έχει αναλάβει ο συνεταιρισμός γυναικών Νεστορίου με την επωνυμία «Γεύσεις Γράμμου». Τα δωμάτια προσφέρουν μια υπέροχη θέα στην οροσειρά των Αρένων, ύψους περίπου 2200 μέτρων, η οποία διαχωρίζει την Ήπειρο από τη Δυτική Μακεδονία.

Αν κάποιος θέλει πληροφορίες σχετικά με τιμές ή κρατήσεις δωματίου ή αν θέλει κάποια ειδική παραγγελία για το φαγητό θα πρέπει να επικοινωνήσει με το 24670 21853.

Παρακαλούμε πολύ αν σχεδιάζετε να έρθετε στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης να παίρνετε προηγουμένως τηλέφωνο στο 24670 21853 για να επιβεβαιώσετε ότι λειτουργεί και να ενημερωθείτε για την κατάσταση του δρόμου (το χειμώνα).

Πρόσβαση στο ΠΕΣ

Η απόσταση από την Καστοριά μέχρι το ΠΕΣ (μέσω Νεστορίου-Πεύκου) είναι 54 χλμ και ο απαιτούμενος χρόνος είναι περίπου μία ώρα για τα αυτοκίνητα και μία ώρα και ένα τέταρτο για τα λεωφορεία.

Αν έχετε GPS τότε προτείνουμε να βάλετε σαν κατεύθυνση σας το χωριό Πεύκο. Αν έρθετε μέσω Γρεβενών-Δοτσικού-Επταχωρίου θα περάσετε από το Πευκόφυτο και μετά από 4 χλμ θα δείτε ταμπέλα προς Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, οπότε δεν χρειάζεται να φτάσετε στο Πεύκο. Αν έρθετε μέσω Καστοριάς-Νεστορίου τότε συνεχίζετε μέχρι το χωριό Πεύκο. Μετά θέλει προσοχή να μη στρίψετε δεξιά προς το χωριό Γράμμος αλλά να συνεχίσετε ευθεία για 7 χλμ μέχρι να δείτε την ταμπέλα για το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης και να στρίψετε αριστερά.

Αν κάποιος έρχεται από Θεσσαλονίκη μέσω Εγνατίας  καλύτερα να στρίψει προς ΚΑΣΤΟΡΙΑ  δύο χιλιόμετρα μετά τον κόμβο της Σιάτιστας και να μπει στην κάθετο της Εγνατίας.

Μετά από περίπου 40 χλμ και αφού πλησιάσει την Καστοριά και περάσει την έξοδο για Βογατσικό θα δει μια έξοδο με ταμπέλα που γράφει Καστοριά-νότια. Καλό θα είναι να ΜΗΝ την ακολουθήσει γιατί σε αυτή την περίπτωση θα μπει μέσα στην πόλη αλλά να συνεχίσει για 6-7 χλμ μέχρι να βρει την ταμπέλα που γράφει ΜΑΝΙΑΚΟΙ. Τότε στρίβετε, βγαίνετε από την εθνική οδό και στρίβετε μετά αριστερά προς Νεστόριο. Μετά από 25 χλμ περίπου και λίγο πριν μπει στο Νεστόριο ο δρόμος κάνει μια διχάλα και ο οδηγός θα πρέπει επιλέξει το δρόμο δεξιά του ώστε να μπει μέσα στο Νεστόριο και να συνεχίσει ευθεία. Μέσα στο χωριό θα βρει ένα μεγάλο σταυροδρόμι, σαν πλατεία και θα συνεχίσει ευθεία ακολουθώντας την ταμπέλα που τον κατευθύνει προς «river party». Συνεχίζει όλο ευθεία σε μια διαδρομή με πολλές στροφές που είναι όμως πολύ όμορφη αφού ακολουθεί το φαράγγι του Αλιάκμονα, μέχρι που φτάνει στο χωριό Πεύκο. Μετά το χωριό Πεύκο ΔΕΝ ΣΤΡΊΒΟΥΜΕ δεξιά προς το χωριό Γράμμος αλλά συνεχίζουμε όλο ευθεία και επτά χιλιόμετρα μετά το Πεύκο υπάρχει διασταύρωση στα αριστερά όπου αρχίζει ένας καλός χωματόδρομος, μήκους 4 χλμ, που οδηγεί στο ΠΕΣ.

Προτείνουμε η επιστροφή από το ΠΕΣ στην Καστοριά να γίνει μέσω Κοτύλης, διαδρομή που είναι 42 χιλιόμετρα (είναι δηλαδή 8 χιλιόμετρα πιο κοντά από ότι μέσω Πεύκου) αλλά έχει 8-9 χιλιόμετρα σχετικά βατού χωματόδρομου. Αυτή η διαδρομή προσφέρει τη δυνατότητα της επίσκεψης στο επιβλητικό τοπίο της θέσης «Χάρος».

Αναλυτικές πληροφορίες για τις δραστηριότητες του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης μπορείτε να δείτε και στην ανεπίσημη σελίδα του ΠΕΣ στο facebook.

https://www.facebook.com/ParkoEthnikesSymphilioses

Ραϋμόνδος Αλβανός, Διδάκτωρ Ιστορίας-Πολιτικής Επιστήμης ΑΠΘ

Επιστημονικός Συνεργάτης του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης

Υπεύθυνος των ξεναγήσεων και των εκδηλώσεων

Διεύθυνση του Πάρκου Εθνικής Συμφιλίωσης: ΛΙΒΑΔΙΑ ΚΟΤΥΛΗΣ, 52051 Νεστόριο, Καστοριά, τηλέφωνα: 24670 21853 και 24670 62136