Ηταν 25 Μαΐου του 1995 όταν γυναίκες από όλη την Τουρκία, κρατώντας κόκκινα γαρίφαλα και φωτογραφίες των αγνοούμενων παιδιών και αντρών τους, συγκεντρώθηκαν για να απαιτήσουν από τις Αρχές να απαντήσουν τι απέγιναν οι συγγενείς τους που εξαφανίστηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας.
Το περασμένο Σάββατο, οι Cumartesi Anneleri (Μητέρες του Σαββάτου) συναντήθηκαν και πάλι μπροστά από το ιστορικό Λύκειο Γαλατασαράι στη διάσημη οδό Ιστικλάλ της Κωνσταντινούπολης, γιορτάζοντας την 600ή καθιστική διαμαρτυρία τους μαζί με χιλιάδες πολίτες που τις συνοδεύουν στον μακροχρόνιο αγώνα τους.
Με πηγή έμπνευσης τις Αργεντινές Μητέρες της Πλατείας του Μάη, που από τον Απρίλιο του 1977 συγκεντρώνονται κάθε εβδομάδα διεκδικώντας να μάθουν την τύχη των παιδιών τους που απήχθησαν από το δικτατορικό καθεστώς, οι Μητέρες του Σαββάτου διαδηλώνουν με βασικό σύνθημα «Θέλουμε τους εξαφανισμένους αγαπημένους μας».
Στην αρχή ήταν λίγες, κάπου τριάντα. Επειτα, όσο πιο μαζική γινόταν η συμμετοχή, τόσο αύξαινε η καταστολή. Στην 170ή συγκέντρωσή τους, η αστυνομία άρχισε τις επιθέσεις εναντίον τους.
Αλλοτε τις έβαζαν με τη βία στις κλούβες και έριχναν χημικά μέσα κι άλλοτε πήγαιναν με τα οχήματά τους καταπάνω τους για να τις πατήσουν. Κράτησαν για 30 ακόμη βδομάδες έως ότου η καταστολή ήταν τόσο βίαιη, που αναγκάστηκαν να σταματήσουν τις καθιστικές διαμαρτυρίες τους.
Πέρασαν κάπου δέκα χρόνια. Κι έπειτα, το 2009, οι Μητέρες του Σαββάτου επέστρεψαν το ίδιο δυναμικές για να απαιτήσουν ξανά να μάθουν τι απέγιναν οι συγγενείς τους και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για την εξαφάνιση χιλιάδων πολιτών.
Στην πλειονότητά τους Κούρδοι, αλλά και αριστεροί Τούρκοι που «εξαφανίστηκαν» από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας στον απόηχο του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1980 και της καταστολής στο πλαίσιο του αποκαλούμενου «βρόμικου πολέμου» μεταξύ κράτους και Κούρδων αυτονομιστών τη δεκαετία του '90, τον οποίο οι Μητέρες του Σαββάτου χαρακτηρίζουν κρατική τρομοκρατία.
«Πριν από τέσσερα χρόνια ο τότε πρωθυπουργός και νυν πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε να λύσει το θέμα τον επόμενο Ιούνιο. Πόσοι Ιούνιοι έχουν περάσει κι εμείς δεν έχουμε κανένα νέο. Ψάχνω τον γιο μου Χαϊρετίν εδώ και 36 χρόνια. Δεν θα πω πως δεν αντέχω άλλο. Είμαι ακόμα όρθια.
Η ψυχή μου δεν ησυχάζει αναζητώντας τα κόκαλά του. Ποιο ήταν το έγκλημα των λαμπρών παιδιών μας που εξαφανίστηκαν, που το κράτος σκότωσε;» είπε μία από τις μητέρες, η Ελμάς Ερέν, στην εκδήλωση όπου συμμετείχαν χιλιάδες πολίτες.
«Ημουν μόλις 12 ετών όταν πρωτοήρθα σε αυτές τις διαμαρτυρίες. Τώρα έρχομαι με τον γιο μου. Είμαι η δεύτερη γενιά αυτού του κινήματος. Ελπίζω πως δεν θα χρειαστεί να πάρει τη σκυτάλη και τρίτη γενιά» έλεγε η Μπέσαν Τοσούν, κόρη του Φεχμί Τοσούν, που εξαφανίστηκε μετά τη σύλληψή του από τον στρατό στις 12 Νοεμβρίου του 1995.
Η 600ή καθιστική διαμαρτυρία τους συνοδεύτηκε από ανάλογες εκδηλώσεις αλληλεγγύης και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας αλλά και της Ευρώπης, με ιδιαίτερα μαζική συμμετοχή στο Βερολίνο και το Αμβούργο.
Εγινε σε μια συγκυρία κατά την οποία αναζωπυρώνονται οι φόβοι μήπως η Τουρκία επιστρέφει στις σκοτεινές εποχές κατά τις οποίες το κράτος χρησιμοποίησε τις αναγκαστικές εξαφανίσεις για να εξοντώσει την αντιπολίτευση και να ενσταλάξει τον φόβο στην κοινωνία.
Τον περασμένο Μάιο, ο Κούρδος πολιτικός Χουρσίτ Κουλτέρ εξαφανίστηκε από το Σιρνάκ στη διάρκεια στρατιωτικής επιχείρησης κατά των Κούρδων μαχητών. Είναι ο πρώτος αγνοούμενος σε αυτή την επαρχία εδώ και 15 χρόνια.
