Οι επαναστάτες όλης της Ευρώπης θα έδιναν τη μισή τους ζωή για ν’ απολαύσουν το θέαμα. Όμως, ο αμαξάς της δίτροχης άμαξας που γλιστρούσε στα σκοτεινά σοκάκια της Βιέννης εκείνη τη νύχτα, 13 Μαρτίου 1848, ακριβώς αυτό προσπαθούσε να αποφύγει: Τη δημοσιότητα. Κατάφερε να βγει χωρίς προβλήματα από την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας και να φτάσει απαρατήρητος στο προκαθορισμένο σημείο. Πέζεψε και μπήκε στην καμπίνα του αμαξιού. Ένα τεράστιο πανέρι βρισκόταν εκεί. Άνοιξε το σκέπασμα με προσοχή κι είπε με σεβασμό: «Εντάξει, εξοχότατε. Τώρα, είστε ασφαλής». Μέσα από το πανέρι, αδύναμος, φοβισμένος και γερασμένος, ξεπρόβαλε ο άνθρωπος που έτρεμε όλη η Ευρώπη: Ο πρίγκιπας Κλήμης Μέτερνιχ. Τα 75 του χρόνια δεν μπορούσαν να τον βοηθήσουν να κρύψει τον πανικό του. Μόνον όταν έφτασε στην Αγγλία αισθάνθηκε πραγματικά ασφαλής.
Έτσι περιγράφει ο ιστορικός της εποχής την τύχη που επιφύλαξε στο Μέτερνιχ η Επανάσταση του 1848. Θυμηθήκαμε όμως τον Αυστριακό πρίγκιπα, διπλωμάτη και πολιτικό με την ευκαιρία της επετείου μιας άλλης Επανάστασης, αυτής του 1821 που πλησιάζει σε λίγες μέρες. Και της οποίας, όπως είναι γνωστό, ο Μέτερνιχ υπήρξε φανατικός πολέμιος και ορκισμένος εχθρός.
Ο Μέτερνιχ έγινε γνωστός και σαν «Δον Κιχώτης της νομιμότητας». Υπεράσπιζε με πάθος τη διαιώνιση των μεγάλων αυτοκρατοριών της εποχής σε βάρος κάθε ανυπότακτου λαού. Κήρυττε τη «διεθνή νομιμότητα» και την «ισορροπία της ισχύος» σαν μοναδικά αποδεκτές αρχές για την άσκηση πολιτικής. Και χαρακτήριζε τις επαναστάσεις εν γένει σαν πράξεις «ανιστόρητες» και «ενέργειες αγραμμάτων που δεν ξέρουν ούτε γραφή και ανάγνωση»!
Κατ’ αναλογία, δεν είναι το πνεύμα του Μέτερνιχ που δεσπόζει πάνω από τη σημερινή Ευρώπη; Δεν είναι η ιερή νομιμότητα των ευρωπαϊκών θεσμών, της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, της χρεομηχανής, της χρηματοδεσποτείας και των αγορών, η μόνη ουσιαστικά συνθήκη που απέναντί της πρέπει να υποταχθούν οι λαοί και η Δημοκρατία;
Η Επανάσταση του 1821 απέχει κοντά 200 χρόνια. Κάθε ιστορική αναλογία κινδυνεύει να χαρακτηριστεί απλοϊκή και σχηματική. Μπορεί, όμως, κανείς να αρνηθεί ότι χωρίς επιβολή όρων από τους ίδιους τους λαούς, μόνο με τη διπλωματία, μοιάζει αδύνατον να υπάρξει μια άλλη προοπτική;
Μπορεί κανείς να πιστεύει ότι τα πράγματα σήμερα θα αλλάξουν στην Ευρώπη, χωρίς να είναι φανερό ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί, ποιοι είναι οι σημερινοί φιλέλληνες και ποιοι οι σύγχρονοι Μέτερνιχ;
Μπορούμε να γιορτάζουμε το 1821 ξεχνώντας ότι δικαίωσή του θα σήμαινε να πάψει οριστικά το ατιμωτικό καθεστώς της ειδικής επιτήρησης και επιτροπείας από τρόικες, θεσμούς και τεχνικά επιτελεία;
Φέτος δεν θα δούμε τις άθλιες εικόνες των τελευταίων χρόνων, εκείνες των σιδερόφρακτων και αστυνομοκρατούμενων παρελάσεων που θύμιζαν τις αντίστοιχες της κατοχής. Είναι κι αυτό ένα βήμα. Αλλά το σημαντικότερο θα είναι ακριβώς η οριστική κατάργηση του καθεστώτος της αποικίας χρέους που ακόμα αλυσοδένει το λαό και τη χώρα. Θέλει δουλειά πολλή.
