to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

18:08 | 29.07.2012

πηγή: https://left.gr/91

Πολιτισμός

10 Χρόνια χωρίς τον Πέτρο Ανταίο: Ο φλογερός τραγουδιστής της ηρωικής εποχής

Ο Σταύρος Γιαννακόπουλος, ο Σταμάτης της Αντίστασης, ο Πέτρος Ανταίος της λογοτεχνίας και της ποίησης, υπήρξε μια από τις ωραιότερες μορφές του κινήματος της Αριστεράς στη χώρα μας. Έτσι τον θυμούνταν οι φίλοι του, οι περισσότεροι και συναγωνιστές του τον Πέτρο Ανταίο. Οι περισσότεροι πια έχουν διαβεί τον ρουβίκωνα, ο Πέτρος πάνε ακριβώς 10 χρόνια που λείπει.



"Ήταν η πυρακτωμένη εποχή της Αντίστασης και των πικρών αγώνων... Η εποχή που τα πράγματα 'έπαιρναν τρομακτικές, απρόσμενες διαστάσεις, η ένταση ανέβαινε ώς το ακρότατο όριο της ανθρώπινης αντοχής... Η κάθε μέρα είχε μακρότερη διάρκεια, η κάθε ώρα χωρούσε όλο και περισσότερα'. Ο Σταύρος Γιαννακόπουλος ήταν ένας από τους ήρωες της εποχής εκείνης. Και έγινε ένας από τους πιο φλογερούς τραγουδιστές της. Σήμερα ξέρουμε ότι ολόκληρη η ζωή του κινήθηκε με την ίδια αμείωτη ένταση και τον ίδιο παλμό για τα ίδια ιδανικά. Ότι γι' αυτόν, κάθε μέρα ζωής είχε μακρότερη διάρκεια, κάθε ώρα του χωρούσε ασύγκριτα περισσότερα από ό,τι για τον συνηθισμένο άνθρωπο. Και επισκοπώντας σήμερα τη δράση του, πολιτική και κοινωνική, αναμετρώντας το πνευματικό του έργο αναρωτιέσαι με πόσες 'κανονικές' ζωές αντιστοιχεί η δική του η ζωή;" έγραφε στην "Αυγή" λίγες ημέρες μετά την αποδημία του Πέτρου Ανταίου στις 23 Ιουνίου 2002, ο φίλος και συναγωνιστής του Λευτέρης Μαυροειδής. Την απάντηση την είχε δώσει ο ίδιος ο Πέτρος σε ένα από τα τελευταία του ποιήματα, το μελοποιημένο "Άκουσε φίλε μου": "αν στα είκοσι δεν πετάς, / Στα πενήντα θα σέρνεσαι...".

Ο ίδιος άνοιξε πολύ νωρίς τα φτερά του αγώνα και της τέχνης της γραφής. Ανήκε στην πάστα εκείνη των ανθρώπων που οι λέξεις τους δεν βολεύονταν μόνες τους στο άσπρο χαρτί. Αγώνας στον πολιτικό και κοινωνικό στίβο για να φτάσει η ημέρα της δικαιοσύνης και της ελευθερίας, αγώνας και με τις λέξεις για να ακουμπάνε ελεύθερα τα γράμματα και οι ιδέες πάνω στα βιβλία και στις ψυχές των ανθρώπων. "Η πράξη συντελείται σε ορισμένο χρόνο και φέρνει απάνω της όλα τα οδυνηρά σημάδια μιας ολόκληρης και κρίσιμης εποχής. Έτσι βρίσκεται πολύ κοντά στην Ιστορία και συχνά συγχέονται τα όριά τους" έλεγε ο Αντρέας Φραγκιάς για τον Πέτρο Ανταίο σε εκδήλωση στο Αετοπούλειο τον Δεκέμβριο του 1997. Ο συγγραφέας είχε πλήρως αποκωδικοποιήσει τη στάση ζωής του ομότεχνου, φίλου και συναγωνιστή του. Γιατί ο Πέτρος Ανταίος βρέθηκε μέσα στην Ιστορία, πάνω του αποτυπώθηκαν τα οδυνηρά της σημάδια, που ο ίδιος αντί για απελπισία τα επέστρεψε αντίδωρα στην κοινότητα μέσα από δημιουργία. Πεζά, ποιήματα, υπέροχες μεταφράσεις.

Ο Πέτρος Ανταίος (λογ. ψευδώνυμο του Σταύρου Γιαννακόπουλου), βρέθηκε στη δίνη του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στην Προύσα το 1920 και μεγάλωσε στη Μυτιλήνη, όπου κατέφυγε η οικογένειά του μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Άρχισε να δημοσιεύει στα Νεοελληνικά Γράμματα από 18 χρονών. Σπούδασε στην Ανωτάτη Εμπορική και αργότερα στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Γκόρκι της Μόσχας.

Τις μέρες της εισβολής των ναζί στην Ελλάδα ίδρυσε τη "Φιλική Εταιρεία Νέων". Ήταν γραμματέας της Κ.Ε. του ΕΑΜ των νέων, από τους οργανωτές της ΕΠΟΝ και επικεφαλής των ΕΠΟΝιτών ανταρτών του ΕΛΑΣ, για την ίδρυση και την πολεμική δράση των οποίων συνεργάσθηκε στενά με τον Άρη Βελουχιώτη. Υπήρξε στη συνέχεια στέλεχος του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας, μετά την αποχώρηση του οποίου μαζί με χιλιάδες άλλους μαχητές βρέθηκε πολιτικός πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Εκεί σε συνεργασία με τον Έρενμπουργκ, την Αιχμάτοβα και άλλους Σοβιετικούς συγγραφείς, παρουσίασε έργα τριάντα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων. Έργα του δημοσιεύτηκαν στα ρωσικά και στις κυριότερες γλώσσες των λαών της πρώην ΕΣΣΔ, καθώς και μεγάλος αριθμός άρθρων του στον κεντρικό Τύπο της Μόσχας, φωτίζοντας τους αγώνες, τις δοκιμασίες και τις πνευματικές κατακτήσεις του ελληνικού λαού. Μετά τον επαναπατρισμό του εξέδωσε πολλά έργα του και μεταφράσεις Πούσκιν, Τολστόι, Μπούνιν, Μαγιακόφσκι, Ριμπακόφ, Τουργκένιεφ, Ντοστογιέφσκι κ.ά.

Στα έργα του περιλαμβάνονται δύο μεγάλα μυθιστορήματα και μια συλλογή από νουβέλες και διηγήματα. Είναι η "Έφοδος στον ουρανό", "Η ελπίδα πάγωσε στις κορφές" και "Οι αθώοι του οράματος". Το πρώτο μυθιστόρημα είναι εμπνευσμένο από το έπος της Αντίστασης, το δεύτερο από την "κατάβαση στον Άδη" του εμφυλίου πολέμου και το τρίτο τη συνέχειά του στη μετεμφυλιακή κόλαση. Κάθε μια από τις φάσεις αυτές έχει τα στοιχεία μιας αυτοτελούς όσο και συγκλονιστικής τραγωδίας. Και τα τρία μαζί θα μπορούσαν, όπως έλεγε ο ίδιος, να ονομαστούν "Ραψωδία για μια γενιά". Διέσωσε το αρχείο της ΕΠΟΝ και με βάση αυτό δημοσίευσε το τρίτομο βιβλίο της Ιστορίας της ΕΠΟΝ με τίτλο "Συμβολή στην Ιστορία της ΕΠΟΝ". Σημαντική υπήρξε, από την άλλη πλευρά, η συμβολή του στην "Ενωμένη Αντίσταση", της οποίας υπήρξε ένας από τους ηγέτες.

Ένα ολιγόστιχο ποίημά του, το "Στάση ζωής" συνοψίζει πολλά και ίσως δίνει ένα στίγμα αυτού του ωραίου ανθρώπου:

Να σωθείς ή να σώσεις; / (Πρώτα να δώσεις κι ύστερα να λάβεις;) / (Να δώσεις ή να λάβεις;) / Να σωθείς πρώτα και ύστερα να σώσεις; / (Πρώτα να σώσεις (να δώσεις) / Και ύστερα, αν προλάβεις να σωθείς, (να λάβεις;) / Α, τι μπακάλικα ετούτα τα Δούναι και Λαβείν, / Τα πονηρά ετούτα τα πρώτα και μετά... / "Όχι". / Το μόνο που απομένει, σύγκαιρα αν μπορείς, / Σώζοντας, να σωθείς με τους σωσμένους.

Π.Κρ

Αναδημοσίευση: Η Αυγή

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)