Η τζιχαντική επίθεση που στοίχισε τη ζωή 12 ανθρώπων από τον χώρο του τύπου στο Παρίσι ήταν πολλά πράγματα μαζί:
Ήταν ένα έγκλημα μίσους φανατικών θρησκόληπτων στρατευμένων σε μια βάρβαρη «μεγάλη ιδέα» που (να μην ξεχνάμε) εξοντώνει καθημερινά εκατοντάδες ομόθρησκους τους σε χώρες της Μ. Ανατολής και της Αφρικής, στοιχείο που αποδεικνύει εξ αρχής ότι το Ισλάμ δεν είναι ενιαίο, όπως δεν είναι και οποιαδήποτε άλλη θρησκεία.
Ήταν μια βάναυση επίθεση κατά της ελευθερίας του τύπου και του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης γνώμης (άρα και σάτιρας, εύστοχης ή άστοχης).
Ήταν μια απεικόνιση της εκρηκτικής διάστασης που έχουν πάρει τα φονταμενταλιστικά κινήματα. Διάσταση που αφυπνίζει μόνο όταν διασχίζει τα δυτικά σύνορα.
Ήταν όμως και το αποτέλεσμα της διαρκούς υπονόμευσης των ιδεών της δημοκρατίας, της ανεκτικότητας, της ανεξιθρησκίας και της δικαιοσύνης, μέσω των πολέμων που πυροδότησε η επιθετική λεηλασία της Δύσης έναντι του λεγόμενου «αραβο-μουσουλμανικού κόσμου». Ήταν η οδυνηρή προδιαγεγραμμένη συνέχεια μιας συστηματικής υποτίμησης της ανθρώπινης ζωής, το κόστος της οποίας πληρώνουν πρωτίστως μουσουλμάνοι πολίτες της Συρίας και του Ιράκ. Ένας αριθμός από αυτούς φθάνει καταδιωγμένος από τις θηριωδίες του ISIS μέχρι τη χώρα μας. Και αντί για διεθνή προστασία, βρίσκει μπροστά του φράχτες και συρματοπλέγματα στρατοπέδων κράτησης.
Δικαίως, η Γαλλία και ο κόσμος πενθούν. Όμως, πέρα από αυτό το πένθος, πρέπει να δούμε τις αιτίες που εξέθρεψαν και συνεχίζουν να εκτρέφουν το θρησκευτικό μίσος: Να τις αναζητήσουμε όχι μόνο στον απόηχο των σημερινών πολέμων που αναπόφευκτα φθάνει και στην Ευρώπη, αλλά και στην άμεση συμβολή δυτικών κυβερνήσεων στην πολιτικοποίηση του Ισλάμ, ως παράγοντα αποτροπής μιας αριστερόστροφης πορείας των λαών ή απλώς μιας πορείας που αντιστρατεύεται τα συμφέροντα τους. Το παράδειγμα της ενίσχυσης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους Σοβιετικούς, στο παρελθόν, είναι εξόχως αποκαλυπτικό. Υπάρχουν και πολλά άλλα.
Πρέπει ακόμη να αναζητήσουμε τις αιτίες του θρησκευτικού μίσους στα υποβαθμισμένα γαλλικά προάστια της τεράστιας ανεργίας, των κοινωνικών αδιεξόδων, της εγκατάλειψης και της πολλαπλής βιοτικής και πολιτιστικής υποβάθμισης, εκεί όπου κατοικεί η πλειοψηφία των Γάλλων μουσουλμάνων πολιτών και των μεταναστών, που σήμερα βρίσκονται αδιακρίτως στο στόχαστρο της ακροδεξιάς αντιισλαμικής ρητορείας και του ρατσισμού. Αντιμέτωποι με μια συλλογική κατηγορία που θυμίζει τις κατηγορίες σε βάρος των εβραίων πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκεί όπου η κρίση και ο ρατσισμός, σε συνδυασμό με την έλλειψη ηγεμονίας των απελευθερωτικών προταγμάτων της αριστεράς, θα μπορούσε να αφήσει εν δυνάμει χώρο για τη στρέβλωση της ταξικής πάλης και την ανάπτυξη του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Εννοείται πως η αναφορά στα γκέτο της Γαλλίας είναι απλώς και μόνο ενδεικτική, λόγω της συγκυρίας. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται εκεί. Το ζητούμενο για εμάς είναι να στοχαστούμε, ως Αριστερά της Ευρώπης συνολικά, το πεδίο και το περιεχόμενο της δικής μας παρέμβασης.
Ο αντιισλαμισμός, πέρα από το γεγονός ότι είναι ανιστόρητος και παραβλέπει τη δυναμική σύζευξη του ανθρώπινου πολιτισμού ως σύνθεση όλων των επιμέρους παραμέτρων του, είναι το κατεξοχήν θεμέλιο μιας φασίζουσας ακροδεξιάς αντίληψης που στο όνομα της σύγκρουσης του αυτοαναγορευόμενου «καλού» με το ετεροπροδιοριζόμενο ως «κακό» αναιρεί την ίδια την έννοια της δημοκρατίας και της ισονομίας. Και σε αυτό το πεδίο της αντιπαράθεσης συγκλίνει και συντίθεται, έμπρακτα, με τη λογική του «τζιχαντισμού».
Ταυτόχρονα, αποτελεί το όχημα για την εμπέδωση του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Τα κατεξοχήν θύματα του τζιχαντισμού θεωρούνται εν δυνάμει απειλή και εξαιρούνται από βασικά ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα. Με βάση αυτή τη λογική επιχειρείται να δικαιολογηθεί η οικοδόμηση της Ευρώπης – Φρούριο, γεγονός που έχει πολύ συγκεκριμένες συνέπειες για τη χώρα μας: παράνομες πρακτικές αποτροπής στα θαλάσσια και τα χερσαία σύνορα που έχουν οδηγήσει σε ανθρώπινες εκατόμβες, κοινωνικός αποκλεισμός, τεράστια κωλυσιεργία σε ό, τι αφορά τη χορήγηση της ιδιότητας του πρόσφυγα, στρατόπεδα εγκλεισμού, ρατσιστικές επιθέσεις, επιθέσεις σε χώρους θρησκευτικής λατρείας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η ένοπλη επίθεση σε χώρο στέγασης ανηλίκων μεταναστών στη Θεσσαλονίκη. Ανάλογες ρατσιστικές επιθέσεις γίνονται όλο και πιο συχνές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε χώρες που έχουν παράδοση στην εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στο όνομα της βαρβαρότητας του Τζιχαντισμού οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στοχοποιούνται συλλογικά προκειμένου να «εξαγνίσουν» τα κάθε είδους Γκουαντάναμο, να ενώσουν αυτούς που μισούν τη δημοκρατία. Πάνω στο δικό τους το πετσί δοκιμάζεται η εξαίρεση από τα δικαιώματα, που στη συνέχεια μεταφέρεται στο σύνολο της κοινωνίας. Αυτό το νόημα είχε και η επίθεση Σαμαρά στο ΣΥΡΙΖΑ μετά τα γεγονότα του Παρισιού: Μία προσπάθεια στοχοποίησης ενός πολιτικού χώρου για το γεγονός ότι αδιαμφισβήτητα σέβεται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και εμφορείται από τις αξίες της αλληλεγγύης και του αριστερού διεθνιστικού ουμανισμού.
Γι’ αυτό και η επίθεση στο Charlie Hebdo, πρέπει, στο κοινωνικό και στο πολιτικό πεδίο, να ενδυναμώσει την αντιπαράθεση με το φασισμό, το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία. Το πένθος για τα θύματα του Charlie Hebdo δεν αντιπαρατίθεται αλλά τέμνεται με την οργή για τους χιλιάδες πνιγμένους πρόσφυγες στη Μεσόγειο και για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η οργή για το πλήγμα στην ελευθερία του τύπου που σηματοδότησε η επίθεση στο Charlie Hebdo τέμνεται με την αυστηρή παρέμβαση που πρέπει να υπάρξει σε ό,τι αφορά το ρόλο των ΜΜΕ στην καλλιέργεια του ρατσισμού, της τρομολαγνείας και της αποδυνάμωσης της δημοκρατίας. (Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να θυμηθούμε, ως παράδειγμα, και την ποινική δίωξη που ασκήθηκε για τη σάτιρα του Παστίτσιου στο διαδίκτυο).
Η ανησυχία για την εξάπλωση του τζιχαντικού φονταμενταλισμού τέμνεται με την αλληλεγγύη στην αντίσταση που προβάλλουν στον ISIS οι αντάρτισσες και οι αντάρτες του Κομπάνι, όπως τέμνεται και με το ιστορικό χρέος της αριστεράς να υπερασπίζεται τα δικαιώματα των φτωχών, αδιακρίτως θρησκείας, χρώματος ή φυλής.
Μόνο έτσι θα βρουν δικαίωση όλα τα θύματα.
Το κείμενο βασίζεται στην ομιλία της Μάνιας Μπαρσέφσκι στην εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ με τίτλο «Charlie Ηebdo: Υπερασπιζόμαστε την δημοκρατία απέναντι στο θρησκευτικό φανατισμό, την ισλαμοφοβία και τον ρατσισμό» (10.1.2014)
