to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Παρέα με τις γάτες μας σε κοινούς αγώνες

«Για να μη μας κάνουν ψιτ-ψιτ στο δρόμο»


Μας φαίνεται αστείο. Μας φαίνεται, συνήθως, αδιάφορο. Όμως, πόσο μπορεί τελικά να σου χαλάει μια ολόκληρη μέρα από αυτόν τον τύπο τον εξοργιστικό, με το λάγνο ύφος, που καθώς περπατάς στον δρόμο πότε σου λέει «ψιτ-ψιτ» και πότε σε κάνει να νιώθεις τόση δα; Ανυπεράσπιστη, εξοργισμένη, προσβεβλημένη. 

Είναι, φυσικά, πάντα ο ίδιος άντρας:  έχει διαφορετική ηλικία, διαφορετικά μαλλιά, διαφορετικά ρούχα, διαφορετικό κοινωνικό στάτους, μα είναι πάντοτε ο ίδιος άντρας. Αυτός που θα σε ακολουθήσει στον δρόμο, θα σου πει στα γρήγορα ότι θέλει να σου κάνει αυτό-εκείνο-το άλλο, θα τον αγριοκοιτάξεις και θα εξαφανιστεί γελώντας. Μερικές φορές δεν εξαφανίζεται, μερικές φορές σου αντιγυρίζει πως «άμα σε γαμήσω, θα δεις εσύ τι θα πάθεις». Κι όμως, μπορεί όντως να αντλεί ευχαρίστηση από όλη αυτήν την κακόγουστη και πρόσκαιρη χαρά του. Ίσως, ακόμα, και ικανοποίηση. Βέβαια, ικανοποίηση.

Τα «πειράγματα» (αυτό που έχουμε μάθει να ορίζουμε ως «πειράγματα»...) στον δρόμο συνέβαιναν πάντοτε. Από τον ζαχαροπλάστη πατέρα, από το «γεια σου τσολιά μου» ως τα πολύ πιο άβολα «θέλω να σε βάλω κάτω, να σου κάνω, να σου ράνω». Ίσως είναι απλώς μια ατεκμηρίωτη αίσθηση, αλλά είναι μερικά χρόνια που έχει ενταθεί το φαινόμενο της γενικευμένης –πώς να το θέσουμε κομψά;- καφρίλας. Υπάρχουν ένα σωρό έρευνες την τελεταία τετραετία που αποδεικνύουν ότι μεγάλη μερίδα του αντρικού πληθυσμού βιώνει την κρίση και ως κρίση της αντρικής υπόστασης: δηλαδή εκείνου που δουλεύει-παράγει-νιώθει χρήσιμος-φέρνει τα λεφτά στο σπίτι και, τελικά, ικανοποιείται. Είναι κλασικό πατριαρχικό μοτίβο. Οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στη ραγδαία άνοδο της ενδοοικογενειακής βίας και των σεξουαλικών επιθέσεων και, φυσικά, θα ήταν εντελώς λάθος να συνδέσουμε τη σωματική και τη συστηματική ψυχολογική βία με τις φραστικές παρενοχλήσεις στους δρόμους, ωστόσο κάπως συνδέεται το τελευταίο με την κρίση ταυτότητας που αναφέρθηκε προηγουμένως. Στην πραγματικότητα, οι φραστικές παρενοχλήσεις δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια έντονη υποσυνείδητη επιθυμία για κυριαρχία.

Συχνά το ονομάζουμε «επιθετικό φλερτ». Δεν είναι. Από τον δρόμο ως το μπαρ κι από το λεωφορείο ως τα social media, είμαστε ξανά σε μία διαδικασία άμυνας. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, ξέρουμε όλες και όλοι πως αυτές οι φραστικές παρενοχλήσεις ποτέ δεν έχουν σαν στόχο να προσεγγύσουν το άλλο πρόσωπο. Έχουν πάντα σαν στόχο να το φέρουν σε άβολη θέση και, επομένως, να αναδείξουν τον «επιτιθέμενο» σε θέση ισχύος.  Διότι, εξ όσων γνωρίζω, ποτέ μα ποτέ δεν οδηγούν στο κρεβάτι, ούτε καν σε έναν καφέ κι εξάλλου ουδέποτε καλιεργήθηκε η αυταπάτη πως συμβαίνουν γι’ αυτούς τους λόγους.

Ας φέρουμε ένα τυχαίο παράδειγμα: Μια γυναίκα περπατά στον δρόμο προς τη δουλειά της. Περνάει μπροστά από παρέα ανδρών. Αντιλαμβάνεται αρχικά μερικά χάχανα κι έπειτα ακούγεται η -συγκλονιστικής ευφράδειας- φράση «Τι κωλάρα είναι αυτή, μωρό μου;». Κι έπειτα περισσότερα χάχανα. Κι εκείνη σιχτιρίζει και ταχαίνει το βήμα της. Ή γυρίζει να τους κατσαδιάσει -δεν έχει μεγάλη σημασία. Σημασία έχει η διαδικασία στην οποία μπήκε, η διαδικασία της άμυνας, η υπεράσπιση του αυτονόητου: ότι, δηλαδή, θέλει να περπατά στον δρόμο χωρίς να πρέπει να αναρωτιέται μήπως έχει κάνει κάτι λάθος.

Κι ερχόμαστε στο βασικό μας πρόβλημα: Μήπως έχει κάνει κάτι λάθος; Η απάντηση είναι προφανής, δεν έχει κάνει. Είμαστε, ωστόσο, σε ένα σημείο τόσο οριακό, που πρέπει να μάθουμε απ’ την αρχή την αλφαβήτα. Ότι όπως και να ντύνεται, όπως και να περπατά, όπως και να μοιάζει μια γυναίκα, κανένας μα κανένας δεν έχει δικαίωμα να τη φέρει σε δύσκολη θέση. Ως εδώ καλά, είμαι σίγουρη πως οι περισσότερες κι οι περισσότεροι έχουμε βαρεθεί να τα λέμε, αλλά η συζήτηση γύρω από τη φραστική παρενόχλησει δεν έχει ανοίξει πέρα από το καφενειακό επίπεδο. Υποθέτω μας φέρνει σε αμηχανία γιατί δεν μπορούμε να την εξηγήσουμε ή, τελικά, να μην την εξηγούμε, επειδή δε μας φαίνεται και τόσο σημαντική.

Συχνά ακούω από φίλες και γνωστές πως κάποιος «σιχαμένος», «γλοιώδης» και «κάθαρμα» τις ακολούθησε στο δρόμο από απόσταση ασφαλείας και τους έλεγε «κάτι αηδίες» που τις έκαναν να νιώθουν πολύ άχημα. Κάποιες γυρίζουν και απαντούν- έχει ένα ενδιαφέρον το ότι οι περισσότεροι άντρες, σε περίπτωση που η γυναίκα αντιδράσει, δεν επιμένουν, αντίθετα εξαφανίζονται. Οι περισσότερες, όμως, προσποιούνται ότι συνομιλούν στο τηλέφωνο με κάποιον φανταστικό αρσενικό φίλο που θα τις περιμένει παρακάτω. Κι αυτό περιγράφεται ως η μεγαλύτερη βία: το συναίσθημα να νιώθεις ανυπεράσπιστη απέναντι σε κάποιον που -συνήθως- δεν είναι και κάτι ιδιαιτέρως τρομακτικό...

Είναι η εποχή που τελειώνουν οι εποχές. Συχνά μοιάζει με ασταμάτητη δίνη και στο μέσο της είμαστε εμείς, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα πάντα με τόσο φρέσκα δεδομένα και τόσο γρήγορες αλλαγές. Από τη μία, μια κρίση ταυτοτική, πολιτισμική. Από την άλλη, νέες ιδιότητες χωρίς πρόσωπο. Η «εκπαίδευση» που μας κάνουν τα social media, να γνωρίζεις και να μην γνωρίζεις κάποιον, να ξέρεις και να μην ξέρεις, να βλέπεις δίχως να αγγίζεις, κάποια στιγμή θα ξεσπούσε και δίπλα μας στον δρόμο. Το «ψιτ-ψιτ»  μετεξελίχθηκε μαζικά σε «να σε σκίσω», ένα «να σε σκίσω» που κρύβει τόσο την ανάγκη για επιβεβαίωση (ότι μπορώ να σε σκίσω γιατί έχω την ικανότητα κι άμα δεν θες, εγώ θα εξακολουθώ να ξέρω πως έχω την ικανότητα), όσο και τη συνολική κουλτούρα του απρόσωπου. Ποιος, εξάλλου, θα μπορεί να κρίνει έναν «Κανένα» σε έναν κόσμο γεμάτο από τέτοιους που, όμως, γίνονται «Κάποιοι» όταν πια χάνουν το πρόσωπό τους κι ανοίγουν τον λογαριασμό τους;  Όταν ενδύονται μια ταυτότητα, από το πλατύ χαμόγελο της φωτογραφίας τους, ως τον μάτσο άντρα του δρόμου;

Αυτή η μάτσο αισθητική, η μάτσο κουλτούρα μάς πνίγει γυναίκες και άντρες που δεν βρίσκουμε τους εαυτούς μας σ’ αυτήν την κατάσταση. Ίσως επειδή στους δρόμους προτιμάμε τα χαμόγελα, ίσως επειδή δεσμευτήκαμε να δώσουμε τους αγώνες ενάντια στα «ψιτ-ψιτ» για όλες τις γυναίκες κι όλες τις γάτες αυτού του κόσμου.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)