Πικρή γεύση για α) τον «εξυπνακίστικο» τρόπο χειρισμού κορυφαίων γεγονότων από τους «άριστους» εξ ημών που όμως εμείς εκλέγουμε να χειριστούν τα του οίκου μας (ελεύθερο, μη κερδοσκοπικό Πανεπιστήμιο, πτυχία για όλους, το τεράστιο ενδιαφέρον των καλύτερων Πανεπιστημίων να ιδρύσουν εδώ παραρτήματα κτλ!),
β) τον δήθεν πανικό και την ψευδολογία περί «κρατικών» Πανεπιστημίων-χώρων ανομίας και εγκληματικότητας και την τάση υπερβολικού αυτομαστιγώματος ώστε να δικαιολογηθούν ακραία μέτρα γ) την ανικανότητα του συστήματος να επιλέξει τους κατάλληλους ανθρώπους για τις κατάλληλες θέσεις,
δ) την ψυχοπαθολογική εμμονή των συντηρητικών γηγενών (και δυστυχώς και όλων των Ευρωπαίων) γραφειοκρατών-λογιστών μόνο στους οικονομικούς δείκτες, προφανώς γιατί είναι ανίκανοι να συλλάβουν και υλοποιήσουν άλλα οράματα ζωής, με αποτέλεσμα να επιχειρείται και αντίστοιχος σχεδιασμός της Παιδείας και
ε) την αδυναμία ημών των πολιτών να θεσπίσουμε τρόπους «εξέγερσης» και ανατροπής των καταστάσεων με μαζικότητα.
Στους θιασώτες της φαντασίωσης του ιδιωτικού Πανεπιστημίου, όπως παρουσιάζεται, και κυρίως στον «Αγνωστο Γονέα» που χρόνια τώρα αγωνίζεται και εξαντλείται ηθικά και οικονομικά ώστε το παιδί του να φοιτά στο Πανεπιστήμιο, θα υπενθυμίσω την ανεργία των νέων επιστημόνων που θα ενταθεί και πάλι θα οδηγήσει στη μετανάστευση και το γεγονός ότι στα ιδιωτικά ιδρύματα, στην καλύτερη περίπτωση, θα εκπληρούται η προετοιμασία για κάποιο κλάδο της παραγωγής, όχι όμως και η κύρια λειτουργία του «Universitas» που είναι η επιστημονική και πνευματική καλλιέργεια, θα λειτουργούν δηλαδή ως ΙΕΚ. Για αυτό άλλωστε έκλεισαν και τα περισσότερα ιδιωτικά που κάποτε ιδρύθηκαν στην Ευρώπη.
Η επάρκεια όσων εισάγονται στα ιδιωτικά δεν διασφαλίζεται αφού το κύριο κριτήριο θα είναι τα δίδακτρα που θα πληρώνουν. Ούτε και ευσταθεί το φαιδρό επιχείρημα ότι ο ανταγωνισμός θα αναβαθμίσει και τα δημόσια Πανεπιστήμια. Η ιδιωτική υγεία οδήγησε στη διάλυση του ΕΣΥ, η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας εκτόξευσε τους λογαριασμούς του ρεύματος και η απελευθέρωση των μεταφορών οδήγησε στο έγκλημα των Τεμπών, ενώ η ύπαρξη τόσα χρόνια τώρα του ιδιωτικού σχολείου δεν αναβάθμισε το δημόσιο.
Ακολουθεί σύντομη κριτική του νόμου, που αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης. Ο νέος νόμος:
● Καταργεί τον ενιαίο τρόπο εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, η εισαγωγή στα Πανεπιστήμια συνδέεται µε το πορτοφόλι της οικογένειας, η ΕΒΕ εργαλειοποιείται προκλητικά και σκανδαλωδώς υπέρ των «πελατών» των ιδιωτικών ιδρυμάτων (άρθρο 146). Ετσι στην Ιατρική π.χ. θα έχουμε φοιτητές δύο ταχυτήτων, εκείνους που θα εισάγονται στα δημόσια με 18.800 μόρια και εκείνους που θα εισάγονται με 9.080 μόρια και 25.000 ευρώ ετήσια δίδακτρα.
● Ισοπεδώνει την αξία των πτυχίων. Οι 3ετείς σπουδές ιδιωτικών Πανεπιστημίων και κολεγίων θα έχουν αντίστοιχη ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση µε τα πτυχία των 4ετών, 5ετών των δημόσιων Πανεπιστημίων (άρθρο 143).
● Εισάγει δίδακτρα και αύξηση του κόστους σπουδών στα δημόσια Πανεπιστήμια (άρθρο 58). Δίνει τη δυνατότητα να ιδρυθούν Πανεπιστήμια τύπου ΣΔΙΤ, δίδακτρα κι από άλλη «πόρτα» (άρθρο 119).
● Επιβάλλει την υποστελέχωση των δημόσιων ΑΕΙ, αφού ώς το 2030 η αναλογία αποχωρήσεων-προσλήψεων θα είναι 1:1 (άρθρο 97). Διατηρεί λοιπόν την τρέχουσα υποστελέχωση, όπου σε κάθε μέλος διδακτικού προσωπικού αντιστοιχούν 47 φοιτητές με ευρωπαϊκό μέσο όρο 13.
● Aποδεδειγμένα οδηγεί σε μείωση χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων (άρθρο 43).
● Ενισχύεται το πλαίσιο της συρρίκνωσης της δημοκρατίας και του ασφυκτικού διοικητικού ελέγχου µε αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τα συλλογικά όργανα (άρθρα 44-48).
● Το αφήγημα περί μη κρατικών μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ αυτοδιαψεύδεται! Η πρόβλεψη ότι απαγορεύεται να μοιράζουν κέρδη οι ιδιοκτήτες (άρθρο 132) είναι παραπλανητική, καθώς το άρθρο 131 προβλέπει ότι μπορούν τα κέρδη να επενδύονται χωρίς κανέναν όρο και προϋπόθεση.
● Προβλέπει μη κρατικά ΑΕΙ µε κρατικούς πόρους! Δεν απαγορεύεται πουθενά η χρηματοδότηση από το κράτος. Δεν θα μπορούσε άλλωστε λόγω των αυστηρών κανόνων ανταγωνισμού της Ε.Ε. (άρθρα 130, 119).
Ο νόμος αναπαράγει συντηρητικές αγοραίες ιδεοληψίες και προδίδει παντελή έλλειψη ουσιαστικής Παιδείας. Ο «εκσυγχρονισμός» του είναι μια αναχρονιστική διαδικασία για να καταργήσει η πολιτεία την υποχρέωσή της να χρηματοδοτεί τα δημόσια Πανεπιστήμια, δεν ικανοποιεί καμία εκπαιδευτική ανάγκη και θα γίνει απλώς η αφορμή για «αρπαχτές» από οικονομικά συμφέροντα!
Το μόνο που νοιάζει την κυβέρνηση (αλλά δυστυχώς και τους περισσότερους Ευρωπαίους γραφειοκράτες) είναι η «επίτευξη» των οικονομικών στόχων και δεικτών. Εννοιες όπως κοινωνία, παιδεία, ανθρώπινα δικαιώματα, αξιοπρέπεια, ελευθερία, δίκαιο, αλληλεγγύη, αυτοδιάθεση τους αφήνουν παγερά αδιάφορους. Η Ευρώπη παρουσιάζει σήμερα τέτοια πολιτική φτώχεια που τρομάζει. Μένει στους πολίτες των χωρών της Ευρώπης να εξεγερθούμε. Με βάση όχι τα τροφοδοτούμενα από τα ΜΜΕ ευτελή, αλλά τις συνειδήσεις μας. Δεν είναι φυσικά εύκολο να βρούμε τους μηχανισμούς αυτής της εξέγερσης, μιας και το σύστημα έχει έξυπνα εξουθενώσει τους μαζικούς φορείς αλλά και τα αντανακλαστικά μας.
* Ο Νίκος Μαρκάτος είναι Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, τ. πρύτανης, γ.γ. Συλλόγου Ευρωπαίων Ομότιμων Καθηγητών
