φωτ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ/EUROKINISSI

Από τη βιαστική και ανεύθυνη επίρριψη της ευθύνης για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη σε ανθρώπινο λάθος την αμέσως επόμενη μέρα του τραγικού δυστυχήματος από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, μέχρι την ένοχη «γνωμοδότησή» του, ένα χρόνο μετά και ενώ οι έρευνες ακόμη συνεχίζονταν, ότι «συγκρούστηκαν ανθρώπινα λάθη με χρόνιες παθογένειες της δημόσιας διοίκησης που όλοι γνωρίζαμε…», η προσπάθεια διάχυσης των ευθυνών, επίρριψής τους οπουδήποτε αλλού εκτός της κυβέρνησης και συμψηφισμού τους με ευθύνες του απώτατου παρελθόντος είναι διαρκώς παρούσα και εμφανής δια γυμνού οφθαλμού.

Τη μια φταίει ένας ανίδεος για την ασφάλεια σταθμάρχης, τον οποίον όμως η ίδια η κυβέρνηση τοποθέτησε με ρουσφέτι στη συγκεκριμένη θέση αναξιοκρατικά και με κομματικά κριτήρια.

Και την άλλη φταίνε εξ ίσου όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις επειδή οι σημερινοί κυβερνώντες δεν έπραξαν το καθήκον τους και δεν διόρθωσαν παθογένειες που είτε υπήρχαν, είτε όμως και δημιουργήθηκαν στη δική τους θητεία.

Είναι πρωτοφανής και πρωτάκουστη στα ποινικά χρονικά η επίκληση ευθυνών προηγούμενων δεκαετιών για να καλυφθούν οι ευθύνες αυτών που διοικούσαν τον σιδηρόδρομο όταν έγινε το δυστύχημα. Κι αυτό γιατί στη διάρκεια των προηγούμενων κυβερνητικών θητειών, με τις οποίες γίνεται προσπάθεια συμψηφισμού, δεν συνέβη και δεν μπορούσε να συμβεί παρόμοιο τραγικό δυστύχημα μετωπικής σύγκρουσης σε… διπλή γραμμή, επειδή ακριβώς λειτουργούσαν οι στοιχειώδεις ασφαλιστικές δικλείδες που απέτρεπαν τέτοιο δυστύχημα.

Καθώς είναι γνωστό ότι το σύστημα της τηλεδιοίκησης που λειτουργούσε στο παρελθόν στο σταθμό Λάρισας και απέτρεπε παρόμοια δυστυχήματα, σταμάτησε να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2019, όταν κάηκαν τα καλώδια από πυρκαγιά. Με τη βλάβη να μην έχει αποκατασταθεί μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 που έγινε το δυστύχημα.

Φταίνε οι προ του 2019 κυβερνήσεις γι’ αυτό;

Κι ακόμη, είναι γνωστό ότι το Κέντρο Δευτεροβάθμιου Ελέγχου στην οδό Καρόλου, στην Αθήνα, το οποίο έλεγχε τις επιλογές των σταθμαρχών και ειδοποιούσε σε περίπτωση… ανθρώπινου λάθους, σταμάτησε κατά σύμπτωση και αυτό να λειτουργεί το 2019.

Φταίνε και γι’ αυτό οι προηγούμενες, πριν τη ΝΔ, κυβερνήσεις;

Αν αυτές οι δύο ασφαλιστικές δικλείδες συνέχιζαν να είναι σε λειτουργία κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη και της υπουργίας Κώστα Αχ. Καραμανλή, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.

Πέφτει στο κενό, συνεπώς, η ενοχική κατάθεση του τότε υπουργού Κ. Καραμανλή ότι, δήθεν, οι ασφαλιστικές δικλείδες που δεν λειτουργούσαν κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν μετωπική σύγκρουση σε διπλή σιδηροδρομική γραμμή.

Τούτων δοθέντων, οι αναπάντητες από την κυβέρνηση ερωτήσεις που την «καίνε», αποκαλύπτοντας την εργώδη προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών της, είναι οι εξής:

1. Τι πρωτοβουλίες πήρε και τι συγκεκριμένα έκανε ο τότε υπουργός Μεταφορών Κ. Καραμανλής για να βελτιώσει την ασφάλεια των σιδηροδρόμων κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής του θητείας και παρά τις επανειλημμένες ειδοποιήσεις περί ελλιπούς ασφάλειας, όπως κατέθεσε στη δικαιοσύνη τόσο ο πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Φίλιππος Τσαλίδης, ο οποίος και παραιτήθηκε το 2021 για το λόγο αυτόν, όσο και ο πρόεδρος του σωματείου των Μηχανοδηγών, Κώστας Γενιδούνιας, που υπέγραφε τα σχετικά υπομνήματα;
2. Υπάρχει έστω και ένας ειδικός στους σιδηροδρόμους που να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό του πρώην υπουργού Κ. Καραμανλή, ότι οι δικλείδες ασφαλείας που δεν λειτουργούσαν επί της δικής του περιόδου ευθύνης, ακόμη και να λειτουργούσαν δεν θα μπορούσαν να αποτρέψουν το δυστύχημα; Γιατί δεν ερωτώνται οι ειδικοί; Γιατί δεν καλούνται εμπειρογνώμονες να καταθέσουν επ’ αυτού στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής;
3. Ποιος διόρισε και με τι προσόντα τον μοιραίο σταθμάρχη, να είναι αυτός που θα ρύθμιζε την ασφάλεια των τρένων στη Λάρισα; Η ερώτηση γίνεται επιτακτικότερη, δεδομένου ότι απουσίαζαν στον συγκεκριμένο σταθμό όλες οι δικλείδες ασφαλείας που βρίσκονταν σε λειτουργία πριν το 2019.
4. Γιατί δεν αποκαταστάθηκε επί τέσσερα χρόνια, 2019 – 2023, η λειτουργία του συστήματος τηλεδιοίκησης που λειτουργούσε κανονικά μέχρι το καλοκαίρι του 2019 στο σταθμό Λάρισας; Η αποκατάσταση καμένων καλωδίων δεν θα ήταν και η επένδυση του αιώνα…
5. Γιατί δεν αποκαταστάθηκε ποτέ μέχρι το δυστύχημα η λειτουργία του Κέντρου Δευτεροβάθμιου Ελέγχου στην οδό Καρόλου στην Αθήνα;
6. Γιατί δεν κλήθηκαν στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής ο πρώην διευθύνων σύμβουλος Φίλιππος Τσαλίδης και ο πρόεδρος των Μηχανοδηγών του ΟΣΕ Κώστας Γενιδούνιας, οι οποίοι στην τακτική δικαιοσύνη κατέθεσαν ότι ο υπουργός Κ. Καραμανλής ήταν απολύτως ενήμερος για τις τραγικές ελλείψεις στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων;
7. Γιατί ο πρώην υπουργός Κ. Καραμανλής, λίγες μέρες πριν το δυστύχημα στα Τέμπη, διαβεβαίωνε, απαντώντας στη Βουλή σε σχετική ερώτηση, για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, αν και γνώριζε τα τεράστια κενά, επιτιμώντας μάλιστα τους ερωτώντες ότι θα έπρεπε να ντρέπονται; Δεν έχει καμία ευθύνη ο πρώην υπουργός γι’ αυτή την ανεύθυνη και με εγκληματικές διαστάσεις, όπως αποδείχτηκε, στάση του κατά τη διάρκεια του κοινοβουλευτικού ελέγχου;
8. Γιατί δεν επισκέφτηκε η Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων που η ίδια η κυβέρνηση διόρισε τον τόπο του δυστυχήματος τις πρώτες μέρες μετά από αυτό και πριν καλυφθούν τα αποδεικτικά στοιχεία;
9. Και γιατί μπαζώθηκε άρον άρον ο τόπος του δυστυχήματος με τα αποδεικτικά στοιχεία που θα διαλεύκαναν τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτό;
10. Που οφείλονται οι εκρήξεις μετά τη μετωπική σύγκρουση, που έγιναν αιτία θανάτου για τα περισσότερα από τα θύματα του δυστυχήματος; Τι εύφλεκτα υλικά μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία κατά παράβαση της νομιμότητας;

Δεν είναι μια αλλά δέκα οι ερωτήσεις που «καίνε» την κυβέρνηση για το τραγικό δυστύχημα που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους στα Τέμπη.

Ακόμη και η μια από αυτές να μην απαντηθεί, θα αρκούσε για να αποδοθούν ευθύνες στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Αλλά όπως φαίνεται και οι δέκα, ένα χρόνο μετά, παραμένουν αναπάντητες. Για να οδηγηθούν, τελικά, όπως δείχνουν τα πράγματα, στη δικαιοσύνη σταθμάρχες και υπάλληλοι που εκτελούσαν εντολές.

Δίκες θα γίνουν. Κάθαρση όμως δεν θα υπάρξει.

Και γι’ αυτό δεν θα υπάρξει και δικαίωση των 57 θυμάτων.

Για να δικαιολογηθεί έτσι απολύτως η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με την οποία επί κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν υπάρχει κράτος δικαίου…

*Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι καθηγητής και πρώην Πρύτανης ΑΠΘ