Κρίση ασφαλείας άνευ προηγουμένου είναι σε εξέλιξη στον Ισημερινό εξαιτίας της δράσης των εγκληματικών συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά, οδηγώντας τον πρόεδρο της χώρας να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση «εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης». Η εξελισσόμενη κατάσταση έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία, με πολλές χώρες να λαμβάνουν μέτρα.
Η χώρα ζει «εξαιρετικά δύσκολες ημέρες», δήλωσε ο γραμματέας επικοινωνίας της προεδρίας του Ισημερινού, Ρομπέρτο Ισουριέτα. Η κυβέρνηση, πρόσθεσε, έλαβε την «σημαντική απόφαση να συγκρουστεί μετωπικά» με τις «τρομοκρατικές απειλές».
Στο διάταγμα με το οποίο κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος για δύο μήνες, ο πρόεδρος του Ισημερινού, 36χρονος Ντανιέλ Νομπόα, διέταξε την «εξουδετέρωση» συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που επιδίδονται κυρίως σε διακίνηση ναρκωτικών. Κάνει λόγο για «εσωτερική ένοπλη σύγκρουση» και διατάσσει «την κινητοποίηση και την επέμβαση των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας» προκειμένου να «εγγυηθούν την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα έναντι του οργανωμένου εγκλήματος, των τρομοκρατικών οργανώσεων και των μη κρατικών αντιμαχομένων».
Οι εξελίξεις τις τρεις τελευταίες ημέρες δείχνουν κλιμάκωση του πολέμου των συμμοριών με τις αρχές ασφαλείας, ενώ από τις φυλακές δραπέτευσαν ο Αδόλφο Μασίας ή «Φίτο», που θεωρείται ο Νο1 δημόσιος κίνδυνος για στη χώρα, αρχηγός των «Τσονέρος», αλλά και ένας από τους αρχηγούς των Λος Λόμπος, άλλης ισχυρής συμμορίας που διακινεί ναρκωτικά.
Την απόδραση του «Φίτο» ακολούθησαν εξεγέρσεις και ομηρίες φρουρών σε διάφορες φυλακές, ενώ κυκλοφόρησαν βίντεο σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης που εικονίζουν ομήρους να απειλούνται από μασκοφόρους που κραδαίνουν μαχαίρια. Άλλα βίντεο δείχνουν τις εκτελέσεις δυο φρουρών σε φυλακές.
Σύμφωνα με την υπηρεσία φυλακών (SNAI), 139 μέλη του προσωπικού της βρίσκονται υπό ομηρία σε πέντε φυλακές, ωστόσο δεν έχει σχολιάσει τα βίντεο με τις εκτελέσεις των φρουρών.
Καταστήματα και σχολεία κλειστά
Η κατάσταση δείχνει προς το παρόν εκτός ελέγχου, καθώς παρά το διάταγμα του προέδρου Νομπόα, έχουν αναφερθεί πολλά βίαια επεισόδια, συμπεριλαμβανομένων των απαγωγών επτά αστυνομικών σε όλη τη χώρα.
Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι τρεις τραυματίστηκαν στη Γουαγιακίλ, το σημαντικότερο λιμάνι του Ισημερινού που έχει μετατραπεί σε προπύργιο κακοποιών, ενώ σκοτώθηκαν και δύο αστυνομικοί.
Από εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που για την ώρα δεν μπορούν να επαληθευθούν, φαίνεται ότι στη χώρα επικρατεί χάος. Καταγράφονται επιθέσεις με κοκτέιλ Μολότοφ, πυρπολημένα αυτοκίνητα, αστυνομικοί που πυροβολούν στην τύχη, σκηνές πανικού...
Στην πόλη Γουαγιακίλ, ξενοδοχεία κι εστιατόρια κατέβασαν ρολά, ενώ στρατιωτικά οχήματα περιπολούσαν στους δρόμους, ενώ ατμόσφαιρα φόβου επικρατεί και στην πρωτεύουσα του Ισημερινού Κίτο. Και εκεί καταστήματα και εμπορικά κέντρα έκλεισαν για λόγους ασφαλείας.
Κλειστά, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, είναι και όλα τα σχολεία της χώρας.
Διεθνείς αντιδράσεις
Οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας, της Χιλής, της Κολομβίας και του Περού εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση του Ισημερινού, απορρίπτοντας τη βία. Ο αρμόδιος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη Λατινική Αμερική, Μπράιαν Νίκολς, δήλωσε ότι στις ΗΠΑ «είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη βία», προσθέτοντας πως «βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τον πρόεδρο Νομπόα και την κυβέρνησή του» και πως «είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε βοήθεια».
Η Ισπανία επίσης παρακολουθεί με «ανησυχία» την κατάσταση στον Ισημερινό. Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι «παρακολουθούμε με προφανή ανησυχία τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στη χώρα», σημειώνοντας ότι η Μαδρίτη «υποστηρίζει τους δημοκρατικούς θεσμούς» και πως είναι πεπεισμένος ότι θα υπάρξει «προσεχώς επιστροφή στην ομαλότητα».
Η κυβέρνηση του γειτονικού Περού κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τις περιοχές των συνόρων με τον Ισημερινό, μήκους 1.400 χιλιομέτρων, ανακοινώνοντας ότι θα ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας αναπτύσσοντας επιπλέον αστυνομικούς και στρατιωτικούς.
Επίσης, η Κίνα ανακοίνωσε πως η πρεσβεία της και τα προξενεία της στον Ισημερινό θα κλείσουν μέχρι νεωτέρας από σήμερα Τετάρτη.
Ο Ισημερινός, μια χώρα που ήταν άλλοτε όαση ειρήνης, πλήττεται από τη βία των συμμοριών. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, δεν ήταν παρά απλές συμμορίες των δρόμων. Ωστόσο, έχουν μετατραπεί σε λαθρεμπόρους ναρκωτικών, καθώς ο Ισημερινός έγινε ως το κύριο σημείο εξαγωγής της κοκαΐνης που παράγεται στο Περού και την Κολομβία.
Έκτοτε, οι δολοφονίες στους δρόμους αυξήθηκαν 800% από το 2018 έως το 2023 στη χώρα. Το 2023, 7.800 ανθρωποκτονίες καταγράφηκαν ενώ κατασχέθηκαν 220 τόνοι ναρκωτικών.
