Δύο Έλληνες εφοπλιστές, ο Βαγγέλης Μαρινάκης και ο Γιώργος Προκοπίου ζήτησαν τη βοήθεια της Εύας Καϊλή, που τότε ήταν αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, προκειμένου να τους παράσχει βοήθεια έναντι των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας.
Την αποκάλυψη στο πλαίσιο του Qatargate κάνουν οι Reporters United σε συνεργασία με το πανευρωπαϊκό δίκτυο EIC και τη βελγική εφημερίδα Le Soir, η οποία έχει στην κατοχή της και τα σχετικά έγγραφα.
Όπως αναφέρουν, τα στοιχεία εντοπίστηκαν στο λάπτοπ του Φραντσέσκο Τζόρτσι, τότε σύντροφο της Εύας Καϊλή, σε φάκελο με τίτλο «Business».
Ο συγκεκριμένος φάκελος είχε τέσσερις υποφακέλους με τίτλους: Nitrato, Q8, Covid test, Russia. Όπως αναφέρεται στην έρευνα των Reporters United, EIC, Le Soir, «όλοι τους ακολουθούν ένα κοινό νήμα: Ένας επιχειρηματίας ή μια επιχείρηση, σχεδόν πάντα ελληνικών συμφερόντων, ζητά τις υπηρεσίες του κ. Τζόρτζι ή ανθρώπων στον κύκλο της κ. Καϊλή, όπως ο δικηγόρος της με έδρα τις Βρυξέλλες, Σπύρος Παππάς, και ο πρώην υπουργός Άμυνας της Ιταλίας και πλέον λομπίστας, Μάριο Μάουρο».
Οι ερευνητές σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που εισφέρουν στο Qatargate και τη συμμετοχή της Εύας Καϊλή, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον υποφάκελο Russia- Ρωσία καθώς «αφορά δύο ξεχωριστές επιχειρήσεις λόμπινγκ μεταξύ του κ. Παππά και δύο κορυφαίων εφοπλιστών: Του κ. Βαγγέλη Μαρινάκη και του κ. Γιώργου Προκοπίου».
Συγκεκριμένα όπως αναφέρεται στη νέα έρευνα για Qatargate – Καϊλή, προκύπτουν τα εξής:
-Τον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 2022, η αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου προσεγγίστηκε από τους δύο Έλληνες εφοπλιστές, για να τους παράσχει βοήθεια έναντι των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Και τις δύο φορές μεσολάβησε ώστε να συνάψουν συμφωνίες με τον δικηγόρο Σπύρο Παππά και τον λομπίστα Μάριο Μάουρο.
-Το κύριο πρόσωπο στο οποίο ανατίθεται το λόμπινγκ είναι ο Σπύρος Παππάς – τον οποίο η κ. Καϊλή γνώριζε ήδη: Όταν ο Παππάς προσλαμβάνεται από τους Έλληνες εφοπλιστές, ήδη εκπροσωπεί την Καϊλή στην υπόθεσή της με τον OLAF. Και είναι αυτός που θα κληθεί να την εκπροσωπήσει τις πρώτες δύσκολες ώρες μετά τη σύλληψή της για το Κατάργκεϊτ.
-Ο κ. Τζόρτζι ισχυρίζεται ότι ο δικός του ρόλος και της συντρόφου του τελείωσαν με τις συστάσεις. Αυτό διαψεύδεται από σημαντικά στοιχεία που βρέθηκαν στο λάπτοπ του: Πρώτον, αντίγραφο της σύμβασης λόμπινγκ μεταξύ εταιρείας Μαρινάκη και του κ. Παππά. Δεύτερον, μέιλ με την οικογένεια Προκοπίου. Η εξήγηση που έδωσε ο ίδιος: «Έσωσα τη σύμβαση ως template (υπόδειγμα) για τον εαυτό μου».
-Και στις δύο περιπτώσεις, οι λομπίστες ανέλαβαν να παράσχουν στους εφοπλιστές πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας σχετικά με τις αποφάσεις για κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας: Στην περίπτωση Μαρινάκη, ώστε «να γίνουν οι απαραίτητες επαφές με την Επιτροπή και πιθανώς με εκπροσώπους των κρατών μελών και του Συμβουλίου», με σκοπό να δοθεί «άδεια από την Επιτροπή» για αγοραπωλησίες τεσσάρων ρωσικών τάνκερ. Στην περίπτωση Προκοπίου, ώστε «να εντοπιστούν αμέσως οι άνθρωποι-κλειδιά που επηρεάζουν διαδικασίες και πολιτικές αποφάσεις».
-Για τα ρωσικά τάνκερ, η σύμβαση Παππά με την εταιρεία Μαρινάκη προέβλεπε αμοιβή σε περίπτωση επιτυχίας («success fee») ύψους 1,2 εκατ. δολαρίων στον κ. Παππά. (Τόσο η ναυτιλιακή Μαρινάκη όσο και ο κ. Παππάς δηλώνουν ότι η αμοιβή τελικά δεν καταβλήθηκε.)
-Χειρόγραφες σημειώσεις στα ελληνικά που κατασχέθηκαν στο διαμέρισμα του Τζόρτζι αναφέρονται συγκεκριμένα στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του κ. Μαρινάκη. Μια σελίδα έχει τίτλο «Mission V» (Επιχείρηση V) και αποκαλεί τα μίντιά του «υπερόπλο».
-Και στις δύο περιπτώσεις, οι Έλληνες εφοπλιστές πέτυχαν τον σκοπό τους. Ο κ. Μαρινάκης αγόρασε τέσσερα ρωσικά τάνκερ από την ολλανδική τράπεζα ING τα οποία λίγες μέρες πριν ανήκαν στη ναυτιλιακή Sovcomflot, που ελέγχεται από το ρωσικό δημόσιο, παρότι αυτό είναι αρκετά πιθανό να είχε συμβεί και χωρίς τις υπηρεσίες του κ. Παππά. Όσο για τον κ. Προκοπίου, η επιδίωξη του να πετύχει εξαίρεση από τις κυρώσεις για συμπυκνώματα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) υιοθετήθηκε σε επόμενο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ.
Τι λέει ο Τζόρτζι
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία για Qatargate – Καϊλή, σε δακτυλογραφημένες σημειώσεις που κατέσχεσαν οι βελγικές αρχές, ο Φραντσέσκο Τζόρτζι αναφέρει για Μαρινάκη – Προκοπίου:
«Δύο εφοπλιστές ρώτησαν την Εύα αν ήξερε κάποιον στην ΕΕ που να ασχολείται με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, διότι και οι δυο τους ήταν ανήσυχοι. Μιλήσαμε σχετικά και της συνέστησα κάποιον που γνώριζα, τον Μάριο Μάουρο, πρώην υπουργό Άμυνας, πρώην ευρωβουλευτή και τώρα λομπίστα. […] Ο Μάριο Μάουρο πρότεινε να προσεγγίσουμε τον Σπύρο Παππά και έτσι εγώ έκανα τις συστάσεις, χωρίς να εμπλακώ ο ίδιος. Η μία περίπτωση αφορούσε την απόκτηση τεσσάρων κατασχεμένων τάνκερ, και η άλλη την εξαγωγή ενός ειδικού είδους συμπυκνωμένου LPG που υπόκειτο σε κυρώσεις».
Η εκδοχή που παρουσιάζει ο Φρ. Τζόρτζι αμφισβητείται στην έρευνα καθώς όπως αναφέρεται:
«Αντίθετα με ό,τι λέει ο Τζόρτζι, πηγή με καλή γνώση της υπόθεσης μάς είπε ότι ήταν η ίδια η Εύα Καϊλή που έφερε σε επαφή τον κ. Παππά με την πλευρά Μαρινάκη, αφού άλλωστε ήδη την εκπροσωπούσε για την υπόθεση του OLAF σχετικά με φερόμενη κακοδιαχείριση κονδυλίων που αφορούσαν πρώην συνεργάτες της. Προτού εργαστεί ως δικηγόρος στις Βρυξέλλες, ο κ. Παππάς διετέλεσε Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (1995-2001). Από το 2020 είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο λομπιστών της ΕΕ. Μετά την επαφή με την κ. Καϊλή, ανώτατο στέλεχος της Capital Product Tankers (εταιρείας συμφερόντων Μαρινάκη και εισηγμένης στο χρηματιστήριο Nasdaq), επικοινωνεί με τον κ. Παππά και ξεκινούν τη συνεργασία για την υπόθεση».
Το επίδικο
Η υπόθεση αφορούσε την εταιρεία Sovcomflot, μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές στον κόσμο, η οποία βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης εξαιτίας των κυρώσεων αλλά και των δανείων προς μια κοινοπραξία δυτικών τραπεζών υπό την ολλανδική ING. Η Sovcomflot αποφασίζει να πουλήσει μέρος του στόλου της, κάτι το οποίο συμφέρει και την ING, που φοβάται για την τύχη των δανείων της. Το ερώτημα όμως που απασχολεί όλα τα μέρη είναι το εξής: Εκτός από συμφέρον, είναι και νόμιμο; Ή μήπως παραβιάζει τις κυρώσεις;
Στις 21 Απριλίου, Capital και Παππάς υπογράφουν τη συμφωνία τους, η οποία είναι σχεδόν ίδια με αυτήν που βρέθηκε στο λάπτοπ του συντρόφου της Εύας Καϊλή και την οποία έχουν στη διάθεσή τους το Reporters United και το EIC. Η συμφωνία προέβλεπε πως ο κ. Παππάς θα παρείχε «νομικές και πολιτικές συμβουλές» […] για την απόκτηση τεσσάρων τάνκερ αργού πετρελαίου της PAO Sovcomflot αντί περίπου 200 εκατ. δολαρίων από την ING».
Παραπομπή στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών
Ο Σπύρος Παππάς έστειλε επιστολή στην Κομισιόν με την οποία ονοματίζει τον κ. Μαρινάκη ως «τελικό πραγματικό δικαιούχο» της CSM και ζητά «επιβεβαίωση ή αν είναι απαραίτητο να δοθεί άδεια» για την απόκτηση των τάνκερ της Sovcomflot από την ING.
Στις 11 Μαΐου, η Κομισιόν απαντάει στον Παππά και τη CSM. Αντί να εμποδίσει ή να επιτρέψει τη συναλλαγή, τους παραπέμπει στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ως την αρμόδια αρχή. Τα νέα είναι ασφαλώς καλοδεχούμενα για τον κ. Μαρινάκη, με δεδομένη τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης εναντίον των κυρώσεων της ΕΕ – θέμα στο οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη ταυτίζεται πλήρως με τις θέσεις της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.
Η απάντηση της Capital του Βαγγέλη Μαρινάκη
Στο πλαίσιο της έρευνας, Reporters United, EIC και Le Soir απευθύνθηκαν στον Τζέρι Καλογηράτο, διευθύνοντα σύμβουλο της Capital Products Tanker, επειδή αυτός υπέγραφε το αντίγραφο της σύμβασης που βρέθηκε στο λάπτοπ του Τζόρτζι. Η εκδοχή του, όπως εκφράστηκε μέσω γραπτής απάντησης, είναι αρκετά διαφορετική.
«Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία που έχουμε στη διάθεσή μας, ο κ. Καλογηράτος επιβεβαιώνει ότι η “Capital Ship Management προσέλαβε τον Παππά”. Η εταιρεία «αναζήτησε συμβουλές ως προς τον τρόπο με τον οποίο το καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ θα εφαρμοζόταν στην εν δυνάμει συναλλαγή», αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Ο κ. Καλογηράτος, συνεχίζει το δημοσίευμα, επιβεβαιώνει ότι υπήρχε πρόβλεψη για «αμοιβή επιτυχίας», αλλά δεν καταβλήθηκε.
Η υπόθεση Προκοπίου
Το διακύβευμα, όπως αναφέρεται στην έρευνα, ήταν η εξαίρεση από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις ορισμένων συμπυκνωμάτων φυσικού αερίου, ιδίως όσων παράγονταν από εργοστάσια LNG στη Ρωσία ή εισάγονταν από τη Ρωσία.
Ο Σπύρος Παππάς έστειλε επιστολή στην Κομισιόν, με την οποία επιχειρηματολόγησε υπέρ της εξαίρεσης που ζητούσαν οι πελάτες του ενώ το ζήτημα συζητήθηκε στο Coreper, την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων των εθνικών κυβερνήσεων.
Στις 16 Δεκεμβρίου 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ανακοίνωσε το ένατο πακέτο κυρώσεων, τροποποιώντας τον Κανονισμό 2022/2474. Ανάμεσα στα μέτρα που υιοθετήθηκαν, το Συμβούλιο και η ΕΕ αποφάσισαν να «εξαιρεθούν από τις κυρώσεις τα συμπυκνώματα φυσικού αερίου που παράγονται σε εργοστάσια παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
