Στην Κύπρο στις 5 Φεβρουαρίου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών.
Στην Τουρκία στις 14 Μαΐου έχουμε βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.
Στην Ελλάδα θα δούμε πότε ακριβώς θα γίνουν οι εκλογές, σίγουρα όμως μέσα στο εξάμηνο.
Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι αν με την ολοκλήρωση των 3 αυτών εκλογικών αναμετρήσεων μπορεί να αλλάξει κάτι και σε τι κατεύθυνση;
Αυτοί που ενδιαφέρονται περισσότερο από όλους για το αποτέλεσμα των εκλογών είναι οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Οι πιθανές γεωπολιτικές εξελίξεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο δεν τους αφήνουν καθόλου αδιάφορους και το καταλαβαίνουμε….
Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ ο πρόεδρος Μπάϊντεν είχε απομακρύνει από το επίκεντρο της εξωτερικής του πολιτικής, την συγκεκριμένη, κρίσιμη γεωγραφική γειτονιά. Δεν είναι αδιάφορος όμως καθόλου στο ενδεχόμενο οι εκλογές και στις τρεις χώρες να διαμορφώσουν μία νέα δυναμική. Παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο εσωτερικό Ελλάδας και Τουρκίας, με την περιοχή να παρουσιάζει μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, τόσο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, όσο και των εξελίξεων στο Ισραήλ και της πολιτικής και κοινωνικής κινητικότητας που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στη χώρα της Μέσης Ανατολής.
Η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες-πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή, με τη χώρα μας να χάνει σταδιακά αυτά τα 3,5 χρόνια σημαντικά διπλωματικά και στρατηγικά ερείσματα στην περιοχή. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κάνει μία σειρά από λανθασμένες επιλογές στην εξωτερική πολιτική.
Ωστόσο, η χώρα που συνεχώς προκαλεί ανασφάλεια στην περιοχή είναι η Τουρκία! Η Άγκυρα λειτουργεί όχι ως δύναμη σταθερότητας στην περιοχή αλλά ως επιταχυντής αρνητικών εξελίξεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ουάσινγκτον επανατοποθετεί την νοτιοανατολική Μεσόγειο στο κέντρο της εξωτερικής της πολιτικής, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους από την αναθεωρητική ρητορική έναντι της Ελλάδας. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει εμπλακεί στον αγώνα πολιτικής του επιβίωσης και βρίσκεται αντιμέτωπος με μία σειρά μεγάλων προβλημάτων, με σημαντικότερο όλων την κατάσταση της οικονομίας.
Για την Ελλάδα, ένα μεγάλο διακύβευμα παραμένει η επιθετική στάση της Τουρκίας, η οποία δεν αναμένεται να αλλάξει μέχρι τις εκλογές. Δεν είναι σίγουρο όμως ότι θα αλλάξει και μετά από αυτές, καθώς το σύνολο του πολιτικού φάσματος στη γείτονα, (πλην του διωκόμενου αριστερού HDP), ακολουθεί την ίδια «γραμμή» στην εξωτερική πολιτική. Ο αναθεωρητισμός αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή της Άγκυρας και των υπόλοιπων κομμάτων, ακόμα και του ρεπουμπλικανικού CHP, κι αυτό είναι ένα δεδομένο που πρέπει να το έχουμε υπόψη μας στην Αθήνα. Η κακή εικόνα της τουρκικής οικονομίας δυσκολεύει τον Τούρκο πρόεδρο που προσπαθεί να στρέψει το βλέμμα των ψηφοφόρων σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ανεβάζει συνεχώς τους τόνους κατά της Ελλάδας, με ακραία ρητορική και φωτογραφίζεται με πυραύλους που υποτίθεται φτάνουν στην Αθήνα αλλά και υποσχέσεις για ενεργειακά κοιτάσματα.
Από την πλευρά της η Κύπρος χρειάζεται να έχει μία ισχυρή εξωτερική πολιτική και μία προοδευτική πολιτική ηγεσία. Αυτά αποτελούν την ικανή και αναγκαία συνθήκη προκειμένου (μαζί με μία ισχυρή-προοδευτική κυβέρνηση στην Αθήνα) να μπορέσει να διαμορφωθεί ένα στρατηγικό πλαίσιο συνεργασίας. Το Κυπριακό είναι ένα από τα σημαντικότερα διεθνή ζητήματα, με την Τουρκία να έχει θέσει το ζήτημα στο πεδίο των αμφισβητήσεών της, μαζί με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, την αμφισβήτηση της κυριαρχίας ελληνικών νησιών και την παράλληλη επιχείρηση αναβάθμισης της διεθνούς υπόστασης του ψευδοκράτους. Μέχρι στιγμής τα δεδομένα δείχνουν τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησης Αναστασιάδη, Νίκο Χριστοδουλίδη να κόβει πρώτος το νήμα και να αντιμετωπίζει στον δεύτερο γύρο είτε τον Αβέρωφ Νεοφύτου από το ΔΗΣΥ, είτε τον υποστηριζόμενο από το ΑΚΕΛ, Ανδρέα Μαυρογιάννη. Με αυτό ως δεδομένο η αίσθηση που κυριαρχεί στο νησί είναι πως η πολιτική Αναστασιάδη στην εξωτερική πολιτική δεν φαίνεται να μεταβάλλεται.
Οι πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο και των πολιτικών της ΕΕ, σε μία περίοδο που η Ένωση αναζητά λύσεις στην ενεργειακή κρίση. Το διακύβευμα, τόσο μέσα στην ΕΕ, όσο και στην περιφέρειά της, είναι τεράστιο. Η χώρα μας πρέπει να είναι προετοιμασμένη στο μέγιστο δυνατό βαθμό για να συμβάλει στη διαδικασία της αναζήτησης δίκαιης λύσης, λειτουργώντας ως καταλύτης θετικών εξελίξεων και πυλώνας σταθερότητας.
Μία προοδευτική κυβέρνηση στην Ελλάδα είναι βέβαιο ότι θα αναπτύξει μία πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική, θωρακίζοντας τα εθνικά μας συμφέροντα και ενισχύοντας τα διπλωματικά της ερείσματα στην περιοχή. Μόνο έτσι, μπορεί να διαμορφωθεί το ισχυρότερο δυνατό πλαίσιο απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα.
(Ο Γιώργος Μπαλάφας είναι συντονιστής του τμήματος Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και περιφερειακός σύμβουλος Βόρειου Τομέα Αθηνών)
