to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Η ακριβή τέχνη των θεατρίνων

Η απαράδεκτη απόφαση της κυβέρνησης να υποβαθμίσει τις καλλιτεχνικές σπουδές δεν είναι μόνο προσβολή, αλλά και έγκλημα απέναντι στην ίδια την εξέλιξη της τέχνης


Η Κομέντια Ντελ Άρτε είναι ένα από αυτά τα είδη. Πρόκειται για την ιταλική, λαϊκή μεν, αλλά λόγια στην οργάνωση, τη γνώση και τη διακονία της αυτοσχεδιαστική κωμωδία, η οποία πρωτοαναφέρεται γύρω στο 1550, ενώ ανθεί από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα.

Οι ηθοποιοί εδώ είναι απόλυτοι γνώστες του είδους που εξυπηρετούν. Ο καθένας παίζει έναν συγκεκριμένο τύπο της Κομέντια, για όλη του την ζωή! Γνωρίζει και εξελίσσει δε αυτόν τον ρόλο-τύπο σε εξαιρετικές λεπτομέρειες. Το γεγονός ότι ο καθένας από τους ηθοποιούς έχει τον ρόλο του δεν σημαίνει ότι μένει ο θεατρίνος σε μια ανέμπνευστη επανάληψη. Μέσα από την πρακτική, τις παραστάσεις δηλαδή, εξελίσσονται οι τύποι και τα νέα στοιχεία που πρόσθετε κανείς και γινόταν συλλογικό απόκτημα. Η απόλυτη ομοιομορφία για κάθε ρόλο στο όνομα αλλά και σε κοστούμια, κινήσεις, έκφραση συνοδεύονταν και από την ανάλογη μάσκα.

Η Κομέντια ντελ Άρτε διακρίνονταν από τη λόγια κωμωδία, που ήταν η Κομέντια Ερουντίτα. Σπουδαίοι θίασοι της Κομέντια κατά τον 16ο αι. ήταν ο θίασος της οικογένειας Αντρεΐνι με την ονομασία «Τζελίνι». Οι Ντεζιόζι, οι Κονφιντέντο κ.ά.

Όπως προείπαμε, κάθε μέλος του θιάσου είχε το δικό του ρόλο (ή «μάσκα») και δεν έπαιζε τίποτε άλλο. Έχουμε λοιπόν τον γέροντα Πανταλόνε, που πρωτοεμφανίστηκε ως ρόλος στη Βενετία, τον Ντοτόρε, ο γέρος δικηγόρος από την Μπολόνια, τον Καυχησιάρη Καπιτάνο, τον Αρλεκίνο, τον Πεντρολίνο (Πιερότο), τον Πουλτσινέλα, τον μοναδικό διαχρονικό γυναικείο ρόλο που είναι η Κολομπίνα, ενώ διακρίνουμε ακόμα τους νεαρούς εραστές και τους υπηρέτες, που ήταν άλλωστε και η καρδιά της κωμωδίας. Πάνω στα πρότυπα των δούλων στις κλασικές κωμωδίες έδιναν χρώμα στην κωμωδία, ρυθμό, κωμική τρέλα και ήταν κοσμαγάπητοι. Μπορεί να διακρίνει κανείς στους ρόλους των δούλων μια θεατρική ραχοκοκαλιά, όπου κυριαρχούν οι διαβολιές, η απληστία, μιας και ήταν μονίμως πεινασμένοι, η φιλαργυρία και η ικανότητα να σκαρφίζονται μονίμως νέους τρόπους επιβίωσης.

Στους θιάσους της Κομέντια, οι οποίοι απαρτίζονταν από δέκα-δώδεκα ηθοποιούς, υπήρχε σαφής και αξιοσέβαστη ιεραρχία. Η παρέμβαση του αρχηγού του θιάσου ήταν καθοριστική. Να τον πούμε θιασάρχη; Σημαντικές όμως ευθύνες είχαν και άλλοι εξέχοντες ηθοποιοί. Να τους ονομάσουμε: συμπρωταγωνιστές. Λιγότερη εξουσία είχαν οι πιο νέοι και άπειροι ηθοποιοί. Θιασάρχης και συμπρωταγωνιστές είχαν την ευθύνη της επιλογής του ρεπερτορίου, του αυτοσχεδιαστικού σεναρίου δηλαδή, την προμήθεια σκηνικού εξοπλισμού, την πρόσληψη των νεότερων θεατρίνων, την οργάνωση της περιοδείας κ.λπ. Όπως είναι φυσικό, οι σπουδαίοι θίασοι είχαν περίτεχνα ζωγραφισμένο σκηνικό φόντο, πλούσιο φροντιστήριο, κοστούμια και βέβαια μια εξέδρα όπου επάνω της έδιναν τις παραστάσεις.

Οι ηθοποιοί της Κομέντια Ντελ Άρτε ήταν εξαιρετικά εξασκημένοι στο μέρος που διακονούσαν. Το κοινό περίμενε τα κλασικά τους αστεία, αλλά σε κάθε παράσταση οι θεατρίνοι, παρότι έπαιζαν πάντα τον ίδιο ρόλο, προχωρούσαν σε λεκτικές διαφοροποιήσεις και διαφορετική έκφραση στις λεπτομέρειες.

Το θεατρικό είδος της Κομέντια ντελ Άρτε είναι η αποθέωση της πρακτικής πλευράς του θεάτρου, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εξασκεί κάποιος πρακτικά τα υποκριτικά προσόντα του. Η εκ ταλάντου προίκα των ηθοποιών πρέπει να εμπλουτίζεται και με θεωρητική γνώση όχι μόνο της υφής και ιστορίας του ίδιου του είδους. Απαιτούνται ευρύτερες γνώσεις που μόνο η σπουδή σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα μπορεί να τις πάρει κανείς.

Η απαράδεκτη απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να υποβαθμίσει τις καλλιτεχνικές σπουδές στο επίπεδο απολυτηρίου Λυκείου δεν είναι μόνο προσβολή, αλλά και έγκλημα απέναντι στην ίδια την εξέλιξη της τέχνης.

*Βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αναπλ. τομεάρχης Πολιτισμού ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)