Με μισή συμμόρφωση απαντά ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές διατάξεις των «νόμων Θεοδωρικάκου».
Με την τροπολογία που κατέθεσε χτες στη Βουλή ο Μάκης Βορίδης επιχειρείται η «συμμόρφωση» διά της παρακάμψεως στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικούς τους «νόμους Θεοδωρικάκου» με τους οποίους μεταφέρθηκαν κρίσιμες αρμοδιότητες των δημοτικών συμβουλίων στις Οικονομικές Επιτροπές και Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των δήμων αλλά και άλλαξαν τον τρόπο συγκρότησης αυτών των επιτροπών δίνοντας στις δημοτικές αρχές πλασματική υπερπλειοψηφία.
Η τροπολογία κατατέθηκε χτες το βράδυ στη Βουλή προκειμένου να συζητηθεί σήμερα στην Ολομέλεια, οπότε τίθεται προς ψήφιση το νομοσχέδιο για τη λεγόμενη «Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση».
Σύμφωνα και με όσα είπε ο Μ. Βορίδης στη διάρκεια της τελευταίας ανάγνωσης του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, η τροπολογία ναι μεν θα επαναφέρει τις απολεσθείσες αρμοδιότητες στα δημοτικά συμβούλια, αλλά οι συνθέσεις των Επιτροπών «θα διατηρηθούν όπως είχαν συγκροτηθεί με τον προσβληθέντα νόμο».
Επομένως, εδώ τίθεται πραγματικό ζήτημα συμμόρφωσης με την απόφαση του ΣτΕ, δεδομένου ότι το ανώτατο δικαστήριο έχει κρίνει ότι και ο τρόπος συγκρότησης των Επιτροπών παραβιάζει το Σύνταγμα και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ενώ η αντισυνταγματικότητα επιτείνεται με τη μεταφορά κρίσιμων αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια στην Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής των Δήμων.
Επίσης υπάρχουν αρμοδιότητες που η «τροπολογία Βορίδη» δεν επαναφέρει στα δημοτικά συμβούλια, όπως:
α) την αρμοδιότητα για την υποβολή προτάσεων εκ μέρους του δήμου για τη χρηματοδότηση ή επιχορήγηση δράσεων, προγραμμάτων και αντίστοιχων έργων από εθνικούς πόρους, πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οποιουδήποτε άλλου φορέα και την αποφασιστική αρμοδιότητα της Οικονομικής Επιτροπής, όπου απαιτείται, για την αποδοχή χρηματοδότησης ή επιδότησης ή επιχορήγησης πράξεων που εντάσσονται στα πάσης Φύσεως αναπτυξιακά προγράμματα ή προγράμματα επιχορήγησης. Η συγκεκριμένη αρμοδιότητα ανήκει στο ΔΣ / ΠΣ γιατί τα συγκεκριμένα όργανα είναι αποφασιστικά, ενώ η Οικονομική Επιτροπή έχει εισηγητικό ρόλο. Αν παραμείνει στην Οικονομική Επιτροπή αντίκειται στην λογική, τη φιλοσοφία και την αρχιτεκτονική του «Καλλικράτη».
β) την αρμοδιότητα που αφορά την απόφαση για τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού. Πιο συγκεκριμένα το άρθρο 90 του ν. 5003 τροποποίησε το άρθρο 4 του ν. 4875/2021 και μετέφερε στην Οικονομική Επιτροπή των Δήμων και Περιφερειών, από τα ΔΣ/ΠΣ, την αρμοδιότητα περί λήψης απόφασης για τη λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών ΤΑ ή των Αναπτυξιακών Ανωνύμων Εταιρειών οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης και ως Οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμού.
γ) η αρμοδιότητα, για τις Περιφέρειες, της κήρυξης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτου για έργα αρμοδιότητας της οικείας περιφέρειας, όταν έχει εκδοθεί πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου περί υπαγωγής της απαλλοτρίωσης στη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2882/2001 (Α’ 17). Αυτή η αρμοδιότητα πρέπει να επιστραφεί στο ΠΣ γιατί εκεί ανήκει (ν. 3852/2010, άρθρο 163 περ. ε.).
Η «τροπολογία Βορίδη», ενώ δεν αλλάζει τον τρόπο συγκρότησης των δύο Επιτροπών του Δήμου, αλλάζει τη διάρκεια της θητείας της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. Από διετής γίνεται ετήσια και ορίζεται ότι το δημοτικό συμβούλιο την πρώτη Κυριακή του Ιανουαρίου κάθε έτους εκλέγει μεταξύ των μελών του με μυστική ψηφοφορία τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής. Το ίδιο προβλέπεται και για το άρθρο 5 (Συγκρότηση και εκλογή Οικονομικής Επιτροπής Περιφερειών — Τροποποίηση παρ. 2 και 7 άρθρου 175 ν. 3852/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν για τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές που θα προκύψουν από τις εκλογές της 8 Οκτωβρίου 2023.
Με άλλα λόγια, ο κ. Βορίδης θεραπεύει μόνο μερικά την αντισυνταγματικότητα των «νόμων Θεοδωρικάκου», τη στιγμή που οι δύο Επιτροπές διατηρούν αρμοδιότητες κρίσιμης σημασίας και ταυτοχρόνως την πλασματική πλειοψηφία της δημοτικής αρχής.
Επισημαίνεται ότι ο νόμος «Κλεσθένης» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος θεσμοθέτησε την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση, δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ποτέ, αφού τροποποιήθηκε αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2019, νοθεύοντας τη βούληση του προηγούμενου νομοθέτη.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι, σε συνέχεια της αποφασης του ΣτΕ, οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις σε πολλούς δήμους έχουν επιλέξει την αποχή από τις Επιτροπές μέχρι να επανασυγκροτηθούν με νόμιμο τρόπο και να αποκατασταθεί ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως είναι και η πρόσφατη περίπτωση της Ανοιχτής Πόλης στον Δήμο της Αθήνας, έχουν προσφύγει στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κατά αποφάσεων που ελήφθησαν μετά τη 2α Δεκεμβρίου 2022 (ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του ΣτΕ), ενώ σε μία περίπτωση, στον Δήμο Βέροιας, η δημοτική αρχή έχει προβεί εκ νέου σε δημαιρεσίες και έχει συγκροτήσει τις Επιτροπές με βάση τις προβλέψεις του «Κλεισθένη».
Αναμένονται επομένως αντιδράσεις τόσο στην Ολομέλεια της Βουλής, όσο και στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης και των παρατάξεων της αντιπολίτευσης για τη «μισή συμμόρφωση» του κ. Βορίδη και της κυβέρνησης στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Π. Σκουρλέτης: Να αποκρουστεί το αντισυνταγματικό χτύπημα Μητσοτάκη - Βορίδη στην αυτοδιοίκηση και τη δημοκρατία
«Παρά τις διακηρύξεις του υπ. Εσωτερικών για συμμόρφωση στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την κατατεθείσα τροπολογία, επιστρέφονται μεν στα Δημοτικά Συμβούλια οι, αντισυνταγματικά μεταβιβασθείσες στις Οικονομικές Επιτροπές, αρμοδιότητες, αλλά δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ για τη συγκρότηση της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής», τονίζει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Πάνος Σκουρλέτης.
Όπως εξηγεί:
«Με την υπ’ αρ. 2377/2022 απόφαση της Ολομέλειας το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ρητά και τελεσίδικα ως αντισυνταγματικές τις διατάξεις του «νόμου Θεοδωρικάκου», με τις οποίες θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής των δήμων και αφαιρέθηκαν αρμοδιότητες από τα Δημοτικά Συμβούλια, στο όνομα μιας δήθεν «κυβερνησιμότητας», νοθεύοντας τη λαϊκή βούληση, η οποία εκφράστηκε μέσω της απλής αναλογικής που θέσπισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και όπως αυτή προέκυψε από τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019.
Με την απόφαση αυτή δικαιώθηκε πλήρως ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για όλα όσα είχαμε εγκαίρως προειδοποιήσει την κυβέρνηση της ΝΔ κατά την ψήφιση των αντισυνταγματικών ρυθμίσεων.
Το Ανώτατο Δικαστήριο είναι απολύτως σαφές και ως προς την απαιτούμενη συμμόρφωση της Διοίκησης κρίνοντας ότι οι δύο βασικές αλλαγές στο σύστημα του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ, δηλαδή οι αλλαγές που αφορούν τον τρόπο συγκρότησης της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι σε αυτές η πλειοψηφία θα ανήκει στην παράταξη του εκλεγέντος Δημάρχου και αφετέρου η μεταφορά προς την Οικονομική Επιτροπή αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου, είναι μεταξύ τους αλληλένδετες. Και καταλήγει το ΣτΕ: «Συνεπώς, οι ρυθμίσεις αυτές, οι οποίες, κατά τη βούληση του νομοθέτη, συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτοτελώς, πρέπει να παραμερισθούν στο σύνολό τους ως αντισυνταγματικές και να εφαρμοσθούν κατά τη συγκρότηση των εν λόγω δημοτικών επιτροπών οι προϋφιστάμενες αυτών διατάξεις».
Παρά τις διακηρύξεις του Υπουργού Εσωτερικών για συμμόρφωση στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανώτατου Δικαστηρίου, με την κατατεθείσα τροπολογία, επιστρέφονται μεν – κατά τεκμήριο αρμοδιότητας – στα Δημοτικά Συμβούλια οι, αντισυνταγματικά μεταβιβασθείσες στις Οικονομικές Επιτροπές, αρμοδιότητες αλλά δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ για τη συγκρότηση της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
Όπως εξάλλου δήλωσε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, και έχει καταγραφεί στα πρακτικά, ο κ. Βορίδης «Στην πραγματικότητα εκείνο το οποίο κάνουμε είναι ότι διατηρούμε τις συνθέσεις των Οικονομικών Επιτροπών, της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής έτσι όπως είχαν τοποθετηθεί αρχικώς με τον προσβληθέντα νόμο και μεταφέρουμε όλες τις σημαντικές αρμοδιότητες». Συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις κατά το ήμισυ δεν υφίσταται.
Οφείλουμε δε, να επισημάνουμε ότι η σημαντική αυτή ρύθμιση κατατέθηκε ως τροπολογία μη δίνοντας τη δυνατότητα να εξεταστεί από την Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής.
Επιμένει, λοιπόν, ο Υπουργός Εσωτερικών και η κυβέρνηση της ΝΔ στην αντισυνταγματικότητα. Δεν μας εκπλήσσει, βέβαια, αφού είναι εμφανείς οι προθέσεις της σε μια σειρά ενεργειών να παραβιάζουν και να κουρελιάζουν το Σύνταγμα, με αποκορύφωμα το μείζον ζήτημα των υποκλοπών.
Είναι όμως καθήκον της Βουλής, όπως και όλων των πολιτών, να το υπερασπίζονται».
Μ. Χατζηγιαννάκης: Τροπολογία-εξαπάτηση της Αυτοδιοίκησης περί δήθεν συμμόρφωσης της κυβέρνησης της ΝΔ με την απόφαση του ΣτΕ
Την τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Εσωτερικών και περιλαμβάνει την υποτιθέμενη συμμόρφωση της κυβέρνησης της ΝΔ με την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας που έκρινε ως αντισυνταγματικές την αλλαγή στη σύσταση και τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στις οικονομικές επιτροπές των ΟΤΑ, σχολίασε από το βήμα της Βουλής ο Μίλτος Χατζηγιαννάκης.
Ο αναπλ. τομεάρχης Εσωτερικών και υπεύθυνος για ζητήματα Αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία επεσήμανε ότι η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με πολύ μεγάλη μάλιστα πλειοψηφία, επιβεβαίωσε όλα όσα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε εξαρχής και επανειλημμένα τονίσει, την πρόδηλη δηλαδή και σαφή αντισυνταγματικότητα των διατάξεων των νομοθετημάτων Θεοδωρικάκου, καθώς και την αντίθεσή τους στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Όπως σημείωσε ο βουλευτής Ευβοίας, η κυβέρνηση της ΝΔ, αντί να συμμορφωθεί με την εν λόγω απόφαση του ΣτΕ, επιμένει στην αντισυνταγματικότητα των διατάξεων που ψήφισε μόνη της στη Βουλή, καθώς με νομικίστικους τρόπους αφήνει σημαντικές αρμοδιότητες στις οικονομικές επιτροπές αντί να τις επαναφέρει στα δημοτικά συμβούλια.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Μίλτος Χατζηγιαννάκης υποστήριξε ότι την πραγματικότητα πρόκειται για μία πονηρή τροπολογία, με την οποία η κυβέρνηση της ΝΔ εξαπατά την Αυτοδιοίκηση και επιχειρεί να “ξεγελάσει” την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, γεγονός που αποδεικνύει για άλλη μία φορά την πλήρη έλλειψη σεβασμού της κυβέρνησης της ΝΔ στους Θεσμούς και τη Δημοκρατία της χώρας.
