Η Νέα Δημοκρατία δείχνει να μην έχει καταλάβει πόσο έχει υποφέρει η κοινωνία με τη διαχείριση της πανδημίας και πόσο υποφέρει τώρα με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό. Στην πραγματικότητα, η κυβερνητική πλειοψηφία καταλαβαίνει πολύ καλά τι συμβαίνει, αλλά πολύ απλά δεν ενδιαφέρεται για τις ανάγκες των πολιτών. Γιατί έχει άλλο σχέδιο.
Το σχέδιο αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε και δεν χρειάζεται να διαβάσεις πίσω από τις γραμμές για να αποκαλυφθεί. Με τον τέταρτο προϋπολογισμό της η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζει να υλοποιεί το σχέδιό της σε οικονομία, εργασία, κοινωνικό κράτος σαν να μην έχει συμβεί τίποτα τα τελευταία χρόνια.
Από το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, το μακρινό 2019, μέχρι σήμερα το σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας βασίζεται κυρίως στη μείωση της φορολογίας του μεγάλου πλούτου, στην πριμοδότηση συγκεκριμένων επιχειρηματιών με παράλληλη επαναφορά των όρων της εσωτερικής υποτίμησης σε ό,τι αφορά την εργασία. Το σχέδιο αυτό υπαγορεύεται από τη νεοφιλελεύθερη λογική που ορίζει ότι οι φοροελαφρύνσεις στο κεφάλαιο, με παράλληλη ένταση στην ευελιξία της αγοράς εργασίας και μείωση του εργατικού κόστους, θα ενισχύσουν την ανάπτυξη. Αυτό βέβαια δεν συμβαίνει ποτέ.
Με τις πολιτικές της επιβράβευσης, της αισχροκέρδειας και της επιδότησης της κερδοσκοπίας, η χώρα μας αυτή τη στιγμή έχει την πιο ακριβή βενζίνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα ήταν πρώτη στην Ευρώπη στην τιμή ηλεκτρικής ενέργειας προ φόρων και επιδοτήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η Ελλάδα έχει το τρίτο υψηλότερο κόστος ενέργειας στην Ε.Ε. μετά και τις επιδοτήσεις σε όρους αγοραστικής δύναμης των πολιτών, ενώ αντίστοιχα το πρώτο εξάμηνο του 2022 τα νοικοκυριά στην Ελλάδα είχαν τη δεύτερη μεγαλύτερη επιβάρυνση από τους λογαριασμούς ρεύματος και την τρίτη μεγαλύτερη επιβάρυνση από λογαριασμούς φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο φετινός προϋπολογισμός κατατίθεται σε μία περίοδο ακραίας αύξησης των τιμών ενέργειας και μείωσης των εισοδημάτων των πολιτών συνολικά. Σε μία περίοδο που οι ανισότητες εντείνονται. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, οι αμειβόμενοι έως 750 ευρώ έχουν απολέσει έως και το 40% της αγοραστικής τους δύναμης και ο κατώτατος μισθός έχει χάσει το 19% της αγοραστικής του δύναμης, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. το 28% των συμπολιτών μας βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας είναι πλέον το δεύτερο χαμηλότερο στην Ε.Ε. σε όρους αγοραστικής δύναμης, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat.
Ομως η κυβέρνηση δεν προτίθεται να εισάγει μέτρα τόνωσης των εισοδημάτων. Οι μόνες «ενισχύσεις» που προβλέπονται είναι οι υφιστάμενοι και προσωρινά μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, εστίαση, γυμναστήρια έως τον Ιούνιο 2023.
Η μείωση της δημόσιας κατανάλωσης στο -1,5% δείχνει τη «σπουδή» της κυβέρνησης για την περιστολή των όποιων δαπανών για ενισχύσεις. Οι επιδόσεις των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού) θα σημειώσουν τεράστια επιβράδυνση από 24,1% το 2021 σε 9,7% το 2022 και σε 1% το 2023. Παράλληλα, ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ φέτος θα κλείσει στο 5,6% και το 2023 στο 1,8%.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει ότι το φετινό δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 1,6% θα μετατραπεί σε πλεόνασμα της τάξης του 0,7% το 2023. Αυτό, με όλα τα προαναφερθέντα μεγέθη, κάνει κατανοητό τον τρόπο επίτευξής του, δηλαδή μειωμένες δημόσιες δαπάνες και περιστολή των μέτρων στήριξης.
Για να πετύχει όμως η κυβέρνηση το πλεόνασμα χρειάζεται και ακόμα ένα μέγεθος, Κι εδώ έρχεται το μαγικό νούμερο των 62 δισ. ευρώ, με 56 δισ. ευρώ από αυτά να προέρχονται από φόρους. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα φτάσουν τα 22 δισ. ευρώ και θα είναι αυξημένα κατά 24% σε σχέση με το 2019. Δηλαδή ο πληθωρισμός πριμοδοτεί τον προϋπολογισμό και τα φορολογικά έσοδα, διαβρώνοντας όμως το εισόδημα των πολιτών. Με απλά λόγια, με τον πληθωρισμό οι πολίτες μπορούν να αγοράσουν λιγότερα προϊόντα και υπηρεσίες πληρώνοντας ακριβότερες τιμές και περισσότερους φόρους. Η κατάσταση αποτυπώνεται και από ένα άλλο μέγεθος, την αύξηση των χρεών των πολιτών προς τη φορολογική διοίκηση κατά 10 δισ. ευρώ σε σχέση το 2019 στα 113 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση εμμένει στην αδιέξοδη πολιτική της επιδότησης της κερδοσκοπίας και με τον προϋπολογισμό του 2023. Αρνείται να κάνει αποδεκτή την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για τη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους και προχωράει σε πλειστηριασμούς κατοικιών με βάση τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα. Δεν δέχεται να μειώσει τους έμμεσους φόρους στα τρόφιμα και τα καύσιμα. Αρνείται να ρυθμίσει την αγορά στην ενέργεια με πλαφόν στη χονδρική και λιανική τιμή στο ρεύμα με περιορισμό του περιθωρίου κέρδους των παραγωγών ενέργειας, αλλά και την πραγματική φορολόγηση των υπερκερδών.
Το συμπέρασμα είναι απλό: η κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί την ευημερία της κοινωνίας. Με τη Νέα Δημοκρατία «δικαιώνεται» απολύτως ο Εντουάρντο Γκαλεάνο: Οι λέξεις χάνουν το νόημά τους και βρισκόμαστε σε έναν κόσμο ανάποδα.
Αυτός ο προϋπολογισμός δεν θα εφαρμοστεί γιατί οι πολίτες δεν έχουν να περιμένουν τίποτε από τη Νέα Δημοκρατία και όσο ταχύτερα έρθει ένας άλλος, προοδευτικός προϋπολογισμός, όσο ταχύτερα γίνει η πολιτική αλλαγή, τόσο το καλύτερο για τον τόπο και την κοινωνία.
*Η Κατερίνα Παπανάτσιου είναι βουλευτής Μαγνησίας και αναπληρώτρια τομεάρχης Οικονομικών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., πρώην υφυπουργός Οικονομικών.
