Σε επικίνδυνο βαθμό για τη δημόσια Υγεία έχουν εξελιχθεί οι ελλείψεις αντιφυματικών φαρμάκων στη χώρα. Ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η φυματίωση βρίσκεται σε έξαρση. Ενδεικτικά, ο αριθμός των ατόμων που μολύνθηκαν από φυματίωση αυξήθηκε παγκοσμίως για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η Υπηρεσία Υγείας του ΟΗΕ ανέφερε ότι περισσότεροι από 10 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο νόησαν από φυματίωση το 2021, αύξηση της τάξεως του 4,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Περίπου 1,6 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν. Ο ΠΟΥ πρόσθεσε ότι περίπου 450.000 κρούσματα αφορούσαν άτομα που είχαν μολυνθεί από φυματίωση ανθεκτική στα φάρμακα, δηλαδή 3% περισσότερες από ό,τι το 2020.

Πώς φτάσαμε όμως σε αυτό το σημείο; Οι ελλείψεις φαρμάκων απασχολούν έντονα και η ΑΥΓΗ της Κυριακής είχε εκτενές ρεπορτάζ για το θέμα. Μία από τις βασικές αιτίες για τη δραματική κατάσταση είναι οι εξαγωγές που κάνουν οι ελληνικές φαρμακαποθήκες. Το γεγονός ότι τα συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι πολύ φθηνά δίνει το έναυσμα σε φαρμακαποθήκες να τα πουλούν στο εξωτερικό κερδίζοντας δεκαπλάσιες εισφορές από αυτές που θα κέρδιζαν εδώ. Έτσι, τα ράφια των ελληνικών φαρμακείων μένουν άδεια.

Ωστόσο, τα αντιφυματικά φάρμακα είναι διαφορετική περίπτωση. Τα φάρμακα της φυματίωσης δεν αντιπροσωπεύονται από κάποια εταιρεία στην Ελλάδα που να τα διαθέτει. Το ίδιο το κράτος οφείλει να τα προμηθεύεται μέσω ενός διαρκούς στοκ. Δηλαδή δεν υπάρχει κέρδος κάποιας εταιρείας, όπως στα άλλα φάρμακα, που υπάρχουν αντιπροσωπείες στην Ελλάδα και διακινούν οι φαρμακαποθήκες. Η κρατική προμήθεια για το αντιφυματικό φάρμακο γίνεται καθαρά μέσα από το Ίδρυμα Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ). Η διαδικασία είναι ότι το κράτος ζητάει από το ΙΦΕΤ να φέρει τα φάρμακα της φυματίωσης. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες της ΑΥΓΗΣ, το ΙΦΕΤ λέει στις εκκλήσεις των γιατρών ότι δεν είναι δική του αρμοδιότητα να ξέρει πότε πρέπει να φέρει φάρμακα και ζητάει εντολή από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ). Από τη μεριά του, και ο ΕΟΦ δηλώνει αναρμόδιος! Παράλληλα, ο ΕΟΔΥ υποστηρίζει ότι δεν είναι δική του δουλειά τα φάρμακα. Τέλος, το υπουργείο Υγείας, του οποίου οι παραπάνω Οργανισμοί είναι παρακλάδια, αρκείται στον γενικό ισχυρισμό ότι υπάρχει γενικό πρόβλημα με τις ελλείψεις φαρμάκων. Βέβαια, εξηγήσαμε παραπάνω γιατί είναι διαφορετική περίπτωση το αντιφυματικό φάρμακο.

Μόνιμο πρόβλημα με κυβέρνηση Μητσοτάκη

Μάλιστα, το πρόβλημα δεν είναι σημερινό, αλλά από όταν ανέλαβε η Νέα Δημοκρατία. Οι εκκλήσεις είναι πολλές προς την κυβέρνηση, αλλά όσοι ενδιαφέρθηκαν δεν έλαβαν απάντηση. Τελευταία προσπάθεια είναι η επιστολή που έστειλαν οι τέσσερεις γιατροί της ομάδας εργασίας για τη φυματίωση της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) προς το Δ.Σ. της εταιρείας και ζητούν να δημοσιοποιηθεί το θέμα. Το θέμα δεν έγινε ποτέ γνωστό από την ΕΠΕ, ωστόσο η ΑΥΓΗ κατάφερε να εξασφαλίσει το έγγραφο που υπογράφουν οι Απ. Παπαβασιλείου, Αικ. Μανίκα, Χαρ. Μόσχος και Αγγ. Λουκέρη και το φέρνει στο φως της δημοσιότητας.

Αδικαιολόγητη αδράνεια

Σημειώνεται ότι το αντιφυματικό φάρμακο μετράει περίπου 50 χρόνια που κυκλοφορεί στις ευρωπαϊκές χώρες χωρίς κανένα πρόβλημα. Επομένως, η ειδική άδεια του ΕΟΦ στο ΙΦΕΤ δεν είναι αναγκαία.

Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει κάποια εταιρεία να ενδιαφέρεται και να πιέζει ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες, όπως συμβαίνει με άλλα φάρμακα. Άρα, λοιπόν, πρέπει να ενδιαφέρεται το ίδιο το κράτος και το υπουργείο Υγείας για να φέρει τα 6 βασικά αντιφυματικά φάρμακα. Ούτε η κυβέρνηση, όμως, ενδιαφέρεται, εξού και οι ελλείψεις.
Οι μόνοι που ενδιαφέρονται είναι οι γιατροί που θέλουν να θεραπεύσουν τους ασθενείς, οι ασθενείς και ο κάθε διευθυντής του φαρμακείου του νοσοκομείου, ο οποίος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει.

Η απάντηση στο ερώτημα γιατί δεν ενδιαφέρεται κανείς κρύβεται στην έλλειψη κέρδους. Δεν υπάρχει εταιρεία να κερδίσει, δεν υπάρχει φαρμακαποθήκη να τα εξάγει και να βγάλει λεφτά. Το μόνο κέρδος είναι η υγεία του ασθενούς και η δημόσια Υγεία, τα οποία μάλλον δεν βρίσκονται στις προτεραιότητες της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Ασθενείς σταματούν τις θεραπείες τους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ζωή τους
Ο Απόστολος Παπαβασιλείου μεταφέρει δύο ενδεικτικές περιπτώσεις ασθενών που δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. «Πριν από δεκαπέντε μέρες, στο πλαίσιο μηνιαίου ελέγχου, ήρθε ασθενής 41 ετών, η οποία κάθε μήνα έρχεται για εξέταση και πηγαίνει στο φαρμακείο του νοσοκομείου να πάρει τα φάρμακά της. Ο φαρμακοποιός της είπε ότι δεν έχει το φάρμακο. Χωρίς το φάρμακο δεν γίνεται να συνεχίσει τη θεραπεία, γιατί είναι επικίνδυνο. Χρειάζεται στη θεραπεία ένα κοκτέιλ φαρμάκων για να σκοτωθεί το μικροβιακό στέλεχος. Αν λείπει το βασικό φάρμακο, που προστατεύει τα άλλα, τότε δεν μπορείς να συνεχίσεις τη θεραπεία. Τότε λοιπόν σταματήσαμε την αγωγή» εξηγεί. Επίσης, άλλη ασθενής, 65 χρόνων, δεν μπόρεσε να προμηθευτεί το φάρμακο. «Είναι πολλά περιστατικά. Περιμένουμε και μας λένε “ίσως την επόμενη εβδομάδα πάρουμε”. Μα και να πάρουμε, έπειτα από λίγο καιρό θα ξαναπροκύψει πρόβλημα» τονίζει ο Απ. Παπαβασιλείου.

Κανένας έλεγχος

Ενα σημαντικό κομμάτι του συγκεκριμένου ζητήματος είναι η παντελής απουσία ελέγχου στον πληθυσμό. Αρκετοί είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες που φέρνουν φυματίωση λόγω των συνθηκών διαβίωσης στις χώρες τους και της διαδρομής που έκαναν. Επίσης, δεν υπάρχει έλεγχος στις φυλακές, τις ψυχιατρικές κλινικές και στα ψυχιατρεία.

Μάλιστα, πολλοί έρχονται από χώρες με νέα στελέχη, πιο μεταδοτικά και ανθεκτικά. «Μιλάμε για το πλέον μεταδοτικό νόσημα μέχρι την εμφάνιση του κορωνοϊού. Με τις ελλείψεις, λοιπόν, είμαστε “ξεκρέμαστοι”. Σταματήσαμε θεραπείες για ασθενείς και δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε νέες» υπογραμμίζει ο γιατρός του «Σωτηρία».

Μάλιστα, όπως εξηγεί, αν κολλήσει ένας ασθενής από ανθεκτικά στελέχη, «είναι μελλοθάνατος», επειδή είναι άκρως μεταδοτικό και δεν θεραπεύεται με τη συγκεκριμένη θεραπεία. «Αυτοί οι ασθενείς απαιτούν ειδική αντιμετώπιση και θεραπεία δύο ετών με τουλάχιστον τέσσερις-έξι μήνες νοσηλείας στην αρχή. Με ειδικά φάρμακα, τα οποία είναι ιδιαίτερα τοξικά και τα οποία δεν έχουμε και πρέπει να κάνουμε αίτηση για να τα πάρουμε σε τρεις μήνες. Γιατί δεν υπάρχει διαθέσιμο στοκ για να μην καθυστερούν η αποθεραπεία και η μεταδοτικότητα;» διερωτάται ευλόγως ο Απ. Παπαβασιλείου.

Οι κίνδυνοι για τον ασθενή που σταματάει

Σύμφωνα με τον γιατρό του «Σωτηρία», ένας ασθενής που έχει σταματήσει τη θεραπεία και έχει συμπληρώσει δύο μήνες αγωγής, έχει πάψει να είναι μεταδοτικός, αλλά πρέπει να συνεχίσει για κάποιους μήνες να παίρνει αγωγή για να μην ξανακυλήσει. Αυτός μπορεί να περιμένει, αλλά πάντα εις βάρος της υγείας του. Αντιθέτως, κάποιος που πρέπει να ξεκινήσει θεραπεία, πρέπει να μείνει κλεισμένος σπίτι του ή να νοσηλευτεί σε ειδική μονάδα στο νοσοκομείο.

Ταυτόχρονα, κινδυνεύουν τόσο το προσωπικό όσο και η δημόσια υγεία, γιατί το άτομο έχει διασπείρει. «Ο ΠΟΥ προτείνει δύο καινούργια φάρμακα για τους ασθενείς με ανθεκτικά στελέχη, που τα δύο χρόνια θεραπείας θα γίνουν έξι μήνες. Τεράστια βελτίωση και χωρίς τοξικότητα, αλλά δεν τα έχουμε! Μας λείπουν φάρμακα που τα βρίσκεις στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Και υποτίθεται πως εμείς είμαστε οι προηγμένοι» καταλήγει ο Απ. Παπαβασιλείου.