Στο πάνελ παρουσίασης των συμπερασμάτων του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Αριστερών, Πράσινων και Προοδευτικών Δυνάμεων συμμετείχε και ο πρώην πρόεδρος (2007-2020) του «transform!europe» Βάλτερ Μπάιερ. O αυστριακός οικονομολόγος διετέλεσε πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Αυστρίας (KPÖ) από το 1994 έως το 2006 και συντάκτης της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Volksstimme».
Στην ομιλία του, o Β. Μπάιερ καταδίκασε απερίφραστα την επιθετικότητα της Ρωσίας και τις απειλές της για χρήση πυρηνικών. Εξέφρασε την αγωνία για τον γενικότερο σχεδιασμό πυρηνικού οπλοστασίου στα ευρωπαϊκά εδάφη από δυνάμεις και κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Τόνισε πως έχουμε τη μοναδική ευκαιρία να απαλλαγούμε από τον πυρηνικό κίνδυνο και να απαιτήσουμε από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συμφωνήσουν αυτό. Να γίνει η Ευρώπη ήπειρος δίχως πυρηνικά όπλα («nuclear free»).
«Χρειαζόμαστε ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας, στο οποίο το ΝΑΤΟ δεν ανήκει και ποτέ δεν θα ανήκει. Όχι για δογματικούς λόγους, αλλά επειδή η ασφάλεια εξαρτάται πάντα από την ασφάλεια του άλλου, το οποίο σημαίνει πως μπορεί να προασπιστεί μόνο από ένα σύστημα που περιλαμβάνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντά τους. Υπό αυτό το πρίσμα, πρέπει να πούμε ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι μέρος της λύσης, ούτε ένα κομμάτι του προβλήματος. Είναι το πρόβλημα, είναι ένα εμπόδιο στην πορεία προς ένα τέτοιο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας. […] Πρέπει να απαιτήσουμε από τις κυβερνήσεις μας να κάνουν περισσότερα από την παροχή όπλων στην Ουκρανία. Πρέπει να απαιτήσουμε πρωτοβουλίες για τον τερματισμό του πολέμου, για την επίτευξη εκεχειρίας που θα οδηγήσει σε υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων. Μόλις τελειώσει ο πόλεμος, ο ουκρανικός λαός θα εξακολουθεί να επιμένει να αναγνωρίζεται ως ελεύθερο και αξιοπρεπές έθνος, και έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει, όπως ο παλαιστινιακός λαός, ο κουρδικός, ο ιρλανδικός και ο κυπριακός λαός. Η Ρωσία θα παραμείνει μια ευρωπαϊκή δύναμη με πυρηνικά όπλα και είτε αρέσει είτε όχι, πρέπει να είναι μέρος μιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας», τόνισε χαρακτηριστικά ο Β. Μπάιερ κατά την ομιλία του.
Αμέσως μετά την παρουσίαση των συμπερασμάτων του φόρουμ, συναντήσαμε τον Βάλτερ Μπάιερ και του θέσαμε ορισμένα ερωτήματα.
Τι χρειάζεται να κάνει η Ευρωπαϊκή Αριστερά για να πείσει για την αναγκαιότητα άμεσης, ειρηνευτικής λήξης του πολέμου και εν συνεχεία τη διασφάλιση της ειρήνης;
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά έχει υπάρξει ξεκάθαρη στην καταδίκη της επιθετικότητας από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Την ίδια ώρα, είναι εξαιρετικά ανεπαρκείς οι πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αποστολή όπλων μόνο, χωρίς καμία προσπάθεια να πάρει πρωτοβουλία για μια συμφωνία ειρήνης. Παρεμπιπτόντως υπάρχουν πολλές ιδέες στο τραπέζι. Υπάρχει η πρόταση του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών Ντι Μάιο. Ήταν η πρόταση και των απεσταλμένων της Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάρτιο, για να διαπραγματευτούν πώς θα ξεφύγουμε από αυτή την απαίσια κατάσταση. Πιστεύω πως πρέπει να απαιτούμε πολιτική λύση, βασισμένη στη διπλωματία, αλλά δεν μπορούμε να στηριχθούμε στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ ή στους G7 για να κινητοποιήσουν τους συμπατριώτες μας ευρωπαίους πολίτες. Διότι εκείνοι θα είναι αυτοί που θα υποφέρουν εάν κλιμακωθεί ο πόλεμος. Επομένως, θεωρώ πως η πιο σημαντική αποστολή της Ευρωπαϊκής Αριστεράς είναι η συμμετοχή και η βοήθεια στη δημιουργία ειρηνευτικής κίνησης, βασισμένης σε γερά θεμέλια.
Ποια είναι η απάντηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς σε όσους μιλούν για κοινό ευρωπαϊκό στρατιωτικό εξοπλισμό; Συμφωνείτε με αυτό;
Όχι. Υπάρχουν προβλήματα σημαντικότερα από αυτό. Σκεφτείτε την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και τις παγκόσμιες ανισότητες. Εάν αληθινά επιθυμείς της ειρήνη και την ασφάλεια, χρειάζεται να μεταφέρεις κονδύλια σε αυτούς τους απαραίτητους και στρατηγικούς μετασχηματισμούς. Το βρίσκω ανεύθυνο να αποφασίσεις να αυξήσεις τον ετήσιο προϋπολογισμό για την άμυνα στο 2% του ΑΕΠ. Όλα αυτά τα λεφτά χάνονται και την ίδια ώρα ξοδεύονται για νέες καταστροφές. Είναι μια πολιτική προς τη λάθος μεριά.
Χρειάζεται η Ευρώπη να αναθεωρήσει τη σχέση της με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ; Προς ποια κατεύθυνση;
Η κοινή λογική θα έλεγε πως o κόσμος από την οπτική της Ουάσιγκτον -που είναι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- μοιάζει διαφορετικός σε σχέση με το πώς είναι για το Βερολίνο, τη Βιένη, το Παρίσι, την Αθήνα. Για την Ουάσιγκτον, η πιθανότητα ενός περιορισμένου πυρηνικού πολέμου στην Ευρώπη ίσως είναι ένα διαχειρίσιμο ρίσκο. Για την Ευρώπη, με τους 100 πυρηνικούς σταθμούς ενέργειας, αυτό θα σήμαινε ολόκληρος και πλήρης αφανισμός. Αυτό δημιουργεί διαφορετικές προτεραιότητες. Πρέπει να ξεφορτωθούμε τα πυρηνικά όπλα που σημαδεύουν ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα.
Το 2016, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ μιλούσε για το τείχος μεταξύ ΗΠΑ-Μεξικού, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τον θεωρούσαν ρατσιστή, ακροδεξιό πολιτικό. Αλλά σήμερα, έξι χρόνια μετά, έχουμε πολλά υψωμένα τείχη στην Ευρώπη, η ακροδεξιά κερδίζει έδαφος. Έγινε η πολιτική Τραμπ κυρίαρχη; Ποια πρέπει να είναι η ευρωπαϊκή πολιτική στο προσφυγικό;
Είναι σκέτη ντροπή το πώς αντιμετωπίζονται οι πρόσφυγες στα camps, πως αντιμετωπίζονται στις χώρες μας. Τι παραπάνω μπορούμε να πούμε; Έχουμε πρόσφυγες δύο ταχυτήτων, έχουμε διαχωρισμό των χριστιανών Ουκρανών από τους μουσουλμάνους Σύρους και Αφγανούς. Αυτό είναι θεσμικός ρατσισμός. Νομίζω πως η Αριστερά είναι ξεκάθαρη όταν λέει πως η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να είναι το κριτήριο για την πολιτική ασύλου και την προσφυγική πολιτική. Αλλά, με όποιο τρόπο κι αν προσεγγίσεις τα ζητήματα, πάντα καταλήγεις στο συμπέρασμα πως ο κόσμος -όπως είναι- βρίσκεται σε μια ασταθή κατάσταση. Η προσφυγική κρίση προκαλείται από την παγκόσμια ανισότητα, από την καταστροφή του περιβάλλοντος, από τις απειλές πολέμου. Για παράδειγμα, οι απειλές του Ερντογάν εναντίον των Ελλήνων. Θα ήταν καταστροφή και για τις δύο χώρες, θα αποσταθεροποιούσε την Ευρώπη. O συνεχής πόλεμος εναντίον των Κούρδων παράγει όχι μόνο ανασφάλεια και ανθρώπινο πόνο αλλά και πρόσφυγες. Όλα αυτά είναι απαράδεκτα, αλλά την ίδια ώρα προβάλλουν όλες τις φοβίες που ίσως έχουν οι πληθυσμοί της Ευρώπης και κυρίως η μεσαία τάξη στη θέα της κοινωνικής υποβάθμισης. Δεν είναι πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, βασικά. Είναι ευρωπαϊκό φαινόμενο. Οι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι, είναι φοβισμένοι. Αυτό ενθαρρύνει αντιλήψεις εθνικιστικές, μισογύνικες και εχθρικές προς τις μειονότητες, με σκοπό να πάρουν κάποιου είδους ψυχολογική απάντηση στα προβλήματα. Είμαστε φυσικά απέναντι σε κάθε μορφή εθνικισμού και φασισμού, αλλά πρέπει επίσης να αναδεικνύουμε τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που τώρα εκφράζονται με αυτό τον τρόπο. Εάν έχουμε οικονομικές και κοινωνικές εναλλακτικές πολιτικές, νομίζω πως όλο και περισσότεροι συμπατριώτες θα ακολουθήσουν τις προτάσεις μας.
