Πενήντα πέντε χρόνια από τη δολοφονία του, αν κάναμε μια δημοσκόπηση, ρωτώντας ποια είναι η εθνικότητα του Τσε Γκεβάρα, δύσκολα θα παίρναμε σωστή απάντηση. Γεννήθηκε στην Αργεντινή, αλλά είναι ήρωας όλης της Λατινικής Αμερικής και σύμβολο της ενότητάς της. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες της Κουβανικής Επανάστασης, δίπλα στον Φιντέλ Κάστρο. Εγκατέλειψε τη θέση του υπουργού που κατείχε στην Κούβα, για να πολεμήσει στο πλευρό κινημάτων στην Αφρική.
Το 1967 έφυγε για τη Βολιβία, όπου προσπάθησε να οργανώσει αντάρτικο κίνημα, βρήκε όμως μεγάλες δυσκολίες και τελικά έπεσε σε ενέδρα μαζί με τους 17 συμμαχητές που του είχαν απομείνει. Αιχμαλωτίστηκε από τον βολιβιανό στρατό, με τη βοήθεια της CIA στις 8 Οκτωβρίου 1967 και την επόμενη ημέρα δολοφονήθηκε.
Ο Τσε έγινε ποίηση, τραγούδι, μυθιστόρημα, ήρωας πολλών ταινιών, «γκράφιτι» σε τοίχους στις γειτονιές όλου του κόσμου. Πατρίδα του έγινε όλος ο κόσμος, που τον αγκάλιασε σε όλες τις ηπείρους.
Οι ηρωικοί αγώνες του Τσε και η δολοφονία του είχαν ιδιαίτερο αντίκτυπο στους Ελληνες αριστερούς που πάλευαν κατά της αμερικανοκίνητης δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967. Η είδηση της δολοφονίας του μέσα στη μαύρη νύχτα της χούντας αποδόθηκε από τον Μάνο Λοΐζο με το υπέροχο τραγούδι του «Μια φωτογραφία σου ήρθε και σε μένα// μια φωτογραφία σου απ’ τα ξένα».
«Για τα παιδιά του κόσμου σκοτώθηκες // Τσε Γκεβάρα», έγραψε ο Τάσος Λειβαδίτης σε ποίημά του που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης (Λειτουργία Νο 2).
Με τον δικό του μοναδικό τρόπο θρήνησε τη δολοφονία του Τσε ο Νίκος Καββαδίας.
«Ποιος το ‘λεγε ποιος το ‘λπιζε και ποιος να το βαστάξει.// Αλάργα φεύγουν τα πουλιά και χάσαν τη λαλιά τους».
Διανύοντας τον 21ο αιώνα, ο μύθος του Τσε όχι μόνο δεν έχει φθαρεί, αλλά συνεχώς ενισχύεται και παγκοσμιοποιείται, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους και τις νέες του πλανήτη μας. Κι αυτό συμβαίνει γιατί η κρίση του συστήματος είναι βαθιά και πολυδιάστατη και ο κόσμος πρέπει να αλλάξει ριζικά, να βγει από τις «συμπληγάδες» των ανισοτήτων που συνθλίβουν τις κοινωνίες και ακινητοποιούν τις δημιουργικές ικανότητες των ανθρώπων.
Οσο για τη Λατινική Αμερική, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, πορεύεται σύμφωνα με τα οράματα του Τσε, του οποίου η μεγαλύτερη εκδίκηση είναι ότι η σημερινή Βολιβία τον τιμά και ως δικό της εθνικό ήρωα.
* στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
