Στις 21 Ιουλίου 2022 η Υπουργός Πολιτισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας έβαλε την υπογραφή της, χωρίς να έχει κανένα δικαίωμα και χωρίς να νιώθει καμία ντροπή, σε μία πράξη νομιμοποίησης αρχαιοκαπηλίας και λαθρεμπορίου ελληνικών αρχαιοτήτων. Με την υπογραφή της αυτή η Λ. Μενδώνη νομιμοποίησε την παράνομη διακίνηση και κατοχή 161 αδήλωτων κυκλαδικών αρχαιοτήτων που βρέθηκαν «ξαφνικά» πριν από δύο χρόνια στο σπίτι του Λέοναρντ Στερν στη Ν. Υόρκη. Στο μεταξύ ο Λ. Στερν, εκτός από παράνομος «συλλέκτης» ήταν και αποδέκτης προϊόντων εγκλήματος, όπως έχουν ήδη αποδείξει επιστημονικές έρευνες αρχαιολόγων και ειδικών ερευνητών με συγκεκριμένα και ακλόνητα στοιχεία, τα οποία δεν έχουν διαψευστεί. Αυτό καθιστά την όλη συμπεριφορά αλλά και τη σιωπή της Λ. Μενδώνη όχι απλώς προκλητική αλλά και ύποπτη για την εξυπηρέτηση που προσέφερε στον Λ. Στερν και στους υπόλοιπους ιδιώτες με τους οποίους συναλλάχθηκε, παραβαίνοντας το καθήκον της και υπονομεύοντας απροκάλυπτα το συμφέρον της χώρας.
Επί δύο χρόνια η Λ. Μενδώνη γνώριζε και συγκάλυπτε το έγκλημα, χωρίς να κινήσει καμία νόμιμη διαδικασία για την άμεση απόδοση των αρχαιοτήτων στο Ελληνικό Δημόσιο και στα δημόσια μουσεία της χώρας, όπου ανήκουν. Επί δύο χρόνια «διαπραγματευόταν» μυστικά τους όρους του «συλλέκτη», χωρίς να ενημερώσει ποτέ τις αρμόδιες Αρχές της χώρας. Έτσι, κανείς δεν διερεύνησε την προέλευση των αντικειμένων, τις συνθήκες εξαγωγής τους από την Ελλάδα, τις συνθήκες απόκτησής τους από τον Στερν, τη νομιμότητα της κατοχής τους από αυτόν, τη γνησιότητα/αυθεντικότητα των αντικειμένων και την εκτίμηση της αξίας τους. Η Λ. Μενδώνη διέσυρε και συνεχίζει να διασύρει τους θεσμούς της Ελληνικής Δημοκρατίας για να ωφελήσει τον υπόλογο κ. Στερν και όσους άλλους εμπλέκονται στην παράνομη συμφωνία που υπέγραψε μαζί τους στις 21.7.2022, αφήνοντας τελικά τις 161 κυκλαδικές αρχαιότητες για ακόμη 50 χρόνια στη Νέα Υόρκη.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 2022 ο κ. Μητσοτάκης, αντί να αποπέμψει την κα Μενδώνη για παράβαση καθήκοντος, έφερε στη Βουλή την παράνομη συμφωνία και η κυβέρνησή του την κύρωσε κι από πάνω. Με αυτόν τον τρόπο ο κ. Μητσοτάκης κάλυψε αναδρομικά την κα Μενδώνη, παρά τις αντιδράσεις και τις προειδοποιήσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης και του επιστημονικού κόσμου, μετατρέποντας το Ελληνικό Κοινοβούλιο σε πλυντήριο αρχαιοκαπηλίας και τους Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας σε αποδέκτες προϊόντων εγκλήματος.
Ωστόσο, το γεγονός ότι η αδίστακτη κυβέρνηση Μητσοτάκη έφτασε στο σημείο να νιώθει τόσο ανέλεγκτη και «ισχυρή» ώστε να συγκαλύπτει ακόμα και εγκλήματα αρχαιοκαπηλίας αποτελεί το πλέον θλιβερό επιστέγασμα της κατάλυσης των θεσμών και του κράτους δικαίου στη χώρα μας, που τόσο πολύ έχει υποφέρει από την λεηλασία του εθνικού της πλούτου από τους κάθε λογής δυνάστες και καιροσκόπους. Δεν θα πρέπει να είναι η μοίρα της αυτή και δεν θα πρέπει να το επιρέψουμε.
Οι 161 κυκλαδικές αρχαιότητες έχουν κλαπεί, διακινηθεί και εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα, στην οποία ανήκουν. Αυτό δεν αμφισβητείται. Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί στην περίπτωση του Λ. Στερν παραβιάστηκε πολλαπλώς το νομικό ελληνικό και διεθνές πλαίσιο που διέπει την προστασία των αρχαιοτήτων από την ίδια την υπουργό Πολιτισμού (!) και γιατί δεν κινήθηκαν εξαρχής όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες ώστε να αποδοθούν στο Ελληνικό Δημόσιο και στα δημόσια μουσεία της χώρας. Πρόκειται για δημόσια περιουσία που έχει υπεξαιρεθεί. Πρόκειται για κληρονομιά του ελληνικού λαού, η οποία στην περίπτωση των αρχαιοτήτων μετουσιώνεται σε εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα που προστατεύεται από το Σύνταγμα και που η προσβολή του τιμωρείται από ειδικές ποινικές διατάξεις.
Η πρωτοφανής νομιμοποίηση μιας αποδεδειγμένα αρχαιοκαπηλικής συλλογής και του παράνομου «συλλέκτη» της από την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτελεί εγκληματική ενέργεια χωρίς προηγούμενο που οργανώθηκε, συντονίστηκε και εκτελέστηκε εν ψυχρώ και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση από όσους την επινόησαν. Οι εμπνευστές της είχαν πλήρη συνείδηση ότι δρουν σε βάρος των συμφερόντων της χώρας, παράλληλα όμως είχαν και την πλήρη διαβεβαίωση ότι και αυτό το σκάνδαλο θα κουκουλωθεί, όπως και τα προηγούμενα.
Η αρχαιοκαπηλία από τη φύση της συνιστά μορφή του οργανωμένου εγκλήματος με διεθνή δικτύωση και στην ελληνική νομοθεσία έχει εξομοιωθεί η ποινική της μεταχείριση με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων. Τα αδικήματα που σχετίζονται με την αρχαιοκαπηλία διώκονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τους ελληνικούς ποινικούς νόμους ακόμη και στην περίπτωση που τελέστηκαν στην αλλοδαπή, έχουν, δε, υπαχθεί στον κατάλογο των «βασικών αδικημάτων» κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Πως επιτρέπεται λοιπόν μια υπουργός και μια ολόκληρη κυβέρνηση, ερήμην κάθε αρμόδιας Αρχής, να παρανομούν ασύστολα, συγκαλύπτοντας βαρύτατα εγκλήματα που έχουν τελεστεί σε βάρος της ίδιας της χώρας;
Όσες δικαιολογίες έχουν ακουστεί από όσους ελάχιστους βρέθηκαν για να υπερασπιστούν μια πρακτική που βαφτίστηκε «επαναπατρισμός» αλλά που ουσιαστικά νομιμοποιεί το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων, είναι φαιδρές και δεν αντέχουν καν στην κοινή λογική. Άραγε οι ίδιοι άνθρωποι θα μπορούσαν να υπερασπιστούν ακόμη και μια συμφωνία που θα νομιμοποιούσε το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων μόνο και μόνο επειδή θα την έκανε μια «κυβέρνηση Μητσοτάκη»; Διότι περί αυτού πρόκειται. Θα μπορούσαν να ανεχθούν μία κυβέρνηση να προσφέρει ποινική ασυλία, με ιδιωτικές συμφωνίες που κυρώνει στη Βουλή, σε εμπλεκόμενους σε λαθρεμπόριο όπλων, αν ήταν «κυβέρνηση Μητσοτάκη»; Πόση ακόμη πατριωτική υποκρισία χωρά στη συνείδηση των προθύμων; Πού σταματά η ασυλία της διαπλοκής;
Η ντροπιαστική «συμφωνία» που προσβάλλει κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και συγκαλύπτει εγκλήματα σε βάρος της είναι παράνομη και ανήθικη και θα έπρεπε να είχε ήδη ακυρωθεί. Σε ό,τι μας αφορά, δεν θα επιτρέψουμε σε όσους χρεωκόπησαν οικονομικά την χώρα να την οδηγήσουν και σε χρεωκοπία ηθική, αξιακή και θεσμική.
* To άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Docville» της εφημερίδας Documento την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022.
