Είναι ένα παιδικό παραμύθι, δεν το θυμάμαι καλά, όμως πήγαινε κάπως έτσι: σε μια υπόγα μπήκαν οι αρουραίοι και άρχισαν να κλέβουν όλα τα τρόφιμα. Τα τυριά, τα ψωμιά, έως και τα κρασιά! Μέχρι που τους πήραν χαμπάρι οι άνθρωποι, οι ομολογουμένως λιγότερο εύστροφοι και το είπαν στις γάτες. Και οι γάτες, το πιο έξυπνο πλάσμα του πλανήτη, κατατρόπωσε τους αρουραίους της υπόγας.
Από την Κυριακή που διάβασα το ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ των Ραπανάκη και Σβέρκου, αυτό το παραμύθι μού έχει κολλήσει. Οι αρουραίοι της υπόγας, το κλέψιμο της ελευθερίας του λόγου. Η προπαγάνδα. Ο γκεμπελισμός.
Γκεμπελισμός, βεβαίως. Γιατί δεν είναι όπως τότε με τον Μουρούτη, που απλά έβριζαν κι έφευγαν. Τώρα έχουν δικτυωθεί. Έχουν φτιάξει ένα σύστημα κατά το οποίο εμφανίζονται μεν τα μικρά ποντικάκια (τα ψεύτικα προφίλ) και βρίζουν, αλλά έχουμε και τους μοσχοπόντικες, την αφρόκρεμά τους. Από τη δημοσιογραφία μέχρι τους διαδικτυακούς μαϊντανούς, αυτοί δουλεύουν τη μονταζιέρα.
Τι είπατε; Δεν έχει σημασία. Τι γράψατε; Απολύτως καμία. Θα σας πούμε εμείς τι θα πιστέψετε. Δεν είναι απλώς fake news, είναι ολόκληρη κοπτορραπτική μέχρι να λιώσουν, κάπως, ακόμη και οι ισχυρότερες άμυνες του αναγνώστη. Αναγνώστη ή αναγνώστριας, γιατί μιλάμε για κοινωνικά δίκτυα.
Εφόσον, λοιπόν, τα κοινωνικά δίκτυα λειτουργούν με τίτλους, η είδηση, δηλαδή η αλήθεια, δεν έχει σημασία. Για παράδειγμα: ο Αλέξης Τσίπρας έφαγε ωμά κουτάβια.
Ακολουθεί ανάλυση για το τι σηματοδοτεί το γεγονός ότι ένας αριστερός τρώει ωμά κουτάβια. Είναι φρίκη και μόνο που σκέφτεσαι ότι ο Αλέξης Τσίπρας έφαγε ένα κουτάβι, πολλώ δε μάλλον ωμό.
Μάλιστα, κυκλοφορεί και μία εικόνα, όχι ακριβώς ακριβής, που δείχνει τον Αλέξη Τσίπρα και ένα κουτάβι. Από τις 10 το πρωί μέχρι το μεσημέρι της ίδιας μέρας, όλοι ξέρουν ότι ο Τσίπρας τρώει κουτάβια.
Η πραγματική είδηση είναι ότι ο Τσίπρας τρώει γενικώς και παρεμπιπτόντως στο τραπέζι κάθεται ένα κουτάβι. Αλλά δεν έχει σημασία. Γιατί η «Υπόγα» έκανε δουλειά. Γράφτηκαν ήδη άρθρα. Σοκαριστήκαμε.
Στην αλληγορία του παραμυθιού με τους αρουραίους και το υπόγειο είναι σαφές ότι οι άνθρωποι είμαστε εμείς, παίζουμε τους εαυτούς μας. Το κάναμε με επιτυχία και το 1936.
Μοναδικό πρόβλημα παραμένουν οι γάτες. Κάποιοι του είδους μας θα πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο της γάτας, λοιπόν. Ή να ελπίσουμε στο συναίσθημα, αφού η λογική ηττάται.
