Στην ενεργειακή κρίση αφιέρωσε μεγάλο κομμάτι της καθιερωμένης ετήσιας ομιλίας για την «Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης», στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Δείτε την ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
#Live
— ΑΠΕ-ΜΠΕ (@amna_news) September 14, 2022
Ζωντανά από το ΑΠΕ-ΜΠΕ η ομιλία της @vonderleyen για την Κατάσταση της ΕΕ https://t.co/Ibzwprw8Ly #SOTEU #SOTEU2022 https://t.co/xd97MIcvV5
«Πρέπει να απαλλαγούμε από την ενεργειακή εξάρτησή μας από τη Ρωσία. Πρέπει να βρούμε τρόπους να προμηθευόμαστε ενέργεια, από αξιόπιστους προμηθευτές, όχι από τη Ρωσία» ανέφερε.
Η φον ντερ Λάιεν πρότεινε πλαφόν στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, αλλά και μείωση της κατανάλωσης ρεύματος τις ώρες αιχμής.
We will empower to make the most of its potential.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 14, 2022
Building on the success of the solidarity lanes to ensuring seamless access to the Single Market.
Bringing Ukraine into our free roaming area.
I am going to Kyiv today to discuss all this with President @ZelenskyyUa pic.twitter.com/uYxf41CIr6
«Το να μειωθεί η ζήτηση τις ώρες αιχμής θα επιτρέψει να κρατήσουν περισσότερο τα αποθέματά μας και να μειωθούν οι τιμές. Αυτό θα επιτρέψει να μειωθεί συνολικά η κατανάλωση ενέργειας. Έπειτα η στοχευμένη βοήθεια είναι κάτι που χρειάζεται για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Προτείνουμε ένα ανώτατο όριο για τα εισοδήματα των εταιρειών που παράγουν ενέργεια με χαμηλό κόστος. Αυτές οι εταιρείες αυτή τη στιγμή έχουν τέτοια κέρδη που δεν τα είχαν δει ούτε στον ύπνο τους. Μην με παρεξηγείτε. Στην ελεύθερη αγορά καλό είναι να έχει κανείς μεγάλα κέρδη. Τώρα, όμως, μιλάμε για πρωτόγνωρα κέρδη. Επωφελούνται από τον πόλεμο στην πλάτη των καταναλωτών. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, τα κέρδη πρέπει αν τα μοιραστούν. Να διοχετευτούν σε εκείνους που τα χρειάζονται περισσότερο» υπογράμμισε.
«Η πρότασή μας συμπεριλαμβάνει και τους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων ηλεκτρικού ρεύματος και θα φροντίσουμε να έχουμε 140 δισ. ευρώ για τα κράτη-μέλη. Αυτά είναι έκτακτα προσωρινά μέτρα μαζί με τη συζήτησή μας για τις τιμές και το πλαφόν στο αέριο. Πρέπει να κρατήσουμε χαμηλά τις τιμές του αερίου. Από τη μία θέλουμε ασφάλεια στον εφοδιασμό και από την άλλη πρέπει να βεβαιωθούμε ότι κρατάμε τον ανταγωνισμό σε διεθνές επίπεδο. Το αέριο πρέπει να συνεχίσει να φτάνει στην Ε.Ε., από την άλλη δεν θέλουμε να είναι υπερβολικά ακριβό γιατί έτσι γινόμαστε μη ανταγωνιστικοί σε διεθνές επίπεδο» ανέφερε.
«Αυτή τη στιγμή, η αγορά ηλεκτρικού ρεύματος δεν είναι δικαιολογημένη, δεν ευσταθεί και δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των καταναλωτών. Πρέπει να αποσυνδέσουμε τη δεσποτεία του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και να αλλάξει η διάρθρωση της αγοράς» συμπλήρωσε.
Κριτική άσκησε εκ μέρους της Ευρωομάδας της Αριστεράς, ο Δ. Παπαδημούλης, χαρακτηρίζοντας τα μέτρα που ανακοίνωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «καθυστερημένα, γενικόλογα και ανεπαρκή». Παράλληλα, απάντησε στην πρόεδρο της Κομισιόν τονίζοντας «Κυβερνάτε την Κομισιόν πάνω από 3 χρόνια και ο απολογισμός σας είναι ελλειμματικός. Και δεν είδα καθόλου απολογισμό για το τι κάνατε πράξη από όσα ωραία μας εξαγγείλατε ένα χρόνο πριν».
Οι προτάσεις της Κομισιόν για την μείωση των τιμολογίων
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα λεπτομερώς τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, κυρίως μέσω του περιορισμού των «υπερκερδών» των ενεργειακών ομίλων και με την περικοπή της κατανάλωσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης τις ώρες αιχμής.
Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα τοποθετηθούν επί των προτάσεων αυτών κατά την διάρκεια έκτακτης συνόδου στις 30 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Πλαφόν στα έσοδα
Στην ευρωπαϊκή αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, η τιμή κόστους της τελευταίας πηγής ηλεκτρικού ρεύματος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ζήτησης - συχνά ένα σταθμός φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος - καθορίζει την τιμή που επιβάλλεται σε όλους τους διαχειριστές: η χονδρική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος έχει εκτιναχθεί ακολουθώντας την εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου, συνεπεία του πολέμου στην Ουκρανία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος μέσω της πυρηνικής ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική), από τις οποίες απορρέουν υπερβάλλοντα κέρδη με την πώληση της παραγωγής του σε τιμή πολύ υψηλότερη του κόστους παραγωγής.
Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο, η Κομισιόν προτείνει τον καθορισμό του πλαφόν των 180 ευρώ/μεγαβατώρα. Η διαφορά ανάμεσα στο επίπεδο των εισοδημάτων και της χονδρικής τιμής της αγοράς θα αποδίδεται στα κράτη της ΕΕ για να ανακατανεμηθεί στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ο άνθρακας και το μεθάνιο έχουν αποκλεισθεί από τον μηχανισμό αυτόν.
Η επιβολή πλαφόν θα απέδιδε περισσότερα των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Πέραν της παρούσας ενεργειακής κρίσης, υπόσχεται μία εις βάθος μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Το πακέτο αυτό διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα, ανάλογα με το ενεργειακό μίγμα που χρησιμοποιείται σε κάθε χώρα και είναι ποικίλο.
«Συμβολή» των ομίλων πετρελαίου και φυσικού αερίου
Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν «προσωρινή συμβολή αλληλεγγύης» από τους παραγωγούς και διανομείς φυσικού αερίου, άνθρακα και πετρελαίου, που εξασφαλίζουν γιγάντια κέρδη χάρη στην εκτόξευση των τιμών. «Αυτές οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να πληρώσουν ένα δίκαιο μέρος, να καταβάλουν μία συμβολή στην κρίση», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το κείμενο των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συμβολή αυτή θα ορισθεί στο 33% των υπερκερδών (κέρδη κατά 20% μεγαλύτερα σε σχέση με τον μέσο όρο των ετών 2019-2020). Οι Βρυξέλλες φροντίζουν να μην κάνουν λόγο για «φόρο», διότι οποιοδήποτε φορολογικού χαρακτήρα μέτρο απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των 27, μία διαδικασία πολύπλοκη και με ρίσκα σε σχέση με μία λήψη απόφασης με ειδική πλειοψηφία.
Περιορισμός της ζήτησης στις ώρες αιχμής
Σύμφωνα με το σχέδιο, η Κομισιόν θέλει να ορίσει στα κράτη έναν δεσμευτικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος «κατά τουλάχιστον 5% στις καθορισμένες ώρες αιχμής κατά την διάρκεια των οποίων το ηλεκτρικό ρεύμα θα είναι ακριβότερο. Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, αυτό θα επέτρεπε την μείωση κατά 3,8% της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Η Κομισιόν καλεί επίσης τους 27 να μειώσουν την μηνιαία κατανάλωση κατά 10%, στόχος που θεωρείται ενδεικτικός.
Κάθε χώρα θα επιλέξει η ίδια τον τρόπο για να επιτύχει τον στόχο, για παράδειγμα «μέσω συστημάτων πλειστηριασμών» που θα προσφέρει χρηματικές αποζημιώσεις στις βιομηχανίες με αντάλλαγμα την μείωση της κατανάλωσής τους.
Υποστήριξη των παρόχων με έλλειψη ρευστότητας
Οι Βρυξέλλες θέλουν να υποστηρίξουν τους παρόχους ενέργειας που δοκιμάζονται από σοβαρή έλλειψη ρευστότητας λόγω της διακύμανσης των τιμών, με την άμβλυνση του ρυθμιστικού πλαισίου και με την θέσπιση μηχανισμών κατά της κερδοσκοπίας για τον περιορισμό των διακυμάνσεων των αγορών.
«Θα μεταβάλουμε το προσωρινό πλαίσιο ρυθμίσεων για τις κρατικές επιδοτήσεις τον Οκτώβριο, για να επιτραπεί η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων», ανακοίνωσε σήμερα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου;
Στις αρχικές προτάσεις, η Κομισιόν σχεδίαζε την επιβολή πλαφόν των τιμών με τις οποίες πληρώνεται η Ρωσία για τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να μειωθούν τα έσοδα του Κρεμλίνου, μία ιδέα προς την οποία είναι αντίθετες οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που είναι ακόμη πολύ εξαρτημένες από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Αντίθετα, οι υπουργοί των 27 ζήτησαν την Παρασκευή στις Βρυξέλλες την μελέτη της πιθανότητας επιβολής πλαφόν στο σύνολο των εισαγωγών φυσικού αερίου στην ΕΕ, όποια και αν είναι η προέλευσή του , περιλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο η Ευρώπη πληρώνει σε τιμή πολύ υψηλότερη σε σχέση με την Ασία.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να παραμείνει αρκετά ελκυστική αγορά για τους προμηθευτές του LNG, που μπορούν εύκολα να βρουν άλλους πελάτες αλλού, προειδοποίησε η Κομισιόν, η οποία τηρεί επιφυλακτική στάση ως προς αυτό το θέμα που διαιρεί τα κράτη μέλη.
«Συζήτηση-κλειδί της δημοκρατικής διαδικασίας στην ΕΕ»
Ιστορικά, η «Kατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είναι η ετήσια ομιλία που εκφωνεί κάθε Σεπτέμβριο ο/η εκάστοτε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενώπιον της Ολομέλειας του ΕΚ και αμέσως μετά συζητείται η δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά το περασμένο έτος, παρουσιάζεται το πρόγραμμά της για το προσεχές έτος και, γενικότερα, το όραμά της για το μέλλον.
Στη συζήτηση που ακολουθεί στην Ολομέλεια, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των ευρωπαίων πολιτών, εξετάζουν το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «υπό το πρίσμα της εκπλήρωσης των απαιτήσεων των πολιτών της ΕΕ, λογοδοτώντας έτσι απέναντι στους ψηφοφόρους», όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η συζήτηση αυτή χαρακτηρίζεται ως «σημείο-κλειδί της δημοκρατικής διαδικασίας στην ΕΕ».
Η φετινή ομιλία κρίνεται ως σημαντική, καθώς μία σειρά από θέματα απαιτούν λύσεις και απαντήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως «η ανταπόκριση της ΕΕ στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κλιματική αλλαγή, τα μέτρα της ΕΕ για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής, η ενεργειακή κρίση και το κράτος δικαίου». Επιπλέον, «οι προτεραιότητες που παρουσίασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την περσινή συζήτηση για την Κατάσταση της ΕΕ παραμένουν επίκαιρες, καθώς η ΕΕ συνεχίζει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση της πανδημίας του κορονοϊού και για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό».
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ακολουθώντας τις προτάσεις των πολιτών σχετικά με τις αλλαγές στην ΕΕ, που εγκρίθηκαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, αναμένει από την ΕΕ να ακούσει τα αιτήματα των πολιτών και να προχωρήσει σε φιλόδοξες πολιτικές, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ, Αυγή
