Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου απέρριψε το αίτημα επιστροφής αναδρομικών για επικούρηση και δώρα, αναδρομικά που αφορούσαν τουλάχιστον 1,3 εκατ. συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα (το ΣτΕ δεν έχει αρμοδιότητα στους συνταξιούχους του Δημοσίου) και δυνητικά όλους τους συνταξιούχους της χώρας, που ήταν συνταξιούχοι το 2015 - 2016, δηλαδή περί τα 2 εκατομμύρια. Η απόφαση του ΣτΕ έκλεισε μάλιστα οποιαδήποτε οδό διεκδικήσεων στο μέλλον.

Με την απόφαση αυτή εξουδετερώνεται και μια σημαντικών διαστάσεων δημοσιονομική βόμβα που απειλούσε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο τον κρατικό προϋπολογισμό. Το κόστος των επιστροφών σε όλους τους συνταξιούχους υπολογιζόταν σε 2,5 δισ. ευρώ: 723 εκατομμύρια για τα αναδρομικά των επικουρικών και 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Δεν είναι τυχαίο πως σε όλες τις εκθέσεις μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας, επισημαίνονταν από τους θεσμούς ο δημοσιονομικός κίνδυνος από μελλοντικές δικαστικές αποφάσεις σχετικές με τα αναδρομικά των συνταξιούχων.

Ποιοι μπορούν να ελπίζουν

Η ίδια απόφαση εξαιρεί από το «μπλόκο» δυο κατηγορίες συνταξιούχων:

1. Αφήνει ανοιχτό τον δρόμο σε όσους είχαν εκκρεμείς δίκες κατά τη δημοσίευση του νόμου Βρούτση (που πλήρωσε τα αναδρομικά από τις κύριες, αποσβένοντας τις αξιώσεις για επικουρικές και δώρα), όσους δηλαδή είχαν ήδη προσφύγει στα δικαστήρια έως την 31η Ιουλίου 2020, οι οποίοι μπορούν να συνεχίσουν τον αγώνα στα δικαστήρια για να λάβουν εντόκως αναδρομικά 11μήνου τα ποσά των κομμένων επικουρικών και τα κομμένα δώρα. Σύμφωνα με ειδικούς επί της κοινωνικής ασφάλισης πρόκειται περίπου για 300.000 συνταξιούχους που είχαν προσφύγει δικαστικά έως τον Ιούλιο του 2020. Θα δικαιωθούν ποσά από 800 έως 2.000 ευρώ περίπου για το 11μηνο Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016 από τις περικοπές των επικουρικών και την κατάργηση των δώρων. 
2. Δίνει τη δυνατότητα σε χαμηλοσυνταξιούχους που είχαν άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων κάτω από 1.000 ευρώ το 2012 και έτσι εξαιρέθηκαν από την πληρωμή των αναδρομικών των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020 να διατηρήσουν τις αξιώσεις τους. Όπως αναφέρει η απόφαση «μπορούν να διεκδικήσουν δικαστικά, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις, τα ποσά που αντιστοιχούν σε τυχόν περικοπές επικουρικών συντάξεων και στα καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας». Πρόκειται για χαμηλοσυνταξιούχους που δεν πήραν το 2020 αναδρομικά από τις περικοπές των κύριων συντάξεων κι έτσι δεν έσβησαν τις διεκδικήσεις τους για αναδρομικά επικουρικών και Δώρων. Ωστόσο στο τέλος του 2021 παραγράφησαν με τον κανόνα της 5ετίας οι αξιώσεις του 2016. Συνεπώς όσοι χαμηλοσυνταξιούχοι δεν έχουν προσφύγει έως τα τέλη του 2021 δεν μπορούν τώρα να διεκδικήσουν τα ποσά των Δώρων που έχασαν το 2012.   

Οι μεγάλοι χαμένοι

Αντίθετα για όλους τους συνταξιούχους που δεν είχαν ασκήσει αγωγές πριν από τις 31/07/2020, οι αξιώσεις τους για επιστροφή αναδρομικών επικούρησης και δώρων αποσβέννυνται διά νόμου. Πρόκειται για περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους που εισέπραξαν τα «ψαλιδισμένα» αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020 και με την είσπραξη εκείνη συμφώνησαν σιωπηρώς στην απόσβεση των όποιων άλλων αξιώσεων τους από περικοπές επικουρικών και κατάργηση δώρων.

Το ΣτΕ είπε τώρα πως ο μηχανισμός αυτός της απόσβεσης - αν και δεν επιλέχθηκε από τους συνταξιούχους - είναι συνταγματικός και σύμφωνος με το δημόσιο συμφέρον.

Ειδικά για τους υπόλοιπους, περίπου ένα εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχους, που είχαν κάτω από 1.000 ευρώ μεικτά συνταξιοδοτικό εισόδημα το 2012 κι έμειναν εκτός αναδρομικών το 2020, το ΣτΕ λέει τώρα πως μπορούν να διεκδικήσουν αυτά που δικαιούνται από τα καταργημένα Δώρα και τις περικοπές των επικουρικών. Ωστόσο έχει πια παρέλθει η 5ετία της παραγραφής - καθώς η απόφαση του ΣτΕ έκανε 1,5 χρόνο να δημοσιευθεί - και όσοι δεν προσέφυγαν έως το τέλος του 2021 χάνουν το δικαίωμα της διεκδίκησης αυτών που δικαιούνται.

Πρόκειται για συνταξιούχους αγρότες του πρ. ΟΓΑ που έχασαν το 2012 μόνο τα δώρα, όπως επίσης και εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχους από ΙΚΑ και ΟΑΕΕ που είχαν το 2012 εισόδημα από κύριες, επικουρικές και μερίσματα κάτω από 1.000 ευρώ μικτά. Πρόκειται για τους συνταξιούχους που έχασαν μόνο τα δώρα και μέτρησαν απώλειες στην επικουρική. Αυτό συμβαίνει καθώς δεν επιστράφηκαν ποτέ και τελικώς διεγράφησαν οι αξιώσεις για :

• Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ)
• Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ
• Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές που ήταν πλήρη (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012.
• Ποιες υποθέσεις παραπέμπονται στο Εφετείο

Σύμφωνα με ειδικούς επί της κοινωνικής ασφάλισης, οι συνταξιούχοι που είχαν ασκήσει αγωγές υπολογίζονται σε 300.000. Οι περισσότερες περιπτώσεις έχουν κερδηθεί πρωτόδικα και παραπέμπονται στο Εφετείο.

Όπως υποστηρίζουν έγκριτοι νομικοί, οι οποίοι σχολίασαν με αιχμηρό τρόπο την απόφαση του ΣτΕ, οι υποθέσεις που θα τελεσιδικήσουν στο Εφετείο πρέπει να καταστούν εκτελεστές προκειμένου να πληρωθούν οι δικαιούχοι. Επεσήμαναν επίσης ότι η καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων μπορεί να φτάσει και τα 4 χρόνια. Ωστόσο δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο οι εν λόγω υποθέσεις να παραπεμφθούν και πάλι στο ΣτΕ, ανοίγοντας νέο κύκλο αναμονής.

Υπενθυμίζουμε ότι τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο και η προηγούμενη είχαν διαβεβαιώσει σε όλους τους τόνους τους συνταξιούχους ότι δεν χρειάζεται να τρέχουν να κάνουν αγωγές, καθώς θα υπάρξει πολιτική απόφαση για την καταβολή των αναδρομικών που θα καλύπτει το σύνολο των δικαιούχων.

Πηγή: Έθνος