Η ερώτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης:

Προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας

Θέμα: «Σχεδιασμός και οργάνωση επαρκούς, έγκαιρης και συγκροτημένης Αντιπυρικής Πρόληψης, καθώς και επίτευξη Επιχειρησιακής Ετοιμότητας για την Αποτροπή και Αντιμετώπιση των Δασικών Πυρκαγιών, από τις εντεταλμένες και θεσμοθετημένες από την Πολιτεία Υπηρεσίες, Σώματα και Φορείς Πολιτικής Προστασίας»

Είναι γνωστό ότι το καλοκαίρι συνοδεύεται από έντονη έξαρση των δασικών πυρκαγιών όπου τίθενται εν κινδύνω, ο δασικός πλούτος, η βιοποικιλότητα και η άγρια ζωή της χώρας μας, οι οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την αγροτική οικονομία, με κλάδους παραγωγικής δραστηριότητας και με τον τουρισμό στις περιοχές που θα πληγούν από τις πυρκαγιές. Σημειώνονται απώλειες ζωικού κεφαλαίου, γεωργικής παραγωγής, υποδομών, καταστροφή περιουσιακών στοιχείων και τίθενται εν κινδύνω ακόμα και ανθρώπινες ζωές.

Για την αντιμετώπιση των κινδύνων από τις δασικές πυρκαγιές, ιδίως μετά το μείζον καταστροφικό κύμα της άνοιξης και του καλοκαιριού του 2021, όπου φάνηκε ολοκάθαρα η ανικανότητα, η ολιγωρία, η έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης της Πολιτικής Προστασίας και του επιχειρησιακού της βραχίονα, η Κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας. Κίνηση που φαίνεται να είχε μάλλον επικοινωνιακό παρά ουσιαστικό χαρακτήρα, για να καλύψει την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού και την αβελτηρία της Κυβέρνησης στην πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση φυσικών καταστροφών.

Τόσο κατά τον προηγούμενο χειμώνα, όσο και μετά τις πρώτες πυρκαγιές της Αντιπυρικής Περιόδου 2022, φάνηκε ότι οι ανεπάρκειες της αντιμετώπισης κρίσεων παρέμειναν και η κατάσταση δεν βελτιώθηκε από το νεοπαγές Υπουργείο. Μεσούσης μάλιστα της Αντιπυρικής Περιόδου, πληροφορηθήκαμε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών (Π.ΟΜ.ΕΝ.Σ.) ότι ανατίθενται στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) υπηρεσίες πρόληψης και αντιμετώπισης πυρκαγιών. Στελέχη των ΕΔ συγκροτούν αμιγώς στρατιωτικές περιπόλους πυρασφάλειας ακόμα και σε 24ώρη βάση σε δασικές περιοχές και Εθνικούς Δρυμούς, χωρίς την συμμετοχή αντίστοιχου προσωπικού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Ελληνικής Αστυνομίας, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια. Και μάλιστα χωρίς τα στελέχη των ΕΔ να φέρουν οπλισμό, χωρίς να έχουν λάβει επαρκή εκπαίδευση Δασοπροστασίας - Δασοπυρόσβεσης, χωρίς τα κατάλληλα οχήματα και εξοπλισμό προστασίας και το χειρότερο χωρίς συγκεκριμένους κανόνες εμπλοκής.

Η παρέμβαση των ΕΔ είναι προφανές ότι απαιτείται σε περιπτώσεις μείζονος κρίσης ή καταστροφής εθνικής εμβέλειας, αλλά η εμπλοκή τους από σχετικά χαμηλό ή έστω μέσο επίπεδο επικινδυνότητας στην Δασοπροστασία – Δασοπυρόσβεση, υποκρύπτει κάλυψη των υφιστάμενων ανεπαρκειών και «ενδημικών» κενών του συστήματος Δασοπροστασίας – Δασοπυρόσβεσης, καθώς και προσπάθεια μετακύλισης των επιχειρησιακών ευθυνών, των αστοχιών και των παραλείψεων, από τα αρμόδια στελέχη και υπηρεσίες της Πολιτικής Προστασίας και της προϊστάμενης πολιτικής ηγεσίας, στους καθ’ ύλην αναρμόδιους Στρατιωτικούς.

Καθίσταται προφανές ότι η προσφυγή στις ΕΔ από σχετικά χαμηλό επίπεδο κινδύνου, προδίδει έλλειψη γενικότερου σχεδιασμού, όπου πέραν του Πυροσβεστικού Σώματος που είναι ο επιχειρησιακός βραχίονας της Πολιτικής Προστασίας, απουσιάζει η ενσωμάτωση στην δασοπυρόσβεση, των εθελοντικών οργανώσεων πυροσβεστών, της Αστυνομίας, του ΕΚΑΒ, των υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενδεικτικά μάλιστα ο Περιφερειάρχης Αττικής περιφερόμενος, διακηρύσσει σε όλους τους τόνους την αντίληψή του περί κατοχυρωμένης μη εμπλοκής της Περιφέρειας στην κατάσβεση των πυρκαγιών.

Καθίσταται επίσης προφανές ότι η Πολιτική Προστασία και το εποπτεύον Υπουργείο δεν έχουν κανένα σχέδιο ενημέρωσης και κινητοποίησης των πολιτών – κατοίκων όμορων σε δάση περιοχών.

Επειδή, φαίνεται ότι δεν έχει εκπονηθεί και δεν υφίσταται από την πλευρά του Υπουργείου ένα Ενιαίο Μοντέλο Διαχείρισης των δράσεων Πολιτικής Προστασίας, όπου οι δράσεις σχεδιάζονται, οργανώνονται ολιστικά σε ένα Εθνικό Σύστημα Κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού και εφαρμόζονται ορθολογικά σε όλα τα επίπεδα διοίκησης και στο σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων.

Επειδή, η ενιαία διαχείριση των δράσεων απαιτεί ευέλικτα, δυναμικά και διαλειτουργικά Πρωτόκολλα Συντονισμού των Επιχειρησιακών Δομών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης (κεντρικό, ΟΤΑ σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο), με δυνατότητα κλιμάκωσης των δράσεων.

Επειδή, ο αποτελεσματικός σχεδιασμός, ο συντονισμός και η υλοποίηση των δράσεων Πολιτικής Προστασίας απαιτεί επαγγελματική κατάρτιση σε συγκεκριμένους επιχειρησιακούς ρόλους, παροχή πιστοποιημένης εκπαίδευσης στο προσωπικό και τα στελέχη που εμπλέκονται στην Δασοπροστασία – Δασοπυρόσβεση, καθώς και προσλήψεις κάλυψης των αναγκών και πλήρωσης των κενών.

Επειδή, η μέριμνα για την προστασία του εμπλεκόμενου προσωπικού είναι ζωτικής σημασίας, το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων δεν μπορεί να απασχολείται σε υπηρεσίες, ενέργειες και δράσεις πέραν των καθηκόντων του, χωρίς μάλιστα συγκεκριμένους κανόνες εμπλοκής, χωρίς τον κατάλληλο εξοπλισμό και μέσα προστασίας και κυρίως, δεν πρέπει να εμπλέκεται σε καθήκοντα που δεν συνιστούν κίνδυνο εθνικής εμβέλειας και συνιστούν αρμοδιότητα άλλων υπηρεσιών οι οποίες οφείλουν να ανταποκριθούν. Και τέλος, επειδή κάθε τέτοια εμπλοκή των ΕΔ, στερεί κατά τη διάρκειά της πολύτιμους πόρους, ανθρώπινους και υλικούς από την αμυντική μηχανή της χώρας, εμποδίζοντας την ομαλή της λειτουργία.

Επειδή, η ενιαία διαχείριση των δράσεων απαιτεί Ανάλυση Κινδύνων και Απειλών, καθώς και Εκτίμηση Επικινδυνότητας, ενέργειες στην υλοποίηση των οποίων συμβάλλει αποφασιστική η άμεση και λειτουργική διασύνδεση με την επιστημονική κοινότητα, κάτι το οποίο φαίνεται ότι δεν συμβαίνει στον απαιτούμενο βαθμό. Σύμφωνα μάλιστα με αναφορές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι προτάσεις που έχει επανειλημμένα καταθέσει στην Κυβέρνηση για πρόληψη και επαρκή προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού για τις πυρκαγιές, δεν έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής & Πολιτικής Προστασίας, συνεπώς δεν φαίνεται να έχουν γίνει τα απαραίτητα βήματα για την ενίσχυση της αντιπυρικής προστασίας.

Επειδή, απαιτείται η υλοποίηση δράσεων όπως η διοργάνωση ασκήσεων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, καθώς και προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των πολιτών για ζητήματα Πολιτικής Προστασίας, με τη συμμετοχή και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων για την ενημέρωση του πληθυσμού, την προώθηση υιοθέτησης μέτρων συνειδητής συμπεριφοράς και αυτοπροστασίας του πληθυσμού, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και τη μείωση της τρωτότητας της κοινωνίας.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1. Υφίστανται σχέδια για ένα Ενιαίο Μοντέλο Διαχείρισης των δράσεων Πολιτικής Προστασίας, όπου οι δράσεις σχεδιάζονται, οργανώνονται ολιστικά σε ένα Εθνικό Σύστημα κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, εφαρμόζονται ορθολογικά σε όλα τα επίπεδα διοίκησης και στο σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων; Σε ποιο στάδιο εφαρμογής βρίσκονται και πως υλοποιούνται;
2. Έχουν εκπονηθεί και ισχύουν ευέλικτα, δυναμικά και διαλειτουργικά Πρωτόκολλα Συντονισμού των επιχειρησιακών δομών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης για τον έλεγχο και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών; Ποιοι είναι αυτά τα πρωτόκολλα εφ’ όσον υφίστανται και πως εφαρμόζονται στην πράξη;
3. Με τι πρωτόκολλα και με ποιο συγκεκριμένο τρόπο ενσωματώνονται στην δασοπυρόσβεση, οι οργανώσεις εθελοντών πυροσβεστών, η Αστυνομία, το ΕΚΑΒ, οι υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
4. Σε ποιες περιπτώσεις είναι αναγκαίο να εμπλέκονται και να παρεμβαίνουν στην Δασοπυρόσβεση οι Ένοπλες Δυνάμεις και με ποιους κανόνες εμπλοκής; Λαμβάνεται μέριμνα να πληρωθούν οι υπερωρίες, τα επιδόματα υπηρεσίας και οι οικονομικές ενισχύσεις στο στρατιωτικό προσωπικό που επικουρεί στην Δασοπροστασία – δασοπυρόσβεση;
5. Έχουν εκπονηθεί μελέτες Ανάλυσης Κινδύνων - Απειλών και Εκτίμησης Επικινδυνότητας; Σε ποιο στάδιο ολοκλήρωσης κι εφαρμογής βρίσκονται αυτές οι μελέτες; Έχουν ενημερωθεί οι εμπλεκόμενοι φορείς;
6. Έχει ληφθεί μέριμνα για την άμεση και λειτουργική διασύνδεση με την επιστημονική κοινότητα; Με ποια μεθοδολογία εξασφαλίζεται αυτό και σε ποιο βαθμό έχει προχωρήσει;
7. Έχει ληφθεί μέριμνα για την επαγγελματική κατάρτιση σε συγκεκριμένους επιχειρησιακούς ρόλους και παροχή πιστοποιημένης εκπαίδευσης στο προσωπικό και τα στελέχη που εμπλέκονται στην Δασοπροστασία – Δασοπυρόσβεση;
8. Έχει ληφθεί μέριμνα για την εξασφάλιση επαρκούς υλικού εξοπλισμού όλων των τύπων και συντήρησής του, για την ενίσχυση του Πυροσβεστικού Σώματος που είναι ο επιχειρησιακός βραχίονας της Πολιτικής Προστασίας; Σε ποιο στάδιο ολοκλήρωσης βρίσκονται τα αντίστοιχα προγράμματα;
9. Έχει δρομολογηθεί η προκήρυξη νέων θέσεων για την ενίσχυση της στελέχωσης του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλων υπηρεσιών της Πολιτικής Προστασίας, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες; Σε τι χρονοδιάγραμμα θα γίνουν οι νέες προσλήψεις;
10. Έχουν προβλεφθεί και υλοποιούνται δράσεις για ζητήματα Πολιτικής Προστασίας, όπως η διοργάνωση ασκήσεων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των πολιτών με τη συμμετοχή και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων για την ενημέρωση του πληθυσμού; Αν ναι, έχει δοθεί δημοσιότητα σε αυτές τις ενέργειες;
11. Με βάση ποιο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργεί σήμερα ή Πολιτική Προστασία;

Οι ερωτώντες Βουλευτές:

Βερναρδάκης Χριστόφορος

Καφαντάρη Χαρούλα

Αλεξιάδης Τρύφων

Αναγνωστοπούλου Αθανασία

Αυλωνίτης Αλέξανδρος - Χρήστος

Βαγενά Άννα

Βαρδάκης Σωκράτης

Βέττα Καλλιόπη

Γκιόλας Ιωάννης

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζεϊμπέκ Χουσεΐν

Ηγουμενίδης Νικόλαος

Θραψανιώτης Εμμανουήλ

Καλαματιανός Διονύσιος - Χαράλαμπος

Κόκκαλης Βασίλειος

Λάππας Σπυρίδων

Μάλαμα Κυριακή

Μαμουλάκης Χαράλαμπος

Μάρκου Κωνσταντίνος

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μουζάλας Ιωάννης

Μπαλάφας Ιωάννης

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Μωραΐτης Αθανάσιος

Νοτοπούλου Αικατερίνη

Ξενογιαννακοπούλου Μαρία - Ελίζα

Παπανάτσιου Αικατερίνη

Πέρκα Θεοπίστη

Πούλου Παναγιού

Σαντορινιός Νεκτάριος

Σκουρλέτης Παναγιώτης

Σκούφα Ελισσάβετ

Σπίρτζης Χρήστος

Συρμαλένιος Νικόλαος

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Τζούφη Μερόπη

Τόλκας Άγγελος

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος

Τσίπρας Γεώργιος

Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης

Χρηστίδου Ραλλία

Ψυχογιός Γεώργιος