Επιστροφή στη διεθνή ανομία;

Κι εμείς; Αφελείς ή συνένοχοι ή θύματα ή όλα μαζί;

Οι ελληνικές αρχές κρατούν ρωσικό πλοίο και παίρνουν οι Αμερικανοί το ιρανικό πετρέλαιο. Οι Ιρανοί αρπάζουν δυο ελληνικά πλοία και παίρνουν το πετρέλαιο που είχε φορτωθεί από ιρακινό λιμάνι.

Οι «δεδομένοι» και τα «προκεχωρημένα φυλάκια» είναι τα πρώτα θύματα στις διαμάχες των μεγάλων.

Όσοι έχουν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους, θα υποστούν τις συνέπειες στην τσέπη τους.

Οι ναυτικοί και οι οικογένειές τους θα υποστούν τις συνέπειες στο πετσί τους.

Και το διεθνές δίκαιο «κουρέλι» για άλλη μια φορά.

Και το ερώτημα που τίθεται, γυρίζουμε στην εποχή της κρατικής πειρατείας; Γιατί πειρατές υπήρχαν πάντοτε, όχι όμως με τις κρατικές ευλογίες, κάτι που υπήρξε σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και κύρια σε εμπόλεμες περιόδους.

Πειρατές, όπως τους ξέρουμε από την ιστορία υπήρχαν από τον 14ο αιώνα π.Χ. και έφτασαν μέχρι τις μέρες μας στη Σομαλία και το στενό του Άντεν, τα στενά της Μάλακκας και της Σιγκαπούρης, της νότιας Κινεζικής θάλασσας, του Δέλτα του Νίγηρα αλλά και του Δούναβη. Η «χρυσή εποχή» όμως για τους πειρατές ήταν στη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα.

Η κρατική πειρατεία γινόταν με τις ίδιες μεθόδους αλλά κάτω από τις εντολές ενός κράτους και αφορούσε την κατάσχεση εμπορικών πλοίων εχθρικού κράτους. Οι κρατικοί πειρατές (privateers or corsairs) είχαν γραπτή εξουσιοδότηση του κράτους-εντολέα (letter of marque). Τέτοιους πειρατές χρησιμοποιούσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Μεσόγειο, οι Ισπανοί χρησιμοποιούσαν τους Μαλτέζους αλλά η βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας το έκανε επιχείρηση με τον γνωστό πειρατή Sir Francis Drake. Ακολούθησαν οι Γάλλοι με τον γνωστό Jean Bart εναντίον αγγλικών και ολλανδικών πλοίων. Η κορύφωση όμως ήρθε με τον αμερικανικό πόλεμο της Ανεξαρτησίας και μετά με τον εμφύλιο. Οι Αμερικανοί πειρατές είχαν στην κατοχή τους 1.700 πλοία και κατέλαβαν 2.200. Πλήρωσαν όμως από την έναρξη της Επανάστασης μέχρι το 1800 (30 χρόνια) το 20% των φόρων τους σε λύτρα στους Εγγλέζους, Γάλλους και Ολλανδούς.

Η κρατική πειρατεία απαγορεύτηκε με την συμφωνία στο Παρίσι το 1856, την ίδια συμφωνία που τερμάτιζε τον Κριμαϊκό πόλεμο (1853-1856). Έναν πόλεμο μεταξύ τσαρικής Ρωσίας και Αγγλίας, Γαλλίας, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τις παραδουνάβιες περιοχές, που μοιάζει τόσο πολύ με την σημερινή διένεξη μεταξύ Ρωσίας και Δύσης για την Ουκρανία.

Είχε σχέση η περίοδος από τον 17ο αιώνα μέχρι τον 19ο με την διεθνή ανομία, την δημιουργία του καπιταλισμού και την συγκέντρωση πλούτου και τον σημερινό άναρχο πολυπολικό κόσμο και την έλλειψη διεθνούς συνεννόησης και τάξης σήμερα; Η σημερινή παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική αναδιανομή και ανακατάταξη έχει σχέση με τους αιώνες που προαναφέραμε;

Είναι δείγμα η κρατική πειρατεία διεθνούς ανομίας και που σταματάει; Δεν πλήττεται το διεθνές εμπόριο και ο παγκόσμιος καπιταλισμός;

Οι κυρώσεις ευνοούν το λαθρεμπόριο και «φτιάχνουν» πλουσιότερους κάποιους εφοπλιστές, όπως έγινε με τον αποκλεισμό παλιότερα της Ροδεσίας (σημερινή Ζιμπάμπουε) και εδώ και αρκετά χρόνια με το Ιράν, την Κούβα, τη Συρία, την Βενεζουέλα, την Βόρεια Κορέα και τώρα με την Ρωσία.

Υποφέρουν από τις κυρώσεις οι ηγεσίες ή οι λαοί; Πλήττονται περισσότερο από την πειρατεία οι εφοπλιστές και οι κυβερνήσεις ή οι ναυτικοί και οι λαοί; Στην τελευταία περίπτωση το πετρέλαιο που κατευθυνόταν στην χώρα μας και κατασχέθηκε από τους Ιρανούς δεν θα δημιουργήσει ελλείψεις και άνοδο τιμών;

Δεν έχει ευθύνη η ελληνική κυβέρνηση που έγινε η πρώτη κατάσχεση με το ρωσικό πλοίο και το ιρανικό πετρέλαιο στην Κάρυστο, για να ακολουθήσουν οι ιρανικές κατασχέσεις στα ελληνικά πλοία;

Δεν ξέρουμε ότι τα «προκεχωρημένα φυλάκια» πλήττονται πρώτα στις συγκρούσεις των μεγάλων ενώ έχουμε ήδη να αντιμετωπίσουμε τις τουρκικές προκλήσεις;

Αντί να ψάχνουμε φίλους, ψάχνουμε εχθρούς;

Και φυσικά παραβίασαν οι Ιρανοί το διεθνές δίκαιο και ταλαιπωρούν τους ναυτικούς μας αλλά γιατί μπαίνουμε σε αντιπαραθέσεις παρόμοιες με του 18ου αιώνα όταν υπάρχουν φόβοι κοινωνικών αντιδράσεων λόγω ακρίβειας και κρίσης παρόμοιες με του 19ου αιώνα, σε διάφορες χώρες και γεωπολιτικές ανακατατάξεις παρόμοιες με του 19ου και 20ου αιώνα;

Για όσους λένε ότι δεν γίνονται πάλι τέτοια θα θυμίσω ότι και πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία υπήρχε καθησυχασμός και οι κρατικές πειρατείες τάχαμου δεν θα επαναλαμβάνονταν.

Ο κόσμος αλλάζει, σε κάποια σημεία προς τα πίσω, βγαίνουν ΄΄τέρατα΄΄, πριν πάρει κίνηση πάλι προς τα εμπρός…

(Ο Ν. Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.)