Ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αστυφιλία και η άναρχη οικοδόμηση έδωσαν στο Λεκανοπέδιο Αττικής τη μορφή ενός συμπαγούς οικοδομικού συγκροτήματος χωρίς καλλιεργούμενες εκτάσεις. Οι ελεύθεροι χώροι που επιβίωσαν είναι περιορισμένοι, ενώ τα τρία μεγάλα περιαστικά δάση (Πάρνηθας, Υμηττού και Πεντέλης) υφίστανται συνεχή συρρίκνωση εξαιτίας πυρκαγιών ή οικοπεδοποίησης. Την τεράστια αυτή οικιστική ενότητα καλούνται να εξυπηρετήσουν οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας.
Το σύστημα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς του πολεοδομικού συγκροτήματος και της μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας αποτελείται από μητροπολιτικό σιδηρόδρομο (μετρό), τραμ, λεωφορεία, τρόλεϊ και προαστιακό σιδηρόδρομο. Στις υπόλοιπες περιοχές του νομού Αττικής, το μεγαλύτερο μέρος του συγκοινωνιακού έργου καλύπτεται από υπεραστικά λεωφορεία (ΚΤΕΛ), ενώ το υπόλοιπο εξυπηρετείται από τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
Την εποπτεία για τη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας έχει ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ), με τις θυγατρικές του, Οδικές Συγκοινωνίες (ΟΣΥ) Α.Ε. και Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ) Α.Ε., να έχουν την ευθύνη εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου, ενώ υπάρχει συνεργασία και με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. λόγω προαστιακού. Για το υπόλοιπο τμήμα του νομού, η εποπτεία του συγκοινωνιακού έργου έχει ανατεθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών και την ευθύνη εκτέλεσης έχει αναλάβει η ΚΤΕΛ Νομού Αττικής Α.Ε.
Το τραμ συνδέει αφενός το κέντρο της Αθήνας (Σύνταγμα, Ζάππειο) με το παραλιακό μέτωπο, αφετέρου τον Πειραιά με τα νοτιότερα προάστια (Γλυφάδα, Βούλα), μέσω της παραλιακής. Η λειτουργία του ξεκίνησε στις 19 Ιουλίου του 2004 για να εξυπηρετήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το ελλιπές αυτό δίκτυο εκμεταλλεύεται η ΣΤΑΣΥ Α.Ε.
Το δίκτυο των αστικών λεωφορείων καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του συγκοινωνιακού έργου της Αθήνας. Με 280 γραμμές και 7.500 στάσεις, εξυπηρετούνται οι μετακινήσεις από τα προάστια προς το κέντρο της Αθήνας, η μετακίνηση από και προς σταθμούς του μετρό, η σύνδεση με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών καθώς και οι μετακινήσεις εντός μητροπολιτικής περιοχής, αλλά εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος. Όπως είναι οι γραμμές προς το μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδας, τον Πειραιά. Τα κέντρα των δύο πόλεων απέχουν εννέα χιλιόμετρα και παλαιότερα χωρίζονταν από άκτιστες εκτάσεις, αλλά σήμερα, μετά από τη μεγάλη οικιστική ανάπτυξη της περιοχής τον 19ο και 20ό αιώνα, έχουν ενωθεί και συνδέονται με αστικές συγκοινωνίες.
