to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

15:57 | 07.04.2022

Κοινωνία

Οργανώσεις ζητούν να δημοσιοποιηθεί η έκθεση της ΕΑΔ για τις παράνομες επαναπροωθήσεις

Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ανακοίνωσε στις 29 Μαρτίου ότι ολοκλήρωσε τρίμηνη έρευνα για τις αποκαλύψεις δημοσιογραφικής έρευνας εννέα ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης τον περασμένο Οκτώβριο, που αποκάλυπτε τη δράση κουκουλοφόρων από μονάδες ειδικών αποστολών του Λιμενικού (ΜΥΑ, ΚΕΑ, ΟΕΑ) σε τουλάχιστον 15 βίντεο από παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο


Να δημοσιοποιήσει την έκθεσή της για τις επαναπροωθήσεις, «προκειμένου να μπορέσουν να αξιολογηθούν η μεθοδολογία και τα πορίσματά της», όπως επιτάσσει η αρχή της διαφάνειας, ζητούν από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) 25 οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό και στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι οργανώσεις (ΕλΕΔΑ, Διεθνής Αμνηστία, ΕΣΠ, Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών, Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, Ίριδα, Διοτίμα, Μέλισσα, Συμβίωση, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο, Action for Women, Changemakers Lab, ECHO100PLUS, Europe Must Act, Fenix, HIAS, HumanRights360, Human Rights Legal Project , IHR, IRC, Legal Centre Lesvos, Mobile Info Team, RLS, Still I Rise, The HOME Project) εκφράζουν προβληματισμό για τη θεσμική επάρκεια της ΕΑΔ να αναλάβει την έρευνα, για τη μεθοδολογία και τον τρόπο που την διεξήγαγε, όπως και για το γεγονός ότι την κρατά στα συρτάρια της, δημοσιοποιώντας μόνο ένα δελτίο Τύπου που αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτήματα.

Η ΕΑΔ ανακοίνωσε στις 29 Μαρτίου ότι ολοκλήρωσε τρίμηνη έρευνα για τις αποκαλύψεις δημοσιογραφικής έρευνας εννέα ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης τον περασμένο Οκτώβριο, που αποκάλυπτε τη δράση κουκουλοφόρων από μονάδες ειδικών αποστολών του Λιμενικού (ΜΥΑ, ΚΕΑ, ΟΕΑ) σε τουλάχιστον 15 βίντεο από παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο.

Ωστόσο, η ΕΑΔ δεν δημοσιοποίησε την ίδια την έκθεση, αλλά αρκέστηκε σε μια γενικόλογη, ασαφή και αδιαφανή ανακοίνωση, στην οποία διαπίστωνε την εφαρμογή «μιας δομημένης ροής διαδικασίας ενταγμένης σε ένα αυστηρό πρωτόκολλο ενεργειών και συντονισμένων δράσεων, που αποτελούν το πλαίσιο δραστηριοποίησης των αρμόδιων αρχών» και ενημερώνει ότι δεν επιβεβαιώθηκαν οι καταγγελίες καθώς «δεν προέκυψαν στοιχεία τεκμηρίωσής τους». Το περιεχόμενο της ανακοίνωσης το αναπαρήγαγε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών.

Οι οργανώσεις υπογραμμίζουν ότι «η ΕΑΔ απέτυχε να παρέχει απαραίτητες πληροφορίες που ενδεχομένως να μπορούσαν να παρέχουν μια απάντηση επί του θέματος των επαναπροωθήσεων στην Ελλάδα» και σημειώνει ότι η ανακοίνωση αφήνει «σωρεία αναπάντητων ερωτημάτων, όπως το αν και σε τι βαθμό έλαβε υπόψη τις 540 περιπτώσεις παράνομων επαναπροωθήσεων που έχει καταγράψει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, (i) το εύρος των δρώντων στους οποίους απευθύνθηκε για τους σκοπούς της έρευνας, όπως και την ευρύτερη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε προς επίρρωση των πορισμάτων».

Σημειώνουν επίσης ότι προκαλεί εντύπωση «ότι η ΕΑΔ διεξήγαγε μέρος της έρευνας "με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ)", δηλαδή με Κεντρική Υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, στελέχη της οποίας, όπως και του Λιμενικού, αποτελούν τους φερόμενους ως δράστες των παράνομων επαναπροωθήσεων στα σύνορα και στο ελληνικό έδαφος».

Επισημαίνουν τέλος ότι η ΕΑΔ, στην οποία ανέθεσε την έρευνα για τις επαναπροωθήσεις η κυβέρνηση, «δεν είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή, δεν πληροί τα δέκα σημεία/συστάσεις οργανισμών του ΟΗΕ και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εθνικών Θεσμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΝNHRI) για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και αποτελεσματικού εθνικού μηχανισμού παρακολούθησης θεμελιωδών δικαιωμάτων στα σύνορα στην Ελλάδα, ενώ [...] δεν διαθέτει την απαραίτητη ειδίκευση σε θέματα συνόρων».

H ανακοίνωση των οργανώσεων:

Να δημοσιευθεί η έρευνα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τις επαναπροωθήσεις σε συμμόρφωση με την αρχή της διαφάνειας

Αθήνα 7 Απριλίου 2022: Με δελτίο τύπου της στις 29 Μαρτίου, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) ανακοίνωσε την ολοκλήρωση 3μηνης έρευνας που διεξήγαγε ως προς τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην ελληνική επικράτεια και τα διαλαμβανόμενα σε διεθνή δημοσιογραφική έρευνα περί άτυπων αναγκαστικών επιστροφών (επαναπροωθήσεων).[ii]

Υπενθυμίζεται πως η έρευνα της ΕΑΔ ξεκίνησε με αίτημα του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, μετά τη δημοσίευση 8μηνης δημοσιογραφικής έρευνας της ομάδας Lighthouse Reports και 9 ακόμη ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, η οποία έκανε λόγο για ένα «σύστημα» παράνομων επαναπροωθήσεων στην Ελλάδα και την Κροατία και για την άμεση εμπλοκή σε αυτό ειδικών μονάδων των υπηρεσιών ασφάλειας, επιφορτισμένων να «κυνηγούν αιτούντες άσυλο από την ΕΕ».[iii]

Υπενθυμίζεται, επίσης, πως το ζήτημα των επαναπροωθήσεων στην Ελλάδα έχει προκαλέσει επανειλημμένως τις παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τον Σεπτέμβριο του 2021 έθεσε βέτο στην αποδέσμευση εκτάκτων κονδυλίων ύψους € 15,83 εκατομμυρίων προς την Ελλάδα, θέτοντας ως προϋπόθεση την ίδρυση ενός ανεξάρτητου μηχανισμού διερεύνησης των καταγγελιών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα σύνορα της χώρας.[iv] Προσφάτως, δε, η Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου (CONT) αποφάσισε με αυξημένη πλειοψηφία την αναβολή της απόφασης εκκαθάρισης των λογαριασμών του 2020 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex). Μεταξύ των επικαλούμενων λόγων για αυτή την απόφαση της CONT ήταν η αποτυχία του Οργανισμού να δημιουργήσει έναν μηχανισμό αναφοράς σοβαρών περιστατικών, αλλά και το ότι η Διοίκηση του Οργανισμού γνώριζε και σκοπίμως απέφυγε να αναφέρει τις παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και δη στην Ελλάδα, σύμφωνα και με σύνοψη έκθεσης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), η οποία παρουσιάσθηκε ενώπιον και της CONT στις 28 Φεβρουαρίου.[v]

Σε αυτό το πλαίσιο, προβληματισμό γεννά η επιλογή της ΕΑΔ να ανακοινώσει τα πορίσματα της έρευνάς της μέσω ενός δελτίου τύπου, αφήνοντας έτσι σωρεία αναπάντητων ερωτημάτων, όπως το αν και σε τι βαθμό έλαβε υπόψη τις 540 περιπτώσεις παράνομων επαναπροωθήσεων που έχει καταγράψει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα,vi το εύρος των δρώντων στους οποίους απευθύνθηκε για τους σκοπούς της έρευνας, όπως και την ευρύτερη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε προς επίρρωση των πορισμάτων. Απεναντίας, εντύπωση προκαλεί ότι η ΕΑΔ διεξήγαγε μέρος της έρευνας «με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ)», δηλαδή με Κεντρική Υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας, στελέχη της οποίας, όπως και του Λιμενικού, αποτελούν τους φερόμενους ως δράστες των παράνομων επαναπροωθήσεων στα σύνορα και στο ελληνικό έδαφος. Σημειωτέον, δε, ότι δεκάδες υποθέσεις παράνομων επαναπροωθήσεων κατά της Ελλάδας εκκρεμούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.[vii]

Κατά συνέπεια η ΕΑΔ απέτυχε να παρέχει απαραίτητες πληροφορίες που ενδεχομένως να μπορούσαν να παρέχουν μια απάντηση επί του θέματος των επαναπροωθήσεων στην Ελλάδα, ως απαιτείται στις ανεξάρτητες αρχές. Επισημαίνεται, δε, πως η ΕΑΔ δεν είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένη ανεξάρτητη αρχή,[viii] δεν πληροί τα δέκα σημεία/συστάσεις οργανισμών του ΟΗΕ και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εθνικών Θεσμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΝNHRI) για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου και αποτελεσματικού εθνικού μηχανισμού παρακολούθησης θεμελιωδών δικαιωμάτων στα σύνορα στην Ελλάδα,[ix] ενώ όπως επισημαίνεται και σε πρόσφατη μελέτη,[x] δεν διαθέτει την απαραίτητη ειδίκευση σε θέματα συνόρων.

Σε κάθε περίπτωση, καίτοι η συγκεκριμένη Αρχή δεν πληροί τις προϋποθέσεις για έναν ανεξάρτητο έλεγχο των καταγγελιών σχετικά με τις επαναπροωθήσεις, αιτούμαστε τη δημοσίευση της εν λόγω έκθεσης έρευνας στο σύνολό της, προκειμένου να μπορεί να αξιολογηθεί η μεθοδολογία και τα αντίστοιχα πορίσματα αυτής, να διασφαλιστεί η λογοδοσία των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και η διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού στις αρχές.[xi]

Οι Υπογράφουσες Οργανώσεις:

  • Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)

  • Διεθνής Αμνηστία

  • Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)

  • Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών

  • Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων

  • Ίριδα Κέντρο Γυναικών

  • Κέντρο Διοτίμα

  • Μέλισσα - Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα

  • Συμβίωση-Σχολή Πολιτικών Σπουδών στην Ελλάδα, Δίκτυο Συμβουλίου της Ευρώπης

  • Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

  • Action for Women

  • Changemakers Lab

  • ECHO100PLUS

  • Europe Must Act

  • Fenix Humanitarian Legal Aid

  • HIAS Ελλάδος

  • HumanRights360

  • Human Rights Legal Project

  • I HAVE RIGHTS (IHR)

  • International Rescue Committee Hellas (IRC)

  • Legal Centre Lesvos

  • Mobile Info Team

  • Refugee Legal Support (RLS)

  • Still I Rise

  • The HOME Project

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)