Το ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ αποτελεί μια σημαντική στιγμή στη δημοσιογραφία του τόπου μας, όπου, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, έχει εκλείψει το ερευνητικό και έγκυρο ρεπορτάζ. Σχετικά με το θέμα που έχει αναδειχθεί.

1. Δεν υπάρχουν γενικά και ειδικά μέρη σε μια διατριβή. Τυπικά υπάρχουν, βέβαια, για λόγους οργάνωσης μιας διατριβής. Στις διατριβές, όμως, υπάρχει πάντα ένα ερευνητικό ερώτημα ή μια αλληλουχία ερωτημάτων που είναι προς διερεύνηση. Και αφού διατυπωθούν τα ερωτήματα αυτά, τότε υπάρχει μια κριτική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που σχετίζεται με τα ερωτήματα αυτά. Κριτική ανασκόπηση δεν σημαίνει αράδιασμα βιβλιογραφικών παραπομπών. Με αυτόν τον τρόπο ο υποψήφιος διατυπώνει και οριοθετεί αυτό που επιδιώκει να ερευνήσει στο πλαίσιο του προβληματισμού της επιστημονικής κοινότητας. Ακριβώς για αυτούς τους λόγους μια διατριβή αποτελεί ένα όλον, επειδή η διατύπωση του ερευνητικού ερωτήματος, η κριτική θεώρηση των ερευνών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και τα αποτελέσματα της έρευνας του υποψηφίου δεν μπορούν να ξεχωριστούν.

2. Η συγγραφή μιας διατριβής, λοιπόν, αποτελεί μια ένδειξη ότι το άτομο που την ολοκλήρωσε έχει αποκτήσει τα ελάχιστα μεν αλλά εξαιρετικά πολύτιμα κριτήρια για να “συνομιλεί” και με τα υπόλοιπα μέλη της επιστημονικής κοινότητας. Γι' αυτό και σωστά ο εσωτερικός κανονισμός της Ιατρικής Σχολής του 2011 απαιτεί δύο δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά πριν τη δημόσια υπεράσπιση της διατριβής. Μάλιστα ο κανονισμός του 2018 (επίσης σωστά) απαιτεί τα περιοδικά αυτά να είναι στην ηλεκτρονική βάση PubMed. Επειδή ο ορισμός του θέματος της συγκριμένης διατριβής έγινε το 1993, τυπικά δεν ίσχυε αυτή η προϋπόθεση. Δημιουργείται, όμως, σοβαρό πρόβλημα επί της ουσίας, μιας και δεν υπάρχει καμία δημοσίευση.

3. Ως προς την ποιότητα της διατριβής. Σε κάθε κλάδο υπάρχουν ογκώδεις διατριβές με πολύ ισχνά ερευνητικά αποτελέσματα, όπως και ολιγοσέλιδες διατριβές που εντυπωσιάζουν με την σαφήνεια αλλά και τη συμβολή τους στην περαιτέρω έρευνα. Υπάρχουν διδακτορικά που πάνε άπατα, υπάρχουν και διδακτορικά (και η πλειοψηφία είναι αυτής της κατηγορίας) που αποτελούν την απαρχή μιας δημιουργικής ερευνητικής πορείας. Η σημασία, όμως, των ερευνητικών αποτελεσμάτων κρίνεται από την ίδια την επιστημονική κοινότητα, μέσα από τα συνέδρια, τα περιοδικά, τις μονογραφίες, τις ερευνητικές συνεργασίες κ.τ.λ. Να σημειώσω, βέβαια, ότι η πραγματικότητα δεν είναι τόσο ιδανική όσο την περιγράφω, αλλά αυτοί είναι οι κανόνες, τους οποίους πρέπει να σεβόμαστε, αλλιώς εκφυλίζεται το σύνολο της ερευνητικής δραστηριότητας.

4. Αυτή τη στιγμή είναι εκτεθειμένος όχι μόνον ο συγγραφέας, αλλά και η Ιατρική Σχολή. Έχει λόγο να εκτίθεται το Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο οποίο είναι γνωστό ότι  πραγματοποιούνται διδακτορικά αλλά και έρευνες υψηλοτάτου επιπέδου;

5. Η μόνη λύση είναι να παραπεμφθεί το θέμα στην Επιτροπή Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου και να διαταχθεί  Ένορκη Διοικητική Εξέταση.

6. Σε μια περίοδο απαξίωσης των δημόσιων πανεπιστημίων, το Πανεπιστήμιο Αθηνών θα πρέπει να υπερασπιστεί το κύρος του με την ενεργοποίηση των θεσμών που έχουν ιδρυθεί γι' αυτόν τον λόγο. Εξάλλου, ακριβώς αυτήν τη διαδικασία έχουν ακολουθήσει έγκυρα πανεπιστήμια στη Γερμανία και στις ΗΠΑ όταν υπήρξαν αντίστοιχα φαινόμενα.

*Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός Παιδείας