Το ρεπορτάζ του Σπύρου Ραπανάκη στην Αυγή:
Η αποκάλυψη της ΑΥΓΗΣ της Κυριακής (20.3.2022) για τη διδακτορική διατριβή του περιφερειάρχη Αττικής Γιώργου Πατούλη προκάλεσε αντιδράσεις και αμείλικτα ερωτήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. ζήτησε την παραίτησή του, η κυβέρνηση διά του εκπροσώπου της απέφυγε να πάρει καθαρή θέση προσφέροντας επί της ουσίας κάλυψη, ενώ ο οξυδερκής Μάκης Βορίδης έκανε πως… δεν τον ήξερε. Η Ν.Δ. όμως δεν μπορεί να συνεχίσει να σιωπά.
Ο Γ. Πατούλης είναι σημαίνον στέλεχος της παράταξης και περιφερειάρχης με τη δημόσια στήριξη του Κ. Μητσοτάκη. Ακόμα σφοδρότερες είναι οι αντιδράσεις διδακτόρων και ερευνητών εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, το ζήτημα έχει φτάσει και στους κύκλους ξένων καθηγητών, διδακτόρων και επιστημόνων. Από την άλλη, πέπλο σιωπής καλύπτει -γιατί άραγε;- τον ακαδημαϊκό κόσμο στη χώρα μας αλλά και υπουργούς και βουλευτές που έχουν δώσει τον Όρκο του Ιπποκράτη.
Μαζί με το εξώδικο προς την εφημερίδα, τις απειλές για προσφυγή στη Δικαιοσύνη και την ανακοίνωσή του, ο περιφερειάρχης Αττικής επισυνάπτει βεβαίωση από τον πρόεδρο της Ιατρικής Σχολής Γεράσιμο Σιάσο, στην οποία τα μέλη της συμβουλευτικής τριμελούς επιτροπής επιβεβαιώνουν το ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ. Όπως σημειώνουν, η διατριβή του Γ. Πατούλη «είναι πρωτότυπη και αυθεντική» έπειτα από την αξιολόγηση του ειδικού μέρους, καθώς «στο γενικό μέρος μιας διδακτορικής διατριβής παγίως αποτυπώνεται η προϋπάρχουσα γνώση» (ολόκληρη η βεβαίωση, το εξώδικο και η ανακοίνωση Πατούλη στο www.avgi.gr).
Τι ανέφερε το ρεπορτάζ της εφημερίδας; «Η ‘διατριβή’ του Γ. Πατούλη έχει έκταση 130 σελίδων. Το κυρίως κείμενο έχει έκταση 77 σελίδων (από τη σελίδα 15 έως τη σελίδα 92). Τα υπόλοιπα είναι εισαγωγικές σελίδες (ευχαριστίες, Όρκος του Ιπποκράτη, περιεχόμενα κ.λπ.) και βιβλιογραφικός πίνακας.
Ο βιβλιογραφικός πίνακας περιέχει μόνο ξενόγλωσσα έργα, είναι σχετικά πλούσιος (330 εγγραφές), όμως ο υπομνηματισμός εντός της ‘διατριβής’ είναι πενιχρότατος, σχεδόν ανύπαρκτος - η βιβλιογραφία που παρατίθεται στον πίνακα δεν παραπέμπεται εντός κειμένου. Το σημαντικότερο όμως είναι η λογοκλοπή. Με τη συνδρομή ομάδας ανεξάρτητων ερευνητών ‘τρέξαμε’ τη διατριβή του Γ. Πατούλη σε λογισμικό εντοπισμού λογοκλοπής για να διαπιστώσουμε ότι από τις 77 σελίδες τού κυρίως κειμένου οι 62 είναι απλώς αντιγραφές τμημάτων ή συρραφές αυτολεξεί τμημάτων κυρίως από άλλες διατριβές».
Το ΕΚΠΑ οφείλει να πάρει θέση
Περισσότερα είναι λοιπόν τα ερωτήματα που προκύπτουν από τις απαντήσεις. Η βεβαίωση που φέρει την υπογραφή του Γ. Σιάσου και τη σφραγίδα του ΕΚΠΑ κρίνει, άραγε, ως θεμιτή πρακτική στην εκπόνηση μιας διδακτορικής διατριβής την αντιγραφή αυτούσιων μερών από άλλες διατριβές χωρίς την παραμικρή παραπομπή, εφόσον αφορά στο «γενικό μέρος»;
Ο κανονισμός Διδακτορικών Σπουδών της Ιατρικής Σχολής Αθηνών είναι σαφής: «Περιπτώσεις λογοκλοπής (plagiarism) ή/και παραποίησης αποτελεσμάτων. Η αντιγραφή θεωρείται σοβαρό ακαδημαϊκό παράπτωμα. Η παράθεση οποιουδήποτε υλικού τεκμηρίωσης, ακόμη και από μελέτες του ιδίου του υποψηφίου, χωρίς σχετική αναφορά, καθώς και η παραποίηση αποτελεσμάτων μπορεί να στοιχειοθετήσει απόφαση της Συνέλευσης Τμήματος για διαγραφή του (σ.σ.: του υποψήφιου διδάκτορα)».
Εξάλλου, η παράθεση «προϋπάρχουσας γνώσης» άνευ παραπομπών είναι αιτία να «κοπεί» μια προπτυχιακή εργασία, πολλώ δε μάλλον μια διδακτορική διατριβή. Αλήθεια, επικυρώνεται ως ακαδημαϊκή παραδοχή ότι μια διδακτορική διατριβή αποτελείται από δύο μέρη, εκ των οποίων το ένα οφείλει να είναι πρωτότυπο; Δεν είναι ένα σύνολο η διδακτορική διατριβή; Αρκεί το ειδικό μέρος, που στη συγκεκριμένη περίπτωση καταλαμβάνει 12 σελίδες από τις 130, με το γενικό μέρος χωρίς παραπομπές; Είναι επαρκής ερευνητική και επιστημονική τεκμηρίωση ένας μακροσκελής κατάλογος βιβλιογραφίας χωρίς υπομνηματισμό;
Σε κάθε περίπτωση, η βεβαίωση της αυθεντικότητας της διατριβής από την τριμελή συμβουλευτική επιτροπή που έδωσε το διδακτορικό στον Γ. Πατούλη δεν αρκεί. Το ΕΚΠΑ έχει θεσπίσει Επιτροπή Δεοντολογίας, όπου και θα έπρεπε να έχει παραπεμφθεί από την πρώτη στιγμή το ζήτημα. Το αρχαιότερο πανεπιστήμιο της χώρας οφείλει να προστατεύσει το κύρος του και να δώσει καθαρές απαντήσεις.
Δεν εντοπίζονται δημοσιεύσεις
Γεννιούνται όμως και πολλά ερωτήματα ακαδημαϊκής και ηθικής φύσεως. Ο χρόνος των 25 ετών που μεσολάβησε από την πρώτη έκθεση αξιολόγησης (1992) έως τη δεύτερη και την τρίτη (2019) είναι πρωτοφανής. Ιδίως μάλιστα όταν όλο αυτό το διάστημα δεν υπάρχουν -τουλάχιστον online- δημοσιεύσεις. Εξάλλου, και ο ίδιος στη διατριβή του αναφέρει την εξής… μια: «Η θεραπεία της άνωθεν του γόνατος εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδας με χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη» στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγγειολογίας-Αγγειοχειρουργικής, Αθήνα, 9-11 Δεκεμβρίου 1994.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ισχύον κανονισμός (άλλαξε το 2018) για τα διδακτορικά της Ιατρικής Αθηνών θέτει ως προϋπόθεση δύο δημοσιεύσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα PubMed πριν την υποστήριξη της διατριβής. Βέβαια, ο Γ. Πατούλης υπόκειτο στον παλαιότερο κανονισμό, αφού ο ορισμός του θέματος της διατριβής του εγκρίθηκε το… μακρινό 1993. Τόσο στο PubMed όσο και στο Google Scholar εντοπίζεται μονάχα μία δημοσίευση στην οποία συμμετέχει, τον Αύγουστο του 2021, με θέμα την εμβολιαστική κάλυψη κατά της Covid-19 μεταξύ των μελών του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών.
