Η επταμελής σύνθεσης του ΣΤ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι είναι συνταγματική η παράταση μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) για τα έτη 2019-2022, αλλά λόγω σπουδαιότητας το όλο θέμα παραπέμφθηκε για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, ενώ την ίδια στιγμή εκκρεμούν περίπου 1.500 υποθέσεις για το επίμαχο θέμα.

Υπενθυμίζεται ότι το clawback είναι η επιστροφή χρηματικών ποσών από τις φαρμακευτικές εταιρείες στον ΕΟΠΥΥ.

Ειδικότερα, είχαν συζητηθεί τον Σεπτέμβριο του 2020 οι πρώτες 10, περίπου, υποθέσεις που αφορούσαν το θέμα αυτό, οι οποίες θα ήταν πιλότος για τις υπόλοιπες 1.500 υποθέσεις.
Τώρα, το ΣΤ΄ Τμήμα, με την υπ΄ αριθμ. 612/2022 απόφασή του, (πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος Ιωάννης Γράβαρης και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Ιωάννης Σύμπλης), εξέδωσε μια απόφαση από τις 10 που είχαν συζητηθεί (πιλοτική απόφαση) και έκρινε, κατά πλειοψηφία, ότι είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές επιταγές της αρχής της ίσης μεταχείρισης (άρθρο 5 Συντάγματος), η παράταση του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) για τα έτη 2019-2022.

Ειδικότερα, το ΣΤ΄ Τμήμα, έκρινε ότι «το Δημόσιο, υπό τον όρο ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης, είναι ελεύθερο να καθορίζει τους γενικούς όρους συναλλαγής του με τους οικονομικούς φορείς, προκειμένου να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη δημοσιονομική ισορροπία και αποδοτικότητα των δημοσίων δαπανών και επομένως το οριζόντιο clawback, ως γενικός όρος συναλλαγής του με τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις με τις οποίες δεν θα συναφθεί συμφωνία μετά από διαπραγμάτευση τιμής, δεν πλήττει τον σκληρό πυρήνα της επιχειρηματικής τους ελευθερίας, αφού αυτές έχουν την ευχέρεια να ζητήσουν διαγραφή του προϊόντος από τον θετικό κατάλογο συνταγογραφουμένων φαρμάκων».

Παράλληλα, κρίθηκε ότι «το Σύνταγμα ουδόλως επιβάλλει αύξηση προϋπολογισμού ή μείωση παροχών ή προηγούμενη επιστημονική μελέτη, προκειμένου να μην θιγεί η κερδοφορία της φαρμακοβιομηχανίας, ο δε ισχυρισμός ότι εξαναγκάζονται να πωλούν χωρίς εύλογο περιθώριο κέρδους ή και κάτω του κόστους, εν πάση περιπτώσει δεν αποδεικνύεται ούτε ανταποκρίνεται στα δημοσίως γνωστά στοιχεία για τις συνθήκες λειτουργίας της φαρμακευτικής αγοράς».

Όμως, λόγω σπουδαιότητας το εν λόγω Τμήμα παραπέμπει στην Ολομέλεια το ζήτημα εάν το μέτρο των αναδρομικών επιστροφών (clawback), παραμένει -και μετά τον νόμο 4549/2018- σύμφωνο προς το Σύνταγμα.