Με τροπολογία στο ν/σ του υπ. Εσωτερικών προσπαθεί η κυβέρνηση να αλλάξει τον νόμο περί Τύπου και ειδικά σε ότι αφορά τις εφημερίδες, καταργώντας μέσω προστίμων την ελευθερία στην ενημέρωση των πολιτών.
Προσδίδει μάλιστα μια αυθαίρετη λειτουργία στο ΕΣΡ μετατρέποντας το σε μεσάζοντα επιβολής προστίμων όταν όπως μαρτυρά το όνομά του αφορά την ραδιοτηλεόραση και όχι τον Τύπο. Καταργεί το νομικό καθεστώς που ισχύει για τις Ανώνυμες Εταιρείες αλλά μόνο για όσες εκδίδουν εφημερίδα ταυτίζοντας το εταιρικό προφίλ με τα φυσικά πρόσωπα.Από το νόμο για τις Ανώνυμες Εταιρείες εξαιρεί μόνο τις εφημερίδες, κάτι που αντίκειται στο Σύνταγμα, ενώ με ένα τρόπο θέτει στο στόχαστρο αντιπολιτευτικές εφημερίδες.
Ο νόμος και οι προωθούμενες αλλαγές
Ο ισχύων Νόμος: 1. Ο ιδιοκτήτης παντός εντύπου υποχρεούται εις πλήρη αποζημίωσιν δια την παρόνομον περιουσιακήν ζημίαν ως και εις χρηματικήν ικανοποίησιν δια την ηθικήν βλάβην, αι οποίαι υπαιτίως επροξενήθησαν δια δημοσιεύματος θίγοντος την τιμήν ή την υπόληψιν παντός ατόμου, έστω και αν η κατά το Άρθρον 914 του Α.Κ. υπαιτιότης, ή κατά το άρθρον 919 του Α.Κ. πρόθεσις και ή κατά το άρθρον 920 του Α.Κ. γνώσις ή υπαίτιος άγνοια συντρέχη εις τον συντάκτην του δημοσιεύματος ή, εάν ούτος είναι άγνωστοι, εις τον εκδότην ή τον διευθυντήν συντάξεως του εντύπου.[…]
3. Ο ιδιοκτήτης πάσης εφημερίδος ή περιοδικού υποχρεούται να ορίζη εκδότην και διευθυντήν φυσικά πρόσωπα έχοντα την μόνιμον κατοικίαν και διαμονήν των εν Ελλάδι και μη καλυπτόμενα οπωσδήποτε υπό ασιλίας, ετεροδικίας ή άλλου λόγου αίροντος το αξιόποινον ή παρακωλύοντος την ποινικήν τούτου δίωξιν. Η σύμπτωσις αμφοτέρων των ως άνω ιδιοτήτων εις το αυτό πρόσωπον επιτρέπεται. Ποινική ευθύνη εις βάρος του ιδιοκτήτου του εντύπου υφίσταται μόνον εάν συντρέχουν εν τω προσώπω του αι ιδιότητες του εκδότου ή του διευθυντού ή εφ` όσον δεν έχει ορίσει εκδότην. Ο ορισμός του εκδότου ή του διευθυντού φαίνεται μόνον εκ της αναγραφής του επί του φύλλου του εντύπου. Εν η περιπτώσει ο ιδιοκτήτης δεν έχει ορίσει εκδότην ή διευθυντήν συγκεντρούντα τα ως άνω στοιχεία ή ούτος (ο ιδιοκτήτης) καλύπτεται υπό λόγων ή περιπτώσεων καθιστωσών αδύνατον ή δυσχερή την ποινικήν τούτου δίωξιν ή καταδίκην το δικαστήριον δεν κωλύεται να αναζητήσει τον πράγματι υπεύθυνον αξιοποίνου πράξεως μη δεσμευόμενον υπό των περί πλασματικής ευθύνης διατάξεων των παρόντος, ως και του άρθρου 46 του περί τύπου νόμου, ισχύοντος εν προκειμένω κατά τα λοιπά. Εις περίπτωσιν καθ` ην δεν έχει ορισθή εκδότης, ως εκδότης τεκμαίρεται ο ιδιοκτήτης.
Εάν ο ιδιοκτήτης ημερησίου ή περιοδικού εντύπου είναι άγνωστος, την ευθύνην φέρουν τα εν εδαφίω γ του άρθρου 46 του Α.Ν. 1092/1938 "περί τύπου" αναφερόμενα πρόσωπα.
Τωρα προσθέτει «Τροποποίηση παρ. και προσθήκη παρ. 3Α άρθρο του ν. 1178/1981 1. παρ. του άρθρου μόνου του ν. 1178/1981 (Α’ 187) προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής: «Σε περίπτωση ιδιοκτησίας από νομικό πρόσωπο εντύπου που εκδίδεται και διανέμεται Ελλάδα, και αξίωση παρούσας καλύπτεται για οποιονδήποτε λόγο από εταιρεία, υπέχει ίδια υποχρέωση εταίρος που κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, το ήμισυ τουλάχιστον των ή των εταιρικών μεριδίων».
3Α. α) Σε κάθε εφημερίδα που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα ορίζονται διευθυντής και διευθυντής σύνταξης, οι οποίοι αμφότεροι είναι μέλη επαγγελματικού σωματείου δημοσιογράφων. Σε περίπτωση κυκλοφορίας φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
β) Στο έντυπο της εφημερίδας που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του εάν ο ιδιοκτήτης είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο και της εταιρικής μορφής με την οποία λειτουργεί, αναγράφονται ο νόμιμος εκπρόσωπος, ο διευθυντής και ο διευθυντής σύνταξης. Σε περίπτωση Κυκλοφορίας φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10000) ευρώ.
γ) Στο έντυπο της εφημερίδας που εκδίδεται και διανέμεται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του εάν ο ιδιοκτήτης είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο και της εταιρικής μορφής με την οποία λειτουργεί, αναγράφεται εταίρος που κατέχει άμεσα ή έμμεσα το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων. Σε περίπτωση κυκλοφορίας φύλλου κατά παράβαση του προηγούμενου εδαφίου επιβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, κάθε φορά, διοικητικό πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
δ) Οι αποφάσεις επιβολής προστίμου των περ. α) έως γ) αποτελούν νόμιμο τίτλο για βεβαίωση του χρέους από Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, οποία συντελείται αποστολή του χρηματικού καταλόγου στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία κατά άρθρο 2 του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α’ 90). Τα βεβαιωμένα πρόστιμα της παρούσας παραγράφου παρακρατούνται από τα πρακτορεία διανομής τύπου και αποδίδονται αμελλητί. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, η απόδοση του ποσού των προστίμων προηγείται οποιασδήποτε κατάσχεσης εις χείρας του πρακτορείου από τρίτο ή εκχώρησης απαίτησης σε τρίτο. κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Υπουργού έχουν ανατεθεί οι αρμοδιότητες Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης ρυθμίζεται η διαδικασία παρακράτησης και απόδοσης, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. ε) Για αξιολόγηση της δυσχερώς επανορθώσιμης ή ανεπανόρθωτης βλάβης της εφημερίδας στο πλαίσιο αιτήματος προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά πράξεων επιβολής προστίμου της παρούσας παραγράφου προσμετράται η οικονομική κατάσταση του μετόχου ή εταίρου που κατέχει άμεσα ή έμμεσα το ήμισυ τουλάχιστον των μετοχών η των εταιρικών μεριδίων. Για την αξιολόγηση της συνδρομής του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο αιτήματος προσωρινής δικαστικής προστασίας κατά πράξεων επιβολής προστίμου λαμβάνονται υπόψη καταδίκες βάρος εφημερίδας για διασπορά ψευδών ειδήσεων και συκοφαντική δυσφήμηση.
3. Το παρόν άρθρο ισχύει από Ιης.4.2022
Το ΕΣΡ δεν έχει καμία αρμοδιότητα στις εφημερίδες
To E.Σ.Ρ. ιδρύθηκε το 1989 για να αδειοδοτήσει και να εποπτεύσει τη λειτουργία των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών καθώς και της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Αποτελεί μια από τις πρώτες ανεξάρτητες αρχές, δηλ. δημόσιους οργανισμούς που, καίτοι εντάσσονται στην εκτελεστική εξουσία, λειτουργούν χωρίς να ελέγχονται από την κυβέρνηση και εποπτεύονται από τη Βουλή, οι δε οι πράξεις τους υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο.
Το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του Ε.Σ.Ρ. ορίζεται στο Σύνταγμα (άρθρο 15 παρ. 2), στο Ν. 3051/2002 για τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές, στο Ν. 2863/2000 και στους λοιπούς νόμους που διέπουν τη λειτουργία της ιδιωτικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης (2328/1995, 3592/2007, 4339/2015), ενώ η εσωτερική του λειτουργία ρυθμίζεται με κανονιστική πράξη του ίδιου του Ε.Σ.Ρ.
Άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος:
«Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή (...). Ο άμεσος έλεγχος του Κράτους, (...), έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».
Άρθρο 101Α παρ. 1 του Συντάγματος:
«Όπου από το Σύνταγμα προβλέπεται η συγκρότηση και η λειτουργία ανεξάρτητης αρχής, τα μέλη της (...) διέπονται από προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία, (...)».
Τι υποστηρίζει η κυβέρνηση
«Δεν το θεωρώ κανονικό, σε μια χώρα να λέγονται απίστευτες χυδαιότητες και εν συνεχεία όταν ο θιγόμενος θέλει να πάει σε ένα δικαστήριο να μην συναντάει κανέναν απέναντί του», σημείωσε ο υπουργός Εσωτερικών. Πρόσθεσε δε: «Η διάταξη που εισάγουμε προς ψήφιση ορίζει ότι, για κάποιον που γράφει κάτι, πρέπει να έχουμε απέναντί μας ένα πρόσωπο, να ξέρουμε ποιος το λέει αυτό το πράγμα και να έχει την ευθύνη αυτού που λέει».
Νωρίτερα, ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας, είχε αναφερθεί στην τροπολογία σχολιάζοντας: «Ο Κιμ θα την ψήφιζε αυτήν την τροπολογία. Πρέπει να μας εξηγήσει η κυβέρνηση, ο κ. Οικονόμου για ποιον λόγο φέρνει αυτήν την τροπολογία και μάλιστα τη φέρνει μόνο για τον έντυπο Τύπο».
ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ: Ο κ. Μητσοτάκης αντιλαμβάνεται ότι πέφτει και θέλει να ελέγξει τα πάντα
Η νυχτερινή τροπολογία Μητσοτάκη για τον πρωτοφανή έλεγχο του Τύπου είναι ενδεικτική της κατάστασής του: Αντιλαμβάνεται ότι πέφτει και θέλει να ελέγξει τα πάντα. Όμως στην προσπάθειά του αυτή δεν καταλαβαίνει ότι το μόνο που κάνει είναι να επιταχύνει την πτώση του.
Σύμφωνα με την τροπολογία αυτή, το ΕΣΡ, το οποίο βάσει Συντάγματος έχει αρμοδιότητα για κανάλια και ραδιόφωνα επειδή κατέχουν δημόσιες συχνότητες, θα έχει το δικαίωμα να επιβάλει επαναληπτικά πρόστιμα στις εφημερίδες, τα οποία θα τα πληρώνει ο μέτοχος και όχι η εταιρεία που εκδίδει την εφημερίδα. Πρόκειται για ευθεία καταπάτηση των άρθρων 14 και 15 του Συντάγματος, καθώς και του Νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρείες.
Η ταύτιση φυσικών με νομικά πρόσωπα που γίνεται επιλεκτικά μόνο για τις εφημερίδες, δημιουργεί ενδιαφέροντες συνειρμούς: Με τη λογική αυτή, οι μέτοχοι σε εκδοτικές εταιρίες με μεγάλα χρέη θα πρέπει να καλύπτουν από την προσωπική τους περιουσία τις οφειλές. Με λίγα λόγια και ένα τυχαίο παράδειγμα, ο κ. Μητσοτάκης θα έπρεπε να πληρώσει τα δανεικά και αγύριστα του Κήρυκα Χανίων ή ακόμα και της ΝΔ από την προσωπική του περιουσία.
Έχει ενδιαφέρον επίσης πως η σπουδή του κ. Μητσοτάκη εξαντλείται στις εφημερίδες και αφήνει εκτός τα κανάλια, τα ραδιόφωνα και τα σάιτ. Γιατί ένας καναλάρχης ή ιδιοκτήτης σάιτ να μην πληρώνει από την προσωπική του περιουσία τα πρόστιμα του καναλιού ή της ιστοσελίδας του;
Όσο για το ανήκουστο, δηλαδή το πρακτορείο διανομής, να εισπράττει τα πρόστιμα στο όνομα του Δημοσίου, δεν μπορούμε να φανταστούμε τι άλλο δώρο θα σκεφτεί να κάνει ο κ. Μητσοτάκης σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πάντα στην πλευρά της διαφάνειας. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση να δηλώνονται οι εκδότες των εφημερίδων, αλλά αυτό γιατί δεν επεκτείνεται και στις ιστοσελίδες; Μόνο για τις εφημερίδες ενδιαφέρει τον κ. Μητσοτάκη η διαφάνεια; Γιατί ψήφισαν νόμο για να μην κάνουν δήλωση πόθεν έσχες οι ιδιοκτήτες καναλιών, ενώ ο τελευταίος εργαζόμενος δημοσιογράφος είναι υπόχρεος;
Η απόκτηση αρμοδιότητας του ΕΣΡ σε ένα τέτοιο ζήτημα δημιουργεί ένα επικίνδυνο πλαίσιο λογοκρισίας του Τύπου, που με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση και τον συγκεκριμένο πρωθυπουργό θα απέχει πολύ από τον καλώς εννοούμενο έλεγχο.
Η Δημοκρατία και η ελευθερία της γνώμης δεν μπορεί να περιοριστεί από κανέναν Μητσοτάκη.
Κάτσης - Αναγνωστοπούλου - Γκαρά: Ομολογία αποτυχίας και μνημείο αδιαφάνειας η κατάργηση των ελέγχων στο ΕΚΟΜΕ με την τροπολογία της ΝΔ
Σε κοινή τους δήλωση ο Μ. Κάτσης, τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η Σ. Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης Πολιτισμού και η Ν. Γκαρά, αναπληρώτρια Τομεάρχης Ενημέρωσης & Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, σημειώνουν:
«Με μια ακόμα νυχτερινή Τροπολογία για το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) σε άσχετο νομοσχέδιο, η ΝΔ έρχεται να αλλοιώσει περαιτέρω τη φιλοσοφία του, όπως αυτή αποτυπώθηκε στο σχεδιασμό και την ίδρυσή του από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για ομολογία αποτυχίας για την ίδια και μνημείο αδιαφάνειας για τις διαδικασίες ελέγχων, καθώς σκορπάει τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών.
Συγκεκριμένα, η ΝΔ, επικαλούμενη την αδυναμία του ΕΚΟΜΕ επί της διακυβέρνησής της να τηρήσει τις προθεσμίες που θέτει η νομοθεσία, έρχεται να καταργήσει τον καθολικό έλεγχο των αιτήσεων ολοκλήρωσης των επενδυτικών σχεδίων από τα αρμόδια όργανα του ΕΚΟΜΕ. Πλέον νομοθετεί μόνο δειγματοληπτικό έλεγχο στο 30% αυτών. Το υπόλοιπο 70% θα ελέγχεται από εξωτερικούς ελεγκτές – λογιστές, εισάγοντας έτσι στοιχεία αδιαφάνειας στο σύστημα χρηματοδότησης, κάτι που η ίδια η κυβέρνηση ουσιαστικά «ομολογεί» κάνοντας ταυτόχρονα τον δειγματοληπτικό έλεγχο. Ωστόσο, για τις όποιες καθυστερήσεις επικαλείται η ΝΔ, η ευθύνη βαρύνει στο ακέραιο την ίδια, καθώς έχει ακυρωθεί η διαδικασία στελέχωσης του ΕΚΟΜΕ με έμπειρους εργαζομένους που είχε ξεκινήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, επί των ημερών του οποίου δεν υπήρχαν καθυστερήσεις.
Επιπλέον, εισάγεται ως απαραίτητο στοιχείο για έκδοση απόφασης υπαγωγής μιας παραγωγής στο καθεστώς ενίσχυσης του ΕΚΟΜΕ, η ύπαρξη βεβαίωσης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για ύπαρξη των σχετικών πιστώσεων. Με τη διάταξη αυτή, η ΝΔ ομολογεί πλέον ότι δεν εγγυάται τη σταθερή χρηματοδότηση του συστήματος και αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τους δημιουργούς και συνολικά για την προσέλκυση επενδύσεων.
Αυτές οι εξελίξεις έρχονται σε συνέχεια των αλλαγών που έφερε η ΝΔ στον ιδρυτικό Νόμο 4487 του 2018 του τότε Υφυπουργού Ψηφιακής Πολιτικής Λευτέρη Κρέτσου, με τις οποίες: α) κατήργησε τα ισχυρά εχέγγυα διπλού ελέγχου που υπήρχαν, για διαφάνεια και αξιοπιστία των ελέγχων των επενδυτικών σχεδίων, επικαλούμενη και τότε καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, β) μείωσε τα ελάχιστα όρια επενδύσεων που είχαν τεθεί σε 10.000 ευρώ ανά επεισόδιο, με αποτέλεσμα να χρηματοδοτηθούν αμφιβόλου ποιότητας παραγωγές με μικρό στελεχιακό δυναμικό, γ) έδωσε τη δυνατότητα να χρηματοδοτούνται από τους εθνικούς πόρους του ΕΚΟΜΕ, τιμολόγια δαπανών που γίνονται στο εξωτερικό, αδιαφορώντας για το τι όφελος θα έχει η χώρα και οι εγχώριοι εργαζόμενοι του οπτικοακουστικού τομέα.
Όλα αυτά υπονομεύουν τους αναπτυξιακούς στόχους που είχε το ΕΚΟΜΕ από την ίδρυσή του, δηλαδή της μετατροπής της χώρας μας σε ένα ισχυρό brand name του οπτικοακουστικού τομέα, τόσο με προσέλκυση παραγωγών στο φυσικό στούντιο που διαθέτει η Ελλάδα, όσο και με την οικοδόμηση ενός στέρεου οικοσυστήματος εγχώριων επαγγελματιών με υψηλά standards και διεθνή εμβέλεια. Της διασφάλισης ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας οπτικοακουστικών παραγωγών, οι οποίες να αφήνουν προστιθέμενη αξία και χιλιάδες θέσεις εργασίας στη χώρα, που ήδη έχουν δημιουργηθεί. Η ΝΔ αδιαφορεί για την ποιότητα των παραγωγών και τις θέσεις εργασίας. Μετατρέπει το ΕΚΟΜΕ, από αναπτυξιακό εργαλείο που προβάλλει πλέον κάθε γωνιά της Ελλάδας, σε μαγαζί δημοσίων σχέσεων, αδιαφάνειας, διαπλοκής και διασπάθισης δημοσίου χρήματος, απωθώντας έτσι και τους σοβαρούς επενδυτές. Αλλοιώνει την αξιοπιστία του εγχειρήματος, θέτει σε αμφιβολία τη σταθερή χρηματοδότησή του, καταργεί όργανα ελέγχου και δικλείδες ασφαλείας για το πού πάνε τα λεφτά του ελληνικού λαού. Με ό,τι καταπιάνεται το καταστρέφει, αλλοιώνοντας οτιδήποτε έχει σχέση με διαφανείς διαδικασίες».
Με υλικό από Εφ.Συν.
