Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Με αφορμή το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου, θα ήθελα πρωτίστως να ασχοληθώ με ένα κομβικό πολιτικό ζήτημα, που σχετίζεται με τη διαμόρφωση όρων πολιτικής ανατροπής της παρούσας πολιτικής κατάστασης. Για να δημιουργηθούν όροι πολιτικής ανατροπής χρειάζονται, κατά τη γνώμη μου, μεταξύ άλλων, οι εξής προϋποθέσεις στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης και της διεύρυνσης του κόμματος:
- Συγκεκριμένο, σαφές, ευκρινές, σύγχρονο ιδεολογικό πλαίσιο θεωρητικών αρχών που θα βρίσκεται σε πλήρη αντιπαράθεση με τον αυταρχικό φιλελευθερισμό της σύγχρονης δεξιάς/ακροδεξιάς και του ακραίου τεχνοκρατικού και απολίτικου κέντρου.Ποιό είναι αυτό; Η ανασύσταση του κοινωνικού ιστού επί τη βάσει προοδευτικών, δημοκρατικών και, ως εκ τούτου, αριστερών, είτε ριζοσπαστικών, είτε διαχειριστικών, αρχών με απώτατο (και όχι απώτερο) στόχο τον δημοκρατικό σοσιαλισμό, μην ξεχνώντας πως η εξουσία δεν είναι ο στόχος, αλλά το μέσο για να πετύχουμε το στόχο.
Αντίθετα, δεν χρειάζεται ένα θολό, νεφελώδες πλαίσιο γενικόλογων, πολιτικά ορθών, δήθεν "μοντέρνων και ανοιχτών", αλλά τελικά απολίτικων, αρχών. ¨Ένα κόμμα δηλαδή που θα συνδυάζει τον στρατηγικό οραματισμό και τον πολιτικό πραγματισμό, αλλά όχι τον προσαρμοστικό πολιτικό κυνισμό. Ένα κόμμα μακριά από το αποπροσανατολιστικό δίλημμα τριτοδιεθνιστικό ή μη κόμμα, που τεχνηέντως καλλιεργείται από τάσεις που θέλουν να παριστάνουν τους προστάτες της «πολιτικής λογικής» και της πολιτικής «μοντερνιάς».
2. Στιβαρό, ισχυρό, δημοκρατικό, σύγχρονο, πλουραλιστικό κόμμα, που θα εξυπηρετήσει τους παραπάνω στόχους και θα έχει ως σημείο αναφοράς τα μέλη του, από τα οποία θα προέρχονται και στα οποία θα λογοδοτούν όλοι όσοι κατέχουν "υψηλές" κομματικές θέσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι προτάσεις του σύντροφου Προέδρου, Αλέξη Τσίπρα, είναι εξαιρετικά στοχευμένες. Ένα κόμμα που οι ενδιάμεσες δομές δεν θα αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη όλων των απόψεων. Δεν χρειάζεται ένα κόμμα-χυλός, ένα κόμμα με παλαιοκομματικές, ενδεδυμένες με έναν πολιτικώς ορθό μανδύα δήθεν συμμετοχικότητας, ενώ στην πράξη εξυπηρετούν αυτό που ισχυρίζονται ότι πολεμούν, τον παραγοντισμό. Όχι ένα κόμμα-παράταξη, χωρίς δομή, ένα κόμμα, όπως κατήντησε το Εργατικό Κόμμα στην Αγγλία ή το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, ένα κόμμα, δηλαδή, μηχανισμός εξουσίας και ικανοποίησης προσωπικών καπετανάτων με μέλη πολλών ταχυτήτων. Μέλη που θα ψηφίζουν πάντοτε όλα και παντού, αλλά δεν θα συμμετέχουν σε όλα, όποτε εκείνα θέλουν. Κόμμα, δηλαδή, με μέλη που έχουν συγκεκριμένες ευθύνες και συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Ένα κόμμα, δηλαδή, που τα μέλη του θα στέλνουν εκείνα το πρόγραμμα στο ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ και δεν θα περιμένουν όλα από αυτό. Κοινώς, δεν πρέπει να παριστάνουμε πως η ποσοτική διεύρυνση δεν έχει συμβεί και να υπονοούμε πως κάποιο αόρατο χέρι την εμπόδισε. Σε αυτό το σημείο, έχει εξαιρετική σημασία να παραδεχθούμε πως η τόσο χρήσιμη και αναπόφευκτη ποσοτική διεύρυνση πρέπει να συνοδευτεί και από την ποιοτική εμβάθυνση. Χρειαζόμαστε ένα κόμμα χωρίς ηλικιακές διακρίσεις και κυρίως χωρίς ηθικοποιημένες απολίτικες διαβαθμίσεις ανάμεσα σε παλαιά τριτοκοσμικά η τριτοδιεθνιστικά μέλη και σε φωτεινά σύγχρονα μέλη που αποτελούν το απαύγασμα της λογικής. Κοινώς, θέλουμε ένα κόμμα με μέλη του που θα είναι ένα σώμα. Σε αυτό το κόμμα, εξέχοντα και κομβικό ρόλο θα έχουν οι φίλοι του κόμματος.
3. Πάνω από όλα χρειάζεται σύγχρονο και υλοποιήσιμο πολιτικό πρόγραμμα για κάθε τομέα της δημόσιου και ιδιωτικού χώρου από εξειδικευμένους επιστήμονες, αλλά και ανθρώπους της καθημερινής βιοπάλης και της εμπειρίας, το οποίο θα απαντά σε όλα και θα προτείνει για όλα και κυρίως θα αναδιαμορφώνεται και θα εμπλουτίζεται συνεχώς από τα ίδια τα μέλη του κόμματος.
4. Απαραίτητη χρήση της τεχνολογίας, ώστε να υπάρχει η αναγκαία διάδραση και ο εμπλουτισμός των πληροφοριών, πάντοτε, όμως, με την αναγκαία κριτική διϋλισή τους και έχοντας στο μυαλό μας την αρχή πως η τεχνολογία είναι το μέσο και όχι ο στόχος. Κοινώς, τα κόμματα δεν είναι blogs και δεν αποτελούνται από influencers.
5. Επαφή με τη νέα μορφή κοινωνικών κινημάτων και κυρίως αλληλεγγύη σε όλους τους αδύναμους της κοινωνίας. Ταυτόχρονα, πρέπει να σταματήσουμε τη διαδικτυακή, κυρίως, στοχοποίηση κοινωνικών ομάδων, επειδή δεν μας αρέσουν, λες και εμείς είμαστε οι εξυπνότεροι και οι ομορφότεροι. Παράλληλα, δεν πρέπει να "καλοπιάνουμε" την κοινωνία, αλλά να είμαστε ρεαλιστές απέναντί της. Και κυρίως, δεν πρέπει να γίνουμε το κόμμα που θα υποσχεθεί την ικανοποίηση των παράλογων ονείρων της μικροαστικής αντίληψης ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας.
6. Σαφής αντίληψη ότι απέναντί μας δεν έχουμε άχρηστους και ανίκανους, αλλά μία στιβαρή οργανωμένη ιδεολογία, η οποία εφαρμόζει με μεγάλη επιτυχία το πρόγραμμά της και τις ιδέες της. Έχουμε ικανούς και αδίστακτους κυνικούς αντιπάλους, τους οποίους πρέπει να νικήσουμε και αν δεν τους νικήσουμε, οι υπεύθυνοι είμαστε εμείς που δεν το καταφέραμε και όχι η "ανώριμη" κοινωνία που δεν μας κατάλαβε. Επομένως, πρέπει να απομακρυνθούμε από την αδρανή αντίληψη της εξουσίας, που θα έρθει σαν ώριμο φρούτο.
Και κλείνω με το εξής: Το πραγματικό ριζοσπαστικό κρύβεται στη σύνθεση. Το έχει αποδείξει η ιστορία
Περί κόμματος, διεύρυνσης και στρατηγικής
Θα επιχειρήσω να σταχυολογήσω κάποιες παρατηρήσεις μου σχετικά με όσα έχουν αποτελέσει το αντικείμενο του ευκταίου (εφόσον δεν μπορεί να υπάρξει άλλη μορφή διαλόγου) διαδικτυακού διαλόγου και αφορούν τόσο στο χαρακτήρα της διεύρυνσης, όσο και στο χαρακτήρα του μελλοντικού κόμματος.
Αυτό που θέλουμε όλες και όλοι είναι ένα πολιτικό κόμμα, το οποίο ταυτόχρονα θα εκφράζει μια ευρύτερη δημοκρατική παράταξη με προοδευτικό χαρακτήρα. Τα πολιτικά κόμματα εκπροσωπούν συγκεκριμένες συνεκτικές και συνθετικές ιδέες οργάνωσης της κοινωνίας, επί των οποίων τα μέλη τους επιδεικνύουν την μίνιμουμ συναίνεση. Στηρίζονται σε σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό, απευθύνονται σε συγκεκριμένες κοινωνικές συμμαχίες και επιδιώκουν την εφαρμογή, στο μέτρο του εφικτού, πολιτικών που κατατείνουν στην κυριαρχία των ιδεών τους και στην επίλυση των προβλημάτων της κοινωνίας στη βάση των ιδεών του.
Τα κόμματα δεν αποτελούνται από φανατικούς οπαδούς, αλλά από συνειδητά πολιτικά όντα, τα οποία ενδιαφέρονται για την κοινωνία, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους. Τέτοιο κόμμα χρειάζεται να φτιάξουμε: συνεκτικό, πλουραλιστικό και συνθετικό, ένα κόμμα με σαφές ιδεολογικό πρόσημο, το οποίο αγκαλιάζει όλη την κοινωνία που ανήκει στο δημοκρατικό φάσμα. Ταυτόχρονα, όμως, το κόμμα αυτό θέλουμε να είναι και κόμμα διακυβέρνησης.
Αυτό σημαίνει πως αυτό το ιδεολογικό στίγμα πρέπει να μετατραπεί και σε ένα πρακτικό, υλοποιήσιμο και εφαρμόσιμο πρόγραμμα, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη του τις παθογένειες του ελληνικού κράτους και θα αντιλαμβάνεται πως σε πολλές περιπτώσεις, για να ιάνει τις κοινωνικές πληγές, θα πρέπει να βάζει σε δεύτερη μοίρα την επικράτηση των ιδεών του και σε πρώτο επίπεδο την επίλυση άμεσων προβλημάτων. Χρειαζόμαστε, λοιπόν, ένα τέτοιο κόμμα, το οποίο θα απαντάει σε συγκεκριμένα ερωτήματα και προβλήματα της κοινωνίας και το οποίο σταδιακά θα προσπαθεί με ισχυρές μεταρρυθμίσεις να εφαρμόσει την ιδεολογική του πλατφόρμα, η οποία – εγώ πιστεύω – πως δεν πρέπει παρά να είναι ο δημοκρατικός σοσιαλισμός. Είμαι υπέρ των μεταρρυθμίσεων και όχι των εμβαλωματικών αποφάσεων που απλώς επιλύουν τώρα ένα πρόβλημα, αλλά διαιωνίζουν την αιτία που το γέννησε. Δεν θέλουμε μόνο να διαχειριστούμε την πολιτική, αλλά να την καθορίσουμε. Δεν πρέπει να θέλουμε να είμαστε λίγο καλύτεροι από τη ΝΔ, αλλά ριζικά διαφορετικοί.
Σε αυτό το σημείο, βρίσκεται και η ουσία, αλλά και το στοίχημα. Πώς θα δημιουργηθεί ένα τέτοιο κόμμα; Και εδώ προκύπτουν και όλα τα ερωτήματα σχετικά με την πραγματική έννοια του πολυτασικού και πλουραλιστικού κόμματος, καθώς μαζικό κόμμα, χωρίς να είναι πολυτασικό, δεν μπορεί να υπάρξει. Ο πλουραλισμός πώς εκφράζεται σε κεντρικό επίπεδο; Οι τάσεις, που όλοι αποδεχόμαστε την αναγκαιότητά τους, τι ρόλο θα έχουν και πώς θα εντάσσονται στο «κοινό καλό». Πώς θα εξασφαλιστεί η λειτουργία τους, ώστε κάτω από το μανδύα των ιδεολογικών τάσεων, να μην κρύβεται η δημιουργία μηχανισμών για την μελλοντική νομή της εξουσίας, να μην κρύβεται η τακτοποίηση στελεχών-οπαδών και η αρριβιστική διάθεση υπουργήσιμων προβεβλημένων πολιτικών μονάδων.
Σύντροφοι, ένα πλουραλιστικό κόμμα ποτέ δεν μπορεί να επιτύχει την απόλυτη ιδεολογική συμφωνία. Εάν νομίζουμε ότι στο νέο κόμμα θα συμφωνούμε όλοι σε όλα, κάνουμε λάθος. Θα διαφωνούμε σε πολλά, αλλά θα συμφωνήσουμε σε ένα μίνιμουμ προγράμματος. Οι διαφορετικές απόψεις, όπως και η διεύρυνση, είναι ευλογία. Η αντιπαράθεση μας βελτιώνει και μας προχωρά μπροστά. Αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλα τα μέλη μας, τα οποία παραξενεύονται από τη διατύπωση διαφορετικών απόψεων. Αυτό είναι δημοκρατικός σοσιαλισμός, εκτός των άλλων. Να ανησυχούμε, όταν διαπιστώνουμε πως πολλοί προσπαθούν, κάτω από το μανδύα της τάσης, να εξυφάνουν έναν μηχανισμό προσωπικής προβολής και εξυπηρετήσεων, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η επαφή ή μη με την εξουσία δημιουργεί ανάλογα αντανακλαστικά αυτοπροστασίας. Επομένως, ναι στον πλουραλισμό, όχι στους μηχανισμούς. Σύντροφοι, μη σας φοβίζουν «οι ατέρμονες ιδεολογικές συζητήσεις» (στην ουσία είναι ακίνδυνες).
Και εδώ ανακύπτει η μεγάλη ανάγκη να δομηθεί ένα κόμμα από κάτω προς τα πάνω, ένα κόμμα, στο οποίο το κάθε μέλος θα νιώθει ότι οι απόψεις του ακούγονται, μεταφέρονται στα κεντρικά όργανα, λαμβάνονται υπόψη, στοιχείο που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έλειπε. Επομένως, έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος συγκρότησης των περιφερειακών οργανώσεων και των κεντρικών πολιτικών οργάνων. Απαραίτητη η συμπερίληψή συγκεκριμένου ατόμου που θα συλλέγει τις κατά τόπους απόψεις των μελών και θα τις προωθεί. Απαραίτητη, επίσης, η υποχρέωση των κεντρικών οργάνων σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα να απαντούν σε αυτές τις απόψεις. Θέλουμε ένα κόμμα με ζωντανά και ενεργητικά μέλη. Σε προηγούμενο κείμενο μου προς την ΟΜ έχω καταθέσει επίσημα τις προτάσεις μου για τον τρόπο οργάνωσης των ΟΜ και των ΣΟ. Δεν θα τις επαναλάβω εδω. Όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το κόμμα πρέπει να είμαστε εμείς, να φταίμε εμείς εάν δεν πηγαίνει καλά και να είμαστε εμείς οι υπεύθυνοι εάν πηγαίνει καλά.
Η διεύρυνση συνιστά πανάκεια και συνιστά την μόνη λύση για τη δημιουργία μίας ευρύτερης συμμαχίας, ενός ευρύτερου μετώπου προοδευτικού χαρακτήρα, που θα εναντιωθεί στον αυταρχικό, καθαρά ιδεολογικού χαρακτήρα, νεοφιλελευθερισμό (και όχι μόνο στη δεξιά πολιτική) και θα παρουσιάσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης, αλλά και κοινωνικής αλλαγής, που, κατά τη γνώμη μου, θα έχει ως επίκεντρο τα εξής σημεία:
την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με αποκεντρωμένο χαρακτήρα: πράγμα που σημαίνει πως πρέπει να υπάρχει ένας σοβαρός κεντρικός σχεδιασμός, που θα λαμβάνει υπόψη του τις περιφερειακές αναπτυξιακές ανάγκες και δεν θα προσπαθεί να εφαρμόσει κάθετα και οριζόντια ενιαίο και μονοδιάστατο μοντέλο ανάπτυξης. Η βάση αυτού του μοντέλου θα πρέπει να ενσωματώνει όλες τις νέες τεχνολογίες και τα επιτεύγματα της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, το σεβασμό στο περιβάλλον, την αναδιοργάνωση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα και την ισόρροπη και ολιστική αντιμετώπιση του τουριστικού αποθέματος, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιοχής.
την ανασύσταση του σεβασμού των πολιτών απέναντι στο δημόσιο χώρο και την ανάκτηση της υπόληψής του δημόσιου τομέα μέσα από οργανωμένες νέες κρίσεις σε θέσεις ευθύνης των δημοσίων λειτουργών, καθώς και με ορθολογική διασπορά τους ανά την επικράτεια και όχι με την χαριστική υπερσυγκέντρωσή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος τρόπος κρίσης, που θα λαμβάνει ισότιμα υπόψη του τόσο την προϋπηρεσία των υπαλλήλων, όσο και το επίπεδο σπουδών τους και δεν θα υποτιμά το ένα εις βάρος του άλλου. Χωρίς υπαλλήλους επιπέδου, δεν μπορεί να υπάρξει δημόσιος τομέας επιπέδου.
την αναδιοργάνωση της δημόσιας παιδείας προς την κατεύθυνση της απομείωσης του τεχνοκρατικού χαρακτήρα και της ανάδυσης της εγκυκλίου παιδείας που στοχεύει όχι μόνο στην επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά στην πνευματική ολοκλήρωση του ατόμου και στην πολιτική του παιδεία. Αυτό προϋποθέτει την αναδιοργάνωση των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών και κυρίως τον πραγματικό σεβασμό στην αυτονομία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό σχολείο, που δεν είναι προπύργιο του πανεπιστημίου, και ταυτόχρονα χρειαζόμαστε ισχυρή μεταλυκειακή εκπαίδευση, στην οποία θα διοχετεύεται όλο εκείνο το ποσοστό των ατόμων που δεν επιθυμούν να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, χρειάζεται ενίσχυση των Πανεπιστημίων με υποδομές και υποτροφίες και κυρίως ενίσχυση των διεθνών συνεργειών. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς την πρόσληψη μόνιμου εκπαιδευτικού και βοηθητικού προσωπικού και όχι με τις εκτρωματικές εξάμηνες συμβάσεις καθηγητών ΑΕΙ, που σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν ύβρι απέναντι στους νέους επιστήμονες. Παράλληλα, θα πρέπει να εξοικειώσουμε την ελληνική κοινωνία σε μία συζήτηση για την αναθεώρηση του ρόλου του πτυχίου όχι ως ενός εργαλείου κοινωνικής ανάδειξης, αλλά ως ενός εργαλείου πνευματικής ανάτασης. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως απαραίτητο συστατικό της σύγχρονης κοινωνίας είναι η ιλιγγιώδης πληροφόρηση, η οποία, ωστόσο, δεν μετουσιώνεται σε γνώση.
Γιαυτό, ακριβώς και ο ρόλος του σχολείου, αλλά και του δασκάλου πλέον, είναι να μεταφέρει στο μαθητή το κριτικό πνεύμα, ώστε να μπορεί να διυλίσει την πληροφορία και να την απορρίψει ή να την αποδεχθεί. Αυτό, δυστυχώς, δεν το εξυπηρετεί το ελληνικό σχολείο αυτή τη στιγμή, ενώ σταδιακά το ελληνικό Πανεπιστήμιο μετατρέπεται σε απρόβλεπτη χοάνη μεταλυκειακής εκπαίδευσης.
Την προώθηση της επιστημονικής έρευνας. Από προσωπική πείρα, σας διαβεβαιώνω πως ένας - απλά ικανός – ερευνητής, ιδιαίτερα των ανθρωπιστικών επιστημών, σήμερα στην Ελλάδα νιώθει απέραντη μοναξιά. Εάν δεν υπάρξει ένας μόνιμος μηχανισμός κρατικών υποτροφιών, που θα συνεργάζεται και με ιδιωτικά ιδρύματα χορήγησης υποτροφιών, σε μία 15ετία το πολύ, όλοι οι επιστήμονες θα έχουν αναχωρήσει από τη μάταια τούτη χώρα.
Την άσκηση ρεαλιστικής εξωτερικής πολιτικής με ενεργητικό τρόπο, με σεβασμό στις αναγκαίες – αν και εξαιρετικά ανεπαρκείς – διεθνείς συμμαχίες, με όπλο το διεθνές δίκαιο, χωρίς μικρομεγαλισμούς, με γνώση των γεωπολιτικών δεδομένων και των διεθνών και περιφερειακών ισορροπιών, με έμφαση στις περιφερειακές γειτονικές συμμαχίες και με αναζήτηση διαμεσολαβητικού και σταθεροποιητικού ρόλου σε διεθνείς κρίσεις. Οδηγός σε όλα αυτά πρέπει να είναι η εμβληματική Συμφωνία των Πρεσπών.
Έμφαση την υπεράσπιση των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, των μεταναστών και προσφύγων, των ομάδων που υφίστανται άδικες διώξεις, της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, των ανέργων, των φτωχών, των εξαρτημένων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, ενδοοικογενειακής βίας, των κατώτερων κοινωνικών τάξεων κλπ. Εξίσωση δικαιωμάτων, ισοπολιτεία και ισονομία και απόλυτη στήριξή τους και πολιτική ταξικά ξεκάθαρη και προσανατολισμένη. Και ας μην ξεχνάμε σε αυτό το σημείο και τις νέες ομάδες που θα προκύψουν από την πανδημία, δηλαδή την ρατσιστική συμπεριφορά που ενδέχεται να υποστούν οι έχοντες νοσήσει από τον COVID, οι ευπαθείς ομάδες, οι νέοι ως δυνητικοί φορείς κλπ. Θα δημιουργηθεί μία νέα μορφή καχυποψίας απέναντι σε ανθρώπους που επλήγησαν υγιειονομικά. Και πρέπει να είμαστε παρόντες.
Διαπαιδαγώγηση της κοινωνίας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας είναι εκμαυλισμένο από τις πολιτικές και τον πελατειασμό του παρελθόντος. Δεν θα είμαστε κυβέρνηση για να τους κάνουμε τα χατίρια, ούτε θα είμαστε η ονείρωξη των μικροαστικών ονείρων του καθενός (διορισμοί, επιδόματα, κλπ.). Θέλουμε και επιδιώκουμε μία άλλη κοινωνία, με καθαρούς κανόνες, χωρίς κοινωνικούς αυτοματισμούς, με σεβασμό σε θεσμούς και με συλλογική συνείδηση. Μία κοινωνία δημοκρατική, άρα σοσιαλιστική. Πρέπει να είμαστε ένα κόμμα παράδειγμα προς την κοινωνία, ένα κόμμα που δεν θα ηθικολογεί, αλλά θα λειτουργεί με βάση την ηθική, άρα θα επιδιώκει το ηθικό πλεονέκτημα.
Θεσμική ανασυγκρότηση: κραταιά δικαιοσύνη, σαφής διάκριση εξουσιών και βαθειά συνταγματική μεταρρύθμιση που δίνει μεγαλύτερο βάρος στη συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα στάδια της παραγωγής πολιτικών αποφάσεων, είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση, είτε στην περιφερειακή διοίκηση, είτε στην κοινωνία των πολιτών. Απαραίτητη η αναδιοργάνωση της συνδικαλιστικής δράσης προς μία κατεύθυνση συμπερίληψης πραγματικών δικαιωμάτων εργαζομένων και όχι εξυπηρέτησης ημετέρων.
Απεύθυνση στο σύνολο της κοινωνίας στο μέρος που ανήκει στα κατώτερα αστικά κοινωνικά στρώματα και κινείται στο δημοκρατικό χώρο. Χωρίς αποκλεισμούς και ιδεολογικές αγκυλώσεις και ιδεοληψίες. Δεν γλύφουμε, αλλά και δεν κατηγορούμε το λαό, επειδή πιστεύει στο θεό, δεν υποτιμούμε τα όσα έχουν – καλώς ή κακώς – ορίσει την ταυτότητα του νεοέλληνα. Αγαπάμε την πατρίδα μας, αλλά δεν είμαστε πατριδοκάπηλοι. Είμαστε εδώ για να ενώσουμε όλους, τους πάντες, όχι για να τους επιτιμούμε επειδή είναι αστοί ή νοικοκυραίοι. Αυτοί πρέπει να μας ψηφίσουν, και σε αυτούς απευθυνόμαστε.
Το νέο κόμμα θα έχει μέλλον μόνο εάν αντιληφθεί ως μία ενότητα παλαιά και νέα στελέχη. Δεν πρέπει να επικρατήσει ούτε προγονολατρεία (όλοι οι παλιοί είναι πιο γνήσιοι, πιο ιδεολόγοι, άρα και ηθικότεροι και καλύτεροι από τους καινούριους), ούτε και προοδοπληξία (όλα τα νέα μέλη είναι το μέλλον, πιο έξυπνοι, πιο περπατημένοι, πιο ρεαλιστές, πιο κυβερνήσιμοι, άρα πρέπει να φύγουν οι παλιοί, που ήταν το 3%). Όλοι, παλιά και νέα στελέχη, χωρίς ηλικιακό ρατσισμό, θα είναι ένα σώμα και θα λειτουργούν ισότιμα. Δεν χρειαζόμαστε ούτε ιδεολογικούς σωματοφύλακες, ούτε, όμως, σταυροφόρους του πρακτικισμού. Είμαστε κόμμα, του οποίου τα μέλη θα συζητούν πολιτικά. Δεν θα είναι ντροπή ούτε να γίνονται μακροσκελείς ιδεολογικές συζητήσεις, με δεδομένο πως αντίπαλός μας είναι ένας βαθιά ιδεολόγος πολιτικός, όπως ο Κ. Μητσοτάκης (- το έχω ισχυριστεί αναλυτικά σε προηγούμενο κείμενό μου), ούτε θα είναι ντροπή να συζητούμε για την μελλοντική κυβέρνησή μας και να αναζητούμε τους κατάλληλους ανθρώπους για την κατάλληλη θέση.
Εγώ προσέρχομαι στο νέο κόμμα, επειδή πιστεύω πως είναι το μόνο που έχει κατανοήσει πως η μόνη ρεαλιστική απάντηση στην ισχυρή και βάρβαρη ιδεολογία που μας κυβερνά είναι ο σοσιαλισμός, που συνάμα αποτελεί την πιο ανθρωποκεντρική ιδεολογία του κόσμου και πως το μοναδικό μεθοδολογικό εργαλείο που μπορεί να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πως πρέπει να κυβερνήσουμε είναι ο διαλεκτικός υλισμός, είτε στη μαρξιστική, είτε στη βεμπεριανή εκδοχή του∙ είμαι βέβαιος, λοιπόν, πως το κόμμα μας θα έχει στο άρμα του αυτή την πολύ σημαντική παρακαταθήκη και ελπίζω να έχουμε την ευκαιρία να την επικαιροποιήσουμε στο πλαίσιο ενός ρεαλιστικού σχεδίου διακυβέρνησης, πολλοί από τους όρους της οποίας έχουν ήδη καθοριστεί από τον βάρβαρο καπιταλισμό».
Κάτω από αυτό το πρίσμα, υποδέχομαι ολόψυχα όλες και όλους τους νέους συντρόφους, είτε αυτούς που πιστεύουν ότι η ιδεολογία παίζει πρωταρχικό ρόλο, είτε αυτούς οι οποίοι θεωρούν ότι προέχει η συγκρότηση πρακτικών απαντήσεων, είτε αυτούς που θεωρούν όλη αυτή την εμμονή μου για συνεκτικό και συνεκτικό παραγωγικό πολιτικό ρόλο περιττή και προσήλθαν στο νέο κόμμα, επειδή γοητεύτηκαν από την προσωπικότητα του σύντροφου προέδρου. Όλοι είμαστε χρήσιμοι, όλοι πρέπει να συστρατευθούμε, καθότι απέναντι μας έχουμε πανίσχυρους ιδεολογικούς αντιπάλους. Πρέπει και εμείς να είμαστε και εμείς πανίσχυροι και ιδεολογικά ξεκάθαροι, όσο ξεκάθαροι είναι οι αντίπαλοί μας στην ιδεοληπτική εφαρμογή του αυταρχικού φιλελευθερισμού.
Αυτό που πρέπει να αναζητήσουμε όλοι είναι η σύνθεση και η σύνθεση δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν συμβιβασμού. Η σύνθεση και ο συμβιβασμός είναι δύσκολες επιλογές, τόσο στη ζωή, όσο και στην πολιτική. Ειδικότερα στην πολιτική, ο συμβιβασμός και η σύνθεση είναι η μαγκιά και όχι η απομόνωση και η καθαρότητα. Και δεν είναι μόνο μαγκιά, εκεί κρύβεται το πραγματικά ριζοσπαστικό. Ας το τολμήσουμε!
