Και ο στόχος δεν είναι άλλος από ένα δυνατό, πολύ δυνατό κόμμα το οποίο θα μπορέσει να ηγηθεί της προσπάθειας να ανατραπεί η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της ΝΔ και να εφαρμοστεί μια αληθινά αριστερή ριζοσπαστική πολιτική που θα βελτιώσει αποφασιστικά την ποιότητα ζωής της πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών.

1. Για την εκλογή του Προέδρου και της Κεντρικής Επιτροπής απευθείας από τη βάση.

Έτσι όπως διατυπώνεται η πρόταση αυτή ελλοχεύουν πέντε κίνδυνοι:

α. να εκλέγονται μόνο τα στελέχη που είναι προβεβλημένα από τα κεντρικά ΜΜΕ, (γιατί ποιος ξέρει ένα ικανότατο στέλεχος που μπορεί να παράγει και έργο και πολιτική, αλλά κατοικεί πχ στη Φλώρινα ή στην Ροδόπη;;;)

β. να ταυτιστούν η κοινοβουλευτική ομάδα και το υπουργικό συμβούλιο με την Κεντρική Επιτροπή, γιατί οι βουλευτές μας και οι υπουργοί προηγούνται εκ προοιμίου στην αναγνωρισιμότητα λόγω της προβολής τους από τα Κεντρικά και τοπικά ΜΜΕ.

γ. να αποκλείονται ικανότατα στελέχη μικρών ή μεγαλύτερων περιφερειακών οργανώσεων, μόνο και μόνο γιατί τα κομματικά μέλη των μεγάλων οργανώσεων της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης κλπ θα στηρίξουν υποψήφιους που τους ξέρουν. Πως λοιπόν θα συναγωνιστεί ένας σύντροφος από την περιφέρεια, που τον ξέρουν μόνο οι λίγες δεκάδες ή εκατοντάδες σύντροφοι της Νομαρχιακής του Οργάνωσης, έναν σύντροφο από την Αττική που τον ξέρουν χιλιάδες μέλη;;

δ. να αποκλείονται ολόκληρες μικρές Νομαρχιακές Οργανώσεις από την εκπροσώπησή τους στην Κεντρική Επιτροπή, όπως η Θεσπρωτία, τα Γρεβενά κλπ.

ε. να αποκλείονται ολόκληρες κοινωνικές ομάδες από την εκπροσώπηση τους στην Κεντρική Επιτροπή. Ποιος πιστεύει πραγματικά ότι σε μια Κεντρική Επιτροπή που θα εκλέγεται εξ ολοκλήρου απευθείας από το σύνολο των κομματικών μελών θα εκλεγούν όχι στο ποσοστό που τους αναλογεί, αλλά έστω δύο τρεις αγρότες ή ένας εργαζόμενος σε μια βιομηχανία ή σε μια βιοτεχνία ή ένας ιδιωτικός υπάλληλος ή ένας εργαζόμενος στον Τουρισμό ή ακόμα και δυο τρεις μικρομεσαίοι επιχειρηματίες;;; Είναι προφανές ότι δε θα εκλεγούν!! Αλλά έτσι μια πραγματικά δημοκρατική πρόταση, όπως αυτή του σ. Τσίπρα, αν δεν συμπληρωθεί, αποκλείει στην πράξη την εκπροσώπηση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας στην Κεντρική μας Επιτροπή, που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή και την υλοποίηση της πολιτικής μας, μιας κοινωνικής πλειοψηφίας της οποίας τα συμφέροντα λέμε συνέχεια ότι εκφράζουμε και στο όνομα της οποίας θέλουμε να κατακτήσουμε την κυβερνητική εξουσία.
 
Με λίγα λόγια ελλοχεύει σοβαρά ο κίνδυνος και με αυτές τις προτάσεις Τσίπρα να έχουμε σοβαρότατους αποκλεισμούς είτε ικανότατων συντρόφων είτε μικρού και μεσαίου μεγέθους Νομαρχιακών Οργανώσεων είτε ολόκληρων κοινωνικών ομάδων.

Κατά τη γνώμη μου για να λειτουργήσουν πραγματικά προωθητικά οι προτάσεις του σ. Τσίπρα σε αυτό το σημείο, απαιτούνται μερικές συμπληρώσεις και μερικές ασφαλιστικές δικλείδες, κάποιες από τις οποίες θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω:

α. Ασυμβίβαστο του μέλους της Κεντρικής Επιτροπής με την ιδιότητα του βουλευτή και του υπουργού. Ή παπάς παπάς ή ζευγάς ζευγάς!!! Και τα δύο δεν γίνονται. Τα στελέχη μας θα πρέπει να επιλέξουν.

β. Χωροταξική και επαγγελματική ποσόστωση εκπροσώπησης στην Κεντρική Επιτροπή, όπως και στις Νομαρχιακές Επιτροπές. Για παράδειγμα θα μπορούσε το 50% των μελών της Κεντρικής Επιτροπής να εκλέγεται απευθείας από τα μέλη και το άλλο 50% να εκλέγεται με συγκεκριμένη ποσόστωση που να εξασφαλίζει ότι στην Κεντρική Επιτροπή θα μπορούν να εκλέγονται σύντροφοι από όλες τις Νομαρχιακές Οργανώσεις και από όλες τις επαγγελματικές ομάδες. Τα ποσοστά είναι ενδεικτικά.

γ. Η εκλεγμένη Κεντρική Επιτροπή να μπορεί με βάση το καταστατικό να ελέγχει και να επιβάλλει τη θέλησή της στην παραγωγή πολιτικής στην Κυβέρνηση μας. Η Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ οφείλει εκ προοιμίου να παράγει πολιτική που να είναι σύμφωνη με τις θέσεις του κόμματος, χάρη στο οποίο εξελέγη. Δεν μπορεί να είναι ούτε εντελώς αυτόνομη ούτε ανεξέλεγκτη!!

Σε αυτό το σημείο απαιτείται συλλογική σκέψη για το πως θα εξασφαλίσουμε ισορροπία ανάμεσα στους εξαγγελμένους στόχους και στις ψηφισμένες θέσεις και στην ανάγκη να παράγουμε κυβερνητικό έργο με προοδευτικό ριζοσπαστικό πρόσημο μέσα στις συγκεκριμένες δύσκολες συνθήκες.

2. Για την επιβολή θητειών στην Βουλή, την Ευρωβουλή και την Κεντρική Επιτροπή.

Πρόκειται για μία εξαιρετικά ριζοσπαστική πρόταση, τομή στην αντίληψη και την νοοτροπία του πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα. Μία πρόταση που μπορεί να αλλάξει άρδην την πολιτική κατάσταση στη χώρα και να επαναφέρει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και ειδικά την εμπιστοσύνη στην Αριστερά, που δυστυχώς έχει κλονιστεί σε ένα βαθμό, ευτυχώς όχι μεγάλο.

Η πρόταση αυτή όμως πρέπει και να συμπληρωθεί και να έχει και συγκεκριμένες προβλέψεις, για να μπορέσει να αγγίξει το σύνολο της κοινωνίας και να αποτελέσει πραγματικά ριζοσπαστική τομή στους πολιτικούς, τους κρατικούς και λοιπούς κοινωνικούς θεσμούς. Κατά τη γνώμη μου, κάποιες θα μπορούσαν να είναι οι εξής:

1. Εξαίρεση από την επιβολή θητειών του αρχηγού του κόμματος, εφόσον αυτός έχει εκλεγεί με τη στήριξη του 50% +1 των κομματικών μελών.

2. Εξαίρεση από την επιβολή των θητειών για όσους βουλευτές έχουν εξασφαλίσει τη στήριξη του 50% +1 των κομματικών μελών της εκλογικής περιφέρειας που εκλέγονται. Γιατί καλή η λογική των θητειών, προστατεύει από οικογενειακρατίες και φαινόμενα ενσωμάτωσης, σήψης και διαφθοράς, αλλά και το ένστικτο και η θέληση των απλών κομματικών μελών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Ξέρει ο κόσμος της αριστεράς ποιος εργάζεται πραγματικά για το συμφέρον του.

3. Θεσμική επέκταση του θεσμού των θητειών στους υπουργούς και σε όσους αναλαμβάνουν θέσεις ευθύνης στο κράτος (πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι, μέλη Δ.Σ. φορέων και κρατικών επιχειρήσεων κλπ). Δεν είναι δυνατόν να επιβάλλουμε τις θητείες σε μέλη του κόμματος που έχουν εκλεγεί χάρη στις ψήφους του λαού ή των κομματικών μελών και να μην υπάρχουν θητείες ούτε κομματικός έλεγχος στους παραπάνω που εφαρμόζουν την κυβερνητική πολιτική και είναι υπεύθυνοι για αυτά που βιώνει ο λαός.

Επίσης θεσμική επέκταση του θεσμού των θητειών στους μετακλητούς υπαλλήλους, στους συμβούλους υπουργών, δημάρχων, περιφερειαρχών, προέδρων φορέων και επιχειρήσεων, συνεργάτες βουλευτών, ακόμα και σε αμειβόμενα στελέχη κομματικών φορέων όπως η Αλληλεγγύη ή το Ίδρυμα Πουλαντζάς, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο των περιστρεφόμενων θυρών που ένα κλειστό κλαμπ εκατοντάδων μελών του κόμματος, τα οποία είναι κοντά σε κορυφαία στελέχη, υπουργούς και βουλευτές και τα οποία εξασφαλίζουν έναν παχυλό μισθό μέχρι να βγουν στη σύνταξη, προσπαθούν να πηγαίνουν από τη μία αμειβόμενη θέση στην άλλη, αναπαράγοντας την ύπαρξή τους, αποκομμένα στην πράξη από τις ανάγκες και της πλειοψηφίας των κομματικών μελών και του λαού, γιατί το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να εξασφαλίσουν το μισθό τους, γιατί δεν έχουν μάθει να επιβιώνουν αλλιώς.
 
Αν δεν γενικευτούν οι θητείες και στους παραπάνω, τότε ουσιαστικά δημιουργούμε μία ανεξέλεγκτη κάστα που θα συνδιαλέγεται με την κυρίαρχη τάξη με αδιαφανείς όρους και το μόνο που θα την ενδιαφέρει είναι η παραμονή της με κάθε κόστος στην εξουσία.  Τα στελέχη του Σημιτικού και Βενιζελικού ΠΑΣΟΚ είναι κορυφαίο παράδειγμα αυτής της πορείας προς την σήψη. Είτε βρίσκονται ακόμα στο ΚΙΝΑΛ είτε έχουν μεταπηδήσει σε άλλα κόμματα.

Επίσης, μία σοβαρή παράμετρος που τονίζει την ανάγκη να υπάρξουν θητείες σε όλα τα παραπάνω επίπεδα είναι η ανάγκη ανανέωσης των στελεχών του κόμματος και η εξασφάλιση της ενεργής συμμετοχής όλων των ικανών συντρόφων. Όταν έχουν πιάσει τα γιοφύρι συγκεκριμένοι και δεν λένε να αποχωρήσουν με τίποτα, τότε υπάρχει και σοβαρό θέμα με την απογοήτευση που δημιουργείται σε ικανούς συντρόφους που θέλουν να βοηθήσουν και από πιο κρίσιμες θέσεις, αλλά βλέπουν ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί γιατί τα γιοφύρια είναι πιασμένα από άλλους...Και πρέπει να θυμόμαστε όλοι και πρώτα και κύρια τα κορυφαία στελέχη μας ότι ισχύει το ουδείς αναντικατάστατος...
 
Τέλος, αφού ξεκίνησε η συζήτηση για τις θητείες το συνέδριο πρέπει να αποφασίσει την ψήφιση νόμου όταν γίνουμε κυβέρνηση, που θα επιβάλλει την εφαρμογή των θητειών και στην εκλογή των συνδικαλιστικών οργάνων, για να ξεφύγουμε επιτέλους από τα ισόβια συνδικαλιστικά στελέχη που κατά κύριο λόγο ευθύνονται για το σάπισμα του συνδικαλιστικού κινήματος.

3. Για την Συμμετοχική και Άμεση Δημοκρατία

Πρόκειται για μία ρηξικέλευθη πρόταση που αποτελεί ένα καίριας σημασίας βήμα για την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας στο κόμμα.

Για να μη μείνει όμως μόνο στα χαρτιά ή να αξιοποιείται μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις ή να νομιμοποιεί εκ των υστέρων ειλημμένες αποφάσεις, κατά τη γνώμη μου πρέπει να συμπληρωθεί με τα εξής:

1. Η δυνατότητα δημοψηφισμάτων να γενικευτεί και να γίνει υποχρεωτική για σειρά σημαντικών περιπτώσεων και σε επίπεδο Νομαρχιακής Οργάνωσης. Πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι υποχρεωτική η προσφυγή σε δημοψήφισμα για τις περιπτώσεις

α. του ποιοι θα είναι υποψήφιοι στο ψηφοδέλτιο στις βουλευτικές εκλογές. Εξαιρούνται οι εν ενεργεία βουλευτές, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το όριο των θητειών. Δεν εξαιρούνται στην περίπτωση που το έχει ζητήσει η απόλυτη πλειοψηφία των κομματικών μελών για κάποιο παράπτωμα στο οποίο έχουν υποπέσει ή γιατί έχουν δείξει ανεπάρκεια στα καθήκοντά τους, στη λογική πάντα της ανακλητότητας, να μπορεί δηλαδή η βάση να ανακαλεί όσους συντρόφους δεν ανταπεξέρχονται στα καθήκοντά τους.

β. του ποιοι θα είναι υποψήφιοι δήμαρχοι ή υποψήφιοι περιφερειάρχες.

γ. για κρίσιμα τοπικά ζητήματα, όπως η εγκατάσταση ανεμογεννητριών ή φωτοβολταϊκών ή οι εξορύξεις πετρελαίου ή η ιεράρχηση των έργων που πρέπει να γίνουν τοπικά από την Αριστερή Κυβέρνηση κλπ.

2. Η δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφίσματος είτε σε κεντρικό επίπεδο είτε σε νομαρχιακό να γίνεται υποχρεωτικά όταν το ζητάει το 10% των μελών του συνόλου του κόμματος ή των κομματικών μελών μιας περιοχής ή ενός νομού. Με τις τωρινές δυνατότητες της τεχνολογίας η διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος είναι αστεία υπόθεση. Και το σημαντικότερο. Η συχνή προσφυγή σε δημοψηφίσματα ενισχύει τη δημοκρατική λειτουργία και κυρίως ενισχύει τα πολιτικά χαρακτηριστικά των κομματικών μελών.

Επίλογος

Σε μια εποχή που κυριαρχεί η δυνατότητα άμεσης έκφρασης του απλού πολίτη μέσα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που είναι μια μορφή άμεσης δημοκρατίας, δεν είναι δυνατό να μη λαμβάνεται αυτό υπόψη από ένα σύγχρονο κόμμα, αλλά από την άλλη πρέπει αξιοποιηθεί η εμπειρία από τα άλλα αριστερά και κεντροαριστερά κόμματα, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα η ηγεσία να λειτουργεί ανάμεσα στην περίοδο των εσωκομματικών εκλογών χωρίς έλεγχο, χωρίς δυνατά όργανα που θα ελέγχουν την πορεία της και τα έργα της.

Πρέπει  πάση θυσία να αποφευχθεί η μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε βουλευτοκεντρικό κόμμα.

Πρέπει πάση θυσία να εξασφαλίσουμε ότι θα φτιάξουμε και δυνατό κόμμα που θα είναι ικανό να ρίξει και την κυβέρνηση της ΝΔ και κάθε κυβέρνηση που θα θέλουν να επιβάλλουν οι ολιγάρχες.

Αλλά κυρίως πρέπει πάση θυσία  να εξασφαλίσουμε ότι θα φτιάξουμε ένα κόμμα που θα εγγυάται ότι η επόμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα υλοποιήσει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θα βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των ανέργων, των φτωχών, των αδύναμων, των κατατρεγμένων, της μικρομεσαίας υπαλληλικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων και δε θα είναι ευάλωτη στις φωνές και τις απαιτήσεις των βολεμένων επί δεκαετίες ή στις απαιτήσεις των καλά αμειβόμενων ανώτερων δημοσίων ή ιδιωτικών υπαλλήλων ή στις απαιτήσεις των μεσαίων και μεγάλων επιχειρηματιών.
 
Να μας πουν οι σύντροφοι που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ πως μετατράπηκε το ΠΑΣΟΚ σε βουλευτοκεντρικό κόμμα και πως μπορούμε να το αποφύγουμε αυτό. Η εμπειρία τους είναι πολύτιμη.

Αυτοί ξέρουν από μέσα πως ένα μεγάλο προοδευτικό κεντροαριστερό λαϊκό κόμμα, όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ, μετατράπηκε σε ένα χυδαίο νεοφιλελεύθερο πολιτικό μόρφωμα του ακραίου κέντρου, που επέτρεψε να βγουν στην ηγεσία του ο Σημίτης και ο Βενιζέλος που κατέστρεψαν το λαό και την χώρα, που το μόνο που ενδιαφέρει όσα στελέχη του αναδείχτηκαν τα τελευταία 25 χρόνια είναι η παραμονή τους με κάθε κόστος στην εξουσία με τις γνωστές συνέπειες για το λαό και την χώρα.

Γιατί δε θέλει κανένας από μας να βάλει πλάτη απλά για να γίνουν κάποιοι χαλίφηδες στη θέση των προηγούμενων χαλίφηδων…

Αν είναι να μετατραπούμε σε ένα βουλευτοκεντρικό κόμμα που θα ανέρχονται πολιτικά μόνο όσοι είναι γύρω από την εκάστοτε ομάδα εξουσίας, τότε να θυμίσω ότι υπάρχουν ήδη τέτοια κόμματα και ξέρουμε και εμείς το δρόμο προς αυτά. Δε χρειαζόμαστε δημαγωγούς για να μας πάνε εκεί…

Οι προτάσεις του σ. Τσίπρα με την κατάλληλη επεξεργασία είναι η βάση για να κυριαρχήσει η αριστερά στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.

Αρετή και τόλμη θέλει η Ελευθερία (και συλλογική σκέψη και συλλογική δουλειά...)

* Ο Βαγγέλης Κανδρής είναι εκπαιδευτικός και μέλος της Ο.Μ. Δυτικού Τομέα της Πόλης των Ιωαννίνων