Μία εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα και όπως φαίνεται το «γκλίτερ» από τα στολίδια δεν μπορεί να αγγίξει και να λύσει «μαγικά» τα προβλήματα στην καθημερινότητα μας.

Αν και θα ήθελα να αναφερθώ στο Εξοικονομώ και στην πλατφόρμα που όλοι τρέξαμε να μπούμε αλλά… είχαμε (απίστευτο!) προβλήματα… επειδή οι εξελίξεις τρέχουν θέλω να αναφερθώ στην είδηση της τελευταίας στιγμής που αφορά τις Υπηρεσίες Δόμησης.

Αν και δεν ξέρω αν αποτελεί είδηση το γεγονός ότι δόθηκε παράταση στην προθεσμία σύστασης και λειτουργίας Υπηρεσιών Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) σε κάθε δήμο αφού φαινόταν… και πως το καταλαβαίναμε αυτό; Από το γεγονός ότι η πανδημία συνεχιζόταν, οι μεταλλάξεις το ίδιο, η καθημερινότητα μας συνεχίζει να είναι δύσκολη στις υπηρεσίες αλλά θα το λέγαμε αναμενόμενο… και ας προτίμησε το υπουργείο (για ακόμα μια φορά) να τα αποφασίσει τελευταία στιγμή.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την αξιολογούμενη ρύθμιση και συνεπεία της ανάγκης συνεχούς επιδημιολογικής επιτήρησης και αντιμετώπισης των κρουσμάτων κορωνοϊού COVID – 19 και των μεταλλάξεών του, παρατείνεται έως την 1η.3.2022 η προθεσμία σύστασης και λειτουργίας Υπηρεσιών Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) σε κάθε δήμο σύμφωνα με το άρθρο 97Α του ν. 3852/2010 (Α’ 87).

Βάσει του καθεστώτος που ισχύει μέχρι και σήμερα, την 1.1.2022 κάθε δήμος όφειλε να είχε συστήσει και να είχε θέσει σε λειτουργία Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Όπως σημειώνει το Υπουργείο, λαμβανομένων υπόψη των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID – 19, αυτό δεν κατέστη εφικτό για ορισμένους εξ αυτών. Ως εκ τούτου, παρίσταται απόλυτη ανάγκη χορήγησης σύντομης παράτασης(!)… αυτό το σύντομο δεν ξέρω πόσο θα διαρκέσει τελικά αφού και στα υπόλοιπα ζητήματα το σύντομο μου θυμίζει το «ουδέν μονιμοτερον του προσωρινού»..

Επειδή όμως η παράταση δεν λέει τίποτα από την ουσία καθώς τα προβλήματα συνεχίζονται θα ήθελα χρησιμοποιώντας πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία από την ΠΟ ΕΜΔΥΔΑ τα οποία αναφέρονται σε εισήγηση που θα γίνει την ερχομένη δευτέρα στο πλαίσιο συνεδρίασης του ΤΕΕ.

Το πρώτο και βασικό συμπέρασμα που βγαίνει από τη συζήτηση με δεκάδες συναδέλφους, αλλά και από την πείρα δέκα ολόκληρων ετών μετά τον Καλλικράτη είναι ότι η μεταφορά των ΥΔΟΜ στους Δήμους απέτυχε.

Οι Υπηρεσίες συρρικνώθηκαν, τα προβλήματα διογκώθηκαν.

Όπως αναφέρει η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑ: Η μετάβαση με τον Καλλικράτη (Ν. 3852/10) των Πολεοδομικών αρμοδιοτήτων απ’ τις Νομαρχίες στους Δήμους έγινε άτακτα, χωρίς κριτήρια και χωρίς καμία προδιαγραφή (μεταφορά προσωπικού, υλικού, Μηχανογράφησης, οχημάτων κλπ,) με αποτέλεσμα τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα Διοικητικής φύσεως (κυρίως υποστελέχωσης) να έχουν διογκωθεί.

Οι αιρετοί ή αποφεύγουν να αναλάβουν τις σχετικές ευθύνες, ή επιδιώκουν τον έλεγχο των ΥΔΟΜ.

Έκτοτε παρά τις συνεχείς νομοθετικές αλλαγές, δίνεται κυρίως βάρος στις συνεχείς παρατάσεις διοικητικής υποστήριξης των ήδη υπολειτουργούντων ΥΔΟΜ, η πιο πρόσφατη λήγει στις 31/12/2021, ενώ έχει ήδη κατατεθεί σε νομοσχέδιο η παράταση μέχρι και το Φλεβάρη για ακόμη μια φορά! Η στελέχωση και η λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης πανελλαδικά σύμφωνα με περσινά στοιχεία της ΕΕΤΑΑ (τα πράγματα έχουν χειροτερέψει έκτοτε) είναι τραγική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τους 332 Δήμους της Χώρας, οι 168 μόλις Δήμοι (51%) διαθέτουν Υπηρεσία Δόμησης ενώ οι 164 (49%) όχι. Από 2 τις 168 ΥΔΟΜ, οι 16 (10%) λειτουργούν μερικώς, λαμβάνοντας υποστήριξη από άλλες ΥΔΟΜ.

Επίσης από τη Μελέτη προκύπτει ότι: . η μεγάλη πλειοψηφία των δήμων κάτω των 10.000 κατοίκων, δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ τριάντα τρείς (33) δήμοι άνω των 25.000 κατοίκων δεν διαθέτουν Υπηρεσίες Δόμησης, εκ των οποίων οι 16 είναι άνω των 40.000 κατοίκων Περισσότεροι από τους μισούς μεσαίους Δήμους δεν διαθέτουν ΥΔΟΜ Από αυτές (168) 4 δε διαθέτουν καθόλου προσωπικό, 22 δεν έχουν καθόλου Μηχανικό ΠΕ, 28 απασχολούν μόνο 1 μηχανικό ΠΕ ή ΤΕ, άλλες 28 μονάχα 2 και 16, 3. Οι 96 από τις 168 δηλαδή λειτουργούν με ελλιπέστατο προσωπικό πολύ κάτω ακόμη και από τα ελάχιστα κριτήρια του Νόμου. Επιπρόσθετα απουσιάζουν και οι απαιτούμενες ειδικότητες μιας και 20 από αυτές δε διαθέτουν Πολιτικό Μηχανικό, 76 δε διαθέτουν Αρχιτέκτονα Μηχανικό, 74 δε διαθέτουν Τοπογράφο Μηχανικό και 94 δε διαθέτουν Ηλεκτρολόγο ή Μηχανολόγο Μηχανικό. ΥΔΟΜ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕ & ΤΕ Α. ΥΔΟΜ % ΥΔΟΜ χωρίς Προσωπικό ΠΕ & ΤΕ Μηχανικών 4 2,4 ΥΔΟΜ με 1 Μηχανικό ΠΕ & ΤΕ 28 16%,7 ΥΔΟΜ με 2 Μηχανικούς ΠΕ & ΤΕ 28 %16,7 ΥΔΟΜ με 3 Μηχανικούς ΠΕ & ΤΕ 16 %9,5 ΥΔΟΜ με 4-5 Μηχανικούς ΠΕ & ΤΕ 25 14%,9 ΥΔΟΜ με 6-10 Μηχανικούς ΠΕ & ΤΕ 40 %23,8 ΥΔΟΜ με πάνω από 11 Μηχανικούς ΠΕ & % ΤΕ 27 16,1 ΣΥΝΟ- % ΛΑ 168 100,0

Από την 1η.11.2020 σε κάθε Δήμο συστήνεται και λειτουργεί υποχρεωτικά ΥΔΟΜ.

Στους Δήμους όπου δεν υφίστανται ΥΔΟΜ κατά τη δημοσίευση του νόμου, συστήνεται σε επίπεδο Τμήματος.

Οι ΥΔΟΜ που λειτουργούν σε επίπεδο Τμήματος στελεχώνονται τουλάχιστον από έναν αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό, έναν αρχιτέκτονα μηχανικό, έναν χωροτάκτη – πολεοδόμο μηχανικό, έναν πολιτικό μηχανικό και έναν μηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο μηχανικό.

Ο χωροτάκτης – πολεοδόμος μηχανικός μπορεί, αν δεν υπάρχει, να αντικαθίσταται από αρχιτέκτονα ή τοπογράφο μηχανικό με μεταπτυχιακό τίτλο ή ειδίκευση στην πολεοδομία και ο αγρονόμος τοπογράφος από πολιτικό μηχανικό.

Η ελάχιστη στελέχωση για τις Υπηρεσίες Δόμησης σε επίπεδο Διεύθυνσης, ανέρχεται στο 40% των θέσεων κάθε κατηγορίας προσωπικού της οικείας Διεύθυνσης, όπως προβλέπεται στον ΟΕΥ του Δήμου, συμπεριλαμβανόμενων υποχρεωτικά των ειδικοτήτων του προηγούμενου εδαφίου.

Οι κίνδυνοι:

• η μη ελεγμένη οικοδομική άδεια ενέχει τον κίνδυνο να μην είναι σύννομη, άρα, αφενός οι συνάδελφοι ιδιώτες να έχουν πειθαρχικές, ποινικές και οικονομικές επιπτώσεις και αφετέρου, οι δημόσιοι μηχανικοί να διώκονται για πράξεις της διοίκησης που ΔΕΝ έλεγξαν και δεν εξέδωσαν οι ίδιοι;
• ο εμπλεκόμενος πολίτης θα μπλέξει σε ένα κυκεώνα προστίμων διατήρησης, ή κατεδάφισης, αδυναμία μεταβίβασης της περιουσίας του αλλά και ενδεχομένως νομικών συνεπειών;
• Θα έχουν δημιουργηθεί μη αναστρέψιμες βλάβες στο Δομημένο Περιβάλλον και ενδεχομένως μια ολόκληρη «νέα γενιά αυθαιρέτων», αυτά του Ν.4495/17, οπότε από το «τέλος στην αυθαίρετη δόμηση» θα περάσουμε ξανά σε νέες ρυθμίσεις αυθαιρέτων;
• Θα υπάρξουν σίγουρα ζητήματα των προγενέστερων οικοδομικών αδειών καθώς και όλων των αρχείων αφού έως και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί καμία ηλεκτρονική διαδικασία διασφάλισης αρχείων και προγενέστερων πράξεων”.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι θα έρθουμε, τόσο οι μηχανικοί όσο και οι πολίτες, αντιμέτωποι με ένα απίστευτο αλαλούμ εγκρίσεων φορέων, διευθύνσεων και αναποτελεσματικών ενεργειών που σίγουρα θα «βάλλεται» ακόμα και η νομιμότητά τους.

Το σύνολο των κυβερνήσεων καθώς και το ΤΕΕ έχουν ευθύνη.

Οι «επενδύσεις, η ανάπτυξη και η οικονομία» που απαιτούν επιτάχυνση, προφανώς θα πρέπει να διασφαλίζον τις διαδικασίες δημοσίου ελέγχου, αλλά θα πρέπει κυρίως να βασίζονται σε στέρεες βάσεις αλλά και να έχουν τις απαραίτητες υποδομές.

Κορακιανίτης Νικόλαος Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Laisergo.gr