Ανατρέχοντας στη σύντομη δεκαετία του 1960 (1960-1967) βρίσκουμε αρκετά στοιχεία, που συμπληρώνουν τα πολύ ενδιαφέροντα κείμενα της Αλεξάνδρας Χριστακάκη και του Γ. Κατρούγκαλου στις 21.11.2021.
Αναφερόμαστε στο Χημείο. Σόλωνος, μεταξύ Χαριλάου Τρικούπη και Μαυρομιχάλη, το οποίο αργότερα, το λέγανε και «Παλιό Χημείο» ή και «Φυσικείο», όπως το άκουσα.
Ήταν, μπορούμε να πούμε η καρδιά και η στέγη, εν πολλοίς, των Τμημάτων της Φυσικομαθηματικής Σχολής, που ήταν 5: Φυσικό, Χημικό, Φυσιογνωστικό, Μαθηματικό, Φαρμακευτικό. Εκεί, στο μεγάλο Αμφιθέατρο, γινόντουσαν τα μαθήματα π.χ. Φυσικής, Ανόργανης Χημείας, Οργανικής Χημείας, Απειροστικού λογισμού, Φυσικοχημείας, Βιολογίας. Ήταν και το μικρό αμφιθέατρο για την ηλεκτρονική Φυσική. Ήταν επίσης τα εργαστήρια των αντίστοιχων μαθημάτων, όπως και της Φαρμακευτικής Χημείας, ενώ γινόντουσαν και φροντιστήρια.
Για άλλα μαθήματα και φροντιστήρια ήταν αίθουσες στη Νομική Σχολή, αίθουσες που έβλεπαν στην αυλή, μεταξύ Νομικής και Ιατροδικαστικής, με είσοδο από τη Μασσαλίας, ενώ εκεί υπήρχε και το αμφιθέατρο της Ιατροδικαστικής, στο κτήριο που σήμερα στεγάζει το Πνευματικό Κέντρο «Κωστής Παλαμάς». Στο μεγάλο αμφιθέατρο του Χημείου έρχονταν για το μάθημα της Φυσικής και φοιτητές Ιατρικής και Οδοντιατρικής.
Στο ισόγειο του Χημείου, στο ύψος της Μαυρομιχάλη, ήταν και το μηχανουργείο.
Υπήρχε ένας και ενιαίος σύλλογος για όλους τους φοιτητές, ο Σύλλογος Φοιτητών Φυσικομαθηματικής Αθηνών, ο «Αριστοτέλης», που ήταν η συνδικαλιστική εκπροσώπηση όλων. Σύλλογοι φοιτητών κατά Τμήμα έγιναν σταδιακά, χωρίς συνδικαλιστικό χαρακτήρα. Πρώτα έγινε ο σύλλογος Φοιτητών Φαρμακευτικής, «Γαληνός», το 1960-61. Μετά το 1963 έγιναν οι σύλλογοι «Ο Δημόκριτος» των Φυσικών, ο «Λεύκιππος» των Χημικών, ο «Ευκλείδης» των Μαθηματικών.
Το Νέο Χημείο, Ναυαρίνου και Χ. Τρικούπη, ήταν γιαπί. Το αίτημα των φοιτητών της Σχολής να τελειώσει για να αξιοποιηθεί, να λειτουργήσει και να επεκταθεί το Παλιό Χημείο ήταν διαρκές. Όμως δεν προχωρούσε στην λύση του η τότε κυβέρνηση.
Κορυφαία στιγμή του αγώνα των φοιτητών ήταν όταν, μάλλον το 1962 - 1963, με πρωτοβουλία του «Αριστοτέλη», πάρα πολλοί, ίσως εκατοντάδες, φοιτητές, μπήκαμε στο γιαπί, ανεβήκαμε πολλοί στην ταράτσα, με σύνθημα «Θα το χτίσουμε εμείς».
Ήταν στιγμιαία κατάληψη. Καταλήψεις δεν γίνονταν την περίοδο αυτή, ως μέρος του αγώνα διεκδίκησης και πίεσης. Στην Ιστορία έχει μείνει μια απεργία πείνας, των πρωτοετών του Χημικού, ίσως το 1963-1964.
Το 1960-1961 ήταν το τέλος της ΕΚΟΦ (Εθνική Κοινωνική Οργάνωση Φοιτητών) ακραίας δεξιάς οργάνωσης, ακόμη και με τραμπουκισμούς εις βάρος φοιτητών, από τις διοικήσεις των φοιτητικών συλλόγων. Και ο «Αριστοτέλης» πέρασε στα χέρια των φοιτητών από την Αριστερά, το Κέντρο, τους «προοδευτικούς του Μαρκεζίνη» και φυσικά πολλούς ανένταχτους, αλλά αντιπάλους της ΕΚΟΦ.
Οι εκλογές τότε γίνονταν σε κάθε έτος σπουδών, ξεχωριστά, κάθε χρόνο. Οι συνελεύσεις του συλλόγου γίνονταν στην «Ίριδα», τον κινηματογράφο επί της Ακαδημίας, στο Κτήριο της Πανεπιστημιακής Λέσχης.
Στο ίδιο κτήριο, από την οδό Ιπποκράτους, στον πάνω όροφο, ήταν η αίθουσα όπου συνεδρίαζαν τα Δ.Σ. των συλλόγων του πανεπιστημίου. Ήταν η αίθουσα της ΔΕΣΠΑ (Διοικούσα Επιτροπή Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών) που έπαιζε τον συντονιστικό ρόλο του φοιτητικού κινήματος, ώσπου να γίνει η ΕΦΕΕ το 1963.
Στις κινητοποιήσεις των φοιτητών της εποχής ξεχωρίζει αυτή του Φυσικού Τμήματος το 1962. Στο Τμήμα υπήρχε από τότε το διετές μεταπτυχιακό που έδινε το ενδεικτικό της ραδιοηλεκτρολογίας και οι κάτοχοί του μπορούσαν και δούλευαν στον ΟΤΕ, την ΕΡΤ και ως ανώτατα τεχνικά στελέχη. Η κυβέρνηση της ΕΡΕ προωθούσε τότε νομοθετική ρύθμιση να αποκλείονται από τον ΟΤΕ οι Φυσικοί Ραδιοηλεκτρολόγοι και να ισχύει η πρόσληψη μόνο για Μηχανολόγους Ηλεκτρολόγους του ΕΜΠ.
Οι Φυσικοί αντέδρασαν, ξεσηκώθηκαν. Ήταν η πρώτη κινητοποίηση για επαγγελματική μετά το πτυχίο απασχόληση, με απεργίες και διαδηλώσεις.
Στο μεγάλο αμφιθέατρο του Χημείου είχαν τις Γ.Σ. Είχαν κάνει και Επιτροπή Αγώνα σε συνεννόηση με τον σύλλογο «Αριστοτέλη».
Μετά από μια συνέλευση, άνοιξη του 1962, έγινε συγκέντρωση στα Προπύλαια του πανεπιστημίου, με μεγάλη συμμετοχή και πέρα από Φυσικούς. Τότε για πρώτη φορά, η αστυνομία μπήκε στα Προπύλαια, χτύπησε τους φοιτητές, οι οποίοι ξεχύθηκαν στους δρόμους αλλά το ξύλο από την αστυνομία συνεχίστηκε και εκεί. Είχαμε και τραυματίες, που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία και έγιναν συλλήψεις.
Σε λίγο καιρό έγινε κινητοποίηση και συγκέντρωση των φοιτητών της Θεολογικής στα Προπύλαια. Και εκεί έπεσε ξύλο από την αστυνομία, που μπήκε πάλι στον χώρο.
Οι συνέπειες αυτών των μεθόδων της αστυνομίας και μάλιστα στα Προπύλαια, στον χώρο του πανεπιστημίου, οδήγησαν στην αντίδραση του φοιτητικού κινήματος, με διαδηλώσεις για την υπεράσπιση του δικαιώματος να συγκεντρώνονται και υπέρ του πανεπιστημιακού ασύλου. Υπερασπιζόμενοι το συνταγματικό τους δικαίωμα με την επίκληση του 114, του ακροτελεύτιου άρθρου του συντάγματος του 1952, που έλεγε ότι «η υπεράσπισις του Συντάγματος επαφίεται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων».
Το Χημείο συνδέεται λοιπόν αμέσως με το κίνημα του 1-1-4.
Σε διαδήλωση της εποχής φοιτητές του Χημικού φούσκωσαν μπαλόνια με οξυγόνο στο εργαστήριο της Οργανικής Χημείας και κρατώντας ένα πανό με το σύνθημα 1-1-4 το σήκωσαν στον ουρανό της Αθήνας.
Το σύνθημα 1-1-4 προέκυψε αυθόρμητα από φοιτητές της Νομικής κυρίως, όπως ο Νίκος Καραμανλής και άλλοι.
ΥΓ.: Σε ορισμένα πράγματα βοήθησαν τη μνήμη του γράφοντος οι Γιάννης Στρατής, Δημήτρης Ζέρβας (μαθηματικοί), Λευτέρης Τσίλογλου (φυσικός), Στράτος Ντάσης (χημικός), Νίκος Γαλανόπουλος (φαρμακοποιός).
* Ο Νίκος Κιάος ήταν φοιτητής του Φυσικού Αθήνας 1961 - 1974 και σήμερα δημοσιογράφος, μέλος του ΕΣΡ
