Ήδη, πολλές χώρες έχουν καταγράψει κρούσματα της Όμικρον, όπως το Βέλγιο, η Βρετανία, η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία. Περίπου τα τρία τέταρτα των κρουσμάτων κορονοϊού που καταγράφηκαν πρόσφατα στην Νότια Αφρική φέρουν την παραλλαγή Όμικρον. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός παραμένει χαμηλός καθώς τις τελευταίες ημέρες έχουν καταγραφεί στη χώρα περίπου 3.000 νέα κρούσματα. Το υπουργείο Διεθνών Σχέσεων και Συνεργασίας της Νότιας Αφρικής λέει ότι τιμωρείται για τον έγκαιρο εντοπισμό της «Όμικρον» και χαρακτηρίζει "τιμωρία" την απόφαση των χωρών να επιβάλουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς.
_
Αν και οι επιδημιολόγοι λένε πως ίσως είναι αργά για να ανακοπεί η εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον μέσω των ταξιδιωτικών περιορισμών, πολλές χώρες -- όπως οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, ο Καναδάς, τα κράτη της ΕΕ, η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Σαουδική Αραβία και η Ταϊλάνδη-έχουν ανακοινώσει ταξιδιωτικές απαγορεύσεις ή περιορισμούς για τα κράτη της νότιας Αφρικής.
Το στέλεχος Όμικρον εμφανίστηκε σε μια περίοδο που πολλές χώρες στην Ευρώπη ήταν ήδη αντιμέτωπες με άνοδο των κρουσμάτων της covid-19, με κάποιες από αυτές να έχουν επαναφέρει περιορισμούς στις κοινωνικές επαφές σε μια προσπάθεια να ανακόψουν την εξάπλωση της επιδημίας.
Εξάλλου η νέα παραλλαγή έφερε ξανά στο προσκήνιο τις τεράστιες ανισότητες στα ποσοστά εμβολιασμού κατά της covid-19 σε όλο τον κόσμο. Την ώρα που πολλές ανεπτυγμένες χώρες έχουν αρχίσει να χορηγούν στους κατοίκους τους τρίτη, ενισχυτική δόση εμβολίου, λιγότερο από το 7% των κατοίκων των χωρών με χαμηλό εισόδημα έχει λάβει μία πρώτη δόση εμβολίου, σύμφωνα με ιατρικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις.
Ο Σεθ Μπέρκλι, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του μηχανισμού GAVI ο οποίος μαζί με τον ΠΟΥ έχει ξεκινήσει την πρωτοβουλία COVAX με στόχο να υπάρξει πιο δίκαιη κατανομή των εμβολίων της covid-19, δήλωσε ότι η πρόσβαση στα εμβόλια είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί η εμφάνιση νέων παραλλαγμένων στελεχών του κορονοϊού.
«Αν και πρέπει να μάθουμε περισσότερα για το Όμικρον, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι για όσο διάστημα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Γης δεν έχει εμβολιαστεί θα εμφανίζονται παραλλαγμένα στελέχη και η πανδημία θα συνεχίσει να παρατείνεται», τόνισε.
Φον ντερ Λάιεν: Οι εταιρείες θα πρέπει να προσαρμόσουν τα εμβόλιά τους μέσα σε 100 ημέρες
Η φον ντερ Λάιεν διευκρίνισε ότι η σύμβαση που υπέγραψε φέτος το καλοκαίρι η Επιτροπή με την κοινοπραξία BioNTech/Pfizer, για την παράδοση 1,8 δισεκ. δόσεων εμβολίου, περιλαμβάνει μια ρήτρα που αναφέρεται στην περίπτωση εμφάνισης μιας παραλλαγής η οποία δεν θα καλύπτεται από τα υπάρχοντα εμβόλια. Με τη ρήτρα αυτή, οι εταιρείες δεσμεύονται ότι θα είναι σε θέση να προσαρμόσουν το εμβόλιό τους μέσα σε διάστημα 100 ημερών, εξήγησε.
«Ξέρουμε ότι αυτή τη στιγμή δίνουμε μάχη με τον χρόνο», είπε η φον ντερ Λάιεν, καλώντας τους πολίτες να λαμβάνουν προφυλάξεις ώστε να δώσουν στους επιστήμονες το περιθώριο που χρειάζονται για να αναλύσουν την παραλλαγή αυτήν.
«Οι επιστήμονες και οι παρασκευαστές (εμβολίων) χρειάζονται δύο με τρεις εβδομάδες ώστε να έχουν μια πλήρη εικόνα των χαρακτηριστικών των μεταλλάξεων» της Όμικρον, πρόσθεσε. «Πρέπει να κερδίσουμε χρόνο», συνέχισε, προτρέποντας όλους να εμβολιαστούν, να φορούν μάσκα και να τηρούν τις αποστάσεις.
Κορυφαία νοτιοαφρικανή γιατρός: «Ήπια συμπτώματα» εμφανίζουν οι ασθενείς
Νοτιοαφρικανή γιατρός, η οποία έχει αναλάβει την θεραπεία περίπου 30 ασθενών που φέρουν την νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού, λέει ότι, μέχρι στιγμής, έχει παρατηρήσει ανάρρωση των ασθενών χωρίς να χρειαστεί νοσηλεία.
Έπειτα από δέκα ημέρες, η Ανζελίκ Κέτζι, η οποία είναι επίσης πρόεδρος της Νοτιοαφρικανικής Ιατρικής Ένωσης, παρέλαβε αυτούς τους ασθενείς με θετικό τεστ στον κορονοϊό αλλά με ασυνήθιστα συμπτώματα.
"Αυτό που τους έφερε στο γραφείο μου" στην Πρετόρια "είναι η αίσθηση υπερκόπωσης", λέει η ίδια στο AFP. Η πλειονότητα αυτών ήταν άνδρες κάτω των 40 ετών. Λίγο λιγότεροι από τους μισούς ήταν εμβολιασμένοι. Εκτός από την υπερκόπωση, υπέφεραν από μυαλγίες, είχαν ξερόβηχα ή "φαγούρα στον λαιμό", λέει η ίδια. Μόνο λίγοι είχαν χαμηλό πυρετό.
Η δρ. Κέτζι ενημέρωσε τις υγειονομικές αρχές στις 18 Νοεμβρίου για "μία κλινική εικόνα που δεν παραπέμπει στην παραλλαγή Δέλτα", δηλαδή την κυρίαρχη παραλλαγή στη Νότια Αφρική.
Η ίδια αναφέρει ότι γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα για την παραλλαγή αυτή, την οποία ο ΠΟΥ χαρακτήρισε "ανησυχητική". "Δεν λέω ότι δεν θα είναι μια σοβαρή νόσος", αλλά "προς το παρόν, ακόμη και οι ασθενείς που είδαμε και δεν ήταν εμβολιασμένοι είχαν ήπια συμπτώματα", επισημαίνει. "Είμαι πεπεισμένη ότι πολύς κόσμος στην Ευρώπη έχει μολυνθεί με αυτή την παραλλαγή, αλλά η συγκεκριμένη (παραλλαγή) εντοπίστηκε μόλις πρόσφατα γιατί δεν παρουσίαζε τα συμπτώματα της Δέλτα".
Τα νέα δεδομένα φαίνεται να συμπίπτουν με άλλες αρχικές εκτιμήσεις που είχαν αρχικά δοθεί, με τον Ηλία Μόσιαλο να μοιράζεται μερικές από αυτές. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας παρέθεσε τα δεδομένα της δρ. Angelique Coetzee, προέδρου τού Νοτιοαφρικανικού Ιατρικού Συλλόγου, τα οποία φαίνεται να δείχνουν οως η παραλλαγή Όμικρον προκαλεί ήπια ασθένεια.
Η εικόνα των κρουσμάτων στην Ευρώπη και τον κόσμο
Η ανησυχία εντείνεται στην Ευρώπη για την παραλλαγή Όμικρον, την ώρα που ο κόσμος συνεχίζει τον αποκλεισμό των νότιων χωρών της Αφρικής.
Ευρώπη - Βρετανία
Δύο κρούσματα της νέας παραλλαγής, που συνδέονται μεταξύ τους, εντοπίστηκαν στη Βρετανία και αφορούν ταξίδια στη νότια Αφρική, ανακοίνωσε το Σάββατο, ο υπουργός Υγείας Σάτζιντ Τζάβιντ.
"Αργά χθες το βράδυ επικοινώνησε μαζί μου η Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Ενημερώθηκα ότι εντοπίστηκαν δύο κρούσματα της νέας παραλλαγής Όμικρον στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το ένα στο Τσέλμσφορντ και το άλλο στο Νότινγχαμ", είπε ο υπουργός.
Τα δύο αυτά πρόσωπα και όλα τα μέλη των νοικοκυριών τους υποβάλλονται εκ νέου σε διαγνωστικά τεστ και έχουν κληθεί να απομονωθούν μέχρι να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις και η ιχνηλάτηση των επαφών τους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας.
Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι έχει εντοπίσει συνολικά τρία κρούσματα κορονοϊού που φέρουν την νέα παραλλαγή Όμικρον έπειτα από την επιβεβαίωση ενός ύποπτου κρούσματος στο δυτικό κρατίδιο της Έσσης. Δύο κρούσματα είχαν εντοπίστηκαν στη Βαυαρία, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας του γερμανικού κρατιδίου. Οι δύο ασθενείς, που έχουν τεθεί σε απομόνωση, έφτασαν στο αεροδρόμιο του Μονάχου στις 24 Νοεμβρίου, προτού δηλαδή να χαρακτηριστεί η Νότια Αφρική από τις γερμανικές αρχές «περιοχή παραλλαγής του ιού». Λίγο νωρίτερα ανακοινώθηκε ότι ο πρόεδρος της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ ακύρωσε την τριήμερη περιοδεία του στις χώρες του Κόλπου, λόγω των εξελίξεων με την πανδημία.
Ένα πρώτο ύποπτο κρούσμα του νέου παραλλαγμένου στελέχους Όμικρον του κορονοϊού εντοπίστηκε στην περιοχή του Τιρόλου στην Αυστρία, όπως ανακοίνωσαν αργά χθες Σάββατο οι τοπικές αρχές. Το ύποπτο κρούσμα αφορά έναν ταξιδιώτη που επέστρεψε από τη Νότια Αφρική την προηγούμενη εβδομάδα και ο οποίος βρέθηκε θετικός στην covid-19, με ενδείξεις ότι έχει προβληθεί από τη νέα παραλλαγή, αν και η επιβεβαίωση αναμένεται τις επόμενες ημέρες, επεσήμαναν οι αρχές του Τιρόλου. Στην Αυστρία ισχύει ήδη από τη Δευτέρα lockdown λόγω της ραγδαίας ανόδου των κρουσμάτων της covid-19.
Στην Ιταλία, το κρούσμα εντοπίστηκε λίγη ώρα αφού ανακοινώθηκε η απαγόρευση πτήσεων. Σε καραντίνα μπήκε τόσο το ίδιο το κρούσμα –κάτοικος της περιφέρειας της Καμπανία που έφτασε στη χώρα αεροπορικώς από τη Μονζαβίκη–, όσο και η οικογένειά του.
Οι υγειονομικές αρχές της Ολλανδίας ανακοίνωσαν σήμερα ότι 13 από τα κρούσματα της Covid-19 που εντοπίστηκαν μεταξύ των επιβατών που έφτασαν αεροπορικώς στην Ολλανδία από τη Νότια Αφρική την Παρασκευή φέρουν την παραλλαγή Όμικρον.
Οι 13 αυτοί ήταν μεταξύ των 61 επιβατών που βρέθηκαν θετικοί στον κορονοϊό και επέβαιναν σε δύο πτήσεις με συνολικά περίπου 600 επιβάτες.
Η Δανία κατέγραψε δύο κρούσματα της παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού σε ταξιδιώτες από την Νότια Αφρική, όπως αναφέρει σε σημερινή της ανακοίνωση η αρχή λοιμωδών ασθενειών της χώρας. Τα δύο αυτά άτομα, τα οποία ταξίδεψαν αεροπορικώς στη Δανία, τέθηκαν σε απομόνωση και οι αρχές ιχνηλατούν τυχόν στενές επαφές τους.
Το περιφερειακό νοσοκομείο του Λίμπερετς, στη βόρεια Τσεχία, ανακοίνωσε απόψε από την τηλεόραση ότι εντοπίστηκε η παραλλαγή Όμικρον σε μια ασθενή που πάσχει από Covid-19. «Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι το στέλεχος επιβεβαιώθηκε» είπε ένας εκπρόσωπος του νοσοκομείου, ο Βάτσλα Ρίτσαρ, μιλώντας στην τσεχική τηλεόραση. «Το αποτέλεσμα (των εξετάσεων) είναι αρκετά ακριβές», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η παραλλαγή επιβεβαιώθηκε «κατά 90%».
ΗΠΑ-Αυστραλία
Στις ΗΠΑ δεν έχουν εντοπιστεί κρούσματα του παραλλαγμένου στελέχους Όμικρον ακόμη, ωστόσο η κυβερνήτης της Νέας Υόρκης κήρυξε την πολιτεία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το υπουργείο Υγείας της πιο πολυπληθούς πολιτείας της Αυστραλίας, της Νέας Νότιας Ουαλίας, ανακοίνωσε σήμερα ότι δύο ταξιδιώτες που έφτασαν χθες Σάββατο στο Σίδνεϊ από τον νότιο τμήμα της Αφρικής βρέθηκαν θετικοί στο στέλεχος Όμικρον.
Και οι δύο ήταν ασυμπτωματικοί, πλήρως εμβολιασμένοι κατά της covid-19 και έχουν τεθεί σε καραντίνα, σύμφωνα με τις αρχές. Άλλοι 12 επιβάτες της ίδιας πτήσης που επίσης προέρχονται από το νότιο τμήμα της Αφρικής μπήκαν σε απομόνωση, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν διαγνωστεί με covid-19, ενώ οι συνολικά 260 επιβαίνοντες στο αεροσκάφος - επιβάτες και πλήρωμα-έχουν λάβει εντολή να αυτοαπομονωθούν.
Κλείνουν τις πόρτες στην Αφρική
Οι αποφάσεις για περιορισμό των ταξιδιών κρίθηκαν "βιαστικές" από την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής και συνιστούν νέο σκληρό πλήγμα για τον τουρισμό λίγο πριν από το καλοκαίρι του νοτίου ημισφαιρίου, όταν συνήθως γεμίζουν τα πάρκα άγριας ζωής και τα ξενοδοχεία. Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής θεωρεί ότι «τιμωρείται» επειδή εντόπισε την παραλλαγή και εκτίμησε ότι «η επιστημονική αριστεία θα πρέπει να χαιρετίζεται, όχι να τιμωρείται».
Ντόμινο ταξιδιωτικών περιορισμών
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέστειλαν προσωρινά τα ταξίδια από τη νότια Αφρική, ενώ και η Ρωσία εισάγει περιοριστικά μέτρα στα ταξίδια για τους αλλοδαπούς από ορισμένες αφρικανικές χώρες καθώς και από το Χονγκ Κονγκ. Υποπτα κρούσματα έχουν ως τώρα εντοπιστεί σε Γερμανία και Τσεχία, ενώ σε δύο πτήσεις με 600 επιβάτες από Νότια Αφρική που έφτασαν στο Άμστερνταμ, θετικοί στον κορωνοϊό βρέθηκαν 60 άτομα - ερευνάται ωστόσο αν φέρουν τη νέα παραλλαγή.
Η Ινδονησία θα απαγορεύσει την είσοδο σε ταξιδιώτες που έχουν επισκεφθεί οκτώ αφρικανικές χώρες και θα επεκτείνει τον χρόνο καραντίνας για όλες τις αφίξεις ώστε να περιοριστεί η εξάπλωση της νέας παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού, είπαν σήμερα αξιωματούχοι.
Παράλληλα, το Μαρόκο θα απαγορεύσει από αύριο όλες τις διεθνείς εισερχόμενες επιβατικές πτήσεις για δύο εβδομάδες λόγω της ανησυχίας για την παραλλαγή Όμικρον, αναφέρει σε σημερινή της ανακοίνωση η μαροκινή κυβέρνηση.
«Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν συμβάλουν στην ανάσχεση της εξάπλωσης»
Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας του Μεξικό, Ούγο Λόπες Γκατέλ δήλωσε ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν συμβάλουν στην ανάσχεση της εξάπλωσης του νέου παραλλαγμένου στελέχους, χαρακτηρίζοντας τα μέτρα που έλαβαν κάποιες χώρες «δυσανάλογα».
«Δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο μολυσματικό ή ότι ξεφεύγει από την ανοσία των εμβολίων. (Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί) επηρεάζουν την οικονομία και την ευημερία των πολιτών», επεσήμανε σε ανάρτησή του στο Twitter χθες Σάββατο.
Οι κυβερνήσεις σε πανικό
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί αργότερα σήμερα στον Λευκό Οίκο με τα μέλη της ομάδας των ειδικών για την αντιμετώπιση της πανδημίας της Covid-19. Αντικείμενο της σύσκεψης αυτής θα είναι η νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού SARS-CoV-2. Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε ότι στη σύσκεψη θα είναι παρών και ο κορυφαίος Αμερικανός επιδημιολόγος Άντονι Φάουτσι.
«Μάχη με τον χρόνο» δίνουν οι ειδικοί ώστε να αναλύσουν τη νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού SARS-CoV-2, δήλωσε σήμερα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τη Ρίγα της Λετονίας.
Η φον ντερ Λάιεν διευκρίνισε ότι η σύμβαση που υπέγραψε φέτος το καλοκαίρι η Επιτροπή με την κοινοπραξία BioNTech/Pfizer, για την παράδοση 1,8 δισεκ. δόσεων εμβολίου, περιλαμβάνει μια ρήτρα που αναφέρεται στην περίπτωση εμφάνισης μιας παραλλαγής η οποία δεν θα καλύπτεται από τα υπάρχοντα εμβόλια. Με τη ρήτρα αυτή, οι εταιρείες δεσμεύονται ότι θα είναι σε θέση να προσαρμόσουν το εμβόλιό τους μέσα σε διάστημα 100 ημερών, εξήγησε.
Ο υπουργός Υγείας της Βρετανίας Σατζίντ Τζαβίντ δήλωσε σήμερα ότι ενδέχεται να υπάρχουν περισσότερα κρούσματα του παραλλαγμένου στελέχους Όμικρον του κορονοϊού στη χώρα, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να ανασχέσει την εξάπλωσή του.
"Ενδέχεται να υπάρχουν περισσότερα κρούσματα και γι΄αυτό όταν επιβεβαιώσαμε αυτά τα δύο χθες, ένα στο Έσεξ και ένα στο Νότιγχαμ, αμέσως βεβαιωθήκαμε ότι εντοπίσαμε με ακρίβεια όλες τις επαφές τους. Επιπλέον διενεργούμε στοχευμένα διαγνωστικά τεστ και στις δύο περιοχές και στη συνέχεια προχωράμε στην αλληλούχιση του γονιδιώματος όλων των θετικών τεστ", τόνισε ο Τζαβίντ μιλώντας στο BBC.
Η νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού πιθανόν να κυκλοφορεί ήδη στη χώρα, όπως είπε σήμερα ο υπουργός Υγείας της Γαλλίας προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση αυστηροποιεί τους περιορισμούς για να περιορίσει την εξάπλωσή του. "Δεν έχει ακόμη εντοπιστεί, αλλά είναι ζήτημα ωρών", είπε στους δημοσιογράφους ο Ολιβιέ Βεράν σε ένα εμβολιαστικό κέντρο στο Παρίσι.
Ελλάδα
Προληπτική καραντίνα δέκα ημερών για πέντε Έλληνες που έφτασαν από νότια Αφρική
Σε προληπτική καραντίνα δέκα ημερών τέθηκαν πέντε Έλληνες που έφτασαν στη χώρα με πτήση από χώρες της νότιας Αφρικής και ενδιάμεσο σταθμό τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, όταν έφτασαν στη χώρα, τους διενεργήθηκε διαγνωστικός έλεγχος, στον οποίο βρέθηκαν αρνητικοί στη νόσο Covid- 19. Ωστόσο, τέθηκαν σε δεκαήμερη προληπτική καραντίνα, όπως προβλέπεται από το νέο πρωτόκολλο λόγω της μετάλλαξης Όμικρον, και διαμένουν σε ξενοδοχείο καραντίνας.
Οι επιβάτες θα υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο όταν περάσουν δέκα μέρες και αν το αποτέλεσμα του μοριακού ελέγχου τους (PCR) είναι αρνητικό θα λήξει η καραντίνα τους.
Η έκτακτη οδηγία της ΥΠΑ για ταξιδιώτες από χώρες της Νότιας Αφρικής
Στη χώρα μας, σύμφωνα με την έκτακτη οδηγία, θα εισέρχονται μόνο Έλληνες επιβάτες και πολίτες άλλων κρατών που ταξιδεύουν για ουσιώδεις λόγους, απαιτείται PCR 72 ωρών, ενώ μετά την είσοδο στη χώρα θα επιβάλλετα καραντίνα δέκα ημερών - Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις από τους εννέα προορισμούς της Αφρικής που αναφέρει η NOTAM.
Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα
Η πολύ πρόσφατη ταυτοποίηση ενός νέου στελέχους του SARS-CoV-2 που οδηγεί σε νόσο COVID-19 έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία με ιδιαίτερα σημαντικές υγειονομικές αλλά και κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα.
Το νέο στέλεχος ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά σε δείγματα ασθενών με COVID-19 που συλλέχθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 2021 στη Μποτσουάνα, ενώ πολύ σύντομα ταυτοποιήθηκε και στη Νότια Αφρική καθώς και σε έναν εμβολιασμένο ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει στο Χονγκ Κονγκ μετά από ταξίδι στη Νότια Αφρική κατά τα χρονικό διάστημα 22 Οκτωβρίου με 11 Νοεμβρίου 2021. Το στέλεχος Β.1.1.529 ανιχνεύτηκε και σε άλλο ένα άτομο στο ξενοδοχείο όπου διέμενε σε καραντίνα ο ταξιδιώτης με τον οποίο ήρθε σε επαφή. Ακολούθως, νέες περιπτώσεις COVID-19 που οφείλονται στο νέο στέλεχος καταγράφηκαν στο Ισραήλ και στο Βέλγιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κρούσμα που εντοπίστηκε στο Βέλγιο δεν είχε εμβολιαστεί ούτε είχε προηγουμένως νοσήσει από COVID-19 και είχε ταξιδέψει μόνο στην Αίγυπτο και στην Τουρκία, ενώ εμφάνισε συμπτώματα 11 ημέρες μετά το ταξίδι στην Αίγυπτο μέσω Τουρκίας στις αρχές του Νοεμβρίου 2021. Το γεγονός εγείρει ανησυχίες σχετικά με την εξάπλωση του νέου στελέχους σε περισσότερες χώρες όχι μόνο της Αφρικής αλλά και άλλων ηπείρων. Κρούσματα COVID-19 που οφείλονται στο νέο στέλεχος έχουν επίσης καταγραφεί σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ιταλία. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδηλώνουν ότι η λοίμωξη με το νέο στέλεχος οδηγεί σε πιο σοβαρή συμπτωματολογία.
«Στέλεχος ανησυχίας»
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ονόμασε το νέο στέλεχος Β.1.1.529 «Όμικρον» και το χαρακτήρισε «στέλεχος ανησυχίας». Το νέο στέλεχος Β.1.1.529 εμφανίζει ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό προφίλ 32 μεταλλάξεων στα γονίδια της πρωτεΐνης - ακίδας S που χρησιμοποιεί ο ιός προκειμένου να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Ο αριθμός και το είδος των μεταλλαγών προκαλούν προβληματισμό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Ο ιολόγος Tom Peacock από το Imperial College London σημειώνει ότι είναι το πρώτο στέλεχος του SARS-CoV-2 με δύο μεταλλαγές που κωδικοποιούν για τη θέση διάσπασης της φουρίνης στην πρωτεΐνη S, τις P681H και N679K. Αυτές οι μεταλλαγές, μαζί με τη H655Υ, σχετίζονται με βελτιωμένη ικανότητα του ιού να εισέρχεται στα ανθρώπινα κύτταρα και αυξημένο δυναμικό μετάδοσης, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η μετάλλαξη P681H ανιχνεύεται και στο στέλεχος Δέλτα. Επιπλέον, η διαγραφή nsp6 (Δ105-107) μπορεί να σχετίζεται με διαφυγή της φυσικής ανοσίας του ανθρώπου, καθώς οδηγεί σε ανταγωνισμό της δράσης των ιντερφερονών που έχουν αντι-ιική δράση, και επιπλέον μπορεί να σχετίζεται και με αυξημένη μεταδοτικότητα. Η συγκεκριμένη μετάλλαξη έχει ανιχνευτεί επίσης και στα στελέχη 'Αλφα, Βήτα, Γάμμα και Λάμδα. Πέρα από τις μεταλλαγές που αφορούν την πρωτεΐνη S, υπάρχουν και άλλες ανησυχητικές μεταλλαγές στο στέλεχος Όμικρον όπως οι R203K και G204R που αφορούν το νουκλεοκαψίδιο, που σχετίζονται με αυξημένη λοιμογονικότητα και έχουν επίσης ανιχνευτεί στα στελέχη 'Αλφα, Γάμμα και Λάμδα. Οι μεταλλάξεις που ανιχνεύτηκαν στο νέο στέλεχος Όμικρον μπορεί επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο επαναλοίμωξης, διαφυγής της προστασίας που προσφέρει ο εμβολιασμός καθώς και μειωμένης αποτελεσματικότητας των θεραπειών με μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2. Ωστόσο, περαιτέρω έρευνα είναι αναγκαία για να καθοριστεί το ακριβές επίπεδο κινδύνου.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα επιδημιολογικά στοιχεία από τα δεδομένα αλληλούχισης του γονιδιώματος του SARS-CoV-2 στα κρούσματα της Νότιας Αφρικής, όπου φαίνεται ότι το νέο στέλεχος Β.1.1.529 επικρατεί του στελέχους δέλτα. Πρόσφατες συρροές κρουσμάτων COVID-19 σε περιοχές της Νότιας Αφρικής αποδίδονται σχεδόν εξ' ολοκλήρου στο νέο στέλεχος Όμικρον. Λαμβάνοντας όλα τα ανωτέρω υπόψη, επιδημιολογικά μοντέλα εκτίμησης κινδύνου προβλέπουν ότι το στέλεχος Όμικρον έχει σαφές πλεονέκτημα ταχείας επικράτησης έναντι του στελέχους Δέλτα.
Όσον αφορά στη διάγνωση του νέου στελέχους Όμικρον, είναι δυνατή η ταχεία ανίχνευση με την υπάρχουσα τεχνολογία αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) και το S-gene dropout test πριν ακολουθήσει η επιβεβαίωση με την αλληλούχιση του γονιδιώματος του ιού που απαιτεί περισσότερο χρόνο.
Πότε θα υπάρξουν σαφή δεδομένα για τη νέα παραλλαγή
Οι εταιρείες Pfizer, Moderna και Novavax έχουν ήδη ανακοινώσει ότι εργάζονται ταχύτατα ώστε να εξακριβώσουν αφενός την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους απέναντι στο νέο στέλεχος Όμικρον και αφετέρου να τα προσαρμόσουν κατάλληλα ώστε να προσφέρουν ισχυρή προστασία έναντι του νέου στελέχους.
Συμπερασματικά: Το νέο στέλεχος Όμικρον του SARS-CoV-2 εγείρει σοβαρές ανησυχίες ως προς το δυναμικό μετάδοσης, επαναλοίμωξης καθώς και διαφυγής της προστασίας που προσφέρουν τα εμβόλια. Σαφή δεδομένα σε σχέση με τα ανωτέρω θα είναι διαθέσιμα εντός των επομένων τεσσάρων εβδομάδων, αναφέρουν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, προσθέτουν, κρίνεται ακόμα πιο αναγκαίος ο εμβολιασμός με την τρίτη αναμνηστική δόση για την επίτευξη της μέγιστης προστασίας από τη σοβαρή νόσο COVID-19, καθώς και η συνεχής επαγρύπνηση για τον έγκαιρο εντοπισμό και απομόνωση των κρουσμάτων προκειμένου να ανακοπεί η αλυσίδα μετάδοσης. Επιπλέον, σημειώνουν, η αύξηση των εμβολιασμών στις αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα των ανεπτυγμένων κρατών και των διεθνών οργανισμών. Η πλειοψηφία των ειδικών σημειώνει ότι ακόμα και στην πιθανότητα επιβεβαίωσης των πλέον δυσμενών σεναρίων, δεν θα επιστρέψουμε στην αρχική κατάσταση της πανδημίας.
