Λίγοι θυμήθηκαν την καθιερωμένη από τον ΟΗΕ Εβδομάδα Δράσης για τον Αφοπλισμό (24-30 Οκτωβρίου).
Δυστυχώς, γινόμαστε μάρτυρες της στρατιωτικοποίησης της διεθνούς ζωής, με συνέπεια την αύξηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών το 2020 σε περίπου 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, για την ακρίβεια 1.981 δισεκατομμύρια, με το 62% αυτής της δαπάνης να αναλογεί σε ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, Ρωσία και Βρετανία. Η πρόκληση είναι ότι την πρώτη χρονιά της πανδημίας καταγράφηκε αύξηση των δαπανών αυτών κατά 2,6%, ενώ το παγκόσμιο ΑΕΠ μειώθηκε κατά 4,4% (ετήσια έκθεση του SIPRI).
Εδώ και δεκαετίες οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες έχουν υπερβεί κατά πολύ τα επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου εις βάρος πιεστικών προβλημάτων και ζωτικών αναγκών των λαών και των κοινωνιών.
Το χειρότερο είναι ότι σημειώνεται στρατιωτικοποίηση και της σκέψης των ανθρώπων, που για κάθε διεθνές πρόβλημα σκέφτονται τις στρατιωτικές λύσεις, ενώ οι ειρηνικές θεωρούνται ευχολόγιο. Αυτό έχει ως συνέπεια η ισχύς των χωρών να μετριέται μόνο με στρατιωτικούς όρους, όχι με τα ειρηνικά τους επιτεύγματα και τη διπλωματία.
Αποκαλυπτική από την άποψη αυτή είναι η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης Μητσοτάκη υπέρ των πρόσφατων αμυντικών συμφωνιών της χώρας μας με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, που συνοδεύονται από αντιλήψεις στρατιωτικής υπεροχής έναντι της Τουρκίας και αυταπάτες περί διεθνούς απομόνωσης της γειτονικής χώρας την ώρα που όλο το διεθνοπολιτικό και διπλωματικό βάρος της Ελλάδας θα έπρεπε να πέφτει στην αναζήτηση ειρηνικής επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων με ορίζοντα τη Χάγη.
Ξεχνούν κάποιοι δήθεν διεθνολόγοι κάτι που ο κορυφαίος Έλληνας τραπεζίτης Άγγελος Αγγελόπουλος, με θητεία στο ΕΑΜ, έλεγε το 1989, ότι «τον Ψυχρό Πόλεμο δεν τον κέρδισε ούτε η Αμερική ούτε η Σοβιετική Ένωση, αλλά η Γερμανία και η Ιαπωνία, οι οποίες αναδείχθηκαν σε οικονομικές υπερδυνάμεις επειδή υποχρεώθηκαν σε σχεδόν μηδενικά ποσοστά στρατιωτικών δαπανών μετά την ήττα τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ως σύγχρονο φιλειρηνικό κίνημα, θεωρούμε ότι ειρήνη δεν είναι μόνο η απουσία του πολέμου. Γι’ αυτό, πέραν των αντιπολεμικών μας δράσεων, αναδεικνύουμε τις σχέσεις ειρήνης - δημοκρατίας, ειρήνης - ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειρήνης - οικολογικής προστασίας. Έχουμε επίγνωση ότι η αυξανόμενη διεθνής στρατιωτικοποίηση, δηλαδή ο μιλιταρισμός, τροφοδοτεί και την άνοδο της Ακροδεξιάς σε πολλές χώρες, καθώς στο δικό της DNA είναι η κουλτούρα της βίας. Αυτήν ευνοεί και η δεξιά αντίληψη περί νόμου και τάξης, που επιτρέπει στην αστυνομία να πυροβολεί κατά ριπάς εναντίον νεαρών Ρομά, θεωρούμενων a priori ύποπτων για παραβατική συμπεριφορά. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι άλλη από την προώθηση τόσο στις κρατικές δομές όσο και στην κοινωνία του προγράμματος της UNESCO για μια Κουλτούρα Ειρήνης και Μη Βίας, που απευθύνεται κυρίως στη νέα γενιά και γενικότερα στην εκπαιδευτική κοινότητα.
Υπενθυμίζω και στους οπαδούς της βίαιης επανάστασης ότι και η μη βία, συνοδευόμενη από δράσεις πολιτικής ανυπακοής, μπορεί να είναι επαναστατική και νικηφόρα, όπως συνέβη στην Ινδία το 1947.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος του Συμβουλίου του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης (ΙΡΒ)
