Στην Αθήνα προσγειώθηκε λίγο πριν από τις 8 το αεροπλάνο που μετέφερε στη χώρα μας από το Βερολίνο την καγεκλάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ. Σήμερα το βράδυ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραθέσει ιδιωτικό δείπνο στην καγκελάριο.
Η Άγγελα Μέρκελ επισκέπτεται την Ελλάδα για τελευταία φορά ως καγκελάριος της Γερμανίας, έπειτα από πρόσκληση του πρωθυπουργού.
Όπως ανακοίνωσε στις 22 Οκτωβρίου η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ η κυρία Μέρκελ θα επισκεφτεί τη χώρα μας στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και θα μείνει και την επομένη.
Το αυριανό πρόγραμμα της καγελαρίου αρχίζει στις 9 το πρωί με την ομιλία της σε νέους, που θα πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε στην Αθήνα.
Στη συνέχεια, θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου στις 10:15 θα συναντήσει την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Ακολούθως, στις 10:50, η κ. Μέρκελ θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου. Μετά τη συνάντησή τους, θα ακολουθήσουν δηλώσεις στον Τύπο.
Στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης της καγκελαρίου στην Ελλάδα, η ΕΛΑΣ προχωρεί σε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε οδικούς άξονες της Αττικής. Οι έκτακτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις πραγματοποιούνται απογευματινές-βραδινές ώρες της Πέμπτης, 28 Οκτωβρίου και πρωινές-μεσημβρινές ώρες της Παρασκευής, 29 Οκτωβρίου, με διακοπές και εκτροπές της κυκλοφορίας των οχημάτων.
Το Γερμανικό «βάρος» στην οικονομική κρίση
Τη 19η Μαΐου 2010 η Άγγελα Μέρκελ δήλωνε, για πρώτη φορά, «αν αποτύχει το ευρώ, θα αποτύχει και η Ευρώπη», σηματοδοτώντας έτσι την απόφασή της να δώσει πράσινο φως στη στήριξη της ελληνικής οικονομίας. Την ίδια φράση έχει επαναλάβει έκτοτε δεκάδες φορές – ίσως για να την πιστέψει και η ίδια. Τη 18η Μαΐου 2010, μιλώντας σε κομματική συνεδρίαση, έλεγε ότι «δεν γίνεται να έχουμε κοινό νόμισμα και ο ένας να κάνει πολλές διακοπές ενώ ο άλλος πολύ λίγες». Η βοήθεια συνδέεται με όρους, επέμενε. «Δεν μπορούμε απλώς να δείξουμε αλληλεγγύη και να πούμε ότι αυτές οι χώρες θα συνεχίσουν όπως πριν. Ναι, η Γερμανία βοηθάει, αλλά μόνο όταν και οι άλλοι καταβάλλουν προσπάθεια. Και η προσπάθεια πρέπει να αποδειχθεί». Αυτό ήταν. Ο μύθος του τεμπέλη Έλληνα, Πορτογάλου, Ισπανού, είχε γεννηθεί και θα σκίαζε όλη την μετέπειτα περίοδο. Το περιοδικό Der Spiegel έγραψε πρόσφατα ότι η κυρία Μέρκελ είναι εφοδιασμένη με «μεγάλη οξυδέρκεια, αλλά καθόλου ταπεραμέντο». Και η κρίση του ευρώ ίσως χρειαζόταν λιγότερο από το πρώτο και περισσότερο από το δεύτερο.
Η άποψη όμως της Άγγελας Μέρκελ για την Ευρώπη ήταν κάπως διαφορετική από αυτή που θα ήλπιζε ο ευρωπαϊκός Νότος. Μεγαλωμένη στην Ανατολική Γερμανία, έμαθε να βλέπει την Ευρώπη απ’ έξω. Δεν ήταν «πεπεισμένη Ευρωπαία», δεν αντιλαμβανόταν – τουλάχιστον στην αρχή – το εύρος και το βάθος της Ένωσης, ούτε τη σημασία της συνοχής της. Ευτυχώς, την αντιλήφθηκε, έστω στο παρά πέντε. Αλλά, όπως λένε επικριτές της, το «ευρωπαϊκό πάθος» του Χέλμουτ Κολ μάλλον δεν το απέκτησε ποτέ, ή έστω δεν βρήκε ανάλογο όραμα να την εμπνεύσει. Ίσως για αυτό, όπως ομολόγησε πριν από λίγες ημέρες η ίδια, το μεγαλύτερο βάρος στους ώμους της το ένιωσε όταν «έπρεπε» να ζητήσει τόσα πολλά από τους Έλληνες. Και από αυτό το βάρος κοίταξε μεν πώς θα απαλλαγεί, αλλά έδειξε σα να μη νοιάζεται για το τι θα άφηνε πίσω της.
Κάνοντας τον απολογισμό της, παραδέχθηκε ότι απαίτησε υπερβολικά πολλά από την ελληνική κοινωνία. Το έκανε χωρίς να προσπαθεί να δικαιολογηθεί. Άλλωστε η διαχείριση της κρίσης κάθε άλλο παρά την ωφέλησε στο εσωτερικό. Για την Ελλάδα και τον υπόλοιπο Νότο, ήταν πολύ λίγη, πολύ άτολμη, πολύ αυστηρή. Για πολλούς Γερμανούς, παραμέλησε τα συμφέροντα της χώρας της. «Έστριψε τις βίδες από δω κι από κει, κράτησε τη μηχανή κατά κάποιο τρόπο σε λειτουργία, αλλά έλειπε μια ‘μεγάλη στρατηγική’ για μια ισχυρή Ευρώπη», της καταλόγισε (πάλι) το Spiegel. Ο Γιούργκεν Χάμπερμας μίλαγε τότε για την «γαλήνια ακαταστασία γύρω της».
Το ευρώ τελικά δεν διασώθηκε (μόνο) από την ίδια, όπως πιστεύει ο κ. Φάρβικ. Εκείνη ωστόσο, έστω αργά, πιστώνεται σίγουρα την αποφασιστικότητα με την οποία απέρριψε τα σχέδια του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για προσωρινή (;) αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη το 2015. Είχε στο μεταξύ συνειδητοποιήσει ότι η δύναμη της Ευρώπης δεν πηγάζει αποκλειστικά και μόνο από την οικονομική ευρωστία της και ότι η αλυσίδα είναι τόσο ισχυρή όσο ο πιο αδύναμος κρίκος της.
Ο Αλέξανδρος Κρητικός, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) του Βερολίνου, πιστεύει ότι η εποχή των ψυχρών γερμανοελληνικών σχέσεων έχει τελειώσει. «Η αποχαιρετιστήρια επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ στην Αθήνα είναι ένα σημαντικό μήνυμα ότι τα περασμένα, αλλά πολύ δύσκολα χρόνια με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, μπορεί πλέον να θεωρηθούν ότι τελειώνουν ως λίγο-πολύ με επιτυχία», είπε ο ελληνικής καταγωγής οικονομολόγος, σε συνέντευξή του στο Δίκτυο Συντακτών της Γερμανίας (RedaktionsNetzwerk Deutschland /RND).
Τουρκία, Βόρεια Μακεδονία, Λιβύη, προσφυγικό
Τα δημοσιονομικά μπορεί να κυριάρχησαν στις σχέσεις του Βερολίνου με την Αθήνα την προηγούμενη δεκαετία, αλλά δεν υπήρξαν η μόνη αφορμή εντάσεων. Το ζήτημα της ονομασίας της Βόρειας Μακεδονίας, το προσφυγικό, οι σχέσεις με την Τουρκία, ακόμη και η κρίση στη Λιβύη, επιβάρυναν κατά καιρούς την επικοινωνία και τη συνεργασία των δύο πλευρών, ενώ μόνιμη σκιά παραμένει η διεκδίκηση των πολεμικών επανορθώσεων.
Η Γερμανία, εφαρμόζοντας το νέο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής της, που προβλέπει μεγαλύτερη ανάμιξη στις διεθνείς υποθέσεις, ανέλαβε ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στην υπόθεση του Σκοπιανού. Κύριο μέλημα του Βερολίνου ήταν η άρση του σημαντικότερου εμποδίου για την ένταξη της χώρας στις ευρωατλαντικές δομές, προκειμένου τα δυτικά Βαλκάνια να στρίψουν... δυτικά, να εξασθενίσει η επιρροή της Ρωσίας, της Κίνας, ή ακόμη και της Τουρκίας. Το περιεχόμενο της λύσης ασφαλώς δεν απασχολούσε ιδιαίτερα τους Γερμανούς και η Άγγελα Μέρκελ είχε εκφράσει τη διαφωνία της με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και σημερινό πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έβλεπε κριτικά τη συμφωνία.
Την 31η Αυγούστου 2015 η γερμανίδα καγκελάριος δήλωνε «θα τα καταφέρουμε», αναφερόμενη στην υποδοχή – κυρίως Σύρων– προσφύγων, οι οποίοι βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στη Βουδαπέστη. Ήταν μια σπάνια περίπτωση που πρυτάνευσε το συναίσθημα: το κοινό αίσθημα των Γερμανών, που έσπευδαν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς για να υποδεχθούν και να αγκαλιάσουν τους πρόσφυγες. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι βρήκαν τότε καταφύγιο στη Γερμανία, αλλά η εικόνα στο εσωτερικό είχε πλέον αρχίσει να θολώνει για τα καλά. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το ακροδεξιό, λαϊκιστικό κόμμα που ιδρύθηκε το 2014, με – μοναδική – πολιτική θέση την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, έβρισκε νέο λόγο ύπαρξης στην προσφυγική κρίση. Η εσωκομματική γκρίνια, τα επικριτικά δημοσιεύματα της εποχής, η διαρκής κλιμάκωση μιας κρίσης χωρίς τέλος, υποχρέωσαν την Άγγελα Μέρκελ να αναζητήσει τρόπους προκειμένου να ανακόψει τις ροές προσφύγων και μεταναστών μέσω Αιγαίου και Ελλάδας, ακόμη και παραδίνοντας τη δύναμή της – και αυτή της ΕΕ – σε έναν απολυταρχικό ηγέτη όπως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό. Πολλοί την κατηγόρησαν ότι δεν διέθετε σχέδιο και ότι επέτρεπε στον τούρκο πρόεδρο να την εκβιάζει, και μαζί όλη την Ευρώπη. Η προσφυγική κρίση της εξασφάλισε φήμη πέρα από την ήπειρο, στο εσωτερικό όμως της χώρας της και της υπόλοιπης Ευρώπης είχε αρχίσει η παρακμή της. Η στάση της καγκελαρίου απέναντι στον τούρκο πρόεδρο δεν έπαψε να δίνει λαβές για ειρωνικά σχόλια και κριτική από τα ΜΜΕ και την αντιπολίτευση. Η ίδια απαντούσε πάντα ότι η Τουρκία είναι ένας δύσκολος αλλά πολύ σημαντικός εταίρος και ότι είναι προτιμότερο να συζητούμε παρά να απομονωνόμαστε. Το αποτέλεσμα των συζητήσεων είναι ασφαλώς στην κρίση του καθένα, αλλά κυρίως της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης. Τα τελευταία χρόνια η κυρία Μέρκελ ήταν κάποιες φορές η μόνη που διατηρούσε την ψυχραιμία της με τα καμώματα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Όχι επειδή τον συμπαθούσε. Η πολιτική, κοινωνική – και οικονομική – κουλτούρα των δύο ηγετών δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο.
Εκτός απροόπτου, στην επόμενη γερμανική κυβέρνηση θα συμμετέχουν πολιτικές δυνάμεις που άσκησαν συστηματικά κριτική στην Άγγελα Μέρκελ για την πολιτική της έναντι της Τουρκίας, με σημείο αιχμής την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού στην Άγκυρα. Μένει να αποδειχθεί αν αυτή η κριτική θα αποτελέσει τη βάση για αλλαγή πολιτικής, ή αν θα αλλάξουν απλώς οι διατυπώσεις και ο τόνος, με την ουσία να παραμένει ίδια.
Ανάλογα ερωτήματα υπάρχουν επίσης για το ζήτημα της διεκδίκησης πολεμικών επανορθώσεων από την ελληνική πλευρά. Το αίτημα επανέρχεται τακτικά, με τη γερμανική κυβέρνηση να απαντά – σχεδόν μηχανικά – ότι «το θέμα είναι νομικώς και πολιτικώς λήξαν». Μένει έτσι ένα «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών.
Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις για την επίσκεψη
Σε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα προχωρήσει η αστυνομία, σε οδικούς άξονες της Αττικής, στο πλαίσιο της επίσκεψης που πραγματοποιεί Άνγκελα Μέρκελ στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΕΛ.ΑΣ.:
«Στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης της Καγκελαρίου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας κ. Άνγκελα Μέρκελ στη χώρα μας, απογευματινές-βραδινές ώρες της Πέμπτης 28.10.2021 και πρωινές-μεσημβρινές ώρες της Παρασκευής 29.10.2021 θα πραγματοποιηθούν έκτακτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε οδικούς άξονες της Αττικής, με διακοπές και εκτροπές της κυκλοφορίας των οχημάτων.
Παρακαλούνται οι οδηγοί των οχημάτων να ακολουθούν τις υποδείξεις των ρυθμιστών τροχονόμων».
Το πρόγραμμα της επίσκεψης
Η κ. Μέρκελ θα έχει την Πέμπτη (28/10) το βράδυ δείπνο με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον οποίο θα συναντηθεί και την Παρασκευή (29/10) στο Μέγαρο Μαξίμου. Η κοινή συνέντευξη Τύπου έχει προγραμματιστεί για τις 12:30.
Κατά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, θα συζητηθούν οι διμερείς σχέσεις, θέματα ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής και η οικονομική συνεργασία, πρόσθεσε η κυρία Ντέμερ.
Η καγκελάριος, την Παρασκευή, θα γίνει δεκτή από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ θα συναντήσει και νέους εκπροσώπους της Κοινωνίας των Πολιτών.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν το μεταναστευτικό θα περιλαμβάνεται στην ατζέντα των συναντήσεων, η κ. Ντέμερ αναφέρθηκε στις δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ σχετικά με την δευτερογενή μετανάστευση, τόνισε ωστόσο ότι δεν επιθυμεί να προκαταλάβει το περιεχόμενο των συνομιλιών.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ, cnn.gr
