to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Κάτι συμβαίνει στον συνοικισμό Χαλανδρίου

Ένα ξεχωριστό πάρτυ σε καιρό πανδημίας έδωσε την ευκαιρία στους καλλιτέχνες να εκφραστούν και σε ένα ευρύ κοινό να εισχωρήσει στον εικαστικό χώρο.


[Παναγιώτης Δαραμάρας - Διονύσης Ματαράγκας - Φοίβος Σοφικίτης (συμμετοχικό έργο), «Δωμάτιο»]

Tο party project ήταν μια τολμηρή κίνηση που έδειξε ότι την περίμεναν πολλοί, που έφερε κάτι καινούργιο, που θα λειτουργήσει σαν εφαλτήριο για ανάλογες δράσεις. Η έκθεση στο Χαλάνδρι διήρκεσε μόνο τρεις ημέρες, αλλά το αποτύπωμα δείχνει ακόμα νωπό. Ίσως ακούγεται παράδοξο ότι το party project συνεχίζεται: αναμένονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δεδομένων, από το σκέλος της ποιοτικής έρευνας που ξεκίνησε κατά το χρονικό διάστημα της προετοιμασίας του, και συνεχίστηκε μέσα στην ίδια τη δράση. Η αναγκαία απόσταση από τα γεγονότα και ο απαραίτητος χρόνος αποστασιοποίησης από το βίωμα, οδηγεί σε έναν χρόνο μετάβασης, μέχρι το επόμενο γεγονός.

Ένστικτο αυτοσυντήρησης του κοινωνικού και δημιουργικού μας εαυτού

Πώς γεννήθηκε το party project; Οι εικαστικοί Παναγιώτης Δαραμάρας, ο Διονύσης Ματαράγκας και ο Φοίβος Σοφικίτης, οι οποίοι είχαν την αρχική ιδέα και ανέλαβαν την οργάνωση και την επιμέλεια, είναι διαφωτιστικοί: «Βυθισμένοι στην αβεβαιότητα της δεύτερης καραντίνας (φθινόπωρο 2020), μας προέκυψε μια πηγαία ανάγκη συνάντησης και δημιουργίας, σαν ένστικτο αυτοσυντήρησης του κοινωνικού και δημιουργικού μας εαυτού. Η προηγούμενη γνωριμία μας σε δημιουργικά και συνεργατικά πεδία, ήταν η ασφάλεια εκκίνησης της πρωτοβουλίας.

Σε πρώτη φάση αποπειραθήκαμε να προσδιορίσουμε αυτή την αρχέτυπη ανάγκη με την οποία βρεθήκαμε αντιμέτωποι. Για ποιο λόγο, με τι σκοπό και σε ποιο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον την φανταζόμαστε. Η κοινή αναγωγή στα βιώματα από party του παρελθόντος έδινε απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα του παρόντος. Ένα διάλειμμα της κανονικότητας προς όφελος των σωματικών αισθήσεων και παραισθήσεων ήταν αυτό που χρειαζόμασταν σε μια εποχή δυστοπικής κανονικότητας εις βάρος κάθε σωματικής λειτουργίας. Παράλληλα με την οριστικοποίηση της κεντρικής ιδέας, αυθόρμητα προέκυψε η ανάγκη για μια ανοιχτή, συμμετοχική διαδικασία, ως επικύρωση πρόθεσης ανοιχτότητας και ελευθερίας».

Η εικαστικός Έλενα Ακύλα βρέθηκε στο ξεκίνημα και μεταφέρει την πρώτη εικόνα: «Τον Μάρτιο του 2021 σε μια δύσκολη συνθήκη, σε μια έξωθεν επιβεβλημένη απομόνωση άρχισαν οι διαδικτυακές συναντήσεις μιας παρέας ανθρώπων για το εγχείρημα του πάρτυ. Ξεκίνησε έτσι ένας κύκλος συζητήσεων με την προσδοκία της συνάντησης από κοντά, με σκέψεις σχετικά με αυτό που βιώναμε ο καθένας από εμάς ως ενεργά μέλη μιας κοινότητας, ως μέρος και ως σύνολο της κοινωνίας».

[Έλενα Ακύλα, «Το πάρτι ως μια χώρα ελευθερίας / Freedom Land», μολύβια σε φωτογραφικό χαρτί, 50x60 εκ, 2021]


Στο πάρτυ φέρνεις ό,τι έχεις

Η ανεξάρτητη επιμελήτρια Ήρα Παπαδοπούλου, σε κείμενο με τίτλο «Πάρτυ, το (άκλιτο)», γράφει: «Φίλοι, ομότεχνοι, ομοϊδεάτες, άνθρωποι με την προσδοκία να συναντηθούν.
Αυτοί είναι οι άνθρωποι του party project. Εικαστικοί, μουσικοί και θεωρητικοί που ήρθαν σε επαφή ψηφιακά κατά τους μήνες του εγκλεισμού μεταφέροντας προσωπικά συναισθήματα και πεποιθήσεις για τη νέα “κανονικότητα” της πανδημίας και την επίδραση της καραντίνας στο “επικοινωνείν”. Και κάπου εκεί, στο κέντρο πάντα της ψηφιακής συζήτησης, η ανάγκη φυσικής συνάντησης, η προσδοκία επαφής, εκτόνωσης και χαράς: το πάρτυ.

Ακολουθήθηκε στις συναντήσεις της ομάδας ακριβώς η ίδια πορεία οργάνωσης ενός παρεϊστικου πάρτυ. Ο καθένας δηλαδή από τους συμμετέχοντες συνέβαλε με ό,τι είχε να προσφέρει: εικόνες, ιδέες, μνήμες, βιβλία αναφοράς, μουσικές, στίχους, ταινίες, όλα μπήκαν στο κοινό “τραπέζι” των συναντήσεων μας. Και έγινε ολοφάνερο: ατομικά βιώματα, αναμνήσεις και αντιλήψεις, μετατρέπουν την έννοια του πάρτυ σε πολύ προσωπική υπόθεση αλλά ταυτόχρονα και σε μια μοναδικά συλλογική παρόρμηση».

Δεν πίστευα ότι θα γίνει

Η εικαστικός Μάντυ Αλμπάνη ομολογεί ότι: «Για καιρό, δεν πίστευα ότι το πρότζεκτ θα υλοποιηθεί αλλά σκεφτόμουν ότι μας κάνει καλό η προετοιμασία του, σαν προπόνηση, για να κρατηθούμε σε εγρήγορση, να κοινωνικοποιηθούμε ξανά, να ακούσουμε τους άλλους, να διατυπώσουμε τις σκέψεις μας, να μιλήσουμε με εικόνες, ύλες, ήχους, λέξεις, ηλεκτρισμό.
Όταν συναντηθήκαμε, την άνοιξη, στην αυλή του Παναγιώτη, με τρομερή χαρά και όρεξη να δουλέψουμε για το συλλογικό έργο –όπως νιώθαμε το party project- φτιάχνοντας τα εξώφυλλα των καταλόγων ή στήνοντας αφηγήσεις με τα έργα μας, ένιωσα ότι τα καταφέραμε!».

Το τοπίο ήταν αχαρτογράφητο. «Όχι, όλα αυτά που ξέραμε για το πάρτυ, δεν ισχύουν πια. Η πανδημία τα ανατρέπει. Η παρόρμησή ποινικοποιείται. Η μουσική κλείνει. Τα σώματα μπαίνουν σε έναν ιδιότυπο πάγο, πρέπει να τηρούν αποστάσεις, να αποφεύγουν συνωστισμούς, να μιλούν χαμηλόφωνα για να μην μεταφέρουν σταγονίδια. Όχι δεν μπορούμε να έρθουμε κοντά», γράφει η Ήρα.

«Κάθε εγκλεισμός είναι τραυματικός και κακώς καμωμένος» μας λέει η Έλενα. «Προχωρήσαμε στη διενέργεια αυτής της έκθεσης χωρίς να ξέρουμε αν και πως θα πραγματοποιηθεί, με τι “υγειονομικά πρωτόκολλα” και μη γνωρίζοντας ποιος θα “τολμούσε” να ανταποκριθεί. Είναι ένα πάρτυ μια έκθεση; Είναι μια έκθεση ένα πάρτυ; Ακόμα και μετά την άρση όλων των περιοριστικών μέτρων πόσο ελεύθεροι μπορούμε να νιώθουμε;». 

[Οι sinodi papu στους δρόμους του Χαλανδρίου]


Στη γειτονιά που οι κάτοικοι βγάζουν τις καρέκλες τους στο πεζοδρόμιο

«Ανάμεσα σε οικείους και μη, εικαστικούς, θεωρητικούς και ερευνητές, δημιουργήθηκε μια δυναμική ομάδα αλληλεπίδρασης. Αρχικά στο αμήχανο περιβάλλον της εξ αποστάσεως επικοινωνίας, κερδήθηκε πολύτιμος χρόνος ώσμωσης και προσωπικής “αποκάλυψης” στο συλλογικό. Αξιοποιώντας τεχνικές ποιοτικής έρευνας (Εστιασμένη Ομάδα, Συμμετοχική Παρατήρηση), σε ένα παράλληλο πλαίσιο αυτοεθνογραφικής ανάλυσης και εννοιολόγησης της κοινωνικής πραγματικότητας, εμβαθύναμε στο ατομικό και συλλογικό βίωμα, προετοιμάζοντας την συνάντηση στον χώρο» λένε οι διοργανωτές Παναγιώτης, Διονύσης και Φοίβος. «Εκεί, τα πράγματα άρχισαν να συμβαίνουν με μια φυσικότητα. Οι ιδέες, οι σκέψεις, οι προβληματισμοί, σταμάτησαν να αυτονομούνται από το σώμα και έγιναν πράξεις του. Οι σχεδιασμοί των εικαστικών έργων και των επιτελέσεων, λάμβαναν τις χωρικές και οντολογικές τους διαστάσεις. Οι δισταγμοί κάμφθηκαν από τα βλέμματα και τα χαμόγελα. Το party είχε ήδη ξεκινήσει, μιας και ήδη νιώθαμε εμείς οι ίδιοι καλά».

«Το Party project ήρθε λίγο μετά το τέλος της δεύτερης φετινής καραντίνας και πιστεύω πως ήταν για όλους μας ένα σημείο επανεκκίνησης. Μετά από μια μεγάλη περίοδο εγκλεισμού μπορέσαμε να βρεθούμε και να “δράσουμε” ξανά μαζί. Το στοιχείο της εξωστρέφειας ήταν ζητούμενο από την πρώτη στιγμή μιας και εξυπηρετούσε τη θεματική και τον τόπο της δράσης που σε μεγάλο βαθμό ήταν ο δημόσιος χώρος» αναφέρει ο εικαστικός Νίκος Ποδιάς.

Η Έλενα, πολύ γλαφυρά, προσδιορίζει τον χώρο: «Μέσα από τις κουβέντες που διήρκησαν δύο με τρεις μήνες προέκυψε ένα ερευνητικό υλικό και ένας εικαστικός λόγος που παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούλιο στο Χαλάνδρι, σε ένα παλιό προσφυγικό σπίτι, σε μια γειτονιά που οι κάτοικοι ακόμα βγάζουν τις καρέκλες τους στο πεζοδρόμιο στη ραστώνη του καλοκαιρινού απογεύματος».

[Κωστούλα Μάκη, «Μνημονικές επαναφορές του πάρτυ στον χώρο: ίχνη λόγων, ψηφίδες  εικόνων» (συμμετοχική δράση)]


Κοινωνικό αντίκρισμα

Σύμφωνα με ενημέρωση, αμέσως μετά τη λήξη των εκδηλώσεων, «Εκατοντάδες επισκέπτες μας τίμησαν με την παρουσία και την διάδρασή τους. Διασκέδασαν, προβληματίστηκαν, γέλασαν, χόρεψαν, δοκίμασαν τις καλλιτεχνικές εκπλήξεις που τους είχαμε επιφυλάξει και μοιράστηκαν μαζί μας την κοινή ανάγκη για συνάντηση και επαφή στον δημόσιο χώρο μέσα από την τέχνη. Οι ποικίλες εικαστικές προτάσεις των συμμετεχόντων καλλιτεχνών, ενθουσίασαν όλες τις ηλικίες και τις “φυλές” των επισκεπτών αλλά και τον κόσμο της γειτονιάς. Αυτό άλλωστε ήταν και ο αρχικός μας σκοπός, να διαμορφώσουμε μια καλλιτεχνική – ερευνητική πλατφόρμα που να συμπεριλαμβάνει το καλλιτεχνικό και το κοινωνικό, χωρίς αποκλεισμούς, επιβολές και οριοθετήσεις. Και νιώθουμε ότι το πετύχαμε.

Αυτή η συλλογική ανάγκη που τόσους μήνες κρύφτηκε μέσα σε συναισθήματα φόβου και πολιτικές περιορισμού, έχει πια χαράξει δεσμούς εκπλήρωσης ανάμεσά μας και το πάρτυ ήδη αναζητά τον επόμενο τόπο πραγμάτωσης. Γιατί τώρα πια ξέρουμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε, να συμπράξουμε καλλιτεχνικά και να συμμετάσχουμε σε ένα κοινό όραμα. Κι αυτό είναι η θεραπεία για την πανδημία της εποχής μας. Το ταξίδι μας συνεχίζεται».  

Είναι η δεύτερη έκθεση στον δημόσιο χώρο του συνοικισμού Χαλανδρίου με αφετηρία το εργαστήριο του Παναγιώτη που ανοίγει ως ένας κοινός χώρος διάδρασης και επαναπροσδιορισμού των κοινωνικών μας σχέσεων.

Στην αναζήτηση του αμοιβαίου επιτρεπτού αναφέρεται ο εικαστικός - αρχιτέκτονας

Κώστας Ντάφλος: «Το πάρτυ ως καλλιτεχνικό συμβάν ήταν ένας χαλαρός χώρος συνομιλίας με τους κατοίκους της περιοχής, τους καλλιτέχνες και τους καλεσμένους τους, ακριβώς στις αρχές της περιόδου έναρξης των κοινωνικών συναντήσεων στην πανδημία. Στην μεταβατική αυτή περίοδο, παράλληλα έναρξης και των καλοκαιρινών διακοπών, εμφανίζονταν αισιόδοξα αλλά επίσης και διστακτικά βήματα ανάκτησης και αποκατάστασης των επαφών στο πλαίσιο ενός αμοιβαίου επιτρεπτού που θα έπρεπε να ορίσουμε ξανά, για να ξαναβρεθεί με νέους όρους».

«Όταν ήρθε ο κόσμος, καταλάβαμε πως η δικιά μας αρχική ανάγκη, είχε κοινωνικό αντίκρισμα. Η διαρκής διάδραση με τα ίδια τα εικαστικά έργα και τις επιτελέσεις και η σωματική αλληλεπίδραση μεταξύ σωμάτων, υλών και πνεύματος, αυτονομήθηκε από τον έλεγχο της επιμέλειας και των καλλιτεχνικών προθέσεων. Η κατάσταση την οποία είχαμε αρχικά εμπνευστεί, ήταν ένα διαρκές και ελεύθερο κοινωνικό και πολιτισμικό γεγονός. Η ανάγκη μας για κοινωνική και δημιουργική ελευθερία είχε ικανοποιηθεί πέραν και των αρχικών μας προσδοκιών» (Παναγιώτης, Διονύσης, Φοίβος).

«Τι είναι τελικά το πάρτυ και γιατί νιώθουμε να το έχουμε τόση ανάγκη;», αναρωτιέται η Ηρα. «Γιατί σε συνθήκες εγκλεισμού, οι άνθρωποι το αποζητούν ακόμα και κάτω από την απειλή κρατικών απαγορεύσεων, μιντιακού διασυρμού ή προστίμων; Είναι απλώς μια τρυφηλή αντίσταση στην απαγόρευση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι; Είναι μια βαθιά και άγρια ορμή για κοινωνική συνεύρεση; Για σωματική επαφή, για σμίξιμο με τους ομοίους μας;».

«Οι επισκέπτες μοιράστηκαν αυτή τη χαρά και το πνεύμα συνεργασίας, το πάρτυ διαχύθηκε στο δρόμο, οι άνθρωποι της γειτονιάς κι όχι μόνο οι “υποψιασμένοι” συμμετείχαν με ενδιαφέρον. Ελπίζω να μπορέσουμε να συνεργαστούμε πάλι, σε λιγότερο δυστοπικές συνθήκες» (Μάντυ).

«Νομίζω εντέλει πως το τελικό συλλογικό έργο ήταν το ίδιο το πάρτυ. Η αυθόρμητη συνάθροιση πολλών ανθρώπων το βράδυ που άνοιξε η έκθεση στο κοινό, η χαρά της συνεύρεσης μετά από τόσους μήνες απομόνωσης, όπου ξεχάσαμε να βρισκόμαστε ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους στον ίδιο χώρο, η γιορτή. Ένα χάπενινγκ» (Έλενα).

[Sinodoi papou, «Walking in exaggerated manners around the Parthenon floor plan»]

Το επόμενο πάρτυ;

«Η ανταπόκριση που είχε το project στο κοινό, ανθρώπους του εικαστικού χώρου και κατοίκους της περιοχής, ήταν πολύ θετική και ενθαρρυντική για εμάς που συμμετείχαμε.
Πιστεύω πως το Party project πρέπει να αποτελέσει εφαλτήριο για ανάλογες δράσεις που δίνουν την ευκαιρία σε καλλιτέχνες να πειραματιστούν με το διάλογο του έργου τους με το αστικό περιβάλλον. Οι δράσεις αυτές είναι επίσης μια καλή ευκαιρία για επικοινωνία της τέχνης με ανθρώπους που δε θα πήγαιναν ποτέ σε έναν εκθεσιακό χώρο και δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση» (Νίκος).

«Η επανάληψη του πάρτυ σε επόμενη περίσταση ενδεχομένως, θα επέτρεπε να εγγραφούν οι τρέχουσες συνθήκες και πάλι, ώστε κάτι τέτοιο θα αποτελούσε συγκριτική σχολιαστική έρευνα, έντονα κριτική για τη ζωή μας σε σχέση με το “έδαφος” που έχουμε καταφέρει να καλύψουμε στις συμπεριφορές μας στις κοινωνικές τελετουργίες, τις τακτικές και τους τρόπους μας στην καθημερινή ζωή, ενώ θα εμφάνιζε επίσης τα πλήρως χαμένα ‘εδάφη’, που είναι ίσως για την ώρα χαμένα, όπου δεν μπορούμε να επιστρέψουμε εύκολα, όσο επιπλέον θα αποκάλυπτε άλλα νεότερα “εδάφη” που πρόκειται να αναδυθούν και μένει να τα εφεύρουμε και να τα ανακαλύψουμε από κοινού» (Κώστας).

«Καθώς η κοινωνική λειτουργία δείχνει να αποκαθίσταται, διατηρώντας δυστυχώς τις ασκούμενες διατάξεις του ελέγχου της βιοπολιτικής, και της ατομικής ευθύνης της κατανάλωσης, το party project διερευνά νέους δημιουργικούς τόπους και κοινωνικούς χώρους για να αναδείξει την αρχέτυπη ανάγκη των ανθρώπων να καθορίζουν την κοινωνική και πολιτισμική λειτουργία, με όρους την κοινωνική συνοχή, την δημιουργική ελευθερία και την συμμετοχικότητα» λένε ο Παναγιώτης ο Διονύσης και ο Φοίβος. Και καταλήγουν: «Θα συναντηθούμε ξανά λοιπόν».


Info:

Tο party project έγινε το τριήμερο 2, 3 και 4 Ιουλίου 2021 στο Χαλάνδρι με την υποστήριξη του Δήμου Χαλανδρίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ρεματιάς. Συμμετείχαν οι καλλιτέχνες: Σπύρος Αγγελόπουλος, Έλενα Ακύλα, Μάντυ Αλμπάνη, Παναγιώτης Δαραμάρας, Γιώργος Θεοδώρου, Ευθαλία Θλιβερού, Κωστούλα Μάκη, Διονύσης Ματαράγκας, Κώστας Ντάφλος, Ήρα Παπαδοπούλου, Λία Πέτρου, Νίκος Ποδιάς, Εύη Ρουμάνη, Φοίβος Σοφικίτης, Άννα Τσουλούφη-Λάγου, Sinodi Papu. Δικτυακός τόπος: https://pandemicparty.wordpress.com/

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)