Οι βλέψεις της Τουρκίας συνιστούν απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση των επαφών του με τον Νίκο Αναστασιάδη και τον Φατάχ αλ Σίσι, στο πλαίσιο της 9ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου, όπου υπέγραψαν και κοινή διακήρυξη. Όπως τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, «η ηγεσία της Άγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών».
Μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών, Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι με τους ηγέτες Κύπρου και Αιγύπτου συζητήθηκαν «και οι περιφερειακές εξελίξεις».
«Οι θέσεις μας ταυτίζονται στην καταδίκη της προκλητικής πρακτικής και της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας. Δυστυχώς, η ηγεσία της Άγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Οι βλέψεις της Τουρκίας συνιστούν απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Δεν προοιωνίζουν εποικοδομητική στάση για την επίλυση του Κυπριακού. Μοναδικός δρόμος προόδου είναι οι δεσμευτικές αποφάσεις του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ», επισήμανε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε επίσης ότι «η Ελλάδα δηλώνει τις προθέσεις της με τις πράξεις της. Υπογράφει συμφωνίες συνεργασίας πάντα υπό το φως του διεθνούς δικαίου. Και οι τρεις μας χώρες έχουν αποδείξει την προσήλωση στη διεθνή νομιμότητα. Δείξαμε το δρόμο για την οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας και καλής γειτονίας μακριά από λογικές επιβολής μονομερούς αυθαιρεσίας, απειλών πολέμου, πρακτικών που σίγουρα δεν ανήκουν στον 21ο αιώνα».
Όσον αφορά την κατάσταση στη Λιβύη, ο πρωθυπουργός είπε ότι οι εκεί εξελίξεις «επιδρούν στην ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Η διεξαγωγή εκλογών το Δεκέμβριο είναι βήματα προς την ομαλότητα όπως και η αποχώρηση όλων των στρατευμάτων και των μισθοφόρων. Η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Κύπρος στηρίζουμε έμπρακτα τη μετάβαση της Λιβύης στην ειρήνη και τη Δημοκρατία. Η διπλωματική μας συνδρομή θα αποτυπωθεί στην αυριανή συνάντηση της Τρίπολης, όσο και το Νοέμβριο στη διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη στο Παρίσι».
Επίσης, αναφέρθηκε και στο προσφυγικό λέγοντας πως οι τρεις χώρες συντονίζονται πάνω σε αυτό το θέμα:
«Η Ελλάδα εξακολουθεί να σώζει ζωές από τα δίχτυα των διακινητών. Αξίζει να σημειωθεί η αθόρυβη συμβολή της Αιγύπτου. Αν με τους αδερφούς Κυπρίους ανήκουμε στο ίδιο έθνος, με τους φίλους Αιγυπτίους ανήκουμε στην ίδια κοινότητα. Από την αρχαία αποικία της Ναυκρατίδας μέχρι τις σύγχρονες της Αλεξάνδρειας και του Καΐρου, οι Έλληνες ήταν πάντα παρόντες και στην Ελλάδα σήμερα ζουν και προκόβουν πολλοί Αιγύπτιοι».
«Φάρο σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο» χαρακτήρισε το «σχήμα Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου» ο πρωθυπουργός «από την ενέργεια και τον τουρισμό μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος και από την υψηλή τεχνολογία μέχρι το εμπόριο και τη ναυτιλία».
Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, «στην κοινή μας πορεία προσθέσαμε δύο ακόμα μνημόνια που αφορούν τη διασύνδεση για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη συνεργασία σε θέματα αποδήμων. Η ενέργεια καθίσταται γέφυρα μεταξύ της Αιγύπτου προς την Ευρώπη».
Ο Νίκος Αναστασιάδης
«Ο διάλογος είναι η μόνη λύση, και επιτέλους η Τουρκία πρέπει να αντιλαμβάνεται πως πολύ περισσότερο θα ωφεληθεί εάν συμβάλλει στην υποβοήθησης λύσης του Κυπριακού στη βάση αρχών, και όχι στη βάση μιας επεκτατικής και αναθεωρητικής πολιτικής που την χαρακτηρίζουν τελευταία και την κατηγοριοποιούν στις χώρες-ταραξίας, στις χώρες με επεκτατικές διαθέσεις» είπε από την πλευρά του πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αναφερόμενος στις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό.
Ξεκαθάρισε ότι είναι «απαράδεκτη η νέα θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς για δυο ανεξάρτητα κράτη», σημειώνοντας ότι κατά την πρόσφατη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, κατά την οποία ο Γ.Γ. του ΟΗΕ «στην προσπάθεια να δημιουργήσει συνθήκες που θα επέτρεπαν την συναντίληψη για το ποια θα πρέπει να είναι η λύση, που διαγράφεται μέσα από τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας» η τουρκοκυπριακή απάντηση ήταν «η επανάληψη της θέσης ότι δεν πρόκειται να αρχίσει διάλογος αν πρώτα δεν αναγνωριστεί ισότητα του παράνομου τουρκοκυπριακού μορφώματος, με το νόμιμο καθεστώς της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας», οδηγώντας την προσπάθεια σε νέο αδιέξοδο.
Ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι η αποφασιστικότητα και οι προσπάθειες που καταβάλλει από κοινού τόσο με τον κ. Μητσοτάκη στο πλαίσιο της ΕΕ, όσο και με τον κ. Σίσι στο πλαίσιο του οργανισμού ισλαμικής διάσκεψης, στοχεύουν στη διπλωματική ενεργοποίηση με απώτερο σκοπό τον διάλογο.
«Δεν μπορεί οι χώρες της ανατολικής Μεσογείου να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους, να αποτελούν πυλώνα σταθερότητας και ειρήνης και η μόνη που διαταράσσει το Διεθνές Δίκαιο να είναι η Τουρκία» είπε ο Νίκος Αναστασιάδης και πρόσθεσε: «Οι τριμερείς συναντήσεις δεν αποκλείουν κανέναν, στοχεύουν στην σταθερότητα, και η Τουρκία είναι ευπρόσδεκτη αρκεί να σέβεται το διεθνές δίκαιο και την κυριαρχία των γειτόνων της».
Οι δηλώσεις Αλ Σίσι
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Αιγύπτου επανέλαβε τη στήριξη του Καΐρου για «τη δίκαιη επίλυση του Κυπριακού επί τη βάση του διεθνούς δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Στηρίζουμε επίσης τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών στη Λιβύη και την απομάκρυνση όλων των ξένων στρατευμάτων. Συζητήσαμε επίσης και το παλαιστινιακό θέμα υπό το φως της κλιμάκωσης της διένεξης Ισραήλ - Παλαιστίνης τον περασμένο Μάιο. Συζητήσαμε επίσης το θέμα της Συρίας υποστηρίζοντας τις καταβαλλόμενες προσπάθειες του εκπροσώπου του ΟΗΕ, εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας. Είμαστε υπέρ της διατήρησης της σταθερότητας στο Λίβανο. Συζητήσαμε και το θέμα της τρομοκρατίας, αλλά και την παράνομη μετανάστευση».
Ο Φατά αλ Σίσι πρόσθεσε επίσης:
«Παρουσιάσαμε την προσέγγιση της Αιγύπτου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τις συνθήκες υπό τις οποίες κάθε άνθρωπος θα αισθάνεται ασφαλής. Να σας ευχαριστήσω για τις προσπάθειες που καταβάλλετε για την ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας και αναμένω να σας φιλοξενήσω την 10η Σύνοδο Κορυφής της Τριμερούς Συνεργασίας Ελλάδος - Κύπρου – Αιγύπτου».
Τι τονίζουν στο κείμενο της κοινής διακήρυξης
Στην Κοινή Διακήρυξη της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής, οι τρεις ηγέτες επαναβεβαιώνουν την αποφασιστικότητά τους για τη συνέχιση της συνεργασίας σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος ενισχύοντας την ειρήνη, την ασφάλεια και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην υπογραφή της τριμερούς ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών, έργο που, όπως υπογραμμίζεται, «ενισχύει την οικονομική συνεργασία μας και την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού όχι μόνο των εμπλεκομένων χωρών, αλλά και της Ευρώπης», καθώς η ηλεκτρική διασύνδεση θα δημιουργήσει έναν δίαυλο μεταφοράς σημαντικών ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από και προς την Ανατολική Μεσόγειο. Το έργο, όπως αναφέρεται, είναι σημαντικό συστατικό της στρατηγικής ανάπτυξης του Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου (Eastern Mediterranean Energy Corridor), παρέχοντας μια εναλλακτική πηγή ενεργειακού εφοδιασμού από την περιοχή προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και αντίστροφα.
Οι τρεις απευθύνουν μήνυμα προς την Τουρκία να απέχει από προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες που παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, όπως η παρενόχληση ερευνητικών πλοίων που έχουν αδειοδοτηθεί από την Ελλάδα ή την Κύπρο, υπογραμμίζοντας ότι σε ένα επιθετικό περιβάλλον ή υπό την απειλή χρήσης βίας δεν μπορεί να διενεργηθεί παραγωγικός διάλογος με αποτελέσματα. Υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία «του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους , σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας».
Απορρίπτουν τις παράνομες γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες από τουρκικά σκάφη στην Κυπριακή ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα, σε θαλάσσιες περιοχές που έχουν ήδη οριοθετηθεί σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Οι τρεις ηγέτες καταδικάζουν και τις συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και όλες τις άλλες παράνομες δραστηριότητες σε περιοχές που βρίσκονται εντός της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Ως προς τη Λιβύη, επαναλαμβάνουν τη σημασία διατήρησης του συμφωνηθέντος στον Οδικό Χάρτη χρονοδιαγράμματος για τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών την 24 η Δεκεμβρίου 2021, χωρίς ξένη παρέμβαση και την ανάγκη απόσυρσης όλων των ξένων δυνάμεων και μισθοφόρων. Υπογραμμίζουν ότι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και το Μνημόνιο Κατανόησης Στρατιωτικής Συνεργασίας και Συνεργασίας Ασφάλειας που υπεγράφησαν τον Νοέμβριο 2019 μεταξύ Τουρκίας και κ. Fayez El Saraj, παραβιάζουν τόσο το διεθνές δίκαιο όσο και το και το εμπάργκο όπλων των ΗΕ στη Λιβύη, καθώς, όπως αναφέρουν, «αμφότερα υπονομεύουν την περιφερειακή σταθερότητα· επιπλέον, το Μνημόνιο Κατανόησης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα».
