Ομόφωνα η γαλλική Βουλή ενέκρινε σχέδιο νόμου για να απαγορευτούν οι αποκαλούμενες «θεραπείες μετατροπής» (ή «επανόρθωσης») που επιδιώκουν να αλλάξουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων. Το κείμενο, που πρέπει να επικυρωθεί από τη Γερουσία, προβλέπει ποινές δυο ετών φυλάκισης και πρόστιμο 30.000 ευρώ για τους ψευτοθεραπευτές (μιας ανύπαρκτης διαταραχής), ενώ σε περίπτωση που το θύμα είναι ανήλικο, οι δράστες θα τιμωρούνται με τρία χρόνια φυλακή και 45.000 ευρώ πρόστιμο.
«Αυτό το νομοσχέδιο θα σώσει ζωές», δήλωσε η υπουργός Ισότητας Ελιζαμπέτ Μορενό. «Δεν υπάρχει τίποτα για να θεραπευτεί. Το να είσαι ο εαυτός σου δεν είναι έγκλημα. Δεν πρέπει να επιδιώκουμε να αλλάξουμε την ταυτότητα φύλου ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό των ατόμων». Άλλωστε ήδη από το 1973, η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (ΑΡΑ) αναγνώρισε πως η ομοφυλοφιλία δε συνιστά διαταραχή και το 1990 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας την απέσυρε από τη λίστα των «σεξουαλικών αποκλίσεων».
Οι αποκαλούμενες «θεραπείες μετατροπής» είναι κυρίως τριών ειδών. Η πρώτη είναι θρησκευτική με επιβολή αυστηρής αποχής, προσευχής, μεταμέλειας και επικίνδυνων τελετών εξορκισμού. Η δεύτερη είναι ιατρική, με χορήγηση ορμονών και ηλεκτροσόκ και καταχρηστικούς εγκλεισμούς σε κλινικές, ανάμεσα στα άλλα. Και η τρίτη είναι κοινωνική με βιασμούς και καταναγκαστικούς γάμους των θυμάτων με ετεροφυλόφιλους.
Πρόκειται για πρακτικές που ήδη τιμωρούνται μέσα από άλλες νομοθετικές διατάξεις, όπως άσκηση σκόπιμης βίας, κατάχρηση εξουσίας, παράνομη άσκηση ιατρικής ή παρενόχληση. Αλλά η γαλλική Βουλή συμφώνησε πως είναι αναγκαίο να θεσπιστεί ένα ξεχωριστό αδίκημα ώστε να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά το φαινόμενο και να λάβουν την κατάλληλη αρωγή τα θύματα.
Δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός των ατόμων που υποβάλλονται σε τέτοιες «θεραπείες» στη Γαλλία, αλλά η βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος LREM, Λοράνς Βανσενεμπρόκ, και ο αριστερός συνάδελφός της Μπαστιέν Λασό έκαναν λόγο για εκατοντάδες περιπτώσεις που καταγράφηκαν το 2019, σημαίνοντας συναγερμό για την αύξηση που είχε σημειωθεί. Ενώ, σύμφωνα με την οργάνωση Le Refuge, η οποία βοηθάει θύματα ομοφοβίας, κάθε μήνα γίνονται τουλάχιστον 10 καταγγελίες για εξαναγκασμό σε τέτοιες «θεραπείες».
Πρόκειται για πρακτικές πολύ διαδεδομένες σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως δείχνουν οι στατιστικές και από άλλες χώρες. Περίπου το 7% των λεσβιών, γκέι και αμφιφυλόφιλων και το 13% των διεμφυλικών στις ΗΠΑ έχουν υποστεί κάποια «θεραπεία μετατροπής», σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Γουίλιαμς το 2019. Στη Βρετανία, κυβερνητική έρευνα το 2018 αποκάλυψε πως ένα 2% των ΛΟΑΤΚΙ+ είχε υποβληθεί σε τέτοιες πρακτικές και σε ένα 5% είχαν προτείνει (ή πιέσει) να τις ακολουθήσει.
Απαγορεύσεις ή περιορισμοί σε διάφορες μορφές «θεραπειών μετατροπής» έχουν επιβληθεί σε τουλάχιστον 13 χώρες, σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος Τόμπσον. Ανάμεσά τους η Βραζιλία, το Εκουαδόρ, η Μάλτα, η Αλβανία και η Γερμανία, που έχουν απαγορεύσει ρητά το σύνολο ή μέρος αυτών των πρακτικών. Στον Καναδά, τον Ιούλιο εγκρίθηκε ανάλογη νομοθεσία. Στις ΗΠΑ, 20 Πολιτείες και στην Ισπανία αρκετές αυτόνομες κοινότητες τις έχουν απαγορεύσει, ενώ Ολλανδία και Βρετανία διερευνούν τη θέσπιση μέτρων και στη Φινλανδία μια έκκληση για την απαγόρευσή τους έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 50.000 υπογραφές, υποχρεώνοντας έτσι να γίνει σχετική συζήτηση στη Βουλή.
