Επιστολή με την οποία καλούν την Κομισιόν και την Πρόεδρό της, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, να απορρίψει το ουγγρικό Σχέδιο υπό την τρέχουσα μορφή του και να επιμείνει σε ένα επικαιροποιημένο σχέδιο που θα συμμορφώνεται πλήρως με τον Κανονισμό για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα σέβεται απόλυτα τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, απέστειλαν ευρωβουλευτές της Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων.
Την επιστολή συνυπογράφουν ευρωβουλευτές που είναι τακτικά μέλη της Ομάδας Εργασίας που συστάθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον έλεγχο εφαρμογής του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (“RRF), συνολικού ύψους 672,5 δις ευρώ. Μεταξύ αυτών είναι, ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, ο ευρωβουλευτής των Γερμανών Πρασίνων, Damian Boeselager, και η ευρωβουλευτής των Ισπανών Σοσιαλιστών, Eider Gardiazabal Rubial.
Σημειώνεται πως η Ομάδα Εργασίας θα είναι αρμόδια για τον ανά δίμηνο θεσμικό διάλογο μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Κομισιόν για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την υλοποίηση του Μηχανισμού, ενώ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Ομάδας Εργασίας, είναι ο κοινοβουλευτικός έλεγχος των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των κρατών μελών και η αξιολόγησή τους, η εκπλήρωση των οροσήμων και των στόχων των Εθνικών Σχεδίων, οι διαδικασίες πληρωμής των κονδυλίων καθώς και αναστολής ή/και τερματισμού καταβολής τους.
Αναλύοντας λεπτομερώς στην επιστολή τους προς την πρόεδρο της Κομισιόν τους λόγους για τους οποίους καταλήγουν στο συμπέρασμα πως «το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν συμμορφώνεται με τις Συνθήκες και τους όρους που καθορίζονται στον ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη δημιουργία του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», οι συνυπογράφοντες ευρωβουλευτές καλούν την Κομισιόν «να απορρίψει το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υπό την τρέχουσα μορφή του και να επιμείνει σε ένα επικαιροποιημένο σχέδιο που θα συμμορφώνεται πλήρως με τον Κανονισμό για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα σέβεται πλήρως τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες, όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων».
Και αφού διευκρινίσουν πως «αυτό το αίτημα δεν απευθύνεται απέναντι στους Ούγγρους πολίτες», υπογραμμίζουν τη δέσμευση για «να διασφαλίσουμε ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια εν γένει, αλλά πιο συγκεκριμένα αυτά που προέρχονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα εξυπηρετήσουν τον ουγγρικό λαό και θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη από τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, συμβάλλοντας έτσι στους στόχους του Μηχανισμού Ανάκαμψης».
Όπως επισημαίνουν οι συνυπογράφοντες ευρωβουλευτές, «οι στόχοι του ουγγρικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρέπει να είναι σύμφωνοι με τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες και προτεραιότητες. Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση αποτελούν βασικά στοιχεία της επιτυχούς ανάκαμψης στην Ευρώπη». Γι’ αυτό και «οι πολίτες πρέπει να είναι πλήρως πεπεισμένοι ότι τα χρήματα των φορολογουμένων επενδύονται σωστά και δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα θεμέλια της ΕΕ».
Ολόκληρη η επιστολή (μεταφρασμένη στα ελληνικά):
Αξιότιμη Πρόεδρε της Κομισιόν, κα Φον ντερ Λάιεν
Με αυτή την επιστολή θέλουμε να σας γνωστοποιήσουμε το συμπέρασμά μας για το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έπειτα από λεπτομερή ανάλυσή του. Το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν συμμορφώνεται με τις Συνθήκες και τους όρους που καθορίζονται στον ευρωπαϊκό Κανονισμό 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2021 για τη δημιουργία του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Υπενθυμίζουμε ότι το 2018 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε αιτιολογημένη πρόταση με την οποία καλούσε το Συμβούλιο να καθορίσει, σύμφωνα με το άρθρο 7 (1) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ύπαρξη ξεκάθαρου κινδύνου σοβαρής παραβίασης από την Ουγγαρία των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης. Αυτή η διαδικασία εκκρεμεί στο Συμβούλιο, οι ανησυχίες του Κοινοβουλίου παραμένουν ανεπίλυτες. Λόγω αυτού, απαιτείται πρόσθετη επαγρύπνηση κατά τη διενέργεια της αξιολόγησης από την Επιτροπή.
Πρώτον, το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, κατά την άποψή μας, αποτυγχάνει να ενισχύσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, δεν ενδυναμώνει το πλαίσιο καταπολέμησης της διαφθοράς, ενώ δεν βελτιώνει επίσης τον ανταγωνισμό στις δημόσιες συμβάσεις, την ποιότητα και τη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω ενός αποτελεσματικού κοινωνικού διαλόγου και μιας δέσμευσης με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη σύμφωνα με τις σχετικές ειδικές ανά χώρα συστάσεις από το 2019 και το 2020. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων δεν μπορεί να θεωρηθεί προαιρετική, κυρίως για δύο λόγους: Οι απαιτήσεις του άρθρου 18(4) (b) και, επίσης, επειδή υπάρχουν προϋποθέσεις για την εκπλήρωση των κριτηρίων για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την καταπολέμηση της διαφθοράς, της απάτης και των περιπτώσεων σύγκρουσης συμφερόντων όπως ορίζονται στο άρθρο 19(3) (j). Αυτές οι συστάσεις παραμένουν σχετικές, όπως αναφέρεται στη σύσταση της 20ης Ιουλίου 2020 του Συμβουλίου σχετικά με το εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ουγγαρίας για το 2020 και τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου σχετικά με το πρόγραμμα σύγκλισης της Ουγγαρίας για το 2020. Επιπλέον, οι εκθέσεις συμμόρφωσης της Ομάδας κρατών κατά της διαφθοράς (“GRECO”) αποδεικνύουν ξεκάθαρα την εγκυρότητα των συγκεκριμένων ανά χώρα συστάσεων. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό δεδομένου ότι η προχρηματοδότηση του 13% στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα είναι η μεγαλύτερη ενιαία πληρωμή που έχει πραγματοποιηθεί στην Ουγγαρία από τότε που προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεύτερον, ο μηχανισμός ελέγχου που προτείνει η Ουγγαρία, δεν πληροί κατά την γνώμη μας τις απαιτήσεις του άρθρου 22 του Κανονισμού για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ιδίως ενόψει της διαφύλαξης των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης από περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και απάτης, που συνδέονται επίσης με τις προαναφερθείσες αδυναμίες και την αξιολόγηση της Ομάδας κρατών κατά της διαφθοράς (“GRECO”). Ως μίνιμουμ προϋπόθεση, πρέπει να αυξηθεί η διαφάνεια της εφαρμογής, για παράδειγμα με τη συμμετοχή φορέων της κοινωνίας των πολιτών στην παρακολούθηση. Επιπλέον, αναμένουμε από την Επιτροπή να διενεργήσει στοχοθετημένους ελέγχους και να προετοιμάσει ένα σχέδιο δράσης σε περίπτωση που εντοπίσει παρατυπίες.
Τρίτον, ανησυχούμε ιδιαίτερα για τα ζητήματα των θεμελιωδών δικαιωμάτων που είχαν εντοπιστεί προηγουμένως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα οποία έχουν επιδεινωθεί και δεν έχουν ακόμα επιλυθεί. Για παράδειγμα, μετά την έγκριση του νέου ουγγρικού νόμου που στρέφεται κατά της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, το Ευρωκοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά κάθε μέτρο, ιδίως όσα αφορούν τη δημογραφία, την απασχόληση, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, προκειμένου να εγγυηθεί ότι οι δαπάνες της Ένωσης για την εφαρμογή του ουγγρικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν θα οδηγήσουν σε καμία περίπτωση και δεν θα συμβάλλουν ενεργά στην οποιαδήποτε παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ουγγαρία. Η υιοθέτηση του ουγγρικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θέτει σε περαιτέρω κίνδυνο παραβίασης του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, όπως έχει ερμηνευτεί με την απόφαση “Ledra Advertising”.
Τέταρτον, πιστεύουμε ότι για την προετοιμασία υποβολής του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Ουγγαρία, δεν υπήρξε υπό πραγματική έννοια και σκοπό μια ειλικρινής διαδικασία διαβούλευσης και σε συνδυασμό με τις σοβαρές ανησυχίες σχετικά με το κράτος δικαίου, η επιλογή και η εδαφική κατανομή του μέτρου στο σχέδιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευνοιοκρατία ή νεποτισμό, καθώς και σε απάτη και διαφθορά.
Ως εκ τούτου, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό το φως αυτών των σοβαρών ανησυχιών και της συνεχιζόμενης επιδείνωσης του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία, να απορρίψει το ουγγρικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υπό την τρέχουσα μορφή του και να επιμείνει σε ένα επικαιροποιημένο σχέδιο που θα συμμορφώνεται πλήρως με τον Κανονισμό για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και θα σέβεται πλήρως τις κοινές ευρωπαϊκές μας αξίες, όπως κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Αυτό το αίτημα δεν απευθύνεται απέναντι στους Ούγγρους πολίτες. Όλοι μας δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια εν γένει, αλλά πιο συγκεκριμένα αυτά που προέρχονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα εξυπηρετήσουν τον ουγγρικό λαό και θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη από τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, συμβάλλοντας έτσι στους στόχους του Μηχανισμού Ανάκαμψης. Οι στόχοι του ουγγρικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρέπει να είναι σύμφωνοι με τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες και προτεραιότητες.
Ένα αναθεωρημένο σχέδιο πρέπει να υποβληθεί μετά από κατάλληλη διαβούλευση και με επαρκή στοιχεία που θα αντιμετωπίζουν όλες τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου, όπως αυτές εκφράζονται στην επιστολή αυτή.
Ο σεβασμός του κράτους δικαίου και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση αποτελούν βασικά στοιχεία της επιτυχούς ανάκαμψης στην Ευρώπη. Οι πολίτες πρέπει να είναι πλήρως πεπεισμένοι ότι τα χρήματα των φορολογουμένων επενδύονται σωστά και δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα θεμέλια της ΕΕ. Ελπίζουμε ότι θα χρησιμοποιήσετε τον μοχλό πίεσης που έχετε στη διάθεσή σας για να διασφαλίσετε και να υπερασπιστείτε σωστά τις αξίες της Ένωσης.
Με εκτίμηση,
Οι συνυπογράφοντες ευρωβουλευτές
Damian Boeselager, Greens – Γερμανία, Dimitrios Papadimoulis, Left – Ελλάδα, Gwendoline Delbos-Corfield, Greens – Γαλλία, Eider Gardiazabal Rubial, S&D – Ισπανία, Bettina Vollath, S&D – Αυστρία, Ramona Strugariu, Renew – Ρουμανία, Malin Bjork, Left – Σουηδία
