Η «βόμβα» Μπάιντεν για προσωρινή απελευθέρωση των πατεντών των εμβολίων του κορωνοϊού απασχολεί τους ηγέτες της Ευρώπης με το θέμα να τίθεται στο τραπέζι των «27» στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής στο Πόρτο. Μπορεί οι τελικές αποφάσεις να φαντάζουν μακρινές και τα αποτελέσματα μιας τέτοιας κίνησης να μην είναι δεδομένα, όμως, η πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ άναψε «φωτιές» με την Ευρώπη να εμφανίζεται για ακόμα μια φορά διχασμένη.
Εκ μέρους της Ε.Ε., Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εκφράστηκαν θετικά, αλλά… διπλωματικά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επισημαίνοντας ότι οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να συζητήσουν την ιδέα της προσωρινής άρσης πατεντών με στόχο την αύξηση των εμβολιασμών.
Σημαντικό «φρένο» στην αρχική αισιοδοξία, τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτέλεσε η τοποθέτηση της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία τάχθηκε ενάντια στην πρόταση για άρση των πατεντών. Εκπρόσωπος της καγκελαρίου, όπως μετέδωσε το Bloomgerg, υποστηρίζει σε email ότι το αμερικανικό σχέδιο θα μπορούσε να δημιουργήσει «σοβαρές επιπλοκές» στην παραγωγή εμβολίων.
Στην άτυπη σύνοδο της ΕΕ για την Κοινωνική Συνοχή την προσεχή 10ετία, που διεξάγεται διά ζώσης στο Πόρτο για πρώτη από τον περασμένο Δεκέμβριο, το θέμα θα τεθεί υπό συζήτηση όπως και το πιστοποιητικό covid-19.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα της Συνόδου, σήμερα θα πραγματοποιηθεί μια θεματική συνεδρίαση για την εργασία και θα ακολουθήσει το απόγευμα το ανεπίσημο δείπνο εργασίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Αύριο Σάββατο, θα πραγματοποιηθεί η άτυπη σύσκεψη των ηγετών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ και θα ακολουθήσει η τηλεδιάσκεψη κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι.
*ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
108 ευρωβουλευτές και 280 βουλευτές ανά την Ευρώπη ζητούν άρση της πατέντας
Πίεση για αλλαγή στάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα των πατεντών των εμβολίων ώστε να συνταχθεί με την πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ, ασκούν 108 ευρωβουλευτές και 280 βουλευτές χωρών της Ευρώπης. Με κοινή επιστολή τους, έκκληση προς τους ηγέτες τους, την ώρα που συνεδριάζουν στη Λισαβόνα, ζητούν την άρση της πατέντας ώστε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των ανθρώπων σε εμβόλια κατά του κορονοϊού.
«Στεκόμαστε δίπλα στον Γενικό Διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, στις πάνω από 100 εθνικές κυβερνήσεις, τις εκατοντάδες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, και συμμετέχουμε μαζί τους για να προτρέψουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της ΕΕ να συζητήσουν στο υψηλότερο επίπεδο και να υποστηρίξουν την προσωρινή άρση ορισμένων υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Συμφωνία για τα πνευματικά δικαιώματα που σχετίζονται με το εμπόριο (‘’TRIPS’’)» επισημαίνουν οι ευρωβουλευτές και οι βουλευτές στην επιστολή τους.
Επίσης, τονίζουν πως μία τέτοια πρόταση «θα διευκόλυνε την κοινή χρήση όλων των πνευματικών δικαιωμάτων και της τεχνογνωσίας. Επιπλέον, θα άρει τα διεθνή φαρμακευτικά μονοπώλια, θα εξαλείψει τη νομική αβεβαιότητα και θα δώσει την ελευθερία έτσι ώστε να λειτουργήσει και να αυξηθεί η συνεργασία και να επιταχυνθεί η διαθεσιμότητα, η προσβασιμότητα και η προσιτή τιμή σε εμβόλια, δοκιμές και θεραπείες για τον COVID-19 παγκοσμίως».
Και υπογραμμίζουν πως «τα νέα στελέχη του COVID-19 αποδεικνύουν ότι δεν θα νικήσουμε τον ιό έως ότου τον νικήσουμε παντού».
Η επιστολή έρχεται σε συνέχεια της τροπολογίας των Δημ. Παπαδημούλη και Κ. Αρβανίτη για την αντιμετώπιση των εμβολίων COVID-19 ως δημόσιων αγαθών, η οποία υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με την στήριξη των προοδευτικών δυνάμεων. Επίσης, καταδεικνύει ότι το θέμα της άρσης της πατέντας, παρά τις επίμονες αρνήσεις ορισμένων κύκλων της ευρωπαϊκής ηγεσίας, παραμένει στο επίκεντρο της συζήτησης ως ουσιαστική λύση στην αντιμετώπιση και καταπολέμηση της πανδημίας όχι μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και παγκοσμίως.
*ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αλ. Τσίπρας στην «Εφ.Συν.»: Η πατέντα ανήκει στην ανθρώπινη ζωή
«Είναι μακρύς ο δρόμος»
Όπως σημειώνει ο Guardian, υποστηρικτές της καμπάνιας για την απελευθέρωση της πατέντας ναι μεν χαιρετίζουν ενθουσιασμένοι την απόφαση του Αμερικανού προέδρου, αλλά επισημαίνουν ότι από μόνη της δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης εμβολίων.Το πρώτο βήμα θα είναι ο ΠΟΥ να υιοθετήσει την πρόταση και καθώς ο Οργανισμός αποφασίζει με συναίνεση, επισημαίνουν ότι υπάρχουν ακόμα χώρες που αντιδρούν. Η νέα θέση της Ουάσιγκτον μπορεί να μεταπείσει μερικές και να υπάρξει κάποια είδους συμφωνία που θα προχωρημένη σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ολοκληρωτική παραίτηση από τα πνευματικά δικαιώματα των εμβολίων.
Επειτα, οι φόρμουλες των εμβολίων είναι εξαιρετικά περίπλοκες με αποτέλεσμα ακόμα και οι ίδιες οι φαρμακευτικές να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην παραγωγή τους.
Η διαδικασία παρασκευής είναι εξ ίσου σημαντική με τη «συνταγή» του εμβολίου- σημειώνει ο Guardian- και ο ΠΟΥ δεν έχει την εξουσία να υποχρεώσει τις εταιρείες, όπως η Pfizer και η Moderna να μοιραστούν την τεχνολογία και την τεχνογνωσία που χρησιμοποιούν για τα σκευάσματά τους.
Οι κυβερνήσεις όμως την έχουν. Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, μπορούν να πιέσουν τις εταιρείες τους τους να μοιραστούν όχι μόνο τη πατέντα, αλλά και την τεχνολογία, με φαρμακοβιομηχανίες σε ολόκληρο τον κόσμο, πράγμα που μπορεί να μην επισπεύσει άμεσα την διαθεσιμότητα των εμβολίων παντού, αλλά θα έχει καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον και στις επόμενες πανδημίες.
Τα δυσθεώρητα κέρδη τους προστατεύουν φαρμακευτικές εταιρείες
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι αντιτίθενται, ότι δεν θέλουν να μοιραστούν πατέντες που τους αποφέρουν δισεκατομμύρια δολάρια και θα τους αποφέρουν άλλα τόσα τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο αυτό που υποστηρίζουν ότι είναι ότι η άρνησή τους δεν αφορά τα κέρδη, αλλά πρακτικά ζητήματα.
«Η απελευθέρωση της πατέντας για τα εμβόλια Covid-19 δεν πρόκειται να αυξήσουν την παραγωγή τους ούτε να οδηγήσουν στις απαραίτητες πρακτικές λύσεις για την καταπολέμηση της παγκόσμιας κρίσης στον τομέα της υγείας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Παγκόσμια Ομοσπονδία Φαρμακευτικών και Συνεργαζόμενων Βιομηχανιών. Η φαρμακοβιομηχανία υποστηρίζει ότι οι εταιρείες έχουν ήδη μοιραστεί την τεχνολογία τους με διαπιστευμένους εταίρους σε όλο τον κόσμο και υπάρχει η δυνατότητα παραγωγής δισεκατομμυρίων δόσεων φέτος- αρκετές για τον εμβολιασμό όλων- εάν οι κυβερνήσεις βοηθήσουν στην διευκόλυνση των εμπορικών περιορισμών, την κατάργηση των απαγορεύσεων εξαγωγών πρώτων υλών που απαιτούνται για την παρασκευή των εμβολίων και την διάθεση των εκατομμυρίων δόσεων που έχουν στις αποθήκες τους.
Επιπλέον, οι εταιρείες προβάλουν το επιχείρημα ότι τα πνευματικά δικαιώματα είναι κρίσιμα για να προωθούνται η καινοτομία και οι επενδύσεις που οδηγούν σε παρασκευές νέων φαρμάκων. Εάν οι επιστήμονες ξέρουν ότι το θαυματουργό φάρμακο που θα παρασκευάσουν θα μπορεί να παραχθεί δωρεάν από εργαστήρια παντού στον κόσμο, τότε δεν έχουν ισχυρό κίνητρο.
Στο κενό τα επιχειρήματα των πολεθνικών: Με δημόσια κονδύλια η χρηματοδόσητη!
Οι υποστηρικτές της καμπάνιας κατά των πατεντών, από την άλλη, θυμίζουν ότι υπάρχει κίνητρο χωρίς το δέλεαρ του κέρδους για τους επιστήμονες, δεδομένου ότι το μεν εμβόλιο της AstraZeneca παρασκευάστηκε με χρηματοδότηση τουλάχιστον κατά 97% από δημόσια κονδύλια και φιλανθρωπικές οργανώσεις, εώς τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA, όπως αυτά της Pfizer και της Moderna, επίσης χρηματοδοτήθηκαν επί δεκαετίες από τους φορολογούμενους , πριν καταλήξουν στις φαρμακοβιομηχανίες.
Τα στοιχεία που παραθέτει το Forbes (καθόλου εχθρικό κατά τ' άλλα στον κόσμο του κέδρους και της «ελεύθερης αγοράς») είναι αποκαλυπτικά: με τη μπλε μπάρα αποδίδει το ποσοστό της δημόσιας χρηματοδότησης για το κάθε ένα από τα παρακάτω εμβόλια, μπάρα που είναι συντριπτικά μεγαλύτερη από τους άλλους δύο τύπους χρηματοδοτήσεων στα περισσότερα εμβόλια:
Επίσημες τοποθετήσεις από Pfizer και BionTech
Αργά το βράδυ της Πέμπτης, ο πρόεδρος του αμερικανικού κολοσσού, Αλμπέρτ Μπουρλά, δήλωσε κατηγορηματικά αντίθετος με την απελευθέρωση των πατεντών εμβολίων. Μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο, υποστήριξε ότι το άνοιγμα μονάδων παραγωγής του εμβολίου των BioNTech/Pfizer σε άλλα μέρη, πέρα από αυτά που ήδη υπάρχουν στις ΗΠΑ και την ΕΕ (Βέλγιο και Γερμανία), θα ήταν περίπλοκο, λόγω της έλλειψης πρώτων υλών, με κίνδυνο να μειωθεί ο αριθμός των παραγόμενων δόσεων.
Νωρίτερα ο Ευρωπαίος συνεργάτης της Pfizer, η Biontech είχε εκφράσει την αντίθεσή της στην πρόταση Μπάιντεν σημειώνοντας «οι πατέντες δεν είναι ο παράγοντας που περιορίζει την παραγωγή ή τον ανεφοδιασμό με το εμβόλιό μας».
