Καθώς συνεχίζονται οι καταγγελίες επαναπροωθήσεων ατόμων που αιτούνται προστασία, οι οργανώσεις υπενθυμίζουν τις διαδικαστικές υποχρεώσεις που επιβάλλει το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως ο Κανονισμός 656/2014 για τις επιχειρήσεις στη θάλασσα, καθώς και η Οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου σχετικά με την καταγραφή των αιτήσεων ασύλου και την παροχή πληροφοριών και υπηρεσιών διερμηνείας στα σύνορα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της κοινωνίας των πολιτών, δεν έχουν ληφθεί από τις ελληνικές αρχές τα απαραίτητα μέτρα υποδομών και προσωπικού στα επίσημα σημεία συνοριακής διέλευσης ή τους χώρους κράτησης στο Αιγαίο και στον Έβρο.
Η επιστολή υπογράφεται από τις οργανώσεις Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), HIAS Ελλάδος, HumanRights360 και Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ).
Στην επιστολή αναφέρουν χαρακτηριστικά:
«Εμείς, οι εκπρόσωποι των οργανισμών που υπογράφουν, σας γράφουμε για να σας μεταφέρουμε παρατηρήσεις και ανησυχίες σχετικά με την εφαρμογή από τις ελληνικές αρχές των κεκτημένων της ΕΕ και της Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Εκτιμούμε τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει διαρκώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί την κατάσταση λαμβάνοντας υπόψη τις διαθέσιμες καταγραφές βίαιων επαναπροωθήσεων και αρνήσεων πρόσβασης σε διαδικασίες ασύλου και εκφράζοντας τις ανησυχίες της στις ελληνικές αρχές ως θεματοφύλακες των συνθηκών, χωρίς να αμφισβητεί τις εκτελεστικές τους δικαιοδοσίες.
Παραμένουμε cστόσο αν;hσυχoi από τις συνεχιζόμενες καταγγελίες για επαναπροωθήσεις που υπήρξαν αντικείμενο ενδελεχούς έρευνας, μεταξύ άλλων, sτο πλαίσιο των ειδικών επιτροπών που έχουν συγκροτηθεί στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο αλλά και στην Ευρωπαϊκή ακτοφυλακή (Frontex).
Με τις δικές μας δυνατότητες, ως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, παρέχοντας νομική υποστήριξη και άλλες διευκολύνσεις σε πρόσφυγες στα ελληνικά σύνορα καταγράφουμε από κοντά και παρακολουθούμε τις επαναπροωθήσεις σε στεριά και θάλασσα ως ένα επίμονο φαινόμενο το οποίο εντείνεται από το Μάρτιο του 2020. Τα ευρήματά μας δημοσιοποιήθηκαν και κοινοποιούνται συχνά στους αρμόδιους φορείς μεταξύ των οποίων και το Ειδικό Παρατηρητήριο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των μεταναστών».
Ολόκληρη η επιστολή στα αγγλικά
Έρευνα από τον συνήγορο του πολίτη
Εμπλοκή ή ευθύνη της Πολιτείας και την επανάληψη "μιας διαχρονικά σταθερής πρακτικής", αυτής των παράνομων επαναπροωθήσεων πολιτών τρίτων χωρών από την Ελλάδα προς την Τουρκία διαπιστώνει ο Συνήγορος του Πολίτη στην ενδιάμεση έκθεση που εξέδωσε σήμερα.
Στην έκθεση η ανεξάρτητη αρχή διαπιστώνει "την επανάληψη μίας διαχρονικά σταθερής πρακτικής, σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες" και την "σταθερή πεποίθηση των καταγγελλόντων, ότι στις καταγγελλόμενες επαναπροωθήσεις υπήρξε εμπλοκή ή ευθύνη της πολιτείας σε επίπεδο επιχειρησιακού σχεδιασμού, υλικοτεχνικής και κτιριακής υποδομής και αυτουργών". Επιπλέον, σημειώνει ότι "η ανταπόκριση των αρμόδιων υπηρεσιών της αστυνομίας στις καταγγελίες πολιτών τρίτων κρατών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για παράνομες επαναπροωθήσεις είχε τις περισσότερες φορές τη μορφή τυπικής επιστολής με παρόμοια χαρακτηριστικά".
Η ανεξάρτητη αρχή ζητάει από την Ελληνική Αστυνομία να διατάξει έρευνα για όσες καταγγελίες δεν υπήρξε τυπική έρευνα και να εκπονήσει λεπτομερές ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο αφενός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τυχόν ομάδων ιδιωτών που απωθούν ή επαναπροωθούν παρανόμως αλλοδαπούς στην περιοχή του Έβρου, αφετέρου για την αποτελεσματική προστασία όσων εισέρχονται με οποιονδήποτε τρόπο στην Ελλάδα για να αναζητήσουν διεθνή προστασία.
Η ενδιάμεση έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τις καταγγελλόμενες παράνομες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία, στην περιοχή του Έβρου, αφορά στα αποτελέσματα της έρευνας που η ανεξάρτητη αρχή διενήργησε αυτεπαγγέλτως από τον Ιούνιο του 2017 μέχρι το τέλος του 2020. Ο Συνήγορος παρουσιάζει βασικές πτυχές των καταγγελλόμενων περιστατικών, ωστόσο διευκρινίζει ότι υπάρχουν "περιορισμένες δυνατότητες ουσιαστικής διερεύνησης από την πλευρά του των καταγγελθέντων περιστατικών". Σημειώνεται ότι η έκθεση έχει ήδη αποσταλεί στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη και τον αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας και επισημαίνεται ότι η έρευνα συνεχίζεται.
